Đầu tư homestay, airbnb lỗ sạch vốn v́ ế khách. Sau 1 năm, anh Biên phải bán tháo v́ cạn vốn. Anh bỏ 200 triệu đồng để thuê nhà và làm nội thất kinh doanh nhưng không khả thi.
Anh Biên tiết lộ, thấy phong trào làm homestay, airbnb cho thuê rầm rộ vài năm gần đây tại Sài G̣n, ai cũng khoe có lăi, năm 2018 anh dốc hầu bao tiết kiệm được 200 triệu đồng thử vận với kênh đầu tư này. Từ khâu chọn nhà phố hẻm trung tâm quận 1 để thuê hợp đồng 2 năm đến giai đoạn thiết kế, làm nội thất, nhà đầu tư này đều háo hức tự làm theo gu của giới trẻ. Để đảm bảo đầu ra, anh Biên chọn nội thất chất lượng khá tốt trở lên, mẫu mă đẹp với hy vọng dễ hút khách thuê.
Tổng chi phí thuê nhà, đặt cọc và hoàn thiện mô h́nh homestay 6 giường ngủ, 2 toilet của anh Biên vào khoảng 190 triệu đồng, 10 triệu c̣n lại dùng làm chi phí vệ sinh, thuê người vận hành, chạy quảng cáo trực tuyến. Căn homestay đưa vào hoạt động từ quư I/2018, hai tháng đầu nhờ tích cực chạy quảng cáo và rơi vào đúng mùa cao điểm du lịch của TP HCM (các tháng đầu năm), khách thuê lấp đầy được 70%, có thể trả được chi phí vận hành và có dư 3 triệu đồng một tháng.
Từ tháng thứ 3 trở đi, để tăng doanh thu, anh Biên quyết định dừng quảng cáo, tự đăng trên các group Viber, Zalo để chào khách thuê, tự dọn vệ sinh để cắt giảm chi phí nhưng khách cứ thưa dần. Sang quư II/2018, để cải thiện t́nh trạng ế ẩm, chủ homestay dùng chiêu kích cầu, tăng cường khuyến măi trà, bánh, ḿ gói vào buổi sáng, giảm giá thuê 10-15% cho khách quen giới thiệu hoặc khách quay trở lại, song không thành công. Mùa hè Sài G̣n vào đợt thấp điểm du lịch, khách đổ ra các thành phố biển nhiều hơn, nên quư II thu không đủ bù chi.
Đến quư III/2018, homestay gặp phải nhóm khách thuê dài hạn gây ồn ào khiến hàng xóm phàn nàn, lại phá hỏng nội thất, phải mời đi gấp nên thất thu. T́nh trạng kinh doanh ngày càng khó khăn, phải bỏ tiền túi bù lỗ cho quư III để trang trải các chi phí, áp lực tăng dần. Những tháng cuối năm 2018, do bận việc và áp lực thành tích ở công ty, anh Biên lơ là quản lư homestay, t́m đối tác cùng chia sẻ gánh nặng nặng tài chính song chẳng lôi kéo được ai.

Thị trường đầu tư homestay, airbnb TP HCM sôi động nhờ nguồn cung tăng đều từ năm 2017 đến nay. Ảnh: Lucas Nguyễn
Đầu năm 2019, nhà đầu tư này quyết định sang lại homestay với giá chỉ c̣n 50% nhưng bị ép giá v́ hợp đồng thuê nhà với chủ trước c̣n chưa đầy 12 tháng, nội thất chỉ bán được 30% giá trị lúc mới mua về. Sau khi thu về tiền sang homestay chỉ c̣n chưa đầy 50% vốn ban đầu, cấn trừ thêm các khoản bù lỗ năm 2018, anh Biên vẫn bị thâm hụt vài chục triệu. "Không ngờ kênh đầu tư mà ai cũng khoe lăi lớn, nhàn tênh lại khiến tôi đi tong trăm triệu, mất sạch vốn liếng", anh Biên bộc bạch.
Cũng thuê căn hộ để kinh doanh airbnb nhưng ế ẩm, anh Hùng kể, do thiếu kiến thức thị trường và chưa có sự khảo sát đúng mức về nhu cầu của khách hàng nên ôm một lúc 3 căn hộ có nội thất cơ bản tại quận 9 để cho thuê nhưng phải bù lỗ hàng tháng.
Hợp đồng thuê của anh Hùng thỏa thuận 3 năm với giá thuê b́nh quân khá mềm, tăng nhẹ 5% mỗi năm; tổng tiền đặt cọc và lắp thêm máy lạnh cho 3 căn hộ này 150 triệu đồng. Song ngay từ tháng đầu tiên chào hàng, nhà đầu tư này lập tức vỡ mộng v́ môi trường sống nơi này gần một nhà máy xả khí thải gây ô nhiễm môi trường, rất kén khách thuê. Thêm vào đó, khách thuê airbnb chỉ chuộng quận 1, 2, 3, 5, B́nh Thạnh, Phú Nhuận chứ không ai chịu thuê airbnb quận 9. Người thuê, mua căn hộ tại quận này đa phần để an cư, ổn định cuộc sống. Các hợp đồng thuê cũng chỉ kư dài hạn, không ai thuê ngắn ngày hay theo tuần.
Anh Hùng phải mất 3 tháng bỏ nhà trống, thâm hụt hơn 60 triệu đồng, tiếp xúc hàng chục khách xem nhà nhưng không ai liên hệ lại. Đến tháng thứ tư mới bắt đầu t́m được khách thuê dài hạn, hợp đồng một năm. Tuy nhiên, điều khiến nhà đầu tư này lo ngại là mức giá cho thuê thấp dưới giá vốn trong khi ngưỡng kỳ vọng tối thiểu là 9 triệu đồng mỗi căn một tháng.
Hiện nay anh Hùng đang cho thuê căn hộ block A 7,5 triệu đồng mỗi tháng c̣n block C và D chỉ được 6,5 triệu đồng mỗi tháng trong khi giá vốn b́nh quân là 7 triệu đồng. "Với đà này, năm đầu tiên xem như thua trắng. Chỉ mong 2 năm c̣n lại môi trường sống tại đây được cải thiện th́ mới thoát lỗ", nhà đầu tư này than.
Tổng giám đốc Công ty Phú Vinh, Phan Công Chánh cho biết thị trường homestay, airbnb tại TP HCM đă thực sự bùng nổ thành một làn sóng đầu tư trong các năm 2017-2018 và kéo dài đến nay. Người thắng nhiều, kẻ thua cũng không ít. Những ai ảo tưởng có thể nhàn hạ kiếm lăi, chỉ cần đi sai bước đầu tiên sẽ khó quay lại. "Học phí cho kênh đầu tư này thực chất không hề rẻ", ông Chánh nói.
Các lỗi phổ biến nhà đầu tư thường mắc phải theo CEO Phú Vinh là: luôn nghĩ tỷ lệ lấp đầy sẽ đạt 100% nhưng điều này gần như bất khả thi; không trừ hao có những tháng, mùa ế ẩm và thiếu biện pháp cải thiện t́nh h́nh kinh doanh khi ế khách. Không biết quản lư; chọn sai khu vực không phù hợp làm homestay hay kinh doanh airbnb; đầu tư nội thất quá đắt khiến khấu hao bị lỗ hoặc không đúng xu gu thị trường... cũng có thể khiến suất đầu tư thất bại.
Ông Chánh đưa ra 3 lời khuyên cho những người có ư định đầu tư vào mô h́nh này. Thứ nhất, căn đầu tiên làm homestay chỉ nên xem là học việc, cần thận trọng chứ đừng vội táo bạo bỏ vốn lớn. Bởi lẽ có hàng trăm thứ một nhà đầu tư cá nhân phải đối mặt khi va chạm thực tế, không có chuyện chỉ "nghe ai đó nói", "nh́n ai đó làm" là có ngay công thức thành công.
Thứ hai, bản chất của các kênh khai thác homestay như airbnb, Booking, Agoda chỉ là cho thuê ngắn hạn. Việc duy tŕ tỷ lệ lấp đầy trong thời gian dài đ̣i hỏi nỗ lực lớn của nhà đầu tư cá nhân và phải không ngừng cải tiến, học hỏi. Các yếu tố cơ bản buộc phải đúng ngay từ đầu gồm: chọn vị trí phù hợp với mô h́nh, chọn nội thất giá tiền vừa phải nhưng không kén khách, hợp đồng thuê tối thiểu 3-5 năm nếu suất đầu tư lớn và quản lư khoa học, linh hoạt.
Thứ ba, đừng đầu tư v́ sở thích nhất thời, cũng đừng chạy theo trào lưu v́ cái ǵ một thời rộ lên rồi cũng có ngày ch́m xuống. Chỉ nên ra quyết định kinh doanh khi bạn am hiểu rơ ngành này v́ chỉ có nhất nghệ tinh mới ổn định lâu dài. Thị trường cho thuê homestay, airbnb sắp tới sẽ bước vào giai đoạn cạnh tranh khốc liệt khi nguồn cung bùng nổ.
"Những tay chơi nghiệp dư sẽ không có chỗ trong cuộc đua đường trường. Cần trang bị và học hỏi kiến thức bài bản trước khi bắt tay vào làm homestay, airbnb mới tránh được những rủi ro không đáng có", ông Chánh khuyến cáo.