VBF-TT Trump là người cũng chưa hẳn đã ngay thẳng. Rõ ràng trong vụ việc ông sa thải giám đốc FBI là vì ông bị điều tra liên quan đến Nga. Thế nhưng ông lại nói rằng sa thải giám đốc FBI vì lý do ông này không điều tra vụ email của bà Hillary, rồi lại nói giám đốc FBI không được tin tưởng, hay khoe khoang... Tất cả lập luận đó đã bị dư luận phản đối.
Ông Donald Trump (giữa) đang bắt tay ông James Comey, giám đốc của FBI vào ngày 22 tháng Giêng, khi tân tổng thống muốn tiếp xúc với các viên chức cao cấp trong ngày công lực tại Tòa Bạch Ốc. (Getty Images)
HOA THỊNH ĐỐN - Tuy chỉ có một người lên tiếng trong mấy ngày qua, dư luận vẫn ồn ào chung quanh vụ Tổng Thống Donald Trump bất ngờ sa thải Giám Đốc FBI James Comey. Nhân vật thường lên tiếng với báo chí là ông Trump. Tổng thống đã gần như nói khác đi mỗi khi ông phát biểu qua phương tiện truyền thông mà ông lựa chọn, về lý do tại sao ông đã quyết định cách chức ông Comey.
Sự thay đổi đó không chỉ gây thêm tranh cãi về lý do chính của lệnh cách chức, mà còn nêu thắc mắc về sự hợp pháp của quyết định của ông Trump. Có phải ông Trump đã lạm quyền như Tổng Thống Richard Nixon hơn bốn thập niên trước trong vụ nghe lén Watergate mà hậu quả là ông Nixon bị Quốc Hội truất phế?
Kể từ ngày thứ Ba, 9 tháng 5, sau khi Tổng Thống Trump ra lệnh cách chức ông Comey, ông Trump từng nói với báo chí rằng giám đốc FBI bị mất việc vì ông ta làm việc bất cẩn trong vụ email của bà Hillary Clinton. Ông Trump còn nói là ông Comey không được sự tin tưởng của các viên chức trong cơ quan FBI. Thế nhưng ngay sau đó các viên chức FBI, kể cả người đang giữ quyền giám đốc, đều khẳng định họ hoàn toàn tin tưởng ở ông Comey từ trước đến nay, và ngay cả trong lúc này.
Trước những ý kiến như vậy, ông Trump thay đổi lập luận, nói rằng ông Comey là kẻ thích khoe khoang, muốn mọi người chú ý. Ý kiến đó lại gây sóng gió, vì các luật gia cho rằng nếu ông Trump sa thải ông Comey chỉ vì ông khoe khoang hay tự phụ vì có thể ông Trump đã vi phạm quyền hạn của tổng thống, một điều mà chính ông Nixon trước đây từng bị trả giá bằng sự bản án bị truất phế.
Vấn đề chính mà các quan sát viên chính trị tại Hoa Thịnh Đốn cho rằng ông Comey bị mất chức là vì FBI đang điều tra và có thể tiến sâu hơn nữa, để truy tìm các mối quan hệ giữa ông Trump và những viên chức của ông với chính phủ Nga và các thế lực Nga, đặc biệt là trong cuộc bầu cử năm ngoái.
Đến ngày thứ Năm và ngày thứ Sáu, lần này ông Trump bắt đầu cho thấy mối quan hệ với Nga chính là điều khiến ông bất an, đưa đến quyết định chặt bỏ một người đang cầm đầu cuộc điều tra về những mối liên lạc giữa Trump và Nga.
Ông Trump để lộ mối quan tâm này khi nói rằng chính từ miệng ông Comey đã từng nói với tổng thống ba lần rằng FBI không điều tra cá nhân ông Trump trong vụ tìm hiểu sự tiếp xúc với người Nga. Tổng Thống Donald Trump cho biết ông từng mời Comey đến ăn tối riêng giữa hai người, và đó là lúc ông Comey đã cam kết là cá nhân ông Trump không bị điều tra. Còn hai lần nói kia diễn ra qua đường dây điện thoại.
Trong ngày thứ Sáu, như nhằm dọa ông Comey rằng cựu giám đốc FBI không thể chối cãi về ba lần hứa không điều tra cá nhân ông Trump, tổng thống cho biết ông có băng thâu âm. Thế nhưng chính sự tiết lộ về băng thâu âm này lại trở thành một đề tài mới, đổ thêm dầu vào lửa trong vụ khủng hoảng cách chức này.
Giới truyền thông cũng như Đảng Dân Chủ đã yêu cầu ông Trump hãy cho nghe những băng thâu âm của Tòa Bạch Ốc, để mọi người biết rõ ngọn ngành. Trước lời yêu cầu đó, Tòa Bạch Ốc đã có vẻ muốn tránh né nói thêm.
Về phía ông Comey, đến chiều thứ Sáu, một số người quen biết với giám đốc FBI bị sa thải James Comey đã tiết lộ những điều khác, có thể mâu thuẫn với những phát biểu của ông Trump về những băng thâu âm.
Những nguồn tin từ phía các bằng hữu của ông Comey nói rằng cựu giám đốc FBI là người rất cẩn thận, nhất là khi biết ông sẽ có một cuộc nói chuyện riêng tư với tổng thống. Những người này nói rằng bữa ăn tối rất trễ vào đêm 27 tháng Giêng, tức là một tuần sau ngày ông Trump nhậm chức, ông Comey đã không đưa ra một lời trấn an hay khẳng định với ông Trump về việc tổng thống không bị điều tra. Và vì thiếu sự trấn an này mà từ đó, tức là chỉ một thời gian ngắn sau khi ông Trump tuyên thệ nhậm chức, tổng thống muốn tìm cách loại trừ ông Comey cũng như cuộc điều tra về quan hệ với người Nga.
Trong lời viết tweet vào sáng thứ Sáu, ông Trump đưa ra lời dọa nạt, “James Comey nên hy vọng rằng không có băng thâu âm về những cuộc nói chuyện của chúng ta, trước khi ông ta bắt đầu tiết lộ tin tức với báo chí!”
Lời viết tweet này khiến người ngoài tin rằng Tòa Bạch Ốc đã có băng thâu âm. Những người thân cận với ông Trump cho biết ông có thói quen thâu băng tất cả những cuộc nói chuyện của ông với bất cứ ai tại Tòa Bạch Ốc, và ở những nơi khác.
Trong khi đó, người ta cũng cho rằng chính ông Comey cũng có bản ghi chép bằng tay về những lần nói chuyện với ông Trump, như ông vẫn thường làm trong nhiều năm mỗi khi tham gia vào những cuộc thảo luận về các vấn đề khó khăn liên quan đến luật pháp, quy định đạo đức, v.v.. Những người thân với ông Comey nói với nhật báo Washington Post rằng rất có thể ông Comey đang có những biên bản mà ông từng ghi chép sau những lần tiếp xúc với ông Trump.
Trước những thắc mắc của báo giới, vào ngày thứ Sáu, phát ngôn viên Sean Spicer đã từ chối trả lời các câu hỏi liên quan đến việc tổng thống có thâu băng cuộc nói chuyện của ông hay không. Khi bị hỏi về đề tài này, ông Spicer chỉ nói, “Tổng thống không có gì để nói thêm về vụ này.” Khi được hỏi rằng có phải lời viết tweet vào sáng thứ Sáu của ông Trump là một lời hù dọa dành cho ông Comey, phát ngôn viên nói, “Đó không phải là một lời đe dọa, ông ấy chỉ nói về một dữ kiện.”
Trước những lời tuyên bố của ông Trump, các dân biểu và nghị sĩ Dân Chủ đã lên tiếng yêu cầu Tòa Bạch Ốc phải cung cấp bất cứ một băng thâu âm hay một bản văn nào ghi nhận những cuộc nói chuyện giữa ông Trump và ông Comey.
Những người từng làm việc với ông Comey cho biết vào bữa ăn khuya tại Tòa Bạch Ốc ngày 27 tháng Giêng, ông Comey rất ái ngại, không muốn nhận lời, vì cho rằng sự gặp mặt sẽ tạo ấn tượng ông Comey muốn “đi đêm” với ông Trump để giữ chức của ông. Ông Comey cũng ái ngại vì trên nguyên tắc FBI là một cơ quan độc lập, không thể làm việc chìu theo ý của bất cứ ai.
Tại bữa ăn tối này, theo nguồn tin của nhật báo New York Times, ông Comey đã từ chối cam kết trung thành với ông Trump, và đó cũng chính là điều khiến ông Trump “ghim” vị giám đốc FBI, muốn loại trừ ông này càng sớm càng tốt.
Ông Comey xuất thân là một luật sư, một công tố viên có uy tín cương trực trước khi nắm giữa lãnh đạo cơ quan cảnh sát cao cấp nhất nước Mỹ. Vì vậy người ta cho rằng ông Comey rất cẩn thận trong cuộc gặp gỡ ông Trump, không thể nào bày tỏ sự trung thành chỉ vì muốn giữ chức.
Đến khi có cuộc điều trần của ông Comey tại Thượng Viện trong tuần qua, và khi biết thêm rằng FBI vẫn xúc tiến cuộc điều tra về người Nga, ông Trump không thể chịu được nữa và ra lệnh cách chức ông Comey.
Vụ cháy này chưa có triển vọng được dập tắt trong nay mai. Dư luận sẽ chờ phản ứng mới của ông Trump trong ngày thứ Bảy này.
