Cuộc xung đột ở Ukraine đã chứng minh về sức mạnh tàn phá của những kỹ nghệ mới và sự thất bại thảm hại của các mẫu xe tăng cũ, khi quân đội Ukraine đã phá hủy gần 1,000 xe tăng T-72 và T-80 cũ kỹ của Nga. Hình ảnh xác xe tăng bị bắn cháy đen ngòm cho thấy các phương tiện chiến đấu bọc thép của Nga, nay đã không còn là pháo đài bất khả xâm phạm như từng thống trị trong hai cuộc Đại chiến Thế giới trước. Các phân tích gia quân sự tin rằng, xe tăng hiện đại ngày nay không chỉ là loại vũ khí tấn công hiệu quả mà còn đảm nhận vai trò quan trọng không kém: Hỗ trợ lực lượng bộ binh tại tiền tuyến.
Trong tạp chí
Military Review, Alec Wahlman và Đại tá Brian M. Drinkwine thuộc
Viện Phân tích Quốc phòng (Institute for Defense Analyses) đã so sánh trận chiến thảm khốc năm 1993 tại thủ đô Mogadishu của Somalia với cuộc đánh phá thành công của quân đội Mỹ vào Baghdad năm 2003. Tại Baghdad, có cả xe tăng chở binh sĩ thủy quân lục chiến tiến vào thành phố; trong khi ở Somalia, chỉ có trực thăng và các xe bọc thép chiến thuật đi cùng với bộ binh dẩn đến hậu quả là bị thương vong nặng nề.
Wahlman và Drinkwine có viết:
"Thiếu sự hiện diện của xe tăng đã dẫn đến sự thất bại trong sứ mạng tại Somalia. Ngược lại, quân Mỹ đã đánh bại nhanh chóng các lực lượng có tổ chức của Iraq ngay từ đầu "Chiến dịch Tự do Iraq" và chiếm Baghdad năm 2003 một cách dễ dàng, một phần do Iraq không có trang bị nào chống lại sự hiệu quả xe tăng hạng nặng cơ động cao của Mỹ trong môi trường đô thị".
Khi một người binh sĩ chiến đấu trên cánh đồng, dọc con đường lầy lội hoặc đi vào thị trấn, làng mạc, chiếc xe tăng sẽ cung cấp chỗ ẩn náu cần thiết.
"Khi người lính cần một chiếc xe thì trước nhất phải là xe tăng", Thiếu tá Adam Link, một cựu sĩ quan thủy quân lục chiến nói.
"Không thể thiếu nó trên chiến trường!". Sau đây là một số mẫu xe tăng hạng nặng tối tân, mạnh mẽ và đáng gờm nhất, theo
Popular Mechanics.
Hoa Kỳ: M1A2 Abrams SEPv3
Năm ra mắt 2020; tổ lái bốn người; 73.6 tấn, 6.2 triệu USD.
Ra đời từ năm 1980, dòng xe tăng
M1 Abrams còn thiếu một số chức năng trên mẫu xe tăng của thế kỷ 21. Nhưng với kỹ thuật
"General Dynamics Land Systems" đáng tin cậy và những nâng cấp sau này vẫn giúp nó chiếm ưu thế trong mọi cuộc đụng độ. Xe tăng Abrams đã làm tê liệt đội hình thiết giáp của Iraq trong Trận chiến 73 Easting năm 1991 (được xem là cuộc đọ sức xe tăng lớn nhất cuối cùng của thế kỷ 20). Chỉ trong vòng 23 phút, chín xe tăng M1A1 Abrams đã tiêu diệt 50 xe tăng T-72 của Iraq và hàng chục xe bọc thép khác.
Xe tăng Abrams cũng là trợ thủ đắc lực cho bộ binh trong cuộc tấn công Baghdad năm 2003 và hỗ trợ các cuộc tuần tra ở mức độ nhỏ hơn tại Afghanistan. Mỗi phiên bản sau của M1 đều có thêm lớp áo giáp, với
M1A2 SEPv3 xuất xưởng năm 2020 nặng hơn 13 tấn so với phiên bản đầu tiên. Biến thể mới nhất có "Hệ thống vũ khí điều khiển từ xa gắn trên tháp pháo, cấu trúc thấp"
(low-profile, common-remote-operated weapons station–LP CROWS) có thể quay video ban ngày và chụp ảnh nhiệt vào ban đêm, cùng chức năng theo dõi mục tiêu tự động và xác định khoảng cách bằng laser. Pháo binh với nòng 120mm của
M1A2 SEPv3 bắn đạn đa năng tiên tiến. Đạn đủ sức công phá boongke. Khi ở
chế độ tấn công (airburst mode),
M1A2 SEPv3 có thể tiêu diệt các hỏa tiển chống tăng dẫn đường từ khoảng cách 2,000 mét. Kể từ năm 2021, tất cả xe tăng Abrams đều có hệ thống bảo vệ (
Trophy Active Protection System) tương tự như loại xe tăng
Merkava Mark IV của Israel.
Israel: Merkava Mark IV
Năm ra mắt 2004; tổ lái bốn, cùng 8 trợ thủ; 71 tấn; 4.5 triệu USD.
Dòng xe tăng
Merkava nổi lên không lâu sau trận đánh Yom Kippur năm 1973, được sử dụng trong Chiến tranh Lebanon năm 1982 và lăn lộn chinh chiến với nhiều cuộc giao tranh khác.
Merkava Mark IV có thiết kế độc đáo, với động cơ gần phía trước xe, tạo ra không gian tối đa cho 8 trợ thủcùng tổ lái bốn người. Mặc dù hơi cũ, xe tăng Israel vẫn mang đủ hiện đại nhờ hệ thống bảo vệ đặc biệt (
Trophy Active Protection System), được xem là lá chắn có kỹ thuật tốt nhất.
Hệ thống Trophy này hoạt động bằng cách sử dụng các giàn radar gắn trên xe để theo dõi và phân loại đường đạn đến. Khi xác định ra hỏa tiễn đối phương, xe tăng sẽ bắn các quả đạn nhỏ để phá hủy chúng. Hệ thống này tỏ ra rất hiệu nghiệm trong lần thử nghiệm chiến đấu đầu tiên vào năm 2011, khi một chiếc Merkava được trang bị hệ thống này đã vô hiệu hóa một rocket phóng từ dải Gaza. Năm 2018, Lực lượng Phòng vệ Israel công bố mẫu
Merkava Mark IV Barak, loại
"xe tăng thông minh" đầu tiên sử dụng cảm biến và kỹ thuật AI để thực hiện các nhiệm vụ như tránh chướng ngại vật cũng như phát hiện các mối đe dọa. Công ty sản xuất cũng đang phát minh ra loại mũ thực tế ảo
"Iron View" cho phép quan sát phạm vi 360 độ.
Nhật Bản: Type 10
Năm ra mắt: 2012; tổ lái 3 người; nặng: 48 tấn; 9 triệu USD.
Xe tăng Nhật Bản
Type 10 được xem là xe tăng thế hệ thứ tư đầu tiên trên thế giới. Được sản xuất bởi Viện Nghiên cứu và Phát triển Kỹ thuật của Nhật Bản trong hơn 10 năm,
Type 10 tuy nhẹ nhưng lớp giáp lẫn hỏa lực không hề giảm. Chỉ nặng 48 tấn ở cấu trúc nặng nhất (M1 Abrams nặng 73 tấn), thân của Type 10 có lớp
giáp gốm (ceramic armor) có thể thêm vào hoặc loại bỏ theo từng phần để đem lại khả năng bảo vệ cao ở những nơi cần thiết nhất. Vỏ xe và tháp pháo được làm bằng thép tinh thể nano đặc biệt nhẹ và chắc chắn.
Trọng pháo 120mm L/44 rất chính xác, nhờ công cụ dò tìm khoảng cách bằng laser và hệ thống điều khiển hỏa lực có thể tự động theo dõi, xác định và phân loại mục tiêu. Hệ thống treo khí nén chủ động (một kỹ thuật do công ty sản xuất xe hơi Citroën phát minh cho các xe thể thao của hãng) khiến cho xe tăng di chuyển rất êm, giúp cho kíp lái dễ dàng canh được tọa độ bắn. Trong một cuộc trình diễn ấn tượng được chiếu trong một video năm 2015, một sĩ quan Nhật đặt hai chiếc ly đầy rượu ngay ở đầu nòng súng chính. Khi thân chiếc
Type 10 nâng lên hạ xuống (dù xe đứng yên tại một vị trí) và trong khi tháp pháo xoay gần 180 độ, hệ thống treo giảm chấn vẫn có thể giữ cho nòng súng hoàn toàn bằng phẳng và ly rượu không bị đổ.
Đức: Leopard 2A7
Năm ra mắt: 2014; tổ lái 4 người; 71 tấn; 8.8 triệu USD.
Với hơn 3,500 chiếc đang được vận hành và sử dụng bởi 19 quốc gia,
Leopard 2A7 là một trong những xe tăng phổ biến rộng rãi nhất hành tinh. Biến thể 2A7+ (được tối ưu hóa cho chiến tranh đô thị và xung đột cường độ thấp) có thêm lớp bảo vệ phía trước và lớp giáp che chắn chống lại bom vệ đường và súng phóng rocket. Xe tăng
Leopard bắn loại đạn DM11 có thể được lập trình cho nổ phía trên mục tiêu hoặc trễ hơn một chút để tạo ra sát thương nhiều hơn.
Hệ thống quan sát từ xa
FLW 200 có thể phát hiện lính bắn tỉa. Những sự nâng cấp gần đây đã tạo ra sự thoải mái cho bộ phận lái, với hệ thống làm mát khoang trong tháp pháo và khung gầm. Các phiên bản trước đó của
Leopard đã được sử dụng ở Kosovo vào năm 1999 và hỗ trợ quân đội Canada ở Afghanistan. Các phiên bản cũ hơn của Leopard 2 cũng đã gây nhiều ấn tượng khi tác chiến ở Syria, nơi lực lượng ISIS dùng để hạ gục 10 xe tăng của quân Thổ Nhĩ Kỳ bằng loại hỏa tiển dẫn đường.
Đức: KF51 Panther
Năm dự kiến ra mắt: 2035; tổ lái 3 người; 65 tấn, chi phí sản xuất chưa xác định.
Chiếc xe tăng mới này của tập đoàn vũ khí Đức Rheinmetall đang thu hút sự quan tâm lớn trong giới quân sự toàn cầu. Được đặt tên để vinh danh dòng xe tăng huyền thoại Panther, một loại xe tăng hạng trung thời Đại chiến Thế giới thứ hai,
KF51 Panther sẽ thay thế cho loại xe tăng
Leopard 2 hiện tại của Đức và
Leclerc của Pháp. Xe tăng này sử dụng súng đại bác khổng lồ với nòng 130 mm. Được gọi là
"Hệ thống súng tương lai Rheinmetall", tạo ra hiệu quả hơn 50% so với hệ thống nòng cở 120 mm. Xe tăng này sẽ mang tên
"HERO 120", tức
"máy bay không người lái tự sát". Hãng Rheinmetall cho biết họ đang ngiên cứu một phiên bản tự hành, hoàn toàn không cần có người điều khiển.
Vương Quốc Anh: Challenger 2
[/IMG]
Năm ra mắt 1997; tổ lái 4 người; 62.5 tấn; 4.9 triệu USD.
Được đưa vào sử dụng từ năm 1998 và được nâng cấp nhiều lần kể từ lúc đó,
Challenger 2 còn thiếu khả năng phòng thủ phức tạp của xe tăng thế hệ thứ tư hiện đại, nhưng nòng pháo chính 120 mm được đánh giá cao về độ chính xác và tin cậy. Ngoài ra mang theo 50 viên đạn, so với 42 của M1A2 Abrams.
Challenger 2 từng tiêu diệt xe tăng Iraq ở xa 5 km và là độ xa nhất từng được ghi nhận với một khẩu pháo xe tăng. Ngoài lớp giáp g
ốm composite Chobham (Chobham ceramic-composite armor), hệ thống phòng thủ của
Challenger 2 còn có màn khói để giúp che chắn, đánh lạc hướng và gây bối rối cho kẻ thù.
Pháp: Leclerc Scorpion XLR
Năm ra mắt: 2022; tổ lái 3 người; 63 tấn; 4 triệu USD.
Xe tăng của Pháp đã được nâng cấp đáng kể trong năm nay. Phiên bản
Leclerc Scorpion XLR mới có thiết bị gây nhiễu
IED và
GALIX, một hệ thống giúp che giấu xe bằng cách sử dụng các cảm biến thông minh để bắn mồi nhử hoặc tạo mây khói 360 độ từ 24 bệ phóng gắn trên xe.
Leclerc Scorpion XLR tự hào về hiệu suất nhiên liệu vượt trội với phạm vi hoạt động hơn 340 dặm, tốt hơn 117 dặm so với xe tăng Abrams. Lớp giáp nâng cấp và khung gầm giúp động cơ được bảo vệ tốt hơn trước mối đe dọa ngày càng tăng từ tên lửa chống tăng vác vai. Nòng pháo chính 120 mm của
Giat Industries có chiều dài 6.2 m.
XLR cũng có một ụ vũ khí điều khiển từ xa gắn trên tháp pháo cho phép ê-kíp lái bắn súng máy 7.62 mm từ bên trong xe tăng.
Nga: T-14 Armata
Năm ra mắt: 2022; tổ lái 3 người; 52 tấn; 4 triệu USD.
T-14 Armata là xe tăng hiện đại nhất của Nga. Ngoài nòng pháo 2A82-1M 125 mm với bộ nạp đạn tự động, Armata có một loại vũ khí phòng thủ mới: màn khói giúp vô hiệu hoá các hệ thống vũ khí dẫn đường bằng cách phản xạ nhiệt và ánh sáng. Tuy nhiên, công nghệ tiên tiến và việc cắt giảm chi tiêu quốc phòng của Nga dường như đang khiến cho việc sản xuất tăng Armata bị sa lầy. Nga đã lên kế hoạch bắt đầu sản xuất vào năm 2020 có thể phải đến năm 2023 hoặc muộn hơn mới có thể cho
"ra lò".
TQ: Type 99A
Năm ra mắt 2011; tổ lái người; 64 tấn; 2.6 triệu USD.
Nhờ động cơ 1,500 mã lực và trọng lượng nhẹ, xe tăng
Type 99A có thể di chuyển với tốc độ gần 50 dặm/giờ. Xe có kiểu dáng tháp pháo góc cạnh và lớp giáp composite được tăng cường bởi các tấm bên hông. Hệ thống bảo vệ GL5 do TQ sản xuất có thể nhận biết hỏa tiển chống tăng điều khiển từ xa từ khoảng cách 100 mét và vô hiệu hóa chúng. Hệ thống liên lạc bằng laser có thể truyền các thông điệp được mã hóa đi xa 2.2 dặm và cũng giúp tổ lái phân biệt giữa quân mình và kẻ thù bằng cách phân biệt tần số vô tuyến. Với hơn 7,000 xe tăng (trong đó có 1,200 chiếc Type 99), TQ hiện chỉ đứng sau Nga về sức mạnh xe tăng.
Hàn Quốc: K2 Black Panther
Năm ra mắt: 2014; tổ lái 3 người; 61 tấn; 8.5 triệu USD trở lên.
K2 Black Panther có thể là chiếc xe tăng thích ứng nhất với môi trường tác chiến từng được chế tạo. Tháp pháo kín nước và ống thở gắn trên cho phép nó chìm xuống độ sâu hơn 12 feet để vượt qua những nơi ngập nước. Hệ thống treo tiên tiến cho phép ê-kíp lái nâng khung gầm lên đến 16 inch; đặt nó theo kiểu dáng "quỳ" hoặc "ngồi" để xe tăng tùy chọn trong việc nhắm mục tiêu. Hệ thống treo còn giúp khẩu pháo CN08 120 mm có thể nâng lên đến 24 độ, cho phép nhắm bắn tốt hơn khi muốn bắn các máy bay bay thấp, so với chỉ 20 độ của xe tăng Abrams. Mặc dù có trọng lượng chỉ có 55 tấn, áo giáp của xe tăng này có thể chịu được đòn đánh trực tiếp từ đạn bắn ra từ nòng pháo 120 mm của chính nó trong quá trình thử nghiệm.
