Cơ quan hàng không của Úc, Anh và Singapore đă tạm thời cấm máy bay Boeing 737 Max ra vào lănh thổ những nước này, sau khi máy bay Boeing Max 8 của Ethiopian Airlines bị rơi hôm Chủ nhật, làm thiệt mạng 157 người. Trong khi đó các quan chức hàng không Mỹ cho biết máy bay 737 Max 8 vẫn có thể bay được và c̣n quá sớm để đưa ra bất cứ kết luận hay hành động ǵ.
Một chiếc Boeing 737 MAX 8 được triển lăm tại nhà máy của hăng ở Renton, gần thủ đô Washington, Hoa Kỳ.
Sự sợ hăi đă khiến cho hăng xản xuất máy bay lớn nhất thế giới mất hàng tỷ đôla giá trị thị trường, khi cổ phiếu của Boeing giảm 5% vào ngày 11/3, và có thời điểm giảm tới 13,5%.
Gần 40% trong tổng số 371 chiếc Boeing 737 MAX đang được các hăng hàng không khai thác trên toàn cầu đang bị tạm ngưng hoạt động, Reuters dẫn lại tin của Flightglobal cho biết, trong đó bao gồm 97 máy bay tại thị trường lớn nhất là Trung Quốc.
Một ngày sau khi xảy ra tai nạn chiếc máy bay chở khách của hăng Etopian Airlines rơi, khiến tất cả 157 người trên khoang thiệt mạng, Hoa Kỳ lên tiếng nhấn mạnh rằng máy bay của họ vẫn an toàn.
Nhưng thông báo do Cục Hàng không Dân dụng Singapore (CAAS) đưa ra cho thấy có các nghi vấn xung quanh chiếc máy bay sau vụ tai nạn hôm Chủ nhật th́ không thể bị bỏ qua quá nhanh.
“Trong thời gian đ́nh chỉ tạm thời, CAAS sẽ thu thập thêm thông tin và xem xét rủi ro an toàn liên quan đến hoạt động liên tục của máy bay Boeing 737 MAX đi ra và vào Singapore”, Reuters dẫn thông báo của cơ quan điều hành hàng không Singapore.
Đây là cơ quan quản lư lớn đầu tiên đưa ra chỉ thị như vậy.
Tuy nhiên theo Reuters, lo lắng c̣n thể hiện rơ ở hành khách đi máy bay, khi họ vội vă t́m hiểu trên mạng xă hội xem liệu có nên đặt vé đi máy bay Boeing 737 MAX hay không, là mô h́nh tương tự với chiếc máy bay liên quan đến vụ tai nạn của hăng Lion Air rơi ngoài khơi Indonesia, làm thiệt mạng 189 người hồi tháng Mười.
Hiện vẫn chưa có thông tin nào cho thấy có sự liên hệ giữa vụ tai nạn của Lion Air với vụ của hăng Etopian Airlines.
Vài giờ sau, Cơ quan An toàn Hàng không Dân dụng Úc cũng theo bước Singapore trong việc đ́nh chỉ tạm thời để xem xét các rủi ro, viện dẫn lư do an toàn.
Các nhà điều tra ở Ethiopia đă t́m thấy hai “hộp đen,” thiết bị sẽ cung cấp thông tin về những ǵ đă xảy ra trước khi máy bay lao xuống ruộng, chỉ vài phút sau khi cất cánh từ Addis Ababa.
Miễn là các băng ghi âm không bị hư hại, th́ nguyên nhân của vụ tai nạn có thể sẽ được xác định nhanh chóng, mặc dù thông thường phải mất khoảng một năm để hoàn thành một cuộc điều tra.
Cục Hàng không Liên bang Hoa Kỳ (FAA) đă ban hành “thông báo về khả năng tiếp tục bay” của 737 MAX vào cuối ngày thứ Hai để đảm bảo với các nhà khai thác, và chi tiết một loạt các thay đổi thiết kế được ủy quyền bởi Boeing.
Boeing cũng đưa ra một thông báo cho biết họ đă làm việc với FAA sau sự cố của hăng Lion Air để phát triển các cải tiến phần mềm điều khiển chuyến bay sẽ được triển khai trên phi đội 737 MAX trong vài tuần tới.
Biến thể MAX 8 mới của 737, máy bay chở khách hiện đại bán chạy nhất thế giới, có động cơ lớn hơn được thiết kế nhằm sử dụng ít nhiên liệu hơn. Nó được đưa vào sử dụng năm 2017.
Với 4.661 đơn đặt hàng khác, Boeing 737 Max 8 được xem là có khả năng trở thành “ngựa thồ” cho các hăng hàng không trên toàn cầu trong nhiều thập niên tới.
Đ́nh chỉ
Hăng Etopianian Airlines, sở hữu bốn máy bay phản lực 737 MAX 8 khác, cho biết họ tạm ngưng hoạt động hết các máy bay này để đề pḥng.
Hăng Gol ở Brazil cũng tạm thời đ́nh chỉ các chuyến bay của MAX 8, và các hăng hăng hàng không nhà nước của Argentina, Aerolineas Argentinas, và của Mexico cũng có hành động tương tự.
Singapore Airlines, với thương hiệu SilkAir và hiện đang vận hành 6 máy bay Boeing 737 MAX, cho biết họ đă tạm thời rút đội bay này và sẽ dàn xếp cho các hành khách bị ảnh hưởng.
Các hăng hàng không khác đang khai thác máy bay Boeing 737 MAX tới Singapore như China Southern Airlines, Garuda Indonesia, Shandong Airlines và Thai Lion Air cũng bị ảnh hưởng.
Úc cho biết hăng hàng không Fiji và SilkAir cũng sẽ bị ảnh hưởng bởi việc đ́nh chỉ tạm thời.
Trung Quốc hôm thứ Hai cũng ra lệnh cho các hăng hàng không của họ đ́nh chỉ sử dụng máy bay phản lực 737 MAX 8.
Phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc hôm thứ Ba nói rằng “rất khó dự đoán về thời gian khi nào th́ việc đ́nh chỉ sẽ được dỡ bỏ” và nhấn mạnh rằng “an toàn của hành khách là tối quan trọng”.
Theo Reutes, nỗi lo sợ hiện tại có thể sẽ làm ảnh hưởng đến một cam kết tiềm tàng của Trung Quốc về việc mua thêm máy bay do Boeing sản xuất, như một phần của thỏa thuận đang được đàm phán nhằm chấm dứt cuộc chiến thương mại với Hoa Kỳ.
Indonesia hôm 11/3 cho biết họ sẽ tạm thời dừng máy bay phản lực 737 MAX 8 đang hoạt động tại nước này để kiểm tra.
Người phát ngôn của hăng hàng không giá rẻ Hàn Quốc, Eastar Jet, cũng sẽ tạm thời hạ cánh hai chiếc 737 MAX 8 của họ từ ngày 13/3 để “hợp tác tốt hơn” với chính phủ.
Cơ quan quản lư của Ấn Độ cũng đă ra lệnh kiểm tra bảo dưỡng bổ sung đối với việc máy bay 737 MAX và nói rằng cuộc kiểm tra đă không phát hiện ra “bất cứ quan ngại đặc biệt nào”.
Truyền thông nhà nước Việt Nam cho hay cơ quan quản lư hàng không nước này sẽ không cấp giấy phép cho các hăng hàng không địa phương vận hành máy bay 737 MAX cho đến khi nguyên nhân của vụ tai nạn ở Ethiopia được xác định.
Tuy vậy, các hăng hàng không lớn từ Bắc Mỹ cho đến Trung Đông vẫn tiếp tục bay máy bay 737 MAX, mặc dù Bộ trưởng Giao thông Canada Marc Garneau cho biết ông sẽ không ngần ngại hành động một khi biết nguyên nhân của vụ tai nạn.
Hăng hàng không Southwest Airlines, hăng khai thác đội bay lớn nhất của 737 MAX 8, cho biết họ vẫn tin tưởng vào sự an toàn của tất cả các máy bay Boeing của ḿnh, ngay cả khi họ nhận được thắc mắc từ khách hàng.
Flydubai cho biết họ đă nhận được “thông báo về khả năng tiếp tục bay” của FAA và không cần phải có thêm hành động nào vào thời điểm này, trong khi Hăng hàng không Thổ Nhĩ Kỳ cho biết họ đang theo dơi chặt chẽ các diễn tiến.
Cựu điều tra viên tai nạn của FAA, Mike Daniel, nói ông tin rằng quyết định của các cơ quan quản lư đối với các máy bay là quá sớm.
“Đối với tôi, nó gần như siêu thực khi một số nhà quản lư đ́nh chỉ máy bay khi chưa có bất kỳ thông tin thực tế nào từ kết quả điều tra”, ông nói với Reuters.
Tuy nhiên theo ông, ngày càng có thêm nhiều lệnh đ́nh chỉ mà phần lớn là do hiệu ứng domino, trừ khi Boeing hoặc FAA công bố thêm thông tin.
