SÀI G̉N (NV) - Ăn ǵ nhanh nhất bánh ḿ. Ăn ǵ bổ dưỡng nhất cũng bánh ḿ. Ăn ǵ tiện ích nhất bánh ḿ...
Bánh ḿ đó có thương hiệu là Bánh Ḿ Sài G̣n. Nhưng v́ sao là “Bánh Ḿ Sài G̣n” mà không là cái tên nào khác th́ đố ai giải thích được. V́ thật ra Bánh Ḿ Sài G̣n đă vượt ra ngoài những chuẩn mực địa lí mà nó có để chiếm ngôi độc quyền cho dù đâu đó vẫn tồn tại những “Bánh Ḿ Xíu Mại DaLat, Bánh Ḿ Chả Cá Phan Rang... và tất nhiên có cả Bánh Ḿ Hà Nội” nữa.
Một xe bán bánh ḿ ở Sài G̣n. (H́nh: Nguyễn Sài G̣n/Người Việt)
Nhưng nói ǵ th́ nói th́ Bánh Ḿ Sài G̣n vẫn là đặc biệt ngon nhất. V́ hồi xưa mỗi khi “lên phố” rồi về quê - người nào cũng lỉnh kỉnh mua cho được vài ổ bánh ḿ gịn tan vàng ươm chính hiệu “Sài G̣n” để làm quà. V́ chỉ nó mới có một mùi vị ngọt ngọt béo béo khác hơn hẳn các loại bánh ḿ đang có.
Bánh Ḿ Sài G̣n gần như là một món ăn chơi mà thiệt không thể thiếu trong các loại bánh thực phẩm. bởi nó quá hoàn hảo khi bạn muốn chọn nó cho một bửa điểm tâm sáng hay một suất ăn nhanh buổi trưa hay ăn dặm cho bữa tối. Bất cứ đâu mọi nơi mọi lúc - dưới gốc cây trên hè đường - trong nhà hàng sang trọng - đều có thể được giải quyết nhanh gọn vệ sinh ngon rẻ mà không sợ bị đánh lừa vị giác.
Bánh Ḿ Sài G̣n có đầy đủ các chủng loại khác nhau. Có nhiều cách chế biến khác nhau. Nó đặc biệt phổ thông là một loại “Cơm tay cầm” một kiểu “thổi kèn Harmonica” hay sang cả hơn là một kiểu Hot Dog hay Hambuger Mỹ lừng lẫy với món “bánh ḿ kẹp thịt” trứ danh trong ẩm thực mà chỉ có người Việt mới sáng tạo nên.
Bánh ḿ kẹp thịt là ǵ? Xin thưa đó một ổ bành ḿ được xẻ đôi xẻ sâu tới đáy được nhẹ nhàng banh ra rồi thong thả cho vào đó từng nhúm thịt xá xíu nhỏ từng lát chả mỏng, nó được nhét đầy ngập vào cùng với Patê gan, bơ nóng, nước xốt, tương ớt thêm một chút hành lá dưa leo xắt mỏng là thành một món ngon hết ư.
Không ai biết rơ nó bắt nguồn từ đâu nhưng có thể dự đoán đó là một món ăn từ Châu Âu khi người “Thực dân” Pháp du nhập bánh ḿ vào Sài G̣n-Hà Nội và từ đó lan tỏa ra trong giới thợ thuyền lao động. Nơi mà sự lao động công nghiệp đă choán hết những món ăn thường ngày canh ngọt cơm nóng bị biến mất bởi sự mưu sinh.
Người Sài G̣n đă biến thứ thực phẩm quư tộc đó thành một món ăn b́nh dân với rất nhiều chất đạm để giải quyết cho những cơn đói cấp ḱ mà không một một loại cơm phở nào nào có thể đáp ứng nhanh và kịp lúc. Bởi vậy nên người cũng không ngạc nhiên khi ở Sài G̣n có những chiếc xe bánh ḿ đă tồn tại gần 80 năm như xe Bánh Ḿ Bảy Hổ, 23 Huỳnh Khương Ninh Quận 1, và kém hơn một chút cũng đă gần 40 năm như Bánh Ḿ Phá Lấu, 123 Pastuer Quận 1, Bánh Ḿ Ḥa Ma, 51 Cao Thắng Quận 3, xuất xứ từ một người Hà Nội di cư vào Nam và nhiều nhiều nữa...
Bánh Ḿ Sài G̣n chỉ là một cái tên quen một biểu tượng ẩm thực của người Việt. Một loại bánh đang hiện diện khắp nơi từ đại lộ cho đến ngơ hẻm, từ b́nh dân cho đến sang giàu.Từ lầu cao gác tía cho đến mái tôn xập xệ... Tất cả đều có chung một giá cho một ổ bánh kẹp thịt, sẽ không bao giờ quá hai mươi ngàn đồng [1 đô la] cho một suất.
Những ổ bánh đó thường xếp lớp chồng chất lên nhau như một bức tranh trừu tượng, như những quả chuối khổng lồ ngon mắt trong những chiếc xe ba bánh đơn giản b́nh dân xuất hiện ở khắp nơi từ sáng sớm cho tời đêm khuya. Trong đó luôn luôn có sẵn những tô thịt nạt gị chả ba rọi béo ngậy đă được thái mỏng và khi cần ch́ có 10 ngàn thôi bạn đă một ổ ḿ thịt chất lượng “Nóng hổi vừa đi vừa thổi vừa ăn.”
Bánh Ḿ Sài G̣n th́ có quá nhiều nơi để không hổ danh là Bánh Ḿ Sài G̣n ngon bổ rẽ, cũng đă có quá nhiều bài viết không bao giờ chán về nó với nhiều thông tin khác nhau nhưng để có thể thưởng thức được nó một cách trần trụi b́nh dân bạn hăy đến ngay trước Trường Trung Học BTX đường Bùi Thị Xuân, Quận 1.
Ở đây bất cứ lúc ào chỉ với giá b́nh quân 15 ngàn đồng bạn sẽ được phục vụ ngay tại chỗ nhanh lẹ đến mức khi ổ bánh được đưa ra cũng là lúc bạn có ngay một ổ bánh ḿ ú hụ thịt chả. Và cũng có thể sang trong hơn tùy nơi nếu cần với mức giá cao ngút 30 ngàn 40 ngàn theo yêu cầu “chất lượng cao” của thực khách th́ Bánh Ḿ Sài G̣n trong phút chốc cũng sẽ thành vàng như không.
Bánh ḿ là thứ không bao giờ “ớn ngán” nếu bạn muốn thay đổi khẩu vị, bạn có thể đến thẳng Đường Đinh Tiên Hoàng Đakao hay Trần Đ́nh Xu Quận 1, ngụ gần ngă ba dưới một cột điện của một con đường nhỏ trên hè đường tí xíu với một cái xe cũng nhỏ xíu. Ở đây chuyên bán bánh ḿ thịt heo quay ngon tuyệt cú mèo. Quán chỉ mở từ 3 giờ đến 6 giờ chiều là đóng cửa..
Xa hơn chút nữa cũng ở Quận 1 ngay khu phố Tây Bùi Viện, Phạm Ngũ Lăo cũng có một quán ăn đặc biệt của một ông Tây chuyên bán bánh ḿ kẹp thịt... trừu. Một món ăn lạ mà không ai có thể nghĩ tới được, ngoài ông Tây này. Không biết ngon hay không nhưng khách th́ cứ phải chen nhau để được thưởng thức dù giá không phải rẻ phải 2 đô đến 3 đô một phần ăn.
Bánh Ḿ Sài G̣n nghe đâu cũng đă chu du khắp thế giới đến tận Tây Âu, Đông Âu và nhất là ở khu Little Saigon, Mỹ nơi có đông bà con Người Việt định cư th́ sau phở chắc chắn là bánh ḿ, dĩ nhiên ở đâu nó cũng vẫn là Bánh Ḿ Sài G̣n - sẽ được biến đổi theo gu thưởng thức sau đây - mà chỉ có Bánh Ḿ Sài G̣n mới có thể dung nạp để có thể đuổi theo cho kịp với những nỗi buồn nhớ quê hương trên đất khách.
Đó là bánh ḿ gà, bánh ḿ ḅ. bánh ḿ cá hộp, bánh ḿ ôpla ôplết, bánh ḿ phá lấu, bánh ḿ xíu mại, bánh ḿ chả cá... Tóm lại Bánh Ḿ Sài G̣n là cực ḱ đặc biệt sáng tạo, nó hiện diện khắp mọi nơi...Nó không phải là quốc hồn quốc túy cũng không phải là hương vị “đặc trưng” quê nhà. Nhưng có một điều chắc chắn “nó chính là nó” phù hợp với cái túi tiền mỏng manh và cái bao tử lép kẹp của bạn trong những tháng ngày lên voi xuống ngựa - dù sang hay hèn cũng không bao giờ thay đổi...
Nguyễn Sài G̣n/Người Việt