Bữa cơm gia đ́nh cho thấy con người được khuyến khích đặt lợi ích nhóm lên trên lợi ích bản thân, không chỉ đem lại sự thoải mái mà c̣n góp phần thay đổi cách ứng xử, bởi mỗi bữa ăn trong đó bạn cùng chia sẻ thức ăn với người khác là một cơ hội tạo ra sự gắn kết xă hội. Trong một tṛ chơi giả định, phần lớn "phạm nhân" sau khi ăn chung bữa quyết định im lặng bảo vệ nhau, thay v́ tố cáo đối phương.
Tiến sĩ Karen Wu, phó giáo sư khoa Tâm lư Đại học Bang California, Los Angeles là con gái của một gia đ́nh Đài Loan nhập cư vào Mỹ, lớn lên với những bữa cơm gia đ́nh, trong đó mọi thành viên lấy thức ăn từ bát, đĩa lớn đặt giữa mâm. Sau này, bà nhận ra rằng bữa cơm gia đ́nh không chỉ đem lại sự thoải mái mà c̣n góp phần thay đổi cách ứng xử.
Wu cho biết một nghiên cứu gần đây trên 1.476 t́nh nguyện viên của Kaitlin Woolley và Ayelet Fishback ở Đại học Cornell đă chỉ ra sức mạnh của kiểu ăn cơm chung này.
Nghiên cứu gồm ba phần.
Phần một, các nhà khoa học yêu cầu t́nh nguyện viên ăn khoai tây chiên theo 2 h́nh thức: ăn chung đĩa với người khác hoặc ăn riêng.
Tiếp đến, t́nh nguyện viên hóa thân thành các cặp lao động - quản lư trong một cuộc đ́nh công giả định, mỗi cặp phải thỏa thuận mức lương mới sao cho cuộc đ́nh công kết thúc nhanh nhất có thể. Kết quả chỉ ra những cặp chia sẻ thức ăn với người khác nhanh chóng đi đến thỏa thuận để đôi bên cùng được lợi.
Phần hai, các t́nh nguyện viên ăn bánh quy, hoặc từ một túi chung hoặc từ túi riêng. Sau đó, từng cặp tham gia tṛ chơi giả định đóng vai phạm nhân. Họ có thể cùng giữ im lặng, bảo vệ nhau và nhận 5 triệu USD mỗi người hoặc tố cáo đối phương để hưởng 7 triệu USD. Trường hợp cả hai cùng tố cáo nhau, họ sẽ bị xử thua cuộc. Đội ngũ nghiên cứu nhận thấy 63% người ăn chung gói bánh hợp tác cùng giữ im lặng. Con số này ở những người ăn gói riêng là 43%.
Phần ba, t́nh nguyện viên ăn bánh quy như phần hai. Các nhà khoa học phát hiện dù là người lạ hay đă quen thân từ trước, các t́nh nguyện viên đều hợp tác với nhau tốt hơn sau khi chia sẻ thức ăn. Đặc biệt, khả năng hợp tác tăng lên cao nhất khi vừa ăn chung vừa đàm phán.
Thói quen chia sẻ đồ ăn dạy chúng ta cách hợp tác với người khác. Ảnh: Pinterest.
Woolley và Fishback kết luận rằng bữa ăn kiểu gia đ́nh thúc đẩy sự phối hợp bằng cách buộc chúng ta cân bằng nhu cầu của ḿnh với nhu cầu của người khác. Trong lúc ăn, chúng ta phải nghĩ xem ḿnh có đang lấy quá nhiều không, có để lại đủ cho người khác không.
"Mỗi bữa ăn trong đó bạn cùng chia sẻ thức ăn với người khác là một cơ hội tạo ra sự gắn kết xă hội", Fishbach nói.
Wu cho biết thêm cách ăn thể hiện giá trị văn hóa. Ví dụ, trong những xă hội đề cao tính tập thể như các nước châu Á, chia sẻ thức ăn từ bát, đĩa lớn cho thấy con người được khuyến khích đặt lợi ích nhóm lên trên lợi ích bản thân. Ngược lại, ở những xă hội đề cao tính cá nhân như các nước phương Tây, mỗi người thường có khẩu phần riêng, không cần để ư đến ai khác.
Theo tiến sĩ Wu, hầu hết chúng ta coi bữa cơm gia đ́nh là điều b́nh thường, hiển nhiên mà ít khi dừng lại suy nghĩ mức độ ảnh hưởng của nó. "Bạn sẽ không biết ḿnh mất đi thứ ǵ nếu từ bỏ bữa cơm gia đ́nh", Wu nói.