Sau nhiều tháng t́m kiếm tất cả những người có thể trở thành liên danh tranh cử với ḿnh vào tháng 11 tới, khi chỉ c̣n một ngày là tới thời hạn chót mà ứng cử viên tổng thống Mỹ Donald Trump phải quyết định chọn ai, ông đă nhận được cuộc gọi bất ngờ.
Ông Trump (trái) và Thượng nghị sĩ JD Vance. Ảnh: AFP/TTXVN
Người đó là tỷ phú Elon Musk, một trong số nhiều người thúc giục ông Trump chọn Thượng nghị sĩ bang Ohio J.D Vance.
Theo kênh CNN, ngày 15/7, ông Trump cuối cùng đă công bố lựa chọn của ḿnh: Thượng nghị sĩ Vance sẽ là người đồng hành cùng ông trong cuộc đua vào Nhà Trắng.
Quá tŕnh ông Trump đi đến quyết định chọn ông Vance là một câu chuyện cho thấy bản năng của một người từng làm trong ngành giải trí như ông Trump. Ông Vance mới làm thượng nghị sĩ được hai năm và chỉ bằng nửa tuổi ông Trump.
Một cuộc t́m kiếm liên danh tranh cử kéo dài theo kiểu “thử giọng” gợi nhớ lại những năm ông Trump làm người dẫn chương tŕnh “The Apprentice”. Liên tục có những tin đồn về người này người kia được chọn mà trong đó nhiều tin đồn do chính ông Trump bắt đầu.
Các phe phái tích cực vận động ở hậu trường. Một quy tŕnh kiểm tra bí mật khiến các ứng cử viên cũng không có thông tin ǵ trong nhiều tuần. Tiết lộ bất ngờ về ông Vance đă làm tăng thêm phần hấp dẫn cho lễ khai mạc Đại hội toàn quốc của Đảng Cộng ḥa ở Milwaukee.
Chiều 15/7, ông Trump đă công bố quyết định trên nền tảng mạng xă hội Truth Social, nói với những người theo dơi rằng ông Vance là người phù hợp nhất cho vai tṛ này. Chỉ vài phút trước đó, ông Trump vừa mới chia sẻ thông tin này với chính Thượng nghị sĩ Vance.
Ông Vance nói với kênh Fox News trong cuộc phỏng vấn đầu tiên sau khi chính thức được đề cử làm ứng cử viên phó tổng thống của đảng Cộng ḥa: “Ông ấy chỉ nói ‘Nh́n này, tôi nghĩ chúng ta phải đi cứu đất nước này. Tôi nghĩ anh là người có thể giúp tôi một cách tốt nhất. Anh có thể giúp tôi quản lư. Anh có thể giúp tôi giành chiến thắng. Anh có thể giúp tôi ở một số bang miền Trung Tây như Pennsylvania, Michigan…’”
“The Apprentice” phiên bản chính trị
Ông Vance tại Đại hội toàn quốc của đảng Cộng ḥa. Ảnh: AFP/TTXVn
Cuộc liên minh chính trị giữa ông Trump và Vance không diễn ra ngay lập tức mà là cả một quá tŕnh. Đầu năm nay, khi ông Trump đang nỗ lực giành được đề cử ứng viên tổng thống của đảng Cộng ḥa, ông Vance thậm chí vẫn chưa được ban vận động tranh cử của ông Trump tiếp cận để bàn vê khả năng tham gia cùng ông liên danh.
Nhưng khi ông Trump tăng tốc cuộc đua và tṛ chơi dự đoán xem ai sẽ được ông chọn làm ứng viên phó tổng thống bắt đầu, nhóm của ông Vance thấy tên ông trong số các ứng viên.
Ông Trump vốn thường hay đề cập tới những cái tên ứng viên phó tổng thống trong các bữa tối với các nhà tài trợ và đồng minh. Ông là một trong những chất xúc tác khiến cho thông tin về ông Vance nổi lên.
Đầu tháng 6 là lần đầu tiên nhóm của ông Vance bắt đầu nhận ra rằng cựu Tổng thống Trump đang chính thức xem xét ông cho vai tṛ ứng viên phó tổng thống. Khi đó, ông Vance nhận được giấy tờ kiểm tra để xem ông có đủ điều kiện làm ứng viên phó tổng thống hay không.
Mối quan hệ giữa hai người dần phát triển vào mùa xuân và mùa hè khi họ xuất hiện chung tại các sự kiện tranh cử và gây quỹ kín ở California - nơi Thượng nghị sĩ Vance vốn từng là một nhà đầu tư mạo hiểm và đă giúp ông Trump kết nối với các doanh nhân công nghệ giàu có, như bạn thân của ḿnh là nhà đầu tư công nghệ nổi tiếng David Sacks.
Cuộc gặp cuối cùng của họ trước khi ông Trump công bố quyết định ngày 15/7 diễn ra tại câu lạc bộ Mar-a-Lago vào 13/7. Cuộc gặp diễn ra chỉ vài giờ trước khi cựu Tổng thống Trump tới bang Pennsylvania để tham dự một cuộc vận động tranh cử mà ông không ngờ rằng ḿnh sẽ bị ám sát và thoát chết trong gang tấc.
Khoảng thời gian ông Trump và ông Vance ở câu lạc bộ Mar-a-Lago là “cuộc phỏng vấn cuối cùng trước khi nhận được công việc”. Ông Vance rời Mar-a-Lago, rất tự tin về cơ hội của ḿnh nhưng không đảm bảo rằng ḿnh sẽ được ông Trump “chốt”.
Trong khi đó, ông Trump tiếp tục thu hút các ứng viên khác, cả công khai và riêng tư, với những nhân vật như Thống đốc bang North Dakota Doug Burgum và Thượng nghị sĩ bang Florida Marco Rubio. Cả hai đều đă gặp cựu tổng thống vào tuần trước.
Hoạt động vận động hành lang hậu trường dành cho ông Burgum và Rubio tiếp tục cho đến những giờ cuối cùng khi ông Trump nhận được cuộc gọi từ những người thúc giục ông xem xét những người khác, trong đó có Thượng nghị sĩ Nam Carolina Tim Scott và Thống đốc Virginia Glenn Youngkin. Nhiều nguồn tin nói rằng ông Trump đă dành 24 giờ cuối cùng để cân nhắc về lựa chọn, khiến ngay cả những người trong ṿng thân cận cũng phải đoán già đoán non về lựa chọn cuối cùng.
Các cuộc gọi liên tục này cũng giống như hồi năm 2016, khi ông dao động ngay cả sau khi đă chọn ông Mike Pence làm ứng viên liên danh. Trong cuộc gọi cho ông Trump khi ông Pence biết rằng ḿnh sẽ là liên danh tranh cử với ông Trump, ông Trump cũng không bao giờ chính thức đề nghị ông Pence trở thành ứng viên phó tổng thống, mà chỉ nói bóng gió về khả năng cùng nhau giành tấm vé chung.
Một số nhà tài trợ của đảng Cộng ḥa đă muốn ông Trump chọn Thống đốc Youngkin trong những ngày gần đây khi nhận thấy rơ ràng là ông Rubio và Burgum có thể không lọt vào danh sách này. Trong khi đó, một nhóm nhỏ các nhà tài trợ không muốn Thượng nghị sĩ Vance là người được lựa chọn và đang ủng hộ chọn bất kỳ ai ngoại trừ ông.
Nhưng bản thân Thượng nghị sĩ Vance cũng có những tiếng nói mạnh mẽ ủng hộ ḿnh, trong đó có con trai cả của cựu Tổng thống là Donald Trump Jr., một người bạn thân và người ủng hộ mạnh mẽ. Ngoài ra, c̣n có cựu cố vấn cấp cao của ông Trump là Steve Bannon - người đă ca ngợi Thượng nghị sĩ bang Ohio này là người thừa kế tốt nhất cho phong trào “Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại” của ông Trump.
Ngoài ra, ông Vance cũng được cựu nhà báo kênh Fox News là Tucker Carlson ủng hộ, ngay cả khi ông trùm Fox News là Rupert Murdoch đă trực tiếp vận động ông Trump chọn ông Burgum, c̣n một người khác ở Fox News đă vận động cho ông Rubio.
Cùng với nhau, ba người gồm Trump Jr., Bannon và Carlson đă tạo ra ảnh hưởng to lớn. Họ lập luận rằng thượng nghị sĩ Vance không chỉ có mối quan hệ bền chặt nhất với ông Trump mà c̣n nói rằng đây sẽ là người trung thành nhất nếu được chọn để phục vụ bên cạnh cựu tổng thống.
Họ cũng đưa ra lập luận rằng ông Vance có thể thu hút các cử tri thuộc tầng lớp lao động vốn cần thiết để giành chiến thắng ở các bang chiến trường quan trọng vào tháng 11 tới, v́ ông Vance lớn lên ở một thị trấn nghèo ở phía Bắc Cincinnati, c̣n vợ của ông là bà Usha Chilukuri Vance là con của một người Ấn Độ nhập cư, do đó có thể thu hút các cử tri thiểu số.
Nhà đầu tư Sacks và nhà đầu tư bất động sản Steve Witkoff, một người bạn thân của ông Trump, cũng đă ủng hộ ông Vance. Thượng nghị sĩ Alabama Tommy Tuberville và Hạ nghị sĩ Indiana Jim Banks cũng đă lên tiếng.
Tại bữa tối muộn ở Mar-a-Lago, Trump Jr. đă thuyết phục cha vào phút chót để ông lựa chọn Vance trong lúc ông lúng túng chưa biết chọn ai.
Trump Jr. đă nói với cha ḿnh trong bữa tối: “Cha nghe này, con nghĩ con đă nh́n thấy Vance trên TV. Con đă thấy anh ấy đưa ra lập luận phản bác đảng Dân chủ. Con nghĩ không ai ăn nói lưu loát hơn thế, và con nghĩ câu chuyện của anh ấy, lư lịch của anh ấy, đă thực sự giúp ích cho chúng ta ở nhiều mặt mà cha sẽ cần”.
Tuy nhiên, ngay cả con trai của ông Trump cũng không biết ǵ cho đến khi thông tin được đăng trên Truth Social. Đây là một bí mật đáng chú ư và được giữ kín cho đến ngày đầu tiên của Đại hội toàn quốc của đảng Cộng ḥa.
