Theo như công bố mới đây đã cho thấy tuyến đường mà Iran sử dụng để chuyển UAV cho Nga, sau một báo cáo do Sprotyv - trang web liên kết với Lực lượng Hoạt động Đặc biệt của Ukraine. Iran đã sử dụng 4 hãng hàng không, 3 trong số đó thuộc sở hữu nhà nước và một hãng có liên kết với chế độ Iran, cũng như các đơn vị vận tải hải quân sử dụng đội tàu của các công ty liên kết với Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC).
Ukraine tố Iran nói dối, cảnh báo “hậu quả”
Trong một bài đăng trên Facebook ngày 5/11, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Ukraine cảnh báo Iran rằng “hậu quả” của việc cung cấp vũ khí cho Nga sẽ “lớn hơn lợi ích từ sự hỗ trợ của Nga”.
Kiev và các đồng minh phương Tây đã cáo buộc Nga sử dụng UAV do Iran sản xuất trong những tuần gần đây để thực hiện các cuộc tấn công ở Ukraine. Tehran liên tục phủ nhận các cáo buộc đó. Tuy nhiên, ngày 5/11, Ngoại trưởng Iran Hossein Amir-Abdollahian nói rằng UAV đã được gửi đến Nga trước khi chiến dịch quân sự ở Ukraine bắt đầu vào cuối tháng 2.
Một chiếc UAV bay trên bầu trời thủ đô Kiev, Ukraine hôm 17/10/2022. Ảnh: AP
“Một số nước phương Tây đã cáo buộc Iran trợ giúp Nga trong cuộc chiến ở Ukraine bằng cách cung cấp UAV và tên lửa cho Moscow. Phần liên quan đến tên lửa là hoàn toàn sai. Phần về UAV thì đúng, chúng tôi đã cung cấp một số lượng UAV hạn chế cho Nga vài tháng tháng trước khi xung đột Nga-Ukraine bùng phát”, ông Amirabdollahian phát biểu với báo giới ở Tehran.
Ông Amirabdollahian không cho biết các UAV cung cấp cho Moscow có phải là loại mang chất nổ hay không.
Tuyên bố của Ngoại trưởng Hossein Amirabdollahian được đưa ra sau những phủ nhận trước đó của Iran về việc cung cấp vũ khí cho Nga để sử dụng ở Ukraine, nói rằng Tehran “chưa và sẽ không” làm như vậy.
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sau đó cáo buộc quan chức Iran nói dối về việc chuyển UAV cho Nga.
“Họ quyết định thừa nhận rằng họ đã cung cấp UAV cho Nga. Nhưng ngay cả trong lời thừa nhận này họ cũng nói dối. Chúng tôi bắn hạ ít nhất 10 UAV của Iran mỗi ngày trong khi Tehran tuyên bố rằng họ chuyển cho Nga số lượng rất ít và từ trước khi chiến dịch của Nga bắt đầu”, ông Zelensky nhấn mạnh.
Cố vấn Văn phòng Tổng thống Ukraine, ông Mikhail Podolyak kêu gọi thực hiện các cuộc tấn công nhằm vào các doanh nghiệp Iran mà ông tuyên bố là sản xuất UAV đang được chuyển cho Nga để sử dụng trong chiến dịch quân sự đặc biệt ở nước láng giềng.
“Tôi tin rằng không cần thiết phải [áp đặt] các lệnh trừng phạt hoặc cấm vận toàn bộ đối với Iran. Tôi tin rằng có thể thực hiện các cuộc tấn công có chủ đích nhằm vào hoạt động sản xuất UAV hay tên lửa đạn đạo…”, ông Podolyak phát biểu trên kênh truyền hình Ukraine ngày 5/11.
Hôm 1/11, Cơ quan Tình báo thuộc Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết “kể từ ngày 13/9, khi quân đội Nga lần đầu tiên sử dụng UAV kamikaze (UAV cảm tử) của Iran chống lại Ukraine, lực lượng quốc phòng Ukraine đã bắn hạ hơn 300 chiếc UAV như vậy”.
Kiev cũng tuyên bố khoảng 400 UAV của Iran đã được Nga sử dụng ở Ukraine và Moscow đã đặt hàng khoảng 2.000 chiếc.
Iran vận chuyển UAV đến Nga bằng cách nào?
Một báo cáo do Sprotyv - trang web liên kết với Lực lượng Hoạt động Đặc biệt của Ukraine, công bố hôm 3/11 đã cho thấy tuyến đường mà Iran sử dụng để chuyển UAV cho Nga.
Theo bản báo cáo, Iran đã sử dụng 4 hãng hàng không, 3 trong số đó thuộc sở hữu nhà nước và một hãng có liên kết với chế độ Iran, cũng như các đơn vị vận tải hải quân sử dụng đội tàu của các công ty liên kết với Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC).
Một chiếc UAV được phóng từ tàu chiến trong cuộc tập trận quân sự của Iran. Ảnh: Quân đội Iran
3 hãng hàng không quốc doanh là Iran Air – thuộc quyền kiểm soát của Bộ Cơ sở hạ tầng Iran, Pouya Air - thuộc IRGC và Saha Airlines - thuộc Không quân Iran. Hãng hàng không còn lại được cho có liên quan là Mahan Air, hãng này từng phải đối mặt với các lệnh trừng phạt của Bộ Tài chính Mỹ.
Báo cáo cũng cho rằng việc vận chuyển bằng đường biển đi qua Biển Caspi cũng như các tuyến khác. Ngoài ra, không dưới 200 UAV đã tháo rời dự kiến sẽ đến Nga bằng đường biển trong tháng 11.
Cả Nga và Iran đều chưa bình luận về thông tin trên.
Bản báo cáo được công bố sau khi Bộ Quốc phòng Ukraine ra thông báo yêu cầu cung cấp thông tin liên quan đến việc Iran cung cấp vũ khí cho Nga.
“Chúng tôi yêu cầu cung cấp bất kỳ thông tin nào giúp xác định các tuyến đường đường mà Iran có thể cung cấp vũ khí cho Nga và xác định những người cụ thể chịu trách nhiệm về việc cung cấp này", Bộ Quốc phòng Ukraine cho biết trong thông báo.
Trong khi đó, các quan chức từ một quốc gia phương Tây theo dõi chặt chẽ chương trình vũ khí của Iran cũng nói với CNN rằng Iran đang chuẩn bị gửi nhiều UAV tấn công hơn, cùng với tên lửa đạn đạo tầm ngắn đất đối đất, tới Nga để sử dụng trong chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine.
Các quan chức này cũng cho hay, chuyến hàng gần đây nhất từ Iran đến Nga bao gồm khoảng 450 UAV.
Tehran sẽ “không làm ngơ” nếu Nga sử dụng UAV Iran ở Ukraine
Ngoại trưởng Amirabdollahian cho hay, Tehran đã đạt được thỏa thuận với Kiev để xem xét bằng chứng cho thấy Nga đã sử dụng UAV của Iran ở Ukraine.
“Chúng tôi đã đồng ý với Ngoại trưởng Ukraine rằng họ sẽ cung cấp cho chúng tôi bất kỳ tài liệu nào mà họ có về việc Nga đã sử dụng UAV Iran ở Ukraine,” ông Amirabdollahian nói, đồng thời cho biết thêm một phái đoàn Iran đã lên kế hoạch gặp các quan chức Ukraine ở châu Âu để thảo luận về vấn đề này nhưng phía Kiev sau đó đã hủy cuộc họp.
“Chúng tôi đã có kế hoạch về một cuộc gặp như vậy cách đây 2 tuần tại một quốc gia châu Âu, một phái đoàn quân sự và chính trị đã đến quốc gia châu Âu đó, nhưng rất tiếc vào phút chót phái đoàn Ukraine đã không tham dự do áp lực từ phía Mỹ và một số nước châu Âu, đặc biệt là Đức”, ông Amirabdollahian tiết lộ.
Ngoại trưởng Iran cho biết ông đã trao đổi với người đồng cấp Ukraine Dmytro Kuleba vào tuần trước và 2 bên đồng ý để Iran xem xét bất kỳ bằng chứng nào mà Ukraine có trong những ngày tới.
“Tất nhiên, nếu chứng minh được Nga đã sử dụng UAV của Iran trong cuộc chiến chống Ukraine, chúng tôi sẽ không làm ngơ với vấn đề này. Lập trường của chúng tôi liên quan đến vấn đề Nga-Ukraine là chấm dứt xung đột, đưa các bên vào bàn đàm phán và đưa những người phải di dời về nhà của họ”, ông Amirabdollahian nhấn mạnh./.
