Một thách thức do lãnh đạo các tiểu bang thuộc đảng Cộng hòa đưa ra, và cựu tổng thống Donald Trump hậu thuẫn bị Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ bỏ phiếu bác bỏ thách thức chương trình cải tổ chăm sóc sức khỏe của cựu Tổng thống Barack Obama.
Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ ủng hộ luật Obamacare với số phiếu 7-2
Bất chấp quan điểm bảo thủ của tòa án cao nhất nước Mỹ, chín thẩm phán của tòa ra phán quyết theo tỷ lệ 7 thuận, 2 chống, rằng giới thách thức không có tư cách pháp lý để làm thế.
Đây là lần thứ ba kể từ năm 2010, Đạo luật Chăm sóc [Sức khỏe] Giá cả Phải chăng (Affordable Care Act - ACA), được gọi là Obamacare, đã vượt qua thách thức.
Luật Obamacare giúp cho hàng triệu người Mỹ có thu nhập thấp có bảo hiểm y tế.
Obamacare cũng cấm các công ty bảo hiểm từ chối bán bảo hiểm cho những người có bệnh từ trước.
Phán quyết hôm thứ Năm không giải quyết câu hỏi là liệu một điều khoản quan trọng trong đạo luật này có vi hiến hay không.
Thách thức pháp lý từ Texas và 17 tiểu bang khác do Đảng Cộng hòa lãnh đạo được sự ủng hộ của cựu Tổng thống Donald Trump, người hứa sẽ bãi bỏ bộ luật này khi ông đắc cử năm 2016.
Đảng Cộng hòa đã tìm cách, và thất bại nhiều lần, trong việc lật ngược luật Obamacare tại Quốc hội khi họ còn kiểm soát cả hai viện và cả tòa án.
Đầu tháng này, Nhà Trắng cho biết hiện có 31 triệu người Mỹ được chăm sóc sức khỏe theo ACA, một con số kỷ lục.
Tương lai Obamacare có vẻ an toàn
Các nhóm bảo thủ, dẫn đầu bởi tiểu bang Texas do Đảng Cộng hòa kiểm soát, về cơ bản, đang tìm cách giết chết toàn bộ Đạo luật Chăm sóc Giá cả Phải chăng vì tính kỹ thuật. Bằng một cuộc bỏ phiếu thoải mái 7-2, các thẩm phán của Tối cao Pháp viện đã dẹp nỗ lực của họ qua một bên.
Tòa án thậm chí còn không cần đưa ra phán quyết về giá trị của các lập luận của tiểu bang Texas, thay vào đó, cho rằng các đương sự nộp đơn kiện, thậm chí thiếu tư cách để mang sự việc ra tòa.
Phán quyết này cho thấy mặc dù Tối cao Pháp viện hiện giờ rõ ràng bảo thủ hơn tòa đã ủng hộ Obamacare trong một quyết định gây nhiều tranh cãi năm 2012, đơn giản là chưa bao giờ gần như đa số thẩm phán quan tâm đến việc đảo ngược phán quyết đó, ngay cả khi họ không đồng ý với phán quyết năm 2012.
Đây là lần thứ ba vụ kiện nhằm loại bỏ cải tổ bảo hiểm sức khỏe đặc trưng của Barack Obama đến được Tối cao Pháp viện - và mỗi lần như vậy, luật này được sự ủng hộ ngày càng gia tăng.
Trong khi khuynh hướng bảo thủ của nhiều tòa án liên bang cấp dưới có nghĩa là những thách thức trong tương lai vẫn có thể giành được chỗ đứng trong hệ thống tư pháp, ngày càng thấy rõ là Tối cao Pháp viện - trọng tài pháp lý cuối cùng của nước Mỹ - không quan tâm đến việc hủy bỏ luật này.
Tính thêm việc các nỗ lực nhằm lật lại luật ACA tại Quốc hội cũng đã thất bại, tương lai của Obamacare giờ đây có vẻ an toàn.
Tòa án đã quyết định gì?
Phán quyết hôm thứ Năm giữ nguyên một yêu cầu của Obamacare, được gọi là "nhiệm vụ cá nhân" - điều khoản yêu cầu mọi người phải mua bảo hiểm y tế hoặc phải bị phạt thuế. Nhưng điều này không còn là một hình phạt nữa: vào năm 2017, một Quốc hội do Đảng Cộng hòa chiếm đa số đã đặt mức phạt là 0 đôla.
18 tiểu bang của đảng Cộng hòa liên quan đến vụ kiện cho rằng luật này trở nên vi hiến một khi hình phạt được loại bỏ.
Ý kiến của đa số thẩm phán của Tối cao Pháp viện được viết bởi Stephen Breyer, thẩm phán cấp tiến kỳ cựu nhất của tòa.
Ông Breyer viết: "Vấn đề không chỉ đơn giản là kỹ thuật ... Nó tạo nguy cơ trao cho các thẩm phán không do dân bầu cái thẩm quyền chung để giám sát quyết định của các cơ quan được bầu của Chính phủ."
Kể từ khi được thông qua, Obamacare đã là một cột thu lôi của đảng phái, truyền cảm hứng cho các cuộc biểu tình và kiện tụng
Thẩm phán bảo thủ Samuel Alito, cùng với một trong thẩm phán được ông Trump bổ nhiệm, Neil Gorsuch, không đồng tình với đa số.
Ông Alito viết: "Không ai có thể không bị ấn tượng bởi nỗ lực mà Tòa này sẵn sàng bỏ ra để bảo vệ ACA trước tất cả các mối đe dọa.''
Phán quyết trên được đưa ra từ các thẩm phán của Tối cao Pháp viện bảo thủ nhất nước Mỹ trong nhiều thập niên, sau khi cựu Tổng thống Trump, một đảng viên Đảng Cộng hòa, đề cử ba thẩm phán trong nhiệm kỳ 4 năm của mình.
Đã có những phản ứng gì?
Tổng thống Joe Biden hoan nghênh tin trên trong một tuyên bố, gọi phán quyết là "chiến thắng lớn với tất cả người Mỹ được hưởng lợi" từ Obamacare.
Đây cũng là một chiến thắng cho bản thân ông Biden, người đem việc cải tiến mức tiếp cận bảo hiểm sức khỏe cho dân vào chương trình nghị sự của mình, và đã hứa sẽ sử dụng quyền hành pháp để mở rộng ACA.
Ông nói: "Đây là lúc phải tiến lên và tiếp tục củng cố thêm bộ luật mang tính bước ngoặt này.''
Cựu Tổng thống Obama cũng nêu ý kiến trong một tuyên bố rằng phán quyết của tòa tái khẳng định rằng đạo luật mang tên ông "sẽ tồn tại".
Với những người theo Đảng Cộng hòa, ACA thể hiện một hướng đi quyết liệt - và tốn kém - hướng tới việc xã hội hóa chăm sóc sức khỏe. Họ cho rằng ACA làm tăng chi phí nhưng giảm chất lượng chăm sóc y tế. Nó cũng không được ưa chuộng trong số những người có bảo hiểm, khi chi phí bảo hiểm bị tăng lên vì những người ốm nặng hơn được cho thêm vào nhóm.
Trong một dòng tweet, Dân biểu Kevin Brady, một đảng viên Đảng Cộng hòa tại Texas, nói ông "thất vọng" trước phán quyết và chỉ trích Tối cao Pháp viện đã "vào cuộc" để cứu vãn đạo luật "khiếm khuyết".
Nhưng luật Obamacare vẫn được nhiều người Mỹ ưa thích - với gần 54% ủng hộ, theo một cuộc thăm dò vào tháng Hai của Tổ chức Gia đình Kaiser - và ngày càng trở nên gắn bó với hệ thống chăm sóc sức khỏe của nước Mỹ nói chung.
Các quy tắc của đạo luật cấm công ty bảo hiểm từ chối bán bảo hiểm cho người đã có bệnh từ trước và cho phép trẻ em tiếp tục tham gia các chương trình bảo hiểm sức khỏe của cha mẹ cho đến 26 tuổi, là một trong những yếu tố phổ biến nhất.
