TP. HCM: Nhi�̀u người ám ảnh vì di chứng Covid-19 kéo dài

june04 · **Release:** 10-26-2021 Reputation: 17491

Mất ngủ, mệt mỏi, đau cơ, kh� tập trung, đau tức, kh� thở� vẫn đeo b�m người mắc COVID-19 d� họ đ� khỏi bệnh sau nhiều th�ng. Khoa học vẫn bất lực chưa thể t�m c�u trả lời x�c đ�ng cho hội chứng b� ẩn n�y.

Th�y An, 28 tuổi, ở quận T�n B�nh, TP Hồ Ch� Minh, kh�ng thể qu�n một buổi đ�m cuối th�ng 7, khi c� đang mơ m�ng ngủ, người mẹ 68 tuổi, lao v�o ph�ng la thất thanh: "Ba đang tức ngực, kh�ng thở nổi". An cuống cuồng bật đến căn ph�ng - nơi người cha đang thoi th�p thở. C� vội v�ng đ�t ống thở từ b�nh oxy tự chế v�o mũi �ng nhưng t�nh h�nh bệnh kh�ng tiến triển, �ng cụ c� dấu hiệu t�m t�i, nồng độ oxy m�u SPO2 giảm dưới 92% - mức độ nguy hiểm. C� g�i hoảng hốt gọi v� nhắn tin h�ng chục cuộc, cầu xin c�c cơ sở trợ gi�p b�nh oxy để chở bố đến bệnh viện, may thay, một mạnh thường qu�n đ� hỗ trợ kịp thời. �ng cụ được chuyển an to�n đến bệnh viện tầng điều trị bệnh nh�n nặng, được cấp cứu v� trợ thuốc kịp thời.

Một th�ng sau kể từ đ�m thập tử nhất sinh đ�, người cha 70 tuổi, d� đ� ba lần x�t nghiệm �m t�nh, được về nh�, nhưng vẫn vật lộn với c�c triệu chứng đau nửa đầu, buồn n�n, ch�ng mặt, đặc biệt l� kh� thở, d� trước đ� �ng ho�n to�n khỏe mạnh. Th�y An đưa cha v�o một bệnh viện tuyến đầu tại TP Hồ Ch� Minh, x�t nghiệm, chụp chiếu, thăm kh�m đa cơ quan, tốn gần 10 triệu, nhưng c�c b�c sĩ vẫn kh�ng t�m được căn nguy�n triệu chứng v� họ tạm đặt �ng cụ v�o nh�m hội chứng hậu COVID k�o d�i.

Đức Long, 30 tuổi, l� c�ng nh�n cơ kh� ở Dĩ An, B�nh Dương, mắc COVID-19 nhẹ, tự điều trị tại nh� trong đợt dịch th�ng 8, nhưng từ khi khỏi bệnh, ch�ng thanh ni�n cũng thường xuy�n rơi v�o t�nh trạng lo �u, mất ngủ, hay qu�n. Đặc biệt, Long hay bị cảm gi�c "đ�i kh�", kh�ng thể h�t thở s�u. "Trước t�i c� thể chạy đường trường 10 km kh�ng thấy mệt, giờ chỉ cần leo cầu thang hoặc mang v�c vật nặng t�i đ� cảm thấy loạng choạng, thở dốc", Long kể. Ngo�i ra, triệu chứng mất khứu gi�c, đặc trưng của bệnh COVID-19, vẫn đeo b�m người c�ng nh�n, khi trước kia anh c� thể dễ d�ng ph�n biệt mọi m�i vị, th� nay d� h�ng ng�y nấu cơm anh kh�ng thể ngửi được m�i thức ăn.

Hội chứng hậu COVID hay thế giới gọi l� �Long Covid� kh�ng c�n l� căn bệnh xa lạ khi đại dịch đ� k�o d�i gần hai năm với gần 300 triệu người bị nhiễm bệnh. Đ�y l� t�nh trạng bệnh nh�n nhiễm virus mặc d� đ� hồi phục khỏi COVID-19 cấp t�nh nhưng c�c triệu chứng vẫn c�n k�o d�i tr�n 4 tuần kể từ l�c khởi ph�t nhiễm tr�ng. C�c triệu chứng n�y c� thể đ� c� từ đợt bệnh cấp hoặc xuất hiện sau khi hồi phục.

Một nghi�n cứu quy m� nhất từ trước đến nay được c�ng bố tr�n tạp ch� y học danh tiếng Lancet (Anh) tiết lộ c� thể c� tới hơn 200 di chứng COVID bao gồm, mệt mỏi k�o d�i, đau đầu, đau cơ khớp, ho, kh� thở, đặc biệt l� kh� thở khi vận động gắng sức, rụng t�c, mất m�i-vị, giảm khả năng nhận thức, như giảm tập trung, l� lẫn, hay c�c rối loạn t�m l�, như lo �u, trầm cảm, rối loạn giấc ngủ.

COVID k�o d�i kh�ng chỉ biểu hiện bằng c�c triệu chứng l�m s�ng kể tr�n, m� c�n thể hiện bằng những bất thường cận l�m s�ng, như bất thường x�t nghiệm: tăng men tim k�o d�i, rối loạn đường huyết, rối loạn hormon tuyến gi�p, giảm độ lọc cầu thận...; rối loạn chức năng h� hấp: giảm độ khuếch t�n phổi, hạn chế dung t�ch phổi; bất thường h�nh ảnh học: xơ phổi, gi�n phế quản tr�n CT scan ngực, rối loạn chức năng t�m thất qua si�u �m tim�

Một b�c sĩ trưởng khoa tại Bệnh viện d� chiến ở TP Hồ Ch� Minh cho biết, nhiều bệnh nh�n điều trị tại nơi �ng l�m việc x�t nghiệm �m t�nh khỏi COVID-19 nhưng vẫn mắc chứng mất ngủ, rối loạn lo �u, sang chấn t�m l�, thậm ch� loạn thần cấp� phải chuyển đến khoa Nội thần kinh tiếp tục điều trị h�ng th�ng. Điển h�nh l� một người đ�n �ng hơn 40 tuổi, mất cả vợ lẫn đứa con c�n trong bụng trong l�n s�ng dịch thứ 4 vừa qua. Anh mắc COVID-19 biểu hiện trung b�nh, phải thở oxy mặt nạ, vẫn tỉnh t�o, đi lại, ăn uống tốt. Nhưng kể từ khi nhận tin người vợ đang mang thai 32 tuần tử vong ở cơ sở y tế kh�c, người chồng l�n cơn loạn thần cấp, thường xuy�n rơi v�o trạng th�i k�ch động, kh�c l�c, đ�i tự vẫn.

D� đ� được điều trị bằng thuốc v� liệu ph�p t�m l�, nhiều ng�y sau, người đ�n �ng vẫn kh�ng thuy�n giảm c�c triệu chứng thần kinh, buộc anh phải nhập viện chuy�n khoa t�m thần. Vị b�c sĩ n�y kể th�m nhiều bệnh nh�n kh�c từng phải thở oxy d�ng cao hoặc thở m�y, nằm trong khu điều trị Hồi sức t�ch cực, đều c� t�m trạng hoảng hốt, căng thẳng, mất ngủ, lo �u, buồn rầu d� đ� khỏi bệnh. Họ bị sang chấn t�m l� do trải qua qu� tr�nh mắc bệnh đau đớn, do d�ng nhiều thuốc an thần khi đặt nội kh� quản, hoặc do chứng kiến nhiều cảnh tang thương, nhiều người bệnh c�ng ph�ng tử vong ngay trước mặt�

Th�ng 9-2021, khảo s�t do Bệnh viện Chợ Rẫy thực hiện tại Bệnh viện Hồi sức COVID-19 TP Thủ Đức, TP Hồ Ch� Minh, cho thấy 53,3% bệnh nh�n COVID-19 tại đ�y bị rối loạn lo �u, 16,7% stress v� 20% trầm cảm. Đặc biệt, những bệnh nh�n từng thở HFNC, thở oxy qua mặt nạ, hoặc thở m�y, tỷ lệ trầm cảm v� rối loạn lo �u l�n tới 66,7%. Khoảng 67% bệnh nh�n mong muốn được tư vấn, hỗ trợ t�m l� trong điều trị v� sau khi xuất viện.

Hội chứng COVID k�o d�i vốn được Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) coi l� một vấn đề y tế cấp b�ch to�n cầu song c�n nhiều b� ẩn, g�y th�ch thức khoa học, kh�ng những ảnh hưởng đến người lớn m� c�n t�c động đến trẻ em. Đ�y vốn l� đối tượng được coi l� �t bị ảnh hưởng bởi COVID-19 do triệu chứng bệnh nhẹ v� hiếm khi tử vong, song c�c nh� khoa học ng�y c�ng ngạc nhi�n khi chứng kiến nhiều em rơi v�o mệt mỏi, kh� tập trung, rối loạn giấc ngủ, mất m�i vị, sương m� n�o (hay qu�n) sau mắc bệnh. Will Grogan, một học sinh lớp 9 ở Dallas, Mỹ từng hiểu tường tận mọi kiến thức song s�ch vở giờ đ�y bỗng dưng trở n�n xa lạ sau đợt nhiễm nCoV cấp. "Em kh�ng biết mọi người đang n�i về điều g�", Will thốt l�n.

Gi�o vi�n v� c�c bạn c�ng lớp nhắc lại cho cậu b� về việc em đ� trả lời c�c c�u hỏi về chủ đề n�y th�nh thạo như thế n�o ở buổi học trước. "Em chưa bao giờ nh�n thấy ch�ng", Will khẳng định. Tại một phi�n điều trần của Quốc hội Mỹ hồi th�ng 4, b�c sĩ Francis Collins, Gi�m đốc Viện Y tế Quốc gia, đ� dẫn một nghi�n cứu cho thấy 11-15% thanh thiếu ni�n mắc COVID-19 c� thể phải chịu c�c hậu quả l�u d�i g�y ảnh hưởng lớn đến mọi mặt cuộc sống, trong đ� c� cả học tập.

C�c b�c sĩ cho biết ngay cả những trẻ em nhiễm nCoV c� triệu chứng nhẹ hoặc kh�ng biểu hiện triệu chứng cũng đối diện nguy cơ gặp phải những di chứng l�u d�i. Đến nay, Mỹ c� khoảng gần 10 triệu trẻ em mắc COVID-19 v� con số n�y tiếp tục tăng l�n, khiến di chứng hậu COVID trở th�nh một vấn đề nan giản.

C�c chuy�n gia tr�n to�n cầu đ�nh gi� giả thuyết ba cơ chế g�y ra t�nh trạng n�y. Thứ nhất, do virus x�m nhập trực tiếp v�o tế b�o cơ thể trong đợt bệnh cấp t�nh, g�y ph� hủy tế b�o v� để lại những tổn thương vĩnh viễn ở nhiều cấu tr�c cơ quan. B�n cạnh đ�, do đ�p ứng vi�m qu� mức đ� dẫn đến sự tăng cao nồng độ c�c chất g�y vi�m (cytokines) trong m�u v� c�c m� cơ thể g�y n�n t�nh trạng vi�m mạn t�nh nhiều cơ quan� Ngo�i ra, t�nh trạng bệnh l� nặng trong đợt cấp như suy h� hấp, tụt huyết �p, t�nh trạng tắc mạch, giảm oxy m� dẫn đến những tổn thương tế b�o kh� hồi phục ở nhiều cơ quan. C�c yếu tố t�m l� x� hội ti�u cực như mắc bệnh, mất người th�n, c�ch ly x� hội, c� lập, nỗi lo về t�i ch�nh, thất nghiệp,... cũng g�y ra c�c triệu chứng t�m l� k�o d�i sau COVID. Với sự đ�nh gi� v� tư vấn của chuy�n gia, Th�y An đ� chuyển người cha sang một bệnh viện hồi phục chức năng để điều trị v� phục hồi hậu COVID, d� b�c sĩ nhận định, t�nh trạng của �ng sẽ tiến triển kh� khăn do hệ miễn dịch bị tổn thương sau cơn bạo bệnh. Tại đ�y, �ng sẽ được đ�nh gi� tổng qu�t về c�c chức năng h� hấp, vận động, nhận thức, t�m l� v� c�c bệnh l� nền, từ đ� sẽ c� chương tr�nh tập ri�ng biệt, như c�c b�i tập cải thiện dung t�ch phổi, b�i tập điều h�a đường thở, tập vận động tăng sức bền, tăng sức cơ c�ng m�y m�c v� dụng cụ hỗ trợ để cải thiện sức khỏe tổng qu�t�

Trong một họp b�o hồi th�ng 7, B� Maria Van Kerkhove, trưởng nh�m kỹ thuật WHO cho biết cơ quan y tế to�n cầu n�y vẫn đang nỗ lực cải thiện c�c chương tr�nh phục hồi chức năng d�nh cho người c� triệu chứng COVID-19 k�o d�i, đồng thời t�m c�ch xử l� t�nh trạng n�y. Song những phương ph�p điều trị triệt để di chứng c�n l� th�ch thức to lớn với nhiều quốc gia do căn bệnh qu� mới mẻ, để lại hậu quả tr�n nhiều cơ quan trong cơ thể, cần nhiều chuy�n khoa phối hợp nghi�n cứu v� nhiều trang thiết bị, thuốc men phối hợp hỗ trợ.

Trong khi, điều n�y rất kh� khăn ở những nước thu nhập thấp v� trung b�nh, do hầu như kh�ng c� nguồn lực chữa trị hiệu quả. Trong khi những gia đ�nh c� điều kiện như Th�y An gửi cha v�o bệnh viện phục hồi chức năng d�i ng�y, th� những người c�ng nh�n ngh�o như anh Long chỉ biết gạt bệnh tật sang một b�n. "T�i vẫn mất ngủ, ch�ng mặt v� hồi hộp, lo �u, nhưng tất cả kh�ng quan trọng bằng việc t�i vẫn phải đến c�ng xưởng l�m 10 tiếng mỗi ng�y để kiếm tiền nu�i vợ con", Long n�i.

Tin n�ng nhất 24h qua	Tin n�ng nhất 3 ng�y qua	Tin n�ng nhất 7 ng�y qua
Tin n�ng nhất 30 ng�y qua	Albums	Total Videos Online

Tranh luận s�i nổi nhất 7 ng�y qua	Tranh luận s�i nổi nhất 14 ng�y qua	Tranh luận s�i nổi nhất 30 ng�y qua
10.000 Tin mới nhất	Tin tức Hoa Kỳ	Tin tức C�ng nghệ

Super News	School Cooking Traveling Portal	Enter Portal
Series Shows and Movies Online	SERIES ONLINE 1	SERIES ONLINE 2

HOME	Breaking News	VN News	VietOversea	World News	Business News	Other News	History
Car News	Computer News	Game News	USA News	Mobile News	Music News	Movies News	Sport News
DEM	GOP	Phim Bộ	Phim Lẻ	Ca Nhạc	Thơ Ca	Help Me	Sport Live
Stranger Stories	Comedy Stories	Cooking Chat	Nice Pictures	Fashion	School	Travelling	Funny Videos
NEWS 24h	HOT 3 Days	NEWS 3 Days	HOT 7 Days	NEWS 7 Days	HOT 30 Days	NEWS 30 Days	Member News