Thăm quan nghĩa trang quân đội Việt Nam Cộng Hòa tại Việt Nam

[Gibbs]

Thăm quan Nghĩa Trang Quân Đội Việt Nam Cộng Hòa, ngày nay đã đổi tên. Nghĩa trang đã được Việt Kiều sửa sang lại. Trước sự kiện 30 tháng 4 năm 1975, đây là Nghĩa trang Quân đội, có tên là Nghĩa trang Quân đội Biên Hòa, nơi chôn cất cả chục ngàn binh sĩ Quân lực Việt Nam Cộng Hòa.

Nghĩa trang được khởi công vào tháng 11 năm 1967, mô phỏng hình con ong, do kiến trúc sư Lê Văn Mậu phụ trách thi công đã vào giai đoạn 2, thời gian sáu năm, chi phí 100 triệu đồng tiền Việt Nam Cộng hòa (thời giá năm 1973). Nghĩa trang tọa lạc trên một đồi thấp diện tích 125 ha, được phân chia thành tám khu từ A đến I. Mặt tiền nghĩa trang có một bức tượng có tên gọi là Thương tiếc cao 5 m và được đặt trên bệ cao 3 m, do nhà điêu khắc Nguyễn Thanh Thu sáng tạo, khắc họa hình ảnh một quân nhân Việt Nam Cộng hòa cầm súng ngồi canh gác, được dựng vào năm 1966.Vào trong nghĩa trang còn có đền Tử sĩ được xây trên một ngọn đồi thấp, trước đền có cổng tam quan. Ở giữa nghĩa trang là một tháp xi măng được gọi là Nghĩa Dũng đài cao 43 m.

Theo quy hoạch, nghĩa trang có sức chứa 30.000 mộ. Cao điểm vào Tết Mậu Thân 1968 và Mùa hè đỏ lửa 1972, nghĩa trang tiếp nhận trên 10.000 chiến sĩ trận vong. Tính đến năm 1975, nghĩa trang là nơi chôn cất của 18.318 lính và sĩ quan, chiếm 1/3 diện tích nghĩa trang. Bên cạnh tiếp nhận các quân nhân tử trận, nghĩa trang còn là nơi an táng của thành viên của ba nhánh quyền lực nhà nước Việt Nam Cộng hòa (lập pháp, hành pháp và tư pháp).

Vẫn bị chặn lại ngay cổng bằng các câu hỏi và những cái nhìn dò xét. “Vào thăm mộ ai?”. “Tại sao phải đi thăm?”. “Đưa giấy tờ, ghi lại họ tên và số chứng minh nhân dân vô sổ!”...Một anh bảo vệ tre trẻ chạy ra ngoài gọi điện thoại, như xin chỉ đạo cấp trên với vẻ mặt rất căng thẳng. Cuối cùng phải mất khoảng nửa tiếng giải thích lằng nhằng và làm các thủ tục mới được vào nghĩa trang. Tuy nhiên, vừa quay lưng đi thì thấy phía sau là một bảo vệ, ảnh chạy xe máy tà tà theo và đứng gần canh me.



Ngày 27.11.2006, tức không lâu sau khi lên làm thủ tướng, ông Nguyễn Tấn Dũng đã ký quyết định chuyển việc sử dụng 58 ha đất khu nghĩa địa Bình An (Dĩ An, Bình Dương) do Quân khu 7 quản lý sang dân sự; đồng thời cũng chỉ đạo việc quản lý khu nghĩa địa bình thường như các nghĩa địa khác theo quy định của pháp luật.

Mất hơn 30 năm, Nghĩa trang Quân Đội VNCH ngày xưa đã trở thành Nghĩa trang nhân dân Bình An, với khoảng 18.000 ngôi mộ tử sĩ. Tuy nhiên, với cách thức canh giữ như vậy hoàn toàn không giống một nghĩa trang dân sự.



So với lần đi thăm cách đây hơn 3 năm, tui thấy Bình An nay có nhiều thay đổi. Đoạn đường từ Đền Tử sĩ tới nghĩa trang đã được tráng nhựa mới. Bên trong, lối đi từ cổng vào đến chân Nghĩa Dũng Đài cũng rải nhựa.



Đặc biệt, Nghĩa Dũng Đài được tôn tạo với các bậc thềm lên đài ốp đá granite, bên trong trồng hoa; dưới chân đài là một bệ đá rộng có đặt đỉnh nhang và bàn thờ để cúng kiếng, hành lễ. Vài công nhân của công ty Môi Trường Đô Thị Dĩ An đang làm việc xung quanh, tưới cây và dọn cỏ, rác. Ở đầu 8 lô mộ ABCDEGHI có đặt 8 bàn cúng để khách đến bày hoa quả, nhang đèn. Các con đường cũng được lắp đèn.



Vài năm gần đây, chính sách đã có chút cởi mở cho phép thân nhân tử sĩ được tự trùng tu mộ. Nhưng cột mốc phải là chuyện hồi tháng 8.2013, ông Tổng lãnh sự Mỹ - Lê Thành Ân và cựu Thiếu Tá VNCH Nguyễn Đạc Thành, chủ tịch Vietnamese - American Foundation (VAF) có chuyến viếng thăm nghĩa trang và bỏ tiền xây 400 ngôi mộ; với đơn vị thi công do Bình Dương chỉ định.



Lúc đến khánh thành có cả thứ trưởng BNG - ông Nguyễn Thanh Sơn, ổng có hứa với ông Ân sẽ cho làm tiếp, nhưng giờ vẫn…chỉ mới nghe hứa. Sau đó, một vài tổ chức của kiều bào cũng được phép sửa sang, đắp đất lại, dựng những bia gãy đổ, quét vôi cho những mộ xi măng và xây mới vài trăm ngôi mộ - bất chấp sự phản đối của nhiều người Việt ở Mỹ, vì cho rằng trùng tu nghĩa trang nghĩa là phải tiếp xúc với nhà nước CSVN.

Trùng tu Nghĩa trang Quân Đội Biên Hòa - Thượng Nghị Sĩ Ngô Thanh Hải

Trùng tu Nghĩa trang Quân Đội Biên Hòa

Nghĩa trang Quân Đội Biên Hòa là 1 di tích lịch sử, không được quyền đổi tên, nếu vc nói là tôn trọng lịch sử. Nếu đổi tên vì lý do như thứ trưởng vc NTS nói là để tránh nhầm lẫn với các nghĩa trang quân đội vc khác thì có thể ghi là : Di Tích NTQĐBH, còn đôỉ thành nghĩa trang nhân dân thì vc đã cố tình muốn biến 1 di tích lịch sử thành 1 nghĩa trang dân sự và bán lô cho ai muốn chôn người thân trong đó như nghĩa trang Bình Hưng Hòa chẳng hạn, để dần dần xóa tan đi cái gai này trong mắt họ. Nêú vc thật tình có thiện chí thì nên coi lại vấn đề này.