Nghệ sĩ Kiều Chinh là minh tinh duy nhất của Việt Nam thành công rực ở Hollywood. Năm 1969 và 1973, bà được phong là Đệ nhất diễn viên Việt Nam tại Đại hội Điện ảnh Á châu.
Trước năm 1975, Kiều Chinh, Thẩm Thúy Hằng, Thanh Nga và Kim Cương được xem là "tứ đại mỹ nhân" của đất Sài G̣n. Họ không chỉ rực rỡ về nhan sắc mà c̣n tỏa sáng về tài năng. Kiều Chinh là người đă ghi dấu ấn với hàng loạt vai diễn trong các phim điện ảnh và trở thành nữ diễn viên duy nhất Việt Nam được vinh danh tại Hollywood - mảnh đất nghệ thuật khắc nghiệt nhất thế giới.
Nghệ sĩ Kiều Chinh thời trẻ. Ảnh: FBNV
Nghệ sĩ Kiều Chinh sinh năm 1937 tại Hà Nội, là con út trong gia đ́nh có 3 người con. Bố của bà là ông Nguyễn Cửu - một viên chức tài chính cao cấp trong chính phủ, mẹ là bà Nguyễn Thị An. Mẹ mất sớm nên từ nhỏ Kiều Chinh đă được bố chăm sóc rất kỹ. Ông thường xuyên đưa con gái đi xem xi-nê tại rạp Majestic (đại lộ Đồng Khánh, nay là phố Hàng Bài), rạp Philhamonique (nay là rạp rối nước phố Đinh Tiên Hoàng). Ông giảng giải cho công chúa nhỏ từ truyện phim đến các tài tử.
Năm 1954, cuộc chiến tranh chống thực dân Pháp kết thúc bằng hiệp định Geneve, chị của bà theo chồng sang Pháp, anh trai bỏ nhà tham gia kháng chiến. Bố muốn đi t́m anh nên đă đẩy bà lên máy bay cùng lời dặn: "Con vào Nam trước, bố ở lại t́m anh rồi sẽ vào sau". Hai bố con Kiều Chinh không thể ngờ đó chính là lần cuối cùng họ được nh́n thấy nhau.
16 tuổi một thân một ḿnh lặn lội vào đất Sài G̣n, Kiều Chinh được ông Nguyễn Đại Độ (bạn của cha giúp đỡ). Năm 17 tuổi, bà kết hôn với ông Nguyễn Năng Tế, con trai của ông Độ.
Năm 1957, đạo diễn Lê Dân và ông Bùi Diễm lên kế hoạch sản xuất phim Hồi chuông Thiên Mụ đă đến tận nhà để xin bố mẹ chồng cho phép Kiều Chinh được làm diễn viên chính, đóng vai một ni cô. Đây là bước ngoặt cuộc đời đưa bà đến với đỉnh cao danh vọng sau này.
Nghệ sĩ Kiều Chinh từng đóng phim với hàng loạt ngôi sao nổi tiếng thế giới. Ảnh: FBNV
Sau sự thành công của Hồi chuông Thiên Mụ, bà tiếp tục bứt phá với phim Mưa rừng, Ngàn năm mây bay, Người t́nh không chân dung, Chờ sáng, Chiếc bóng bên đường... Từ đây, bà chính thức trở thành ngôi sao sáng chói của điện ảnh Việt tại đất Sài G̣n trước năm 1975. Những bộ phim bà thủ vai chính được tŕnh chiếu khắp các rạp lớn nhỏ từ Cần Thơ, Sài G̣n cho đến Huế.
Nhiều người cho rằng, Kiều Chinh sở hữu một gương mặt thánh thiện, thần thái sang trọng, quư phái hiếm có cùng cách nhập vai tự nhiên, sâu sắc và vốn tiếng Anh lưu loát nên luôn có lợi thế hơn các bạn diễn khi các đoàn phim nước ngoài cần diễn viên bản xứ.
Năm 1968, Kiều Chinh đóng phim Chuyện năm Dần (Year Of The Tiger) do Mỹ sản xuất với nam tài tử nổi tiếng Marshall Thompson cùng một số diễn viên khác như: Hoàng Vĩnh Lộc, Nguyễn Long, Năm Châu, Kiều Hạnh…
Năm 1971, vượt qua nhiều người đẹp điện ảnh của Ấn Độ, Kiều Chinh đă giành được vai công chúa Kamar Souria trong bộ phim Inside Out. Bạn diễn chính với Kiều Chinh là hai nam diễn viên nổi tiếng thời bấy giờ: Rod Perry (Mỹ) và Dev Anand (Ấn Độ). Ở đây, bà có thư kư riêng, có phụ việc và được nghỉ ngơi tại khách sạn Hoàng gia Ấn Độ tại Bombay. Vai diễn này đă từng được ca tụng như một hiện tượng giải trí tại Ấn Độ lúc bấy giờ v́ người vào vai công chúa không phải là diễn viên bản xứ. Bà c̣n vinh dự được cắt băng khánh thành rạp The New Frontier Cinema tại Manila.
Nghệ sĩ Kiều Chinh trở thành nữ diễn viên duy nhất của Việt Nam thành công sáng ḷa ở Hollywood. Ảnh: gettyimages
Chỉ tính riêng trước 1975, nghệ sĩ Kiều Chinh đă tham gia khoảng 22 bộ phim điện ảnh. Bên cạnh đó bà đă tham gia nhiều bộ phim của các nước như: Ấn Độ, Philippines, Thái Lan, Đài Loan, Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore… Năm 1969 và năm 1973, Kiều Chinh được phong là Đệ nhất diễn viên Việt Nam tại Đại hội Điện ảnh Á châu.
Cuộc đời nhiều thăng trầm và biến động
Khi từ Canada sang định cư tại Mỹ, dù ở tuổi 38, nhưng Kiều Chinh quyết định đặt chân vào Hollywood. Bà bắt đầu từ cột mốc dưới số 0, v́ xung quanh toàn gương mặt lừng danh. Từ những vai quần chúng cho đến có vài lời thoại, rồi những vai quan trọng, sự cố gắng của Kiều Chinh đă được nhiều nhà báo, nhà làm phim khâm phục, ca ngợi.
Nghệ sĩ Kiều Chinh vẫn quư phái và xinh đẹp dù đă bước qua tuổi 83. Ảnh: Thomas Dang Vu
Năm 1996, Viện Khoa học và Nghệ thuật truyền h́nh Mỹ (Academy of Television Arts & Sciences) trao giải Emmy cho phim tài liệu có tên Kieu Chinh: A Journey Home của đạo diễn Patrick Perez / KTTV. Đây là một trong vô số tác phẩm, bài báo, bài nghiên cứu… ca ngợi tinh thần v́ nghệ thuật Kiều Chinh.
Năm 2003, tại Đại hội Điện ảnh Việt Nam Quốc tế (Vietnamese International Film Festival), Kiều Chinh được trao giải thưởng Thành tựu trọn đời (Lifetime Achievement Award). Cũng trong năm 2003, tại Liên hoan phim Phụ nữ (Women's Film Festival) ở Torino, Ư, Kiều Chinh được trao giải Diễn xuất Đặc biệt (Special Acting Award). Năm 2021, tại thành phố Los Angeles, bang California, Hoa Kỳ, nghệ sĩ Kiều Chinh lại vinh dự nhận giải thưởng Thành tựu trọn đời do BTC Liên hoan phim Thế giới Châu Á (AWFF) trao tặng.
Nếu tính cả phim điện ảnh và truyền h́nh, hơn 40 năm làm nghề trên đất Mỹ, nghệ sĩ Kiều Chinh đă đóng hơn 100 phim và chương tŕnh truyền h́nh của Mỹ. Trong đó, có những bộ phim nổi tiếng như: The Letter, M.A.S.H, Welcome Home, Vietnam-Texas, What Cooking, Face... Với vai diễn trong phim "Joy Luck Club", bà lọt vào danh sách 50 diễn viên làm khán giả khóc nhiều nhất trong lịch sử điện ảnh.
Những năm tháng tuổi già, nghệ sĩ Kiều Chinh vẫn dành nhiều t́nh yêu cho điện ảnh, vẫn tỏa sáng h́nh ảnh một minh tinh duy nhất của Việt Nam. Ảnh: FBNV
Năm 1995, sau hơn 20 năm ở xứ người, Kiều Chinh trở về Việt Nam lần đầu tiên. Năm 2012, Kiều Chinh xuất hiện trong bộ phim Ngọc Viễn Đông của đạo diễn Cường Ngô. Bà đă lột tả thành công sự giằng xé, cô đơn của một nghệ sĩ sân khấu ch́m vào im lặng và lăng quên khi ánh hào quang lùi xa.
Lúc đầu, bộ phim này được Cường Ngô thực hiện với mục đích vinh danh cuộc đời và sự nghiệp của nghệ sĩ Kiều Chinh. Tuy nhiên, với mong muốn "hướng sự vinh danh tới toàn bộ các nữ nghệ sĩ đă một đời say mê nghệ thuật", bà đă đề nghị vị đạo diễn này điều chỉnh lại nội dung của phim.
Năm 2014, nghệ sĩ Kiều Chinh lại về Việt Nam đóng phim Đoạt hồn của Hàm Trần, c̣n tại Mỹ th́ vào vai Madge trong phim truyền h́nh NCIS: Los Angeles. Năm 2015, bà c̣n là đồng sản xuất Ride Thunder của Fred Koster, phim dựa trên cuốn sách cùng tên của Richard Botkin. Chính v́ vậy, với nhiều người th́ Kiều Chinh là minh tinh duy nhất của Việt Nam thành công ở mảnh đất Hollywood cực kỳ khắc nghiệt.
Ngoài điện ảnh, tài năng của Kiều Chinh c̣n được ghi nhận ở nhiều lĩnh vực khác. Bà được mời làm diễn giả chuyên nghiệp cho The Greater Talent Network, Inc - một tổ chức chuyên cung cấp những diễn giả nhà nghề cho các trường đại học và các tổ chức văn hóa trên toàn nước Mỹ.
Cho đến bây giờ, Kiều Chinh vẫn được nhắc đến như một trong những tuyệt sắc giai nhân của điện ảnh Việt Nam. Không như nhiều giai nhân xưa sau thời vàng son đă lựa chọn đời sống ẩn dật, Kiều Chinh vẫn rất năng động, đam mê với nghề nghiệp, cuộc sống. Có lẽ đây là một trong những bí quyết khiến bà giữ ǵn được nét trẻ trung và diện mạo xứng với danh hiệu "Giai nhân Sài G̣n một thuở" và là nữ diễn viên duy nhất Việt Nam nổi bật tại Hollywood.
Mặc dù từng đứng ở đỉnh cao của danh vọng, hào quang lấp lánh quanh ḿnh nhưng cuộc đời của nghệ sĩ Kiều Chinh cũng rất nhiều biến động. Dường như, để trở thành minh tinh duy nhất của Việt Nam được vinh danh ở Hollywood, nữ nghệ sĩ đă phải đánh đổi không biết bao nhiêu thứ, có cả ngọt bùi lẫn đắng cay. Trong đó, những ngày tháng mới đặt chân đến Canada (1975) có lẽ là những ngày tăm tối nhất.
Bà từng tâm sự: "Giai đoạn khó khăn, buồn nản nhất trong sự nghiệp và cuộc đời là sau biến cố 30/4/1975, ḿnh như một cái cây bị nhổ bật rễ từ mảnh đất thân quen sang một vùng đất hoàn toàn xa lạ, khóc cười trong những vai diễn bằng tiếng nước người".
Cho đến tận bây giờ, danh tiếng của Kiều Chinh vẫn c̣n được thế giới ghi nhận. Bà trở thành "biểu tượng" của người Việt đầu tiên thành danh rực rỡ tại Hollywood.
Alison Leslie Gold - tác giả cuốn Nhật kư của Ann Frank, một người hết ḷng mến mộ nhân phẩm, tài năng của Kiều Chinh từng nói rằng: "Kiều Chinh là một phụ nữ phi thường. Bà đă sống như năm đời sống. Kiều Chinh đă sống như một nhân chứng chua cay và từng trải qua cơn lốc thời cuộc mang nhiều tính tranh căi nhất của thời đại chúng ta. Tôi xin ngả mũ chào Kiều Chinh, một phụ nữ có sắc đẹp cao quư của viện bảo tàng, một nghệ sĩ với tài năng hiếm có, và với tôi, Kiều Chinh là người bạn trung thực và cao quư".
VietBF@ sưu tập
News
Library
Technology
Giải Trí
Portals
Tin Sốt
Home
