Hơn 70 nước tham dự hội nghị "Những người bạn của Syria” đã nhất trí công nhận Hội đồng Dân tộc Syria (SNC) là đại diện hợp pháp cho người dân ở quốc gia Trung Đông này, động thái có thể mở đường cho hành động can thiệp quân sự lật đổ Tổng thống Assad.
Hãng thông tấn Anatolia của Thổ Nhĩ Kỳ cho biết sau một ngày họp, hội nghị đã quyết định sẽ tài trợ chi phí cho các nhà hoạt động đối lập ở Syria, đồng thời ra tuyên bố chung công nhận tính hợp pháp của SNC theo lời kêu gọi của lực lượng này.
Thủ tướng Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan (phải) gặp gỡ các thành viên của SNC trước thềm Hội nghị “Những người bạn của Syria”.
“Ảrập Xêút và các quốc gia vùng Vịnh khác đã thiết lập quỹ trị giá nhiều triệu USD để tài trợ cho các thành viên của lực lượng đối lập Quân đội Syria Tự do, cũng như những binh sĩ đã gia nhập hàng ngũ chống lại chính quyền của Tổng thống Bashar al-Assad”, các thành viên tham gia hội nghị cho biết.
Theo Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton, Mỹ sẽ cung cấp các trang thiết bị viễn thông cho phe đối lập ở Syria để họ có thể liên lạc với thế giới bên ngoài và chống đỡ trước các cuộc tấn công của chính phủ.
“Chúng tôi đang thảo luận với các đối tác quốc tế về cách thức tốt nhất để thực hiện việc này”, người đứng đầu ngành ngoại giao Mỹ khẳng định.
Những tuyên bố trên được đưa ra sau khi SNC kêu gọi hội nghị “Những người bạn của Syria” thừa nhận lực lượng này.
Hội nghị được tổ chức tại thành phố Istanbul của Thổ Nhĩ Kỳ nhằm tìm cách gia tăng sức ép để chính phủ Syria chấm dứt bạo lực suốt hơn một năm qua và nhất trí chuyển giao quyền lực một cách hòa bình. Than gia hội nghị có đại diện đến từ hơn 70 nước, nhưng không có Nga và Trung Quốc. Trong khi đó, Iran và một số nước khác không được mời tới dự.
Trong thời gian diễn ra hội nghị, khoảng 300 người ủng hộ chính phủ Assad đã tụ tập biểu tình bên ngoài tòa nhà buộc cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ phải dùng hơi cay để giải tán. Báo chí Syria thì cho rằng hội nghị này sẽ cản trở mọi nỗ lực hòng đem lại hòa bình thực sự cho Syria.
Mỹ đề nghị đưa lãnh đạo Syria ra xét xử
Ngoài việc ủng hộ phe đối lập ở Syria, Ngoại trưởng Mỹ Hillary còn cho rằng cần phải đưa các lãnh đạo Syria ra xét xử vì họ đã không thực hiện các cam kết theo kế hoạch hòa bình 6 điểm của ông Kofi Annan, đặc phái viên chung của Liên hợp quốc và Liên đoàn Ảrập (LHQ – AL).
“Gần một tuần đã trôi qua nhưng chính quyền Syria vẫn không giữ lời hứa. Họ vẫn phát động các cuộc tấn công mới, không thực hiện các cam kết sau khi đã chấp thuận kế hoạch của ông Annan”, bà Hillary nhấn mạnh.
Theo bà, các nước cần đẩy mạnh siết chặt trừng phạt Syria. Bà cũng nói rõ Mỹ ủng hộ các nỗ lực của phe đối lập nhằm thúc đẩy một tầm nhìn dân chủ cho Syria trong tương lai và sẽ tăng thêm 12 triệu USD viện trợ nhân đạo cho Syria, nâng tổng số viện trợ của Mỹ dành cho nước này lên 25 triệu USD.
Thủ tướng nước chủ nhà Recep Tayyip Erdogan cũng ủng hộ quan điểm siết chặt trừng phạt Damascus.
"Nếu Hội đồng Bảo an LHQ không đảm nhận trách nhiệm ngăn chặn bạo lực tại Syria, cộng đồng quốc tế không còn lựa chọn nào khác ngoài việc phải thừa nhận quyền tự vệ chính đáng của người dân nước này".
Ngoại trưởng Pháp Alain Juppe thì cho rằng nên đặt thời hạn chót buộc chính quyền Syria thực hiện kế hoạch của ông Annan. Ông Juppe cho biết thêm là hội nghị đã nhất trí thành lập nhóm công tác để cân nhắc các biện pháp trừng phạt tiếp theo nhằm vào Damascus.
Dự kiến, việc thành lập nhóm công tác sẽ được quyết định tại hội nghị tiếp theo diễn ra ở thủ đô Paris trong hai tuần tới.
Trước khi diễn ra hội nghị “Những người bạn của Syria” ở Thổ Nhĩ Kỳ, chính quyền của Tổng thống Assad đã đồng ý với những đề xuất nêu trong kế hoạch hòa bình 6 điểm của ông Annan. Theo đó, kêu gọi các bên ở Syria phải chấm dứt bạo lực, thiết lập hai giờ ngừng bắn mỗi ngày để tạo điều kiện hỗ trợ nhân đạo, thực hiện tiến trình chính trị với sự tham gia của tất cả các bên và thả các tù nhân.
Tuy nhiên, trong những ngày qua, bạo lực vẫn tiếp tục bùng phát tại nhiều thành phố điểm nóng ở Syria, khiến nhiều nước cho rằng Tổng thống Assad đang cố tình “chơi trò hai mặt’.
Iraq, Iran cảnh báo hệ lụy nếu lật đổ Syria bằng vũ lực
Trái ngược với quan điểm của Mỹ và các nước vùng Vịnh, Thủ tướng Iraq Nuri al-Maliki cho rằng chính quyền của Tổng thống Assad sẽ không sụp đổ, đồng thời cảnh báo mọi âm mưu lật đổ chính quyền này bằng vũ lực sẽ làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng trong khu vực.
“Iraq bác bỏ việc cung cấp vũ khí cho phiến quân ở Syria cũng như mọi âm mưu lật đổ chế độ, vì điều đó sẽ dẫn tới một cuộc khủng hoảng lớn hơn trong khu vực", Thủ tướng Maliki khẳng định.
Phát biểu trên đài truyền hình Press TV của Iran cùng ngày, Chủ tịch Ủy ban An ninh quốc gia và Chính sách Đối ngoại của Quốc hội Iran Alaeddin Boroujerdi cũng kịch liệt phản đối mọi hành động can thiệp quân sự vào Syria.
“Mọi nỗ lực của Mỹ và các nước đồng minh nhằm lật đổ chính quyền Syria đều vô ích”, ông Boroujerdi nói, đồng thời cho biết Nhà nước Hồi giáo ủng hộ kế hoạch cải cách đang diễn ra tại Syria.
Vũ Anh
Theo AP, Reuters
Hơn 70 nước công nhận phe đối lập Syria là đại diện hợp pháp
