Khi có khách lạ, A Lư giơ cánh tay đầy bùn đất lên che ánh mắt mình lại. Mọi người bảo: “Nó xấu hổ đấy!”. Quả thật, cho dù không nghe, không nói, không nhìn thấy rõ cảnh vật xung quanh nhưng A Lư cũng phải xấu hổ khi có khách lạ đến thăm. Bởi do không được chăm sóc đầy đủ, dù sắp bước vào tuổi dậy thì nhưng em vẫn chẳng khác đứa trẻ lên 2.
Ngày đoàn chúng tôi vượt gần 60km từ TP Kon Tum (tỉnh Kon Tum) đến làng Chờ, xã Yaly, huyện Sa Thầy thăm nhà A Lư thì em đang ngồi trước hiên nhà ngơ ngẩn nhìn ra khoảng sân đầy nắng. Khi chúng tôi đến gần thì hình như A Lư phát hiện ra, ngẩng đầu lên nhìn đăm đăm rồi cúi đầu xuống, nép mình vào vách nhà xiêu vẹo đắp bằng đất. Bên cạnh em, một đống phân bầy hầy loang lổ chưa được dọn bốc lên mùi hôi thối không chịu nổi…
Khi chúng tối đến, A Lư đang ngồi trước hiên nhà ngơ ngẩn nhìn ra khoảng sân đầy nắng
Nhận ra có người lạ, em cúi đầu nép mình vào vách nhà xiêu vẹo đắp bằng đất
Dù đã 12 tuổi nhưng A Lư không thể tự lo cho sinh hoạt hàng ngày của mình, đôi chân của em co cứng lại, teo tóp dần và liệt hẳn; hai bàn tay của em cũng bị co rút lại; đôi mắt thì chỉ có thể thấy lờ mờ, tròng đen đang biến mất dần đi; đôi tai em điếc đặc từ nhỏ nên em cũng không thể nói, chỉ biết ú ớ, khóc lóc khi đói ăn…
Bố mẹ A Lư là ông A Mlưn (sinh năm 1954) và bà Y Nhưm (sinh năm 1965) lại nghèo, đông con, lo kiếm cái ăn từng bữa nên chẳng ai có thời gian chăm sóc em. Thế nên A Lư được thả ở góc nhà như người ta chăn thả những con heo mọi trong bản làng. Thậm chí em cũng chẳng được mặc quần dù em đã 12 tuổi. Theo lời bố mẹ A Lư thì để vậy cho em dễ tiêu tiểu, khỏi phải thay quần áo… Thế nên, chẳng có gì lạ khi em nhác thấy ai nhìn mình cũng đều dùng đôi tay co rút che mặt lại vì xấu hổ. Bởi ít ra, em cũng đã 12 tuổi, đã hiểu mình khác người khác…
Khi được hỏi đã từng đưa em đi khám chữa bệnh chưa thì vợ chồng ông A Mlưn cũng ú ớ chẳng nhớ nổi. Thậm chí ông bà cũng chẳng nói sỏi tiếng phổ thông mà phải nhờ phiên dịch mới thể hiện hết được ý của mình.
Ông bà chỉ nhớ là A Lư sinh ra cũng như bao đứa trẻ bình thường, chỉ khi lớn lên thì đôi chân mới teo tóp dần và em chẳng thể cất bước nổi, rồi đôi tròng mắt mờ đục dần đi mọi người mới biết em đang mù, khi người nhà kêu gọi nhiều lần mà em không phản ứng mới biết tai em bị điếc… Do bị điếc bẩm sinh nên em cũng chẳng thể nói năng gì, chỉ biết ú ớ, kêu khóc khi bụng đói hay đau ốm…
Dù triệu chứng bệnh của em kéo dài trong nhiều năm nhưng gia đình cũng chưa có điều kiện đưa em đi khám chữa trị, xem em bị bệnh gì và có khả năng chữa trị hay không, cho em tập vật lý trị liệu để có thể đi lại được…
Ông A Mlưn ngại ngùng cho hay: “Có tiền đâu mà cho nó đi. Mình ho lao cũng không dám đi y tế chữa bệnh nữa kìa…”.
Hai ông bà quần quật cả ngày kiếm cái ăn nên chẳng còn thời gian đâu chăm sóc đứa con tật nguyền
Do gia đình đông con, hai ông bà suốt ngày cắm mặt trên nương để kiếm từng gùi mì (sắn) về đổi gạo cho con. Thế mà cảnh đứt bữa, phải ăn lá mì thay cơm vẫn thường xuyên diễn ra.
Thăm góc bếp nhà ông bà chỉ có 2 chiếc nồi đen nhẻm, một nồi lá mì luộc và một nồi cơm vàng nhão nhoét… A Mlưn cười cười kể: “Gạo đổi mì non đấy!”. Chị Y Bích, Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Ya Ly giải thích tôi mới hiểu: “Đồng bào hết gạo thì đi vay gạo ăn trước, sau này trả bằng mì đang trồng trên rẫy nên gọi là đổi mì non”.
Nồi cơm nhão nhoét, vàng khè được nấu từ gạo đổi mì non
Món ăn chính và duy nhất là… nồi lá mì luộc
Nhìn quanh căn nhà của A Mlưn mà chúng tôi chẳng ai dám nghĩ đây là một căn nhà. Những bức vách bằng nứa trát đất đang rã rời như muốn ngã, những lỗ thủng trống hoang hoác mặc cơn gió lạnh cao nguyên ồ ạt lùa vào… Chúng tôi cứ nghĩ: “Đáng lẽ ra những căn nhà như thế này đã phải đi vào bảo tàng từ lâu rồi chứ!”. Nhưng không, nó đúng là một căn nhà đang che mưa chắn gió cho 2 ông bà già và 2 đứa trẻ bệnh tật.
Rời nhà A Lư, chúng tôi không phải lo ngại cho tình trạng sức khỏe của em. Chúng tôi càng lo hơn khi được biết anh trai A Lư là A Gưp (sinh năm 1996) cũng mắc bệnh như A Lư và đã qua đời vào năm 2011. Không biết A Lư sẽ sống được bao lâu nữa với điều kiện chăm sóc kém như thế? Giá như em được chữa trị ngay từ đầu thì biết đâu?...
Ông A Mlưn than thở với tôi: “Đi nương làm cả ngày còn không đủ cái ăn, cái mặc thì làm gì có thời gian lo cho nó. Ngày giáp hạt đi bộ cả ngày trời mới kiếm đủ lá mì luộc ăn mà…”.
Khi chia tay gia đình, tôi chìa tay về phía em thì A Lư nghiêng người về sau như muốn tránh xa tôi, em giơ bàn tay co rút lên che đôi mắt của mình, rồi em ngại ngùng hé bàn tay nhìn tôi, đôi mắt trắng mờ nhìn trâng trâng mà như không nhìn, vô vọng…
Đôi mắt trắng đục ngầu như vô vọng
| Mọi đóng góp hảo tâm xin gửi về: 1. ÔngA Mlưn, cha củaA Lư, Làng Chờ, xã Yaly, huyện Sa Thầy, tỉnh Kon Tum
2. Quỹ Nhân ái - Báo Khuyến học & Dân trí - Báo điện tử Dân trí.
Ngõ 2 nhà số 48 Giảng Võ, Đống Đa, Hà Nội (Cạnh cây xăng Kim Mã)
Tel: 04. 3. 7366.491/ Fax: 04. 3. 7366.490
Email: quynhanai@dantri.com .vn
Bạn đọc ủng hộ qua các tài khoản sau:
* Tài khoản VNĐ tại VietComBank:
Tên TK: Báo Khuyến học & Dân trí
Số TK: 045 100 194 4487
Tại: Ngân Hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam - Chi nhánh Thành Công - Hà Nội.
* Tài khoản USD tại VietComBank:
Account Name: Bao Khuyen hoc & Dan tri
Account Number: 045 137 195 6482
Swift Code: BFTVVNVX
Bank Name: THE BANK FOR FOREIGN TRADE OF VIETNAM (VietComBank)
* Tài khoản VNĐ tại VietinBank:
Tên TK: Báo Khuyến học & Dân trí
Số TK: 10 201 0000 220 639
Tại: Ngân hàng Thương mại Cổ phần Công Thương Việt Nam - Chi nhánh Hoàn Kiếm
* Tài khoản VNĐ tại Ngân hàng Quân đội (MB)
Tên TK: Báo Khuyến học & Dân trí
Số TK: 0721100356359
Tại Ngân hàng TMCP Quân đội – Chi nhánh Thái Thịnh - Hà Nội
* Tài khoản USD tại Ngân hàng Quân đội (MB)
Tên TK: Báo Khuyến học & Dân trí
Số TK: 0721100357002
Swift Code: MSCBVNVX
Bank Name: MILITARY COMMERCIAL JOINT STOCK BANK - MCSB ( No.3, Lieu Giai str., Ba Dinh Dist., Hanoi, Vietnam)
3. Văn phòng đại diện của báo:
VP Hà Tĩnh: 46 Nguyễn Công Trứ, Phường Tân Giang, TP Hà Tĩnh. Tel: 039.3.857.122
VP Đà Nẵng: 25 Nguyễn Tri Phương, Quận Thanh Khê, TP Đà Nẵng. Tel: 0511.3653.725
VP HCM: số 39L đường 11 (Miếu Nổi), phường 3, quận Bình Thạnh, TP.HCM. Tel: 0866786885
VP Cần Thơ: 53/13 Lý Tự Trọng, Q Ninh Kiều, TP Cần Thơ. Tel: 0710.3.733.269
|
Tùng Nguyên, DANTRI.COM.VN
Thương lắm, Alư ơi...
