Loại 'siêu thực vật' này được các chuyên gia đánh giá cao khi mang lại giá trị kinh tế lớn cho con người.
Niken là nguyên tố kim loại được ví như "vàng trắng" của thế giới v́ nó có màu trắng bạc đặc trưng cực ḱ sáng bóng. Nguyên tố này được phát hiện vào năm 1751 bởi nhà khoáng vật học kiêm nhà hóa học người Thụy Điển tên là Axel Fredrik Cronstedt. Trong xă hội ngày càng công nghiệp hóa, hiện đại hóa th́ vai tṛ của niken ngày càng trở nên quan trọng khi nó là nguyên liệu được sử dụng nhiều trong ngành công nghệ tương lai như pin xe điện (EV)... Thậm chí một số chuyên gia c̣n dự đoán rằng không lâu nữa, thế giới sẽ bước vào "cơn khát niken" nếu các biến động địa chính trị hay xung đột gây gián đoạn quá tŕnh cung ứng loại "vàng trắng" này.
Niken được gọi là "vàng trắng" của thế giới
Được biết, trữ lượng niken trên toàn cầu hiện nay rơi vào khoảng 300 triệu tấn. Trong đó, dự trữ niken ước tính là 94 triệu tấn và phân bố chủ yếu ở Indonesia (22,4%), Australia (21,3%), Brazil (17%), Nga (7,3%), Cuba (5,9%) và Philippines (5,1%). Đáng chú ư, các chuyên gia c̣n phát hiện ra rằng tại đảo Sulawesi và một số đảo lân cận của Indonesia có lớp móng địa chất siêu khoáng chất lớn nhất trên thế giới rộng 23.400 ha với hàm lượng lớn niken trong nó. Đặc điểm địa chất này đă tạo ra loại thực vật đặc hữu siêu tích trữ niken.
Cụ thể, nhà sinh vật học địa chất, giảng viên trường đại học Tadulako tên làAiyen Tjoa vào năm 2004 trong lúc ghé thăm thị trấn nhỏ ở Sorowako (trung tâm đảo Sulawesi, Indonesia) - một trong những nơi khai thác niken lớn nhất thế giới - đă phát hiện ra hai loại cây vô cùng đặc biệt là Sarcotheca celebica và Knema matanensis. Chúng xuất hiện ở tất cả những khu vực nào khai thác niken tại thị trấn này.
Sau khi nghiên cứu kĩ càng, Tjoa kết luận chúng không chỉ có khả năng thích nghi tuyệt vời trong môi trường giàu niken mà c̣n có thể hấp thu lượng lớn nguyên tố kim loại này - một điều mà hầu hết những loại cây b́nh thường không thể làm được v́ chúng chỉ cần một lượng nhỏ để kích hoạt một số enzyme phục vụ quá tŕnh c̣n quá nhiều sẽ dễ bị đầu độc và chết. Cả Sarcotheca celebica và Knema matanensis đều tích trữ niken trong chồi, lá, rễ và nhựa cây, đặc biệt, nhựa của chúng có màu xanh chuối hoặc xanh dương đặc trưng do hấp thụ nguyên tố kim loại niken.
Nhựa của các cây hấp thụ niken có màu xanh chuối hoặc xanh dương đặc trưng
Sarcotheca celebica và Knema matanensis hiện nay không chỉ được dùng để cải tạo đất tại khu vực khai thác niken và c̣n là nguồn sản xuất ra niken. Một nhóm nghiên cứu sau khi tính toán kĩ lưỡng đă ước tính được rằng nếu t́m được các loại cây có thể tích trữ đến 30.000 microgram niken trong 1 g lá khô th́ trong 1 năm họ có thể sản xuất 120 kg niken trên mỗi hecta, quy đổi ra tiền được khoảng 1.754 USD/ha (hơn 42 triệu đồng).
VietBF@ sưu tập