Sau những thất bại gây sốc trong loạt cuộc bầu cử địa phương, nhiều đảng viên Cộng hòa đang lo lắng về cuộc bầu cử giữa kỳ năm tới nếu họ thiếu "nhân tố Trump".
Đảng Cộng hòa hồi đầu tháng hứng chịu loạt thất bại trong các cuộc bầu cử địa phương ở New York, Virginia và New Jersey. Họ nhanh chóng chỉ ra một trong những lý do ứng viên Cộng hòa thất cử là thiếu sự hậu thuẫn nhiệt tình của Tổng thống Donald Trump.
Tổng thống Trump gần như không tham gia vận động tranh cử cho ứng viên Cộng hòa trong ba cuộc bầu cử trên. Ông không xuất hiện ở New Jersey, nơi ứng viên thống đốc đảng Cộng hòa Jack Ciattarelli bị đánh bại với cách biệt hai chữ số. Ông cũng chưa bao giờ nhắc đến tên ứng viên thống đốc đảng Cộng hòa ở Virginia, người đã thua với cách biệt gần 16 điểm.
Ông Trump sau đó đổ lỗi cho chất lượng ứng viên kém cỏi là nguyên nhân dẫn đến những thất bại nặng nề của đảng. Tuy nhiên, ông cũng không thực sự nỗ lực trong việc ngăn Thống đốc California Gavin Newsom thúc đẩy một đề xuất nhằm vẽ lại bản đồ bầu cử quốc hội theo hướng có lợi cho phe Dân chủ, giúp đảng này có cơ hội giành thêm 5 ghế trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ vào năm sau và kiểm soát Hạ viện.
Đây là lý do nhiều đảng viên Cộng hòa đang đề nghị Tổng thống Trump nhanh chóng trở lại đường đua vận động tranh cử, tích cực ra mặt ủng hộ các ứng viên của đảng để họ có thể đảm bảo chiến thắng trong cuộc bầu cử giữa kỳ vào cuối năm sau, nhằm duy trì quyền kiểm soát cả Hạ viện lẫn Thượng viện.
Chủ tịch đảng Cộng hòa bang Wisconsin Brian Schimming cho biết ông rất muốn thấy Tổng thống đến thăm bang chiến trường này vào năm tới. Tổng thống Trump đã thắng tại Wisconsin với biên độ mỏng nhất vào năm 2024. Trong cuộc bầu cử giữa kỳ năm sau, đảng Cộng hòa phải giữ bằng được hai ghế Hạ viện ở đây.
Ở Tennessee, nơi đảng Dân chủ đang tìm cách giành lại một ghế Hạ viện trong cuộc bầu cử đặc biệt vào tháng tới, chiến dịch tranh cử của đảng viên Cộng hòa Matt Van Epps đã đề nghị Tổng thống tổ chức một cuộc mít tinh trực tiếp tại khu vực "đỏ đậm" mà ông đã thắng với cách biệt 20 điểm vào năm ngoái.
Tổng thống Donald Trump phát biểu tại Washington hôm 17/11. Ảnh: AP
Tỷ lệ cử tri đi bầu thấp là một vấn đề dai dẳng trong các cuộc bầu cử quốc hội giữa kỳ không trùng với bầu cử tổng thống. Đảng Cộng hòa thừa nhận tỷ lệ ủng hộ đang ở mức thấp của ông Trump có thể tiềm ẩn không ít rủi ro, nhưng ông vẫn là động lực duy nhất đối với phong trào MAGA trong bầu cử năm sau.
Các lãnh đạo, quan chức và nhà hoạt động đảng Cộng hòa ở nhiều bang cho rằng đảng phải đẩy mạnh nỗ lực tiếp cận cử tri trước cuộc bầu cử giữa kỳ, khi mà đảng Dân chủ chỉ cần giành thêm ba ghế là có thể lấy lại quyền kiểm soát Hạ viện. Họ đang đặt hy vọng rằng Tổng thống sẽ trở thành bệ phóng cho nỗ lực giữ ghế của phe Cộng hòa bằng các cuộc vận động tranh cử mang thương hiệu Trump, nền tảng ủng hộ ông cũng như nguồn quỹ chiến dịch dồi dào.
Giờ đây, khi đảng Cộng hòa đang rơi vào lục đục nội bộ xoay quanh việc công bố hồ sơ Epstein, họ càng khao khát có được hỗ trợ ngày càng nhiều từ Tổng thống.
"Ông Trump vẫn là át chủ bài", Tom Eddy, chủ tịch chi nhánh đảng Cộng hòa tại hạt Erie, bang Pennsylvania, nói. Đây là một khu vực "báo động", nơi Tổng thống Trump đã thắng vào năm 2016 và 2024, nhưng ứng viên đảng Dân chủ lại giành chiến thắng vang dội trong các cuộc đua địa phương quan trọng hồi đầu tháng.
"Vấn đề là đảng nào đang được thúc đẩy nhiều hơn và hiện tại đảng Dân chủ rõ ràng đang có ưu thế đấy", ông cho hay.
Một chiến lược gia Cộng hòa tại Bắc Carolina giấu tên đã cảnh báo về tương lai thảm khốc khi ứng viên Dân chủ Roy Cooper đang có cơ hội lớn để lật ngược tình thế và giành lại một ghế thượng nghị sĩ vào năm tới.
"Những ứng viên Cộng hòa không chuẩn bị cho thách thức về tỷ lệ cử tri đi bầu vào năm 2026 đều đang tự lừa dối bản thân", người này nói. "Nếu ông Trump có tên trên lá phiếu, tỷ lệ cử tri Cộng hòa đi bầu sẽ tăng mạnh, nếu không, nó sẽ sụt giảm nghiêm trọng. Có một nhóm người chỉ là cử tri của Tổng thống Trump mà thôi. Dường như không có cách nào đưa họ đến điểm bỏ phiếu".
Để trấn an những đảng viên lo âu, James Blair, giám đốc chính trị hàng đầu của ông Trump, trong một cuộc phỏng vấn với Politico cho biết Tổng thống sẽ "tham gia sâu rộng hơn vào cuộc bầu cử giữa kỳ".
"Với nhiều hoạt động vận động tranh cử trong năm tới cùng nhiều nguồn lực được đưa vào các khu vực phù hợp cho những ứng viên thích hợp, những lo lắng về tỷ lệ cử tri đi bầu của đảng Cộng hòa là vấn đề hoàn toàn có thể vượt qua", ông nói.
Song Blair lưu ý đảng Cộng hòa không nên đặt mọi trách nhiệm lên vai Tổng thống, thêm rằng ông Trump " sẽ vận động rất nhiều để mọi người đi bầu nhưng các ứng viên vẫn phải kết nối với cử tri của họ".
Đảng Cộng hòa đã gạt bỏ những ý kiến cho rằng Tổng thống đang "khoanh tay đứng nhìn", nhấn mạnh họ chỉ thua ở các bang nghiêng về đảng Dân chủ, nơi ông Trump không được lòng cử tri. Nhưng họ cũng nhìn thấy những dấu hiệu cảnh báo.
Dữ liệu về tỷ lệ cử tri đi bầu cho thấy đảng Cộng hòa đã đánh mất ưu thế ở những nơi bỏ phiếu nhiều nhất cho ông Trump vào năm ngoái, phản ánh thực tế rằng người ủng hộ ông ít có khả năng đi bỏ phiếu hơn nếu không phải năm bầu cử tổng thống.
Theo phân tích từ Politico, trên toàn bang Virginia, tại các khu vực bầu cử mà ông Trump thắng ít nhất 80% số phiếu vào năm 2024, tỷ lệ cử tri đi bầu năm nay đã giảm xuống dưới 70% so với mức của năm ngoái, trong khi tỷ lệ toàn bang là 77%.
Tại hạt Buchanan ở tây nam Virginia, nơi ông Trump thắng hơn 85% số phiếu, tỷ lệ cử tri đi bầu trong cuộc bầu cử thống đốc năm nay chỉ đạt chưa đến 60% so với năm trước. Thống đốc đắc cử đảng Dân chủ Abigail Spanberger nhận được khoảng 73% tổng số phiếu từng bầu cho cựu phó tổng thống Kamala Harris, trong khi phó thống đốc đảng Cộng hòa Winsome Earle-Sears chỉ giành 57% số phiếu từ những cử tri từng bầu cho ông Trump.
Như chính Tổng thống Trump đã gợi ý, điều này cho thấy các ứng viên Cộng hòa vẫn chưa tìm ra cách để thu hút nhóm cử tri của ông khi ông không có tên trên lá phiếu.
Các quan chức và nhà hoạt động đảng Cộng hòa khẳng định Tổng thống Trump vẫn là "người thúc đẩy cơ sở ủng hộ lớn nhất" mà họ có, thừa nhận rằng hiện tại, không ai khác trong đảng có đủ uy tín để chỉ huy phong trào MAGA do ông khởi xướng.
Đảng Cộng hòa tại các bang chiến trường đang nỗ lực nhắc nhở cử tri về những khó khăn kinh tế dưới thời chính quyền cựu tổng thống Joe Biden và cảnh báo rằng việc đảng Dân chủ kiểm soát dù chỉ Thượng viện hoặc Hạ viện cũng có thể dẫn đến các cuộc điều tra, làm xao nhãng, thậm chí trật bánh chương trình nghị sự của Tổng thống Trump.
Nhưng bên cạnh đó, nhiều đảng viên Cộng hòa cũng thừa nhận một số ứng viên sẽ được lợi nếu tách mình khỏi những chính sách không được lòng dân mà Tổng thống theo đuổi, như cắt giảm phúc lợi y tế và áp thuế sâu rộng. Mối lo ngại của họ gợi nhớ lại cuộc bầu cử giữa kỳ năm 2018, khi đảng Dân chủ giành thêm 40 ghế Hạ viện trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump.
Sau khi đảng Dân chủ giành chiến thắng trong các cuộc bầu cử địa phương nhờ thông điệp về vấn đề chi phí sinh hoạt tăng cao, đảng Cộng hòa đã nhận ra rằng họ cần tiếp tục tập trung vào nỗ lực cắt giảm chi phí. Với mục đích này, Nhà Trắng tuần trước công bố một bản ghi nhớ khẳng định chính quyền đang cố gắng hạ giá các mặt hàng thiết yếu.
Một số thành viên Cộng hòa cho rằng Tổng thống Trump cần giảm bớt tập trung vào những bất bình cá nhân, như việc chi hàng triệu USD từ quỹ chính trị để loại bỏ hạ nghị sĩ Cộng hòa Thomas Massie trong cuộc bầu cử sơ bộ tại một khu vực an toàn ở Kentucky chỉ vì ông này phản đối "Đạo luật to đẹp" của đảng Cộng hòa và thúc đẩy công bố hồ sơ Epstein.
"Đừng lãng phí thời gian nhắm vào Thomas Massie nữa", Todd Gillman, chủ tịch đảng Cộng hòa ở Michigan, nói. Tại đây, phe Cộng hòa đang tìm cách giành lấy ghế Thượng viện bị bỏ trống do thượng nghị sĩ Dân chủ Gary Peters về hưu, giữ ghế Hạ viện mà hạ nghị sĩ John James bỏ lại để tranh cử thống đốc và giành lại quyền kiểm soát các văn phòng toàn bang.
"Thay vào đó, hãy đến Michigan, đấu tranh cho ghế của John James để chúng ta không mất nó", Gillman cho hay.
VietBF@sưu tập
