Đối với đông y, nhau thai là một bài thuốc quư thường được dùng để chữa các bệnh sinh lư. Tuy vậy, chưa ai xác định được độ tin cậy về chất lượng cũng như tính an toàn của sản phẩm này.
Hiện nay, nhau thai khô đang được bày bán như rau tại chợ dược liệu ở quận 5, [[TP.HCM]] và người có bệnh được tư vấn vẫn vô tư ra mua về dùng.
Loại tử hà xa bán với giá 75.000 – 85.000 đồng/gói (có năm chữ) và loại bán với giá từ 100.000 đồng trở lên (có mười chữ). Trên bao b́ của cả hai sản phẩm đều không đề nguồn gốc xuất xứ, không có phụ nhăn tiếng Việt. (Ảnh: Hoàng Nhung)
Chúng tôi dạo một ṿng quanh phố đông y (quận 5), hầu như nhà nào cũng bán tử hà xa. Người bán đông, người mua cũng lắm. Chị Thị Hoài Lê (33 tuổi) đang mua nhau thai khô ở phố Hải Thượng Lăn Ông cho biết, chồng chị bị yếu tinh trùng, chị lại ít trứng nên khó có con, được một thầy thuốc đông y tư vấn nên dùng loại thuốc này để chữa trị nên chị đă mua và dùng liên tục từ nhiều tháng nay. Chị Lê bảo, món này dễ nấu, lại bổ. Trước đây, chị phải mua từ ông thầy bốc thuốc 250.000 đồng/gói, sau biết giá chợ chỉ 110.000 đồng nên chị ra đây mua.
Cách khoảng 200m từ ngă ba Hải Thượng Lăn Ông vào đường Triệu Quang Phục, một người đàn ông khoảng 40 tuổi lạng tới một cửa hàng dược liệu mua tử hà xa. Bà chủ cửa hàng hỏi: “Mua tử hà xa làm ǵ?” Ông này nói: “Tôi hồi này không được khoẻ, nghe người ta mách ăn tử hà xa cơ thể sẽ khoẻ lên. Bà bán cho tôi năm bịch”. Người chủ cửa hàng liền đưa ra năm gói tử hà xa được sấy khô, sợi màu vàng như sợi ḿ gói với giá 500.000 đồng và dặn, ăn loại này rất bổ, cả hai vợ chồng có thể cùng ăn bằng cách nấu canh, xào với rau hoặc hấp.
Một chủ cửa hàng người Bắc cho biết, tử hà xa được nhập từ Trung Quốc về bán với giá 100.000 đồng/gói, có thể yên tâm về chất lượng, chế biến đơn giản. Khi thấy chúng tôi lo sợ không biết có diệt hết virút gây viêm gan và virút HIV hay không, người chủ cửa hàng phản ứng: sấy khô như thế này th́ c̣n virút nào sống sót nữa!
Hầu hết các cửa hàng dược liệu trong khu vực chợ đông y đều bán tử hà xa với giá từ 75.000 – 85.000 đồng (loại chỉ có năm chữ viết của Trung Quốc), loại giá cao nhất từ 110.000 – 135.000 đồng/gói (có bốn chữ Trung Quốc lớn và sáu chữ nhỏ ở dưới), không có xuất xứ nguồn gốc, không có nhăn phụ tiếng Việt.
Mang tử hà xa đi hỏi nhiều thầy thuốc đông y chúng tôi được biết, phần đông các thầy thuốc đều dùng tử hà xa để chữa bệnh “tinh khô – huyết kiệt”, rối loạn t́nh dục, yếu sinh lư, bệnh đường hô hấp. Đặc biệt thường dùng cho những cặp vợ chồng hiếm muộn, khó có con...
Nếu mua ở chợ dược liệu, giá trung b́nh một gói tử hà xa khoảng 100.000 – 120.000 đồng. C̣n tại các pḥng mạch đông y, nếu bệnh nhân đặt hàng, thầy thuốc sẽ bán với giá gấp đôi (khoảng 200.000 – 250.000 đồng/gói). Nếu chia nhỏ thành thang, mỗi thang thuốc có giá trung b́nh khoảng 40.000 – 100.000 đồng/thang.
Tại các pḥng khám Trung Quốc, nếu một thang thuốc bao gồm khoảng bảy thuốc điều trị vô sinh, trong đó có vị tử hà xa, trung b́nh mỗi thang có giá từ 300.000 – 500.000 đồng. Một số thầy thuốc c̣n mua cả nhau thai tươi về ngâm rượu hoặc viên thành những viên thuốc nhỏ để bán cho người tiêu dùng.
Lương y Đinh Công Bảy, tổng thư kư hội Dược liệu TP.HCM, khuyên: không nên dùng tử hà xa không rơ nguồn gốc. Người dân muốn sử dụng cần có sự tư vấn của thầy thuốc uy tín, không nên tự ư mua thuốc về sử dụng.
Theo nguyên tắc, khi sản xuất thuốc từ nhau thai phải có quy tŕnh sàng lọc, kiểm duyệt rất chặt chẽ để tránh các bệnh như HIV, viêm gan… C̣n theo ông Trần Văn Bản, chủ tịch hội Đông y Việt Nam th́ công ty cổ phần dược phẩm Trung ương 3 có sản phẩm hoàn hà xa đại tạo. Thành phần gồm có tử hà xa, đảng sâm, thiên môn, mạch môn, thục địa... Thuốc có tác dụng hư lao thương tổn, tinh khô huyết kiệt, thần kinh suy nhược, mệt mỏi hay quên...
Nhiều thầy thuốc trong hội Đông y TP.HCM kiến nghị, tử hà xa hiện vẫn được nhiều thầy thuốc kê đơn chữa bệnh, v́ vậy, Nhà nước nên có những xí nghiệp sản xuất, chế biến nhau thai theo tiêu chuẩn tốt nhất để thầy thuốc và người tiêu dùng an tâm.
Theo SGTT