Tại cuộc gặp với Ngoại trưởng Đức Heiko Maas, ông Thủ tướng Netanyahu đã mang theo một phần mảnh vỡ của chiếc máy bay không người lái và nói rằng chính “Iran đã đưa một UAV vũ trang đến Israel từ Iraq hoặc Syria”. Nếu các lực lượng dân quân có trụ sở tại Iraq sử dụng máy bay không người lái (UAV) do Iran cung cấp chống lại Israel thì điều này đang đánh dấu một sự leo thang nghiêm trọng.
Nguồn gốc chiếc UAV bị Israel bắn hạ
Thủ tướng Benjamin Netanyahu ngày 20/5 cáo buộc Iran đã phóng một máy bay không người lái (UAV) có vũ trang bay vào không phận Israel trong khi cuộc chiến đang diễn ra ở Gaza.
Tại cuộc gặp với Ngoại trưởng Đức Heiko Maas, ông Netanyahu đã mang theo một phần mảnh vỡ của chiếc máy bay không người lái và nói rằng chính “Iran đã đưa một UAV vũ trang đến Israel từ Iraq hoặc Syria”.
Chiếc UAV sau đó bị Israel đánh chặn ở gần biên giới với Jordan, tại cùng khu vực gần nơi một máy bay không người lái có vũ trang khác bay từ Syria sang và cũng đã bị Tel Aviv bắn hạ vào tháng 2/2018.
Việc Iraq được nhắc đến tên như một nơi chiếc máy bay không người lái trên có thể đã xuất phát cho thấy một mối đe dọa lớn hơn từ Iran trong mối liên kết với Iraq và Syria.
Theo tờ Jerusalem Post, mối đe dọa này đã được Israel biết đến từ nhiều năm nay nhưng có thể nó đang gia tăng.
Ông Netanyahu đã sử dụng chiếc máy bay không người lái như một ví dụ để cáo buộc Iran cung cấp cơ sở hạ tầng cho các nhóm vũ trang mà Tel Aviv liệt vào danh sách “khủng bố”.
Thông tin chi tiết về việc chiếc UAV bị bắn hạ vẫn còn tương đối khan hiếm. Nó bị bắn rơi vào ngày 18/5 và các mảnh vỡ đã rơi xuống một khu vực gần Beit Shean.
Truyền thông Iran không tập trung vào câu chuyện chiếc máy bay không người lái bị bắn rơi. Sputnik News bằng tiếng Ả Rập chỉ đề cập một đoạn ngắn về nó. Al-Mayadeen, tổ chức thường ủng hộ Iran và Hezbollah, cũng chỉ đề cập ngắn gọn đến vụ máy bay không người lái này.
Một máy bay không người lái được phóng đi trong cuộc tập trận quy mô lớn của Iran ở Semnan ngày 6 tháng 1 năm 2021. Ảnh: Reuters
Câu chuyện về máy bay không người lái là một phần của một vấn đề rộng lớn hơn. Hamas đã công bố những bức ảnh mà họ cho rằng được chụp bởi một trong những UAV trinh sát của họ ở Israel và nó rất giống với mẫu UAV Ababil của Iran.
Bây giờ hãy xem xét lại vai trò của Iraq. Tháng 8/2018, dựa trên các nguồn tin tình báo phương Tây, Reuters tiết lộ Iran đang chuyển tên lửa đạn đạo tới Iraq. Đến tháng 12/2019, Mỹ cũng một lần nữa nói rằng Iran chuyển tên lửa tới Iraq.
Iran dường như cũng đã điều Kataib Hezbollah, một bộ phận của nhóm dân quân Hashd al-Shaabi thân Iran ở Iraq, sử dụng máy bay không người lái để tấn công một đường ống dẫn dầu của Ả Rập Xê Út vào tháng 5/2019.
Nhiều mối đe dọa lớn hơn đối với Ả Rập Xê Út xuất phát từ Iraq khi vào tháng 2/2021 một máy bay không người lái bay từ Iraq đã tấn công một cung điện hoàng gia.
Kataib Hezbollah trước đây do Abu Mahdi al-Muhandis chỉ huy cho đến khi ông ta bị Mỹ hạ sát vào tháng 1/2020 cùng với Tư lệnh lực lượng đặc nhiệm Quds thuộc Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC), tướng Qasem Soleimani.
Hamas công bố đoạn phim về máy bay không người lái được sử dụng trong các cuộc tấn công gần đây vào Israel
Viện Chính sách Cận Đông của Washington từng cho rằng nhóm này đang đi tiên phong trong việc sử dụng máy bay không người lái tinh vi ở Iraq. Hai chuyên gia Michael Knights và Crispin smith đã viết vào ngày 14/5 như sau:
“Lực lượng dân quân Iraq hiện đang sử dụng một dòng máy bay không người lái có sải cánh dài 12 mét tương tự như Sammad-1, loại UAV do Iran thiết kế với tầm bay 500 km, được cả Houthi và Hezbollah ở Lebanon sử dụng”.
Máy bay không người lái đã được sử dụng để chống lại lực lượng Mỹ ở Erbil thuộc khu vực Kurdistan vào giữa tháng 4/2021 và tấn công căn cứ al-Asad ở phía Tây Baghdad vào ngày 8/5.
Các bức ảnh về những mảnh vỡ của chiếc UAV ở Erbil có màu xám giống như loại máy bay không người lái bị bắn rơi ở Đông Bắc Israel. Điều này chỉ ra “nguồn gốc Iran” của loại máy bay không người lái này.
Tuy nhiên, việc đề cập đến Iraq như một vị trí tiềm năng nơi máy bay không người lái xuất phát cũng gợi ý về sự tham gia của lực lượng dân quân Iraq trong những vụ việc kể trên.
Lực lượng dân quân thân Iran ở Iraq được gọi là Hashd al-Shaabi (PMU), gồm cả các nhóm như Asaib Ahl al Haq do Qais Khazali chỉ huy, nhân vật từng đến Lebanon vào năm 2017 để đe dọa Israel và tuyên bố sẽ chiến đấu cùng với Hezbollah.
Muhandis và Kataib Hezbollah là bộ phận trong mạng lưới được Lực lượng đặc nhiệm Quds thiết lập trên khắp Trung Đông để hỗ trợ cho Iran và Hezbollah.
Sau khi cuộc chiến giữa Israel và Hamas nổ ra vào ngày 10/5, các nhóm thân Iran ở Iraq đã cố gắng tổ chức cho các chiến binh chống lại Israel. Ngày 16/5, một số thông tin cho biết Kataib Hezbollah đã tổ chức được một số tình nguyện viên.
Tháng 2/2018, Iran đã từng phóng một máy bay không người lái sang Israel từ căn cứ T-4 ở Syria. Một số đặc nhiệm Hezbollah cũng đã cố gắng, nhưng thất bại trong việc phóng máy bay không người lái vào Israel vào tháng 8 năm 2018. Israel đã bắn rơi nhiều máy bay không người lái của Lebanon trong năm qua.
Nếu các lực lượng dân quân có trụ sở tại Iraq đang chuẩn bị chống lại Israel, sử dụng tên lửa đạn đạo của Iran và có khả năng sử dụng máy bay không người lái chống lại Israel thì điều này đánh dấu một sự leo thang nghiêm trọng.
Khoảng cách từ Al-Qaim của Iraq hoặc các khu vực ở tỉnh Anbar nơi máy bay không người lái có thể bay đến nằm ở cuối phạm vi hoạt động của các loại máy bay không người lái này, khoảng 600 km.
Điều đó có nghĩa là bất kỳ máy bay không người lái nào bay từ Iraq cũng bộc lộ mối đe dọa với Israel tương tự như khoảng cách nó bay đi từ Syria.
Ông Netanyahu nói rằng chiếc UAV bị bắn hạ đến từ Iraq hoặc Syria. Vì vậy, việc nhắc tới cái tên Iraq dường như nhà lãnh đạo Israel muốn ám chỉ rằng Iraq cũng đang bộc lộ mối đe dọa không kém.
