Vietbf.com - Trung Quốc đă gia tăng sức ép lên Đài Loan kể từ khi bà Thái Anh Văn, một thành viên thuộc Đảng Dân chủ Tiến bộ ủng hộ độc lập, giành chiến thắng trong cuộc bầu cử lănh đạo Đài Loan vào năm 2016, bởi Bắc Kinh lo sợ bà Thái sẽ thúc đẩy phong trào đ̣i độc lập chính thức cho Đài Loan.
Ngoại trưởng Trung Quốc và người đồng cấp Dominica trong lễ kư kết hiệp định song phương. Ảnh: Reuters
Khoản viện trợ quân sự của Đài Loan chuyển giao cho Dominica vừa hoàn thành vào tháng 3 năm nay, bao gồm trực thăng UH-1H, xe mô tô chuyên dụng và xe bọc thép đa dụng xe Humvee.
Chỉ thông báo trước 1 giờ
Sáng 1/5, Ủy viên Quốc vụ viện kiêm Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị và Ngoại trưởng Dominica Miguel Vargas đă đặt bút kư kết hiệp ước thiết lập quan hệ ngoại giao song phương tại Bắc Kinh.
Chính quyền bà Thái Anh Văn tỏ ra vô cùng tức giận trước động thái của chính phủ Dominica. Quốc gia thuộc vùng Caribbean này vốn là đồng minh lâu năm của Đài Loan.
Dominica là quốc gia thứ ba quyết định "chia tay" với Đài Loan để thiết lập quan hệ với Bắc Kinh kể từ khi bà Thái lên nắm quyền. Hai quốc gia đă chấm dứt quan hệ với Đài Bắc năm 2017 là Sao Tome và Principe, Panama. Hiện phạm vi đồng minh ngoại giao của đảo này thu hẹp c̣n 19 nước.
Đáng chú ư, theo quan chức Đài Loan, Dominica đă hành động giống như Panama trước đây, chỉ thông báo chấm dứt quan hệ với Đài Bắc 1 giờ trước lễ kư kết với Bắc Kinh.
Hiện chỉ c̣n 19 quốc gia trên thế giới thiết lập quan hệ ngoại giao với Đài Loan. Ảnh: Reuters
Đặc biệt, cùng ngày, ông Flavio Darío Espinal - cố vấn của Tổng thống Dominica chủ tŕ buổi họp báo cho biết, chính quyền nước này bày tỏ sự biết ơn trước sự ủng hộ và giúp đỡ của Đài Loan nhưngchính quyền nước này quyết định thiết lập quan hệ ngoại giao với Bắc Kinh v́ lợi ích lâu dài của quốc gia.
Việc chỉ để Cố vấn Tổng thống chủ tŕ họp báo thay v́ Tổng thống Danilo Medina hay Ngoại trưởng Miguel Vargas khiến giới truyền thông Đài Loan nhận định, đây là sự xem nhẹ đảo này.
Trong khi đó, trả lời phỏng vấn Thời báo Hoàn cầu ngày 1/5, Đại diện văn pḥng phát triển thương mại Dominica tại Trung Quốc Rosa Ng Báez tiết lộ, Tổng thống Danilo Medina đă đưa ra một "quyết định rơ ràng" về việc thiết lập quan hệ ngoại giao với Trung Quốc kể từ khi lên nắm quyền vào năm 2012, các công việc liên quan được bắt đầu triển khai từ năm 2016 đến nay.
Xử lư viện trợ quân sự
Trước quyết định của Dominica, người đứng đầu cơ quan ngoại giao Đài Loan tuyên bố: Quyết định cắt đứt quan hệ ngoại giao với Dominaca ngay lập tức có hiệu lực, chấm dứt toàn diện các chương tŕnh hợp tác, viện trợ song phương, đồng thời sơ tán cơ quan đại diện ngoại giao và đội ngũ nhân viên kỹ thuật tại nước thuộc vùng Caribbean này.
Về khoản viện trợ quân sự trị giá lên tới 35 triệu USD, bao gồm hai máy bay trực thăng UH-1H, 100 xe mô tô chuyên dụng và linh kiện cùng 90 xe bọc thép đa dụng xe Humvee - hợp đồng chuyển giao vừa hoàn thành vào tháng 3 năm nay, người đứng đầu cơ quan ngoại giao Đài Loan Joseph Wu cho biết, ông sẽ t́m hiểu và xử lư thông qua các kênh liên lạc đồng thời sẽ "hoàn toàn chịu trách nhiệm".
Trước thắc mắc, vừa viện trợ chưa được bao lâu, Dominica đă tuyên bố cắt đứt quan hệ với Đài Loan th́ liệu chính quyền bà Thái có đ̣i lại khoản viện trợ này, ông Wu cho biết, do đă viện trợ nên Đài Bắc sẽ tích cực theo dơi và t́m ra phương án giải quyết hợp lư.
Tuy nhiên, theo United Daily News (Đài Loan), trong chuyến thăm quần đảo Solomon vào tháng 11/2017, bà Thái Anh Văn tiết lộ, việc viện trợ lô vũ khí quân sự này là hoạt động b́nh thường, không mang mục đích lôi kéo ngoại giao bởi số xe Humvee đă bị loại khỏi biên chế của quân đội Đài Loan.