|
Hôm thứ Ba, Tổng thống Trump đã phát tín hiệu rằng Hoa Kỳ sẵn sàng sử dụng sức mạnh không quân để hỗ trợ lực lượng an ninh châu Âu tại Ukraine nhưng loại trừ khả năng triển khai bộ binh Mỹ.
Việc lên kế hoạch triển khai lực lượng đa quốc gia tới Ukraine nếu đạt được thỏa thuận hòa bình đã được đẩy nhanh vào thứ Ba, một ngày sau khi Trump thảo luận về ý tưởng này tại Nhà Trắng với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky và các nhà lãnh đạo châu Âu khác.
Sau hội nghị thượng đỉnh giữa Trump và người đồng cấp Nga tại Alaska, tổng thống đã giao nhiệm vụ cho Tướng Không quân Dan Caine, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân, phát triển các phương án đảm bảo an ninh tương tự NATO cho lực lượng này, theo một quan chức phương Tây.
Hai quan chức phương Tây cho biết, Tướng Caine dự kiến sẽ gặp trực tiếp các lãnh đạo quân sự của các quốc gia đã tham gia cuộc họp tại Nhà Trắng về Ukraine một ngày trước đó, bao gồm Anh, Pháp, Đức và Phần Lan. Mục đích của cuộc họp, bao gồm cả Tướng Alexus Grynkewich, người vừa là tư lệnh quân sự hàng đầu của NATO vừa là người đứng đầu lực lượng Mỹ tại châu Âu, là để tinh chỉnh các lựa chọn quân sự cho các nhà lãnh đạo chính trị, một trong những quan chức cho biết.
Theo một sĩ quan quân sự cấp cao của NATO, Grynkewich cũng dự kiến sẽ báo cáo tóm tắt cho một nhóm lớn hơn các lãnh đạo quốc phòng NATO qua hội nghị truyền hình về cuộc chiến ở Ukraine vào thứ Tư. Grynkewich sẽ tham dự từ Washington, nguồn tin cho biết.
Tuy nhiên, lực lượng dự kiến này đang phải đối mặt với một số thách thức ngoại giao lớn.
Trong khi Trump nói rằng ông hy vọng Tổng thống Nga Vladimir Putin chấp nhận sự hiện diện của quân đội phương Tây tại Ukraine, Nga đã phản đối ý tưởng gửi quân đến Ukraine từ các thành viên của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO).
Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharkova cho biết hôm thứ Ba: "Chúng tôi nhắc lại lập trường đã nhiều lần bày tỏ rằng chúng tôi phủ nhận bất kỳ kịch bản nào dự kiến triển khai một lực lượng quân sự đến Ukraine với sự tham gia của các quốc gia NATO". Bà nói rằng một bước đi như vậy có thể dẫn đến "sự leo thang xung đột không thể kiểm soát với những hậu quả khó lường".
Trump không nêu rõ vai trò của quân đội Hoa Kỳ trong việc hỗ trợ trên không cho lực lượng mặt đất của châu Âu - ví dụ như máy bay chiến đấu, hệ thống phòng không hay máy bay không người lái giám sát.
"Về vấn đề an ninh, họ sẵn sàng điều động nhân lực trên bộ", Trump nói trong một cuộc phỏng vấn với Fox Television, ám chỉ đến châu Âu. "Chúng tôi sẵn sàng giúp đỡ họ, đặc biệt là về mặt không quân, bởi vì không ai có những thứ mà chúng tôi có, thực sự là họ không có."
Lầu Năm Góc có thể triển khai máy bay bên ngoài Ukraine để bảo vệ quân đội châu Âu, bao gồm máy bay chiến đấu phản lực để hỗ trợ lực lượng châu Âu tại quốc gia này nếu họ bị tấn công hoặc máy bay không người lái giám sát để giám sát bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào. Hoa Kỳ cũng có thể vận chuyển quân đội và thiết bị châu Âu trên các máy bay vận tải của mình, cung cấp hệ thống phòng không mặt đất cho châu Âu và đóng góp thông tin tình báo quân sự.
Các chính phủ châu Âu, dẫn đầu là Anh và Pháp, đã vận động hành lang Washington trong nhiều tháng để ủng hộ cái mà họ mô tả là "lực lượng trấn an" sẽ được triển khai tới Ukraine sau khi ngừng bắn.
Các quốc gia châu Âu đang thận trọng trong việc gửi lực lượng tới Ukraine mà không có điều khoản mà Anh gọi là "điều khoản dự phòng" của Hoa Kỳ, một sự đảm bảo rằng lực lượng Hoa Kỳ có thể can thiệp nếu quân đội bị tấn công.
Trong một dấu hiệu cho thấy các thành viên NATO lo ngại về các động thái quân sự có thể xảy ra của Moscow, liên minh này cho biết hôm thứ Ba rằng các lực lượng quân sự của họ, bao gồm cả hệ thống phòng không, đã được đặt trong tình trạng báo động khi máy bay Nga tiến hành các cuộc tấn công tên lửa vào Ukraine.
Trong một tuyên bố, liên minh cho biết động thái này được đưa ra do lo ngại rằng tên lửa của Nga có thể xâm nhập vào không phận Ba Lan, nơi có một trung tâm hậu cần được sử dụng để vận chuyển thiết bị tới Ukraine. Thực tế, không có vụ vi phạm không phận Ba Lan nào của Nga xảy ra.
Sau cuộc họp tại Nhà Trắng với các nhà lãnh đạo hàng đầu châu Âu hôm thứ Hai, Ngoại trưởng Marco Rubio sẽ bắt đầu làm việc với các nước châu Âu về kế hoạch đảm bảo an ninh cho Ukraine. Những đảm bảo này có thể bao gồm lời hứa tiềm năng hỗ trợ Ukraine theo mô hình Điều 5 của NATO, quy định rằng một cuộc tấn công vào một thành viên liên minh nên được coi là một cuộc tấn công vào tất cả các nước thành viên, các quan chức cho biết.
Nếu không có sự đảm bảo an ninh đáng tin cậy từ Hoa Kỳ, "thật khó để thấy làm sao có thể răn đe hiệu quả Nga hay trấn an Ukraine", James Black, phó giám đốc tại Rand Europe, một tổ chức nghiên cứu, nhận định. Ông cho biết quân đội châu Âu thiếu hậu cần, thu thập thông tin tình báo, an ninh mạng và tên lửa chính xác quy mô lớn, những yếu tố cần thiết để duy trì xung đột với Nga.
Việc xác định rõ vai trò của Hoa Kỳ nhằm mục đích giúp các quốc gia như Đức và Ý tự tin hơn khi tham gia vào bất kỳ lực lượng nào tại Ukraine.
Kế hoạch thành lập một lực lượng trấn an đã được Anh và Pháp vạch ra ngay trước khi Trump tái đắc cử. Kế hoạch này càng trở nên cấp bách hơn sau cuộc đụng độ giữa Zelensky và Trump tại Phòng Bầu dục hồi đầu năm nay. Ban đầu, các nước châu Âu dự định triển khai tới 30.000 quân trên bộ. Tuy nhiên, Trump tỏ ra không mấy quan tâm đến sự can dự của Hoa Kỳ, và một số quốc gia châu Âu, bao gồm Đức và Ý, đã ngần ngại gửi quân.
Sau đó, Anh và Pháp bắt đầu thảo luận về một lực lượng khiêm tốn hơn, bao gồm vài nghìn quân và đóng quân xa tiền tuyến. Lực lượng này sẽ hỗ trợ quân đội Ukraine và đóng vai trò răn đe trước sự xâm lược tiềm tàng của Nga.
Các lực lượng châu Âu khó có thể ở gần bất kỳ biên giới thực tế hoặc biên giới hợp pháp nào giữa các lực lượng Nga và Ukraine nếu một thỏa thuận hòa bình được ký kết. Họ có thể được bố trí tại các vị trí chiến lược quan trọng, chẳng hạn như sân bay và trung tâm quân sự, những nơi có thể bị Nga tấn công.
Các quan chức Pháp cho biết Paris có thể triển khai từ 3.000 đến 5.000 quân tại Ukraine trong giai đoạn đầu.
Các sĩ quan quân đội Anh và Pháp đã đến Ukraine vào tháng 4 để tìm hiểu các lựa chọn. Anh có thể sẽ tập trung vào việc hỗ trợ trên không, do quân đội của họ đã bị tinh giản đáng kể trong vài thập kỷ qua.
Bộ trưởng Quốc phòng Anh John Healey phát biểu hồi tháng 4 trong một tuyên bố trước Quốc hội: "Một trong những nhiệm vụ khó khăn nhất mà các nhà hoạch định quân sự của chúng tôi đang thực hiện là không rõ trong trường hợp nào thì cần phải triển khai lực lượng, và cũng không rõ liệu các chi tiết của thỏa thuận hòa bình đã đàm phán mà tất cả chúng ta đều mong muốn sẽ được thực hiện hay không".
|
|
