Thực hư chuyện ngân hàng “ăn” chênh lãi suất 6%

Phản biện lại ý kiến chuyên gia, đại diện một số ngân hàng cho biết, mức chênh lệch đầu vào - đầu ra lãi suất 6% là “trong mơ”. Để cứu doanh nghiệp, giảm lãi suất không còn là vấn đề chính hiện nay.

Cứu doanh nghiệp, không chỉ trông chờ giảm lãi suất (ảnh minh họa).

Ngân hàng “ăn” lãi 6%: Trong mơ!
Chiều 21/5, Ngân hàng Nhà nước đã có buổi trao đổi với báo giới về các vấn đề liên quan tới điều hành chính sách tiền tệ thời gian qua.
Theo bà Nguyễn Thị Hồng, Vụ trưởng Vụ Chính sách tiền tệ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) thì lãi suất cho vay từ đầu năm tới nay đã giảm 2 - 4%/năm, mặt bằng cho vay ở các lĩnh vực ưu tiên hiện 8 - 10%, doanh nghiệp có “sức khỏe” tốt còn được chào lãi suất ở mức hấp dẫn 7 - 8,5%/năm và dư nợ có lãi suất trên 15% chỉ chiếm gần 15%. Nhưng tín dụng không thể tăng cao hơn nữa mà nguyên nhân chủ yếu nằm ở khả năng hấp thụ của nền kinh tế.
Tại nhiều địa phương do nợ đọng xây dựng cơ bản khá cao nên doanh nghiệp gặp khó khăn về nguồn vốn. Còn với nhóm doanh nghiệp không đủ điều kiện thì ngân hàng không thể cho vay vì điều này dễ dẫn đến nhiều rủi ro cho cả nền kinh tế.
Tại cuộc họp, đại diện một số ngân hàng cho rằng chính sách điều hành lãi suất thời gian qua là hợp lý; mức trần lãi suất huy động 7,5% và lãi suất cho vay đối với lĩnh vực ưu tiên 13% là phù hợp với điều kiện hiện nay.
Tuy nhiên, theo đánh giá của TS.Nguyễn Trí Hiếu, mức chênh lệch lãi suất đầu vào và ra 6% hiện nay bất hợp lý. Trong khi ở nhiều quốc gia khác, biên độ này ở chỉ 2 - 3%.
Phản hồi từ phía ngân hàng, ông Nguyễn Tiến Đông, Phó Tổng Giám đốc Agribank lại cho rằng: Dựa trên thực tế cho vay của ngân hàng, rồi tính toán chi phí đầu vào - đầu ra, mức chênh lệch này chỉ xấp xỉ 4%. Hiện dư nợ của Agribank là 470.000 tỷ đồng, chiếm 20% tổng dư nợ.
Theo ông Đông, trong cơ cấu vốn ngân hàng hiện nay chủ yếu là vốn huy động từ thời điểm lãi suất 12% năm ngoái, đến tháng 8 - 9 tới, mới hết những khoản tiết kiệm lãi suất huy động 12%, do đó, các ngân hàng không “lãi lớn” như nhiều ý kiến đánh giá.
“Chúng tôi đã có tính toán, với những doanh nghiệp có thể thoát ra khỏi khó khăn, ngân hàng sẽ tháo gỡ cùng. Chúng tôi chấp nhận lãi suất 6 - 8% để doanh nghiệp có cơ hội phục hồi, hiện ngân hàng đã có nghị quyết hội đồng thành viên để cùng thực hiện”, ông Đông khẳng định.
Còn theo ông Phạm Quang Dũng, Phó Tổng Giám đốc Vietcombank, nếu ngân hàng đẩy mức chênh lệch lên cao là đi ngược lại chủ trương của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước về tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Hiện tại, chênh lệch lãi suất đầu vào - đầu ra tại Vietcombank ở mức 3%.
Do tăng trưởng tín dụng năm nay không được như năm trước, nên mục tiêu đặt ra của ngân hàng là chất lượng tín dụng, rà soát khách hàng để đảm bảo duy trì chất lượng tín dụng.
Một cây làm chẳng nên non…
Thông tin từ ông Vũ Viết Mạnh, Vụ trưởng Vụ Tín dụng Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho biết, thanh khoản các ngân hàng hiện đang dư thừa. Dẫn một khảo sát của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI), ông Mạnh nói, đến thời điểm gần đây có tới 70% doanh nghiệp cho rằng lãi suất không phải là vấn đề chính. Vấn đề ở đây là khả năng hấp thụ, doanh nghiệp không muốn vay do không biết sản xuất hàng hóa ra có bán được không.
Tham gia buổi trao đổi thông tin, TS. Vũ Đình Ánh cho rằng, nền kinh tế đang rất khó khăn, doanh nghiệp là những người lính trên mặt trận khó khăn đó. Do vậy, cứu doanh nghiệp để vực dậy nền kinh tế, theo TS.Ánh, cần phải có sự giúp sức của các bộ ngành chứ không nên trông đợi quá nhiều vào Ngân hàng Nhà nước.
“Lãi suất quá quan trọng vì nó là cái giá của vốn. Nhưng giờ lãi suất có xuống nữa cũng không còn là yếu tố quyết định. Tôi gặp doanh nghiệp, họ nói anh có hạ lãi suất xuống 0% em cũng không vay. Doanh nghiệp chủ yếu vay dài hạn, kinh doanh dựa vào vốn lưu động tự có. Vấn đề của Việt Nam hiện nay là tắc tín dụng, tắc vì nợ, nợ lòng vòng rồi nợ đọng chảy vào ngân hàng. Chúng ta cần giải quyết nhanh, dứt điểm cái vòng luẩn quẩn này”, ông Ánh chia sẻ.
Đồng quan điểm này, ông Đào Văn Hùng, Giám đốc Học viện Chính sách và Phát triển (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) cho rằng: Mặt bằng lãi suất đã trở về giai đoạn 2005-2007 và với điều kiện kinh tế hiện nay là mức lãi suất hợp lý.
Điều đáng lo nhất hiện nay, theo ông Hùng là tổng cầu của nền kinh tế rất thấp, đầu tư xã hội, sức mua trên thị trường giảm mạnh. “Tôi cho rằng nếu chỉ trông chờ vào chính sách tiền tệ thì khó có thể vực dậy nền kinh tế vào lúc này. Gần đây các nước trên thế giới đang xem xét lại trần nợ công và có lẽ đã đến lúc chúng ta phải xem lại giới hạn nợ công, nới lỏng bội chi ngân sách để có thể gia tăng chi tiêu công, tăng đầu tư và nâng tổng cầu cho nền kinh tế”, ông Hùng kiến nghị.

Nguyễn Hiền