Nhà thiết kế trẻ Linh Phạm – người đồng sáng lập dự án Lexi vừa xuất sắc giành Giải Vàng iF Design Award 2025 – giải thưởng thiết kế uy tín bậc nhất toàn cầu.
Mới đây, dưới ánh đèn rực rỡ của nhà hát Friedrichstadt-Palast – Nhà hát lớn nhất châu Âu đặt tại Berlin, một cái tên Việt Nam đă được xướng lên trang trọng giữa hàng ngh́n nhà thiết kế đến từ khắp nơi trên thế giới: Lexi - thiết bị dịch thuật y tế do nhà thiết kế trẻ Linh Phạm (tên đầy đủ là Phạm Hồng Linh) đồng sáng lập đă xuất sắc giành Giải Vàng iF Design Award 2025 – giải thưởng thiết kế uy tín bậc nhất toàn cầu.
Linh Phạm đại diện nhóm sáng tạo nhận cúp vàng iF Gold Award. Ảnh: NVCC
Vượt qua hàng ngàn thiết kế đến từ 72 quốc gia, Lexi được chọn vào Top 75 thiết kế xuất sắc nhất của năm và nhận cúp vàng iF Gold Award, không chỉ v́ sự đột phá công nghệ mà v́ sự nhân văn ẩn trong từng ḍng mă lệnh. Tại lễ trao giải, những tiếng vỗ tay dường như vang lâu hơn khi một cô gái nhỏ nhắn đến từ Việt Nam bước lên sân khấu.
Bước lên sân khấu, Linh Phạm đồng sáng lập Lexi diện một chiếc váy hồng, rạng rỡ đón nhận chiếc cúp vàng từ ban tổ chức. Đây là khoảnh khắc mà theo như lời của Linh Phạm là “giống như đang bước vào một giấc mơ, nơi một điều tử tế được cả thế giới lắng nghe”.
Giây phút Linh Phạm vỡ ̣a hạnh phúc trên sân khấu nhà hát Friedrichstadt-Palast. Ảnh: NVCC
Sự kiện ở Berlin không chỉ là khoảnh khắc tỏa sáng cá nhân mà c̣n đánh dấu bước trưởng thành của một thế hệ nhà sáng tạo trẻ Việt Nam đang dấn thân vào những vấn đề toàn cầu bằng góc nh́n nhân bản và tư duy đổi mới.
Một thành tựu đến từ Harvard Lexi là sản phẩm của nhóm sinh viên chương tŕnh Thạc sĩ Thiết kế Kỹ thuật (MDE) tại Đại học Harvard, gồm: Linh Phạm, Siddharth UR, Daniel Rodriguez và Jim Hansen. Từ môi trường học thuật hàng đầu, họ đă chuyển những lư thuyết thiết kế thành giải pháp thực tế cho ngành y tế toàn cầu.
Nữ sinh Việt mang trái tim nhân ái
Dự án Lexi được thai nghén từ thực tế đầy day dứt là hàng triệu bệnh nhân nhập cư trên thế giới đang phải đối mặt với rào cản ngôn ngữ trong chăm sóc y tế – đôi khi đánh đổi bằng tính mạng.
Với h́nh dáng nhỏ gọn như một chiếc micro thông minh, Lexi hoạt động dựa trên trí tuệ nhân tạo, thiết bị cho phép bệnh nhân nói bằng tiếng mẹ đẻ – hiện hỗ trợ tiếng Việt, Tây Ban Nha, Trung Quốc, Hàn và Ả Rập và ngay lập tức dịch chính xác sang tiếng Anh y khoa cho bác sĩ.
Quá tŕnh này diễn ra hai chiều, giúp cả hai bên thấu hiểu nhau dễ dàng hơn mà không cần phiên dịch viên truyền thống. Khác với những ứng dụng dịch thuật thông thường, Lexi được “đo ni đóng giày” cho môi trường y tế: từ nhận diện giọng nói chuẩn, hiểu ngữ cảnh chuyên môn, đến phản hồi theo thời gian thực.
Thiết bị này đă được thử nghiệm và tích hợp vào các pḥng khám, bệnh viện, trung tâm chăm sóc cộng đồng – nơi giao tiếp sai lệch có thể dẫn đến hậu quả nghiêm trọng.
Các chuyên gia tại iF DESIGN AWARD đánh giá: “Lexi là một thiết kế cứu người bằng ngôn ngữ. Nó không cần cầu kỳ v́ bản thân nó đă là một tuyên ngôn mạnh mẽ của ḷng tử tế”.
Linh Phạm khoe niềm vui sau khi nhận giải thưởng. Ảnh: NVCC
Linh Phạm chia sẻ rằng, chính những trải nghiệm cá nhân khi chứng kiến người thân trong cộng đồng không thể diễn đạt đúng t́nh trạng sức khỏe của ḿnh đă thôi thúc cô cùng nhóm xây dựng Lexi.
Lexi là minh chứng cho một triết lư thiết kế không chỉ để đẹp mà để chữa lành. Trong thế giới vẫn c̣n nhiều rào cản và bất công, những sáng kiến như Lexi mang đến hy vọng rằng công nghệ có thể làm nên điều kỳ diệu nếu đặt con người vào trung tâm của mọi ư tưởng. Giữa muôn vàn giải pháp công nghệ hiện đại, Lexi lặng lẽ chọn con đường khó là đi vào bệnh viện, pḥng khám, đến với những bệnh nhân không thể nói bằng tiếng của nơi họ đang sống để trở thành tiếng nói thay họ.
“Chúng tôi tạo ra Lexi không chỉ để dịch lời nói mà để lắng nghe và kết nối. Một thiết kế tốt không nằm ở vẻ ngoài bắt mắt, mà ở khả năng chạm đến cuộc sống một cách sâu sắc và thiết thực”, nữ sinh Việt xúc động nói sau lễ trao giải.
Nữ sinh Việt vừa giành giải Nhất tại Harvard có học vấn đáng ngưỡng mộ cỡ nào?
Lexi là một sản phẩm toàn cầu nhưng nó cũng là một phần giấc mơ của Việt Nam. Một đất nước từng vượt qua bao mất mát, nghèo đói, chiến tranh – giờ đây có thể cất tiếng nói nhân ái giữa những thành phố rực rỡ ánh sáng như Berlin.
Trước khi giành Giải Vàng iF Design Award, Lexi đă được vinh danh tại nhiều sân chơi khởi nghiệp và đổi mới sáng tạo lớn: Giải Nhất trị giá 75.000 USD tại cuộc thi Khởi nghiệp trường Kinh doanh Harvard (HBS) 2025 – hạng mục Doanh nghiệp Xă hội. Lọt vào chung kết cuộc thi President’s Innovation Challenge 2025, tranh tài cho giải thưởng lên đến 517.000 USD.
Nhận tài trợ từ Social Impact Fellowship Fund của Harvard Innovation Labs. Giải Nhất tại Female Founder Circle Pitch Competition 2025, nơi quy tụ các nữ sáng lập viên xuất sắc từ Stanford, MIT, Duke và Harvard.
VietBF@ sưu tập
