Ukraine sắp mất miền Đông?

[tonycarter]

Tổng thống Petro Poroshenko đang chịu nhiều sức ép phải cứng rắn hơn, không để phe ly khai ở miền Đông tạo ra “cuộc xung đột đóng băng”

Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko đã nhóm họp Hội đồng An ninh và Quốc phòng hôm 4-11 để bàn về những điều chỉnh đối với thỏa thuận hòa bình đạt được ở thủ đô Minsk - Belarus hồi tháng 9 theo sau các cuộc bầu cử gây tranh cãi tại miền Đông.

Kiev không nhiều lựa chọn

Trong số những nội dung bàn thảo có đề xuất hủy bỏ luật trao quy chế đặc biệt cho Donetsk và Lugansk. Theo đó, cho phép 2 vùng được tự điều hành công việc, đồng thời miễn truy tố đối với các cá nhân bị Kiev liệt vào nhóm phần tử nổi dậy.
Ông Poroshenko chỉ trích các cuộc bầu cử ở Donetsk và Lugansk hôm 2-11 đã vi phạm thỏa thuận Minsk, vốn quy định rõ việc bầu cử tại địa phương phải tuân theo luật pháp Ukraine. Kiev dự định tổ chức bầu cử tại 2 vùng này trong tháng 12.

Ông Igor Plotnitsky tuyên bố việc Lugansk gia nhập Nga chỉ còn là
vấn đề thời gian. Ảnh: RIA Novosti

Đài BBC nhận định đề xuất trên của ông Poroshenko chỉ là bước đi biểu tượng bởi với việc đơn phương tổ chức bầu cử và lập chính quyền, Donetsk và Lugansk đã tự trao cho mình “quy chế đặc biệt”.
Sự lựa chọn dành cho nhà lãnh đạo Ukraine giờ không có nhiều. Ông đang chịu sức ép phải có lập trường cứng rắn hơn, không để phe ly khai ở miền Đông có thêm những động thái nhằm củng cố vị thế và tạo ra một “cuộc xung đột đóng băng”, đe dọa đến chủ quyền và sự toàn vẹn lãnh thổ của đất nước.
Trước mắt, ông Poroshenko tiếp tục loại bỏ khả năng dùng vũ lực để lấy lại miền Đông sau những thất bại quân sự hồi tháng 8. Thay vào đó, ông vẫn cam kết ưu tiên theo đuổi giải pháp ngoại giao nhưng tuyên bố sẽ tăng thêm sức mạnh phòng thủ tại miền Đông trong trường hợp tình hình vượt ra ngoài tính toán.
Câu hỏi lớn được đặt ra là các bên liên quan sẽ đi tiếp con đường ngoại giao như thế nào khi mà thỏa thuận hòa bình Minsk dường như chỉ tồn tại trên giấy bởi chiến sự vẫn tiếp diễn ở miền Đông Ukraine thời gian qua. Bên cạnh đó, giới phân tích cho rằng những giải pháp khác dành cho Kiev - như tiếp tục chiến dịch quân sự đẫm máu, cắt đứt quan hệ hoặc từ bỏ miền Đông - đều là những lựa chọn kém.

Lugansk, Donetsk gia nhập Liên bang Nga?

Phương Tây cũng đang gia tăng sức ép lên Nga trong lúc chờ xem liệu Tổng thống Vladimir Putin có chính thức công nhận kết quả các cuộc bầu cử ở miền Đông Ukraine hay không.
Nhà Trắng hôm 3-11 tiếp tục lên án cái gọi là “những cuộc bầu cử trái phép” ở miền Đông Ukraine, đồng thời cảnh báo sẽ có thêm biện pháp trừng phạt Nga nếu nước này vi phạm thỏa thuận Minsk. Người phát ngôn của Thủ tướng Đức cũng đưa ra cảnh báo tương tự nếu Moscow không thay đổi lập trường.
Trong khi đó, Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc Ban Ki-moon bày tỏ quan ngại sâu sắc và kêu gọi các bên khẩn cấp thực hiện đầy đủ thỏa thuận Minsk. Tuy nhiên, đại diện Ukraine tại Liên Hiệp Quốc Yuriy Sergeev tuyên bố Nga đã ngăn chặn việc thông qua tuyên bố của Chủ tịch Hội đồng Bảo an lên án các cuộc bầu cử tại Lugansk và Donetsk.
Tương lai của những vùng ly khai nêu trên sau bầu cử cũng thu hút nhiều sự quan tâm. Ông Denis Pushilin, Chủ tịch Hội đồng Tối cao Cộng hòa Nhân dân Donetsk (DPR) tự xưng, hôm 4-11 nói với báo Irish Times rằng họ vẫn để ngỏ nhiều lựa chọn.
“Các cuộc bầu cử đã hợp pháp hóa con đường chúng tôi lựa chọn và giúp chúng tôi tiến sang giai đoạn tiếp theo. Chúng tôi có thể gia nhập liên bang Nga. Không phải chúng tôi muốn ngăn cách với phía Tây (ám chỉ chính quyền Kiev) mà chỉ phá vỡ rào cản với phía Đông (ý nói Moscow)” - ông Pushilin cho biết.
Trong khi đó, ông Igor Plotnitsky, người giành chiến thắng trong cuộc bầu cử lãnh đạo ở Lugansk, cho rằng việc khu vực này trở thành một phần của nước Nga - như Crimea - chỉ còn là vấn đề thời gian. Theo ông, cư dân Lugansk “ủng hộ những giá trị của thế giới Slavic, sự thống nhất với một nước Nga vĩ đại và hùng mạnh”.

VNN