Biến lớn với "con cưng" của Mỹ hẹn vượt mặt Pfizer, Moderna, đập tan Covid-19, COVAX lao đao? Hiện tại, nhà phân phối vaccine trên thế giới đã tin tưởng vào việc các công ty Mỹ có thể cung cấp hơn 2 tỷ liều cho các quốc gia có thu nhập thấp và trung bình tới cuối năm 2022 - đây là một bước quan trọng trọng việc đầy lùi đại dịch Covid-19.
Tuy nhiên, chiến dịch do tập đoàn quốc tế có tên COVAX điều hành, vốn đã bị trì hoãn đáng kể vì sản xuất chậm trễ, giờ đứng trước nguy cơ phải giảm hơn 1 tỷ liều do nhà cung cấp chính đang đối mặt với những trở ngại trong việc chứng minh họ có thể sản xuất được liều thuốc đáp ứng được các tiêu chuẩn chất lượng của cơ quan quản lý.
3 nguồn tin quen thuộc với các cuộc thảo luận giữa Novavax và chính quyền ông Joe Biden cho biết, sự trì hoãn kể trên là một bước lùi lớn trong nỗ lực tiêm chủng toàn cầu trước sự xuất hiện của những biến thể mới dễ lây nhiễm hơn.
"CON CƯNG" CỦA MỸ
Chính phủ Mỹ đã đầu tư 1.6 tỷ USD vào Novavax trong năm 2020 - số tiền lớn nhất mà họ dành cho bất cứ nhà sản xuất vaccine nào vào thời điểm đó - với hy vọng rằng công ty này sẽ cung cấp cho thế giới một lựa chọn khác cho một loại vaccine an toàn và hiệu quả để giúp bảo vệ chống lại Covid-19.
Hợp đồng đại diện cho sự tin tưởng rất lớn vào khả năng của Novavax. Và vụ đặt cược dường như đã thành công sau khi các thử nghiệm giai đoạn cuối cho thấy vaccine này có hiệu quả chống lại virus tới 90%.
Tuy nhiên, công ty đã liên tục gặp phải các vấn đề về sản xuất.
Theo nhiều người quen thuộc với những khó khăn của Novavax, các phương pháp mà công ty sử dụng để kiểm tra độ tinh khiết của vaccine đã không đạt được tiêu chuẩn của các cơ quan quản lý và công ty không thể chứng minh rằng họ có thể tạo ra một mũi tiêm luôn đạt chuẩn.
Mặc dù Novavax gần đây đã chứng thực một số vấn đề phân tích và thử nghiệm của mình, tuy nhiên vấn đề mà công ty này đang gặp phải đáng lo ngại hơn nhiều so với những gì đã được biết đến trước đây, 2 nguồn thạo tin cho biết.
Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm đưa ra mức độ tinh khiết với từng nhà sản xuất theo hướng dẫn tháng 6/2020 cho vaccine Covid-19. Politico đưa tin, một nguồn thạo tin cho biết, công ty này đã phải rất vật lộn để đạt được mức đó. Mức độ tinh khiết thấp làm tăng khả năng xuất hiện các chất gây ô nhiễm hoặc các chất không cần thiết có trong sản phẩm cuối cùng, làm cho vaccine kém hiệu quả hơn hoặc dẫn đến khả năng người được tiêm có thể phản ứng lại với các thành phần không xác định.
Ảnh: Getty
COVAX LAO ĐAO?
COVAX đã hạ mục tiêu phân phối được 2 tỉ liều vaccine trong năm 2021 xuống còn 1.425 tỉ liều. Tuy nhiên cơ chế này dự tính sẽ phải đối mặt với sự thiếu hụt nguồn cung lên tới 1 tỷ liều trong bối cảnh đẩy mạnh nỗ lực tiêm chủng cho các quốc gia đang phát triển.
Nếu Novavax chùn bước, nó có thể làm tăng gấp đôi thâm hụt cho đến năm 2022, khiến hàng trăm triệu người không có khả năng miễn dịch chống lại Covid-19 và làm đại dịch lại lan rộng.
Trong một tuyên bố, Phó Chủ tịch Cấp cao về Quan hệ Nhà đầu tư và Các vấn đề Doanh nghiệp của Novavax, bà Silvia Taylor nói với Politico rằng các phương pháp thử nghiệm phân tích của công ty này đã được xác thực - nhưng không trả lời câu hỏi về việc liệu FDA có ký kết với Novavax hay không. Bà Taylor cho biết, công ty vẫn có kế hoạch nộp đơn cấp phép sử dụng khẩn cấp loại vaccine này vào năm nay.
"Để đạt được gia đoạn mà chúng tôi đang đứng hiện nay, đáng lý quá trình phát triển vaccine và quy trình nộp hồ sơ rất phức tạp đó phải mất nhiều năm. Chúng tôi sẽ có đủ tất cả các liều lượng đã cam kết ở cả Mỹ và trên toàn cầu," bà Taylor cho hay.
Novavax - công ty chưa bao giờ sản xuất vaccine trước đây - đã từ chối trả lời các câu hỏi cụ thể liên quan đến mức độ tinh khiết của sản phẩm và liệu công ty này có thành công trong việc giải quyết các vấn đề trong sản xuất như lâu nay vẫn có hay không.
Không giống như Pfizer hay Moderna - những nhà sản xuất đầu tiên tung ra vaccine Covid-19 loại mRNA, Novavax đang sử dựng cách tiếp cận phức tạp nhưng nếu thành công sẽ giúp cuộc chiến chống Covid-19 của toàn nhân loại sang trang mới.
Vaccine thay đổi cuộc chiến chống đại dịch, vượt trội hơn Pfizer và Moderna
Novavax là khác với các loại vaccine khác vì nó sử dụng công nghệ chưa từng được triển khai. Vaccine Novavax có thể được trữ ở nhiệt độ tủ lạnh bình thường, khác với yêu cầu trữ lạnh sâu của một số vaccine COVID-19 khác.
Vaccine truyền thống chứa virus/vi khuẩn yếu hoặc bất hoạt hoặc mảnh virus. Tuy nhiên, Pfizer và Moderna có cách tiếp cận mới: sử dụng vật liệu gien mRNA. Tế bào cơ thể "đọc" các chỉ dẫn gien này và sản xuất mảnh SARS-CoV-2, kích hoạt hệ miễn dịch chuẩn bị chống lại virus. Vaccine COVID-19 của AstraZeneca và Johnson&Johnson cũng đưa chỉ dẫn gien vào tế bào cơ thể người, nhưng sử dụng virus adeno.
Công nghệ của Novavax kết hợp cả kỹ thuật mới và cũ. Để sản xuất vaccine, Novavax kết hợp một loại virus khác là baculovirus và thông tin gien cần thiết để tạo ra protein gai, một bộ phận quan trọng của SARS-CoV-2. Khi tế bào cơ thể bướm đêm nhiễm SARS-CoV-2, chúng tạo ra protein gai. Các nhà khoa học "thu hoạch" và kết nối các protein gai này với hạt nano. Các hạt nano này được kết hợp với protein gai và tạo thành vaccine Novavax.
Theo Novavax, cách tiếp cận này tạo ra miễn dịch mạnh, ít phản ứng phụ. Vấn đề chính mà các tình nguyện viên thử vaccine gặp phải là mệt, đau đầu và đau cơ kéo dài chưa tới 2 ngày.
VietBF@ sưu tập
