Theo như có một số nguồn tin được báo cáo về vấn đề của công tố viên Bộ Tư pháp đang chuẩn bị cho cuộc chiến pháp lý tại tòa để có thể buộc các cựu viên chức Tòa Bạch Ốc ra khai về những trao đổi và hành động của cựu Tổng thống Donald Trump chung quanh ngày 6 tháng 1.
Vấn đề ở đây là những tuyên bố đặc quyền hành pháp mà phía công tố dự báo ông Trump sẽ sử dụng để ngăn chặn một số thông tin rơi vào tay đại bồi thẩm đoàn, khi cuộc điều tra hình sự của họ đang tiến gần đến hàng ngũ viên chức cao cấp tiếp xúc ông Trump trực tiếp.
Bước đi phủ đầu của Bộ Tư pháp là dấu hiệu rõ ràng nhất cho thấy các nhà điều tra liên bang đang tập trung vào hành vi của Trump khi ông ta tìm cách ngăn chặn chuyển giao quyền lực cho Tổng thống Joe Biden.
Một cuộc chiến tại tòa về đặc quyền hành pháp sẽ ngay lập tức đặt cuộc điều tra của Bộ Tư pháp vào một quan điểm tích cực hơn cuộc điều tra của cựu Công tố viên đặc biệt Robert Mueller – cuộc điều tra hình sự kéo dài gần 2 năm khi Trump làm Tổng thống. Ông ta cuối cùng không bị cáo buộc hình sự.
Đương kim Tổng trưởng Tư pháp Merrick Garland công khai nói rõ, với tư cách là cựu tổng thống cũng không giúp ông Trump nằm ngoài tầm của cuộc điều tra.
Đương đầu với vấn đề đặc quyền hành pháp phản ánh sự thận trọng của Bộ Tư pháp khi họ đối mặt với tình huống bất thường trong việc điều tra một cựu tổng thống về những hành vi của ông ta khi còn tại nhiệm. Và đây có thể là một trong những cuộc chiến tại tòa lớn đầu tiên về phân chia quyền lực trong cuộc điều tra hình sự ngày 6 tháng 1.
Và nó có thể mang lại một trong những phiên tòa lớn đầu tiên về việc phân chia quyền lực trong cuộc điều tra hình sự ngày 6 tháng Giêng.
Cựu Đổng lý và cựu cố vấn pháp lý của Phó Tổng thống Mike Pence, Marc Short và Greg Jacob là hai viên chức cao cấp nhất trong Tòa Bạch Ốc của ông Trump đã ra điều trần trước đại bồi thẩm đoàn. Tuy nhiên, trước khi ra điều trần, công tố viên cùng các luật sư của Short và Jacob đã nêu ra một số câu hỏi để tránh vấn đề đặc quyền hành pháp, với dự tính sẽ quay trở lại những câu hỏi đó sau này. Cả hai sẽ không trả lời những câu hỏi về trao đổi trực tiếp với Trump trước đại bồi thẩm đoàn điều tra hình sự 6/1.
Short và Jacob đều có mặt trong cuộc họp diễn ra tại Phòng Bầu dục vào ngày 4 tháng 1 năm 2021, và tại đây Trump đã gây áp lực buộc Pence phải theo kế hoạch do luật sư John Eastman trình bày để ngăn chặn chứng nhận kết quả bầu cử.
Bất chấp những vấn đề đặc quyền, các nhân chứng dành hàng giờ trả lời các câu hỏi cho đại bồi thẩm đoàn về chiến dịch gây áp lực cựu Phó Tổng thống, trong khi tránh những câu trả lời trực tiếp về Mike Pence.
Những câu hỏi từ công tố viên cho thấy, các nhà điều tra đang tập trung vào vai trò của ông Trump, Eastman, luật sư tư của cựu Tổng thống, Rudy Giuliani và một số nhân vật khác tham gia vào kế hoạch ngăn chặn thủ tục chứng nhận kết quả cử tri đoàn, và tổ chức một loạt đại cử tri giả để giữ Trump tại chức, bất chấp ông ta thất cử.
Cách Jacob và Short giải quyết với Bộ Tư pháp cho đến nay phù hợp với những gì họ đã làm với Ủy ban Đặc biệt Hạ viện, tránh trả lời những câu hỏi về những gì ông Trump nói chung quanh ngày 6 tháng 1.
Mức độ đặc quyền hành pháp của một cựu tổng thống để bảo vệ lời khai trong một cuộc điều tra hình sự vẫn là luật chưa được giải quyết rõ ràng, và các viên chức Bộ Tư pháp tin, Trump sẽ tìm cách khẳng định đặc quyền hành pháp như ông ta đã làm với cuộc điều tra của Ủy ban 6/1.
Trước đây, tòa đã phán quyết chống lại nỗ lực của Trump ngăn chặn tài liệu Tòa Bạch Ốc dưới thời ông ta được Cơ quan Lưu trữ Văn khố Quốc gia giao cho các nhà lập pháp điều tra. Trong khi đó, chính phủ ông Biden đa phần không khẳng định những đặc quyền hành pháp chung quanh 6/1, khiến cho những khẳng định đặc quyền hành pháp của ông Trump dưới tư cách là cựu tổng thống trở nên yếu hơn nếu ông ta vẫn còn làm chủ Tòa Bạch Ốc.
Nếu một cuộc chiến tại tòa liên quan đến thủ tục đại bồi thẩm đoàn điều tra Trump diễn ra, các viên chức giám sát cuộc điều tra tin Bộ Tư pháp có lợi thế sẽ thắng.
Thông thường, tòa xem những tuyên bố đặc quyền hành pháp dễ dàng bị xóa bỏ hơn trong các cuộc điều tra hình sự so với cuộc điều tra của Quốc hội.
Trong cuộc điều tra Tổng thống Richard Nixon vào năm 1974, Tối cao Pháp viện buộc phải công bố băng thu âm trong vụ Watergate, mặc dù có những tuyên bố đặc quyền hành pháp tổng thống – phán quyết mang tính bước ngoặt đã đẩy nhanh việc kết thúc nhiệm kỳ tổng thống của Nixon.
Và dưới thời Bill Clinton, tòa Thượng tố liên bang ở D.C nhiều lần phán quyết chống lại những tuyên bố đặc quyền hành pháp của chính phủ, và đưa ra một cách nhanh chóng. Tối cao Pháp viện vào lúc đó không cản đường các nhà điều tra hình sự. Hương Giang