Việc TT Mỹ Donald Trump đề xuất bất ngờ gặp lănh đạo Triều Tiên Kim Jong-un đă là sự lạ mà c̣n gặp ở nơi nguy hiểm nhất thế giới là biên giới liên Triều. Có thể Trump cho rằng việc ông vào lănh thổ Triều Tiên sẽ giúp ích cho chiến dịch tranh cử và là cử chỉ biểu tượng Triều Tiên cần để trở lại đàm phán.
Trump gặp Kim Jong-un tại DMZ ngày 30/6. Video: Reuters.
Khi Donald Trump trở thành tổng thống Mỹ đương nhiệm đầu tiên vào lănh thổ Triều Tiên ngày 30/6, lănh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tươi cười ca ngợi đó là cử chỉ thể hiện thiện chí của Trump trong việc "xoá bỏ tất cả quá khứ bất hạnh và mở ra tương lai mới". Không có ǵ ngạc nhiên khi Kim Jong-un hoan nghênh quyết định đó: Trump đă trao cho lănh đạo Triều Tiên "món quà" mà cả ông nội và bố ông Kim không có được.
Triều Tiên từ lâu đă muốn được đối xử ngang hàng với Mỹ và họ từng t́m cách mời Bill Clinton thăm B́nh Nhưỡng trước khi ông kết thúc nhiệm kỳ. Việc Trump bước qua ranh giới có thể được coi là sự công nhận vị thế quốc tế của Triều Tiên. Một số nghị sĩ Dân chủ chỉ trích hành động của Trump là "trao quá nhiều lợi ích" cho B́nh Nhưỡng.
"Ông Kim chẳng cần mất chút công sức nào để đưa Trump qua Khu Phi quân sự (DMZ)", mặc dù Triều Tiên vẫn chưa có động thái thực chất trong phi hạt nhân hóa, tiếp tục phát triển khả năng hạt nhân, thử vũ khí và lách lệnh trừng phạt, cựu chuyên gia CIA Soo Kim nói.
Câu hỏi được đặt ra là v́ sao Trump lại làm vậy. Trong hội nghị thượng đỉnh hồi tháng hai ở Hà Nội, Trump đă bỏ về sớm sau khi hai bên bất đồng về quy mô phi hạt nhân hóa và lệnh trừng phạt. Phái đoàn Triều Tiên cố gắng giữ ông nán lại bàn đàm phán nhưng bất thành. Hội nghị kết thúc mà không có kết quả.
Bế tắc trong đàm phán khiến lănh đạo Triều Tiên cảm thấy "bẽ mặt". Các nhà hoạch định chính sách của B́nh Nhưỡng cố gắng xác định ai là người cần chịu trách nhiệm và họ nên đổi sang cách tiếp cận nào. Các quan chức Mỹ - Triều đă không liên lạc chính thức trong vài tháng. B́nh Nhưỡng cũng phớt lờ những nỗ lực tổ chức đối thoại không chính thức giữa các học giả và nhà phân tích chính phủ. Họ c̣n tiến hành một số vụ thử tên lửa tầm ngắn, khiến nhiều người lo ngại nỗ lực ngoại giao trong một năm qua có thể "đổ xuống sông xuống bể".
Mỹ cần có một cử chỉ mạnh mẽ để phá vỡ t́nh thế bế tắc này. Nới lỏng lệnh trừng phạt không khả thi v́ chính quyền Trump nhiều lần khẳng định họ sẽ duy tŕ chiến dịch gây áp lực. Phương án cử đặc phái viên đến Triều Tiên "làm lành" có thể là không đủ. Việc sắp xếp một hội nghị thượng đỉnh thông qua các kênh ngoại giao và quy tŕnh chính thức giống như hai cuộc gặp trước đây có thể vấp phải sự phản đối từ nhiều người trong Washington. Động thái đó c̣n đ̣i hỏi quan chức Mỹ - Triều phải đàm phán kỹ càng về khác biệt giữa hai bên để chuẩn bị nội dung cho cuộc họp, điều không thể diễn ra khi quan chức hai bên không liên lạc với nhau.
V́ vậy, Trump coi cuộc gặp ngẫu hứng nhân thời điểm ông công du Hàn Quốc là biện pháp tốt nhất để phá vỡ bế tắc. Sáng 29/6, ông ngỏ ư gặp Kim Jong-un tại DMZ ở biên giới liên Triều. Các quan chức Mỹ - Triều chỉ có một đêm để chuẩn bị cho cuộc gặp vào chiều hôm sau. Kim Jong-un thừa nhận ông đă ngạc nhiên trước đề nghị này.
Trump qua ranh giới, vào lănh thổ Triều Tiên ngày 30/6. Ảnh: Reuters.
Trump qua ranh giới, vào lănh thổ Triều Tiên ngày 30/6. Ảnh: Reuters.
Trump cho rằng việc ông bước qua biên giới có thể tạo ra đột phá, khiến Triều Tiên đồng ư nối lại đàm phán. "Việc ông sẵn sàng đi qua ranh giới và tiến 20 bước vào sâu trên đất Triều Tiên là hành động mang tính biểu tượng mà B́nh Nhưỡng cần", Andray Abrahamian, chuyên gia từ Trung tâm Nghiên cứu châu Á - Thái B́nh Dương, nói.
"Tại DMZ, thế giới thấy rằng Trump đă đạt được tiến bộ trong việc thay đổi mối quan hệ với Kim Jong-un và Triều Tiên", Rebecca Grant, nhà phân tích an ninh quốc gia ở Washington, viết.
Năm 2016, Trump từng hứa với cử tri Mỹ rằng: "Chúng ta sẽ giành chiến thắng rất nhiều, các bạn sẽ phát ngán chiến thắng". Tuy nhiên, gần 3/4 nhiệm kỳ đă trôi qua và mối quan hệ Trump - Kim mà ông thường ca ngợi là "tốt đẹp" vẫn chưa đem được về một thỏa thuận hạt nhân.
Tổng thống Mỹ Trump (trái) và lănh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tại DMZ ngày 30/6. Ảnh: Reuters.
Khi khởi động chiến dịch tái tranh cử năm 2020 vào tháng trước, Tổng thống có thể cảm thấy rằng ông cần phải chứng tỏ bản thân sau thời gian dài khoe về kỹ năng đàm phán của ḿnh.
Trump nói rằng ông không vội vàng đạt được thỏa thuận. Nhưng các cuộc tranh luận của ứng viên tổng thống đảng Dân chủ cuối tuần qua là lời nhắc nhở rằng Trump có thể có ít thời gian hơn so với ông nghĩ. Mức tín nhiệm thấp cho thấy ông có thể gặp khó khăn khi tranh cử nhiệm kỳ hai. V́ vậy, Trump cần một "chiến lợi phẩm" để thể hiện bản thân trước các cử tri.
Trump là người đề xuất bước qua biên giới Triều Tiên chứ không phải ông Kim. Tổng thống Mỹ sau đó thừa nhận rằng ông không biết trước ông Kim sẽ trả lời như thế nào và cũng không ai h́nh dung được Tổng thống Mỹ sẽ phản ứng ra sao nếu đề nghị đó bị từ chối.
"Trump muốn có tiến triển thay v́ chờ đợi trong sự không chắc chắn. V́ vậy, ông chấp nhận nguy cơ mất mặt nếu Kim Jong-un từ chối đề nghị ông bước chân sang biên giới", Michael Hirsh, kư giả của Foreign Policy, viết.
20 bước chân của Trump vào lănh thổ Triều Tiên sẽ là "công cụ hữu ích" trong chiến dịch tranh cử, Koo Kab-woo, giáo sư tại Đại học Nghiên cứu Triều Tiên ở Seoul, cho hay.
VietBF © sưu tầm
