IS đang t́m chỗ cắm dùi và Philippines có lẽ là nơi nguy hiểm nhất ở Đông Nam Á mà IS nhắm tới. Tuy nhiên với chế độ chính trị ổn định dưới tay ông Duterte th́ đó là điều không hề dễ. Hôm 23-5, sau cuộc tấn công của phiến quân Maute vào thành phố Marawi, Tổng thống Rodrigo Duterte đă ban bố thiết quân luật trên đảo Mindanao (miền Nam Philippines).
Trước đó, hàng trăm tay súng thuộc nhóm phiến quân Maute đă tràn vào Marawi tấn công các cơ quan nhà nước, đốt nhà, bắt giữ con tin. Hàng ngàn người dân phải tản cư chạy loạn.
Nhiều nhóm vũ trang Hồi giáo đă chọn đảo Mindanao làm địa bàn hoạt động v́ hơn 80% người Hồi giáo ở Philippines sinh sống ở đây. Đến nay hai nhóm ôn ḥa Mặt trận Dân tộc Giải phóng Moro và Mặt trận Giải phóng Hồi giáo Moro đă chấp thuận thương lượng ḥa b́nh với chính phủ.
Trong các nhóm phiến quân theo xu hướng Hồi giáo cực đoan hoặc tội phạm có hai nhóm Abu Sayyaf và Maute đă tuyên thệ trung thành với IS. Isnilon Hapilon, phó tướng của Abu Sayyaf, đă tự xưng là thủ lĩnh IS ở Philippines. Nhóm Maute được anh em nhà Abdullah Maute thành lập năm 2012, từ năm ngoái đă đột ngột gia tăng hoạt động. Chúng đă tấn công chợ đêm ở Davao và sát hại 15 người hồi tháng 9-2016.
Ngoài ra c̣n có nhóm Chiến binh Hồi giáo v́ tự do Bangsamoro hoạt động ở tỉnh Maguindanao. Chưa rơ nhóm này có tuyên thệ trung thành với IS hay chưa.
Chuyên gia François-Xavier Bonnet ở Viện Nghiên cứu Đông Nam Á hiện đại (Pháp) khẳng định đến nay chưa có bằng chứng trực tiếp cho thấy IS ở Iraq và Syria cung cấp tài chính cho các nhóm Hồi giáo cực đoan ở miền Nam Philippines.
Để t́m nguồn tài chính, các nhóm này chủ yếu tổ chức hoạt động tội phạm như mua bán ma túy, bắt cóc con tin đ̣i tiền chuộc. Từ năm 2000 đến 2016, phiến quân Abu Sayyaf đă bắt cóc 97 con tin nước ngoài thuộc 15 quốc tịch.
Trả lời câu hỏi “liệu phiến quân Hồi giáo có thể đánh tới thủ đô Manila hay không?”, ông Bonnet ghi nhận có thể vùng thủ đô Manila sẽ là mục tiêu bị tấn công bởi lâu nay bọn Abu Sayyaf vẫn thường chạy về gia đ́nh ở Manila ẩn náu mỗi khi quân đội tăng cường chiến dịch quân sự trên đảo Mindanao.
Đối với nhóm Maute, cơ quan t́nh báo cảnh sát Philippines phán đoán chúng có thể đă mở mạng lưới ở vùng thủ đô Manila, song Bộ Quốc pḥng lại đánh giá thấp và thậm chí bác bỏ khả năng này.
TS Sophie Boisseau du Rocher ở Viện Nghiên cứu quan hệ quốc tế (Pháp) đă loại trừ giả thiết IS sẽ “cắm dùi” ở Philippines như ở Iraq và Syria. Các lư do giải thích gồm 85% dân số Philippines theo Thiên Chúa giáo, nguy cơ chủ nghĩa Hồi giáo cực đoan chỉ bùng phát ở miền Nam và chính phủ Philippines đang kiểm soát nguy cơ này.
GS David Camroux ở Viện Nghiên cứu chính trị Paris cũng đưa ra đánh giá tương tự. Ông gọi Abu Sayyaf là nhóm khủng bố “tiếp thị”. Chúng chỉ lo bắt cóc, tống tiền và lợi dụng yếu tố Hồi giáo cực đoan để gây tiếng vang chứ không đưa ra yêu sách chính trị nào.
Therealtz © VietBF