Tướng Joseph Dunford, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng Liên quân Hoa Kỳ tố cáo Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh đă phá vỡ cam kết không quân sự hóa Biển Đông với Mỹ, đồng thời kêu gọi "hành động tập thể" để buộc Bắc Kinh phải chịu trách nhiệm về các hành vi của ḿnh, sau khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận B́nh hứa hẹn không quân sự hóa Biển Đông.
Ảnh chụp từ vệ tinh ngày 12/05/2018 cho thấy hệ thống tên lửa của Trung Quốc trên đảo Phú Lâm (Woody), thuộc quần đảo Hoàng Sa. Courtesy CSIS Asia Maritime Transparency Initiative/DigitalGlobe
Tướng Dunford tuyên bố : « Vào mùa thu năm 2016, chủ tịch Tập Cận B́nh đă hứa với tổng thống Obama là sẽ không quân sự hóa các đảo trên Biển Đông. Thế mà giờ đây chúng ta lại thấy các phi đạo dài 3 kilomet, các nhà kho chứa đạn dược, các hỏa tiễn, chiến đấu cơ… Như vậy, rơ ràng là ông Tập đă bội ước ! »
Vị tướng cao cấp nhất của quân đội Mỹ nhấn mạnh : « Biển Đông đối với tôi không chỉ là một nhóm những đảo đá. Vấn đề quan trọng tại Biển Đông cũng như tại những nơi có tranh chấp lănh thổ, là các quy định, luật pháp quốc tế, các chuẩn mực. Khi chúng ta làm ngơ trước những hành động vi phạm luật pháp quốc tế và các quy chuẩn, là chúng ta đă lập ra một tiêu chuẩn mới ».
Đại tướng Joseph Dunford nói thêm : « Tôi không đề nghị phải đáp trả bằng quân sự, mà là một hành động tập thể phù hợp đối với những ai vi phạm luật lệ quốc tế. Họ phải chịu trách nhiệm theo một cách nào đó, để không thể tái phạm trong tương lai ».
Tuy nh́n nhận tốc độ xây dựng trên các đảo nhân tạo và rạn san hô bị Trung Quốc chiếm đóng đă giảm bớt, nhưng tướng Dunford cho rằng đó là do Bắc Kinh đă đạt được năng lực quân sự cần thiết tại đây.
Trong một diễn biến khác, bộ trưởng Quốc Pḥng Trung Quốc Ngụy Phượng Ḥa (Wei Fenghe) hôm 29/5 khi gặp gỡ đồng nhiệm Singapore Hoàng Vĩnh Hoành (Ng Eng Hen) đă khẳng định, Trung Quốc không hề muốn đối đầu với Hoa Kỳ tại Biển Đông.
Ông Ngụy Phượng Ḥa đến Singapore để tham dự Đối thoại Shangri-La sẽ khai mạc vào ngày 31/05. Đây là lần đầu tiên kể từ 8 năm qua, một bộ trưởng Quốc Pḥng Trung Quốc hiện diện tại sự kiện quan trọng về an ninh khu vực.