Những ngày đầu của chiến dịch đ̣i lại vỉa hè, nhà cầm quyền CSVN ra quân quyết liệt đập phá, đ̣i lại vỉa hè. Tuy nhiên được một thời gian, mọi thứ lại đâu vào đấy. Vậy có phải chiến dịch đ̣i lại vỉa hè của chính quyền CSVN đă thất bại?
Chiến dịch “giành” lại vỉa hè thời gian qua chủ yếu vẫn diễn ra theo kiểu “rượt đuổi” giữa cơ quan chức năng và người vi phạm, khi đoàn kiểm tra ra quân th́ người vi phạm lắng xuống, hè thông, đường thoáng, song khi chiến dịch tạm ngưng th́ đâu lại vào đó.
Như Chủ tịch HĐND TP. HCM từng nói “đừng ảo tưởng có thể lập lại trật tự ḷng, lề đường trong 1 quư hay một năm bằng cách ra quân dọn dẹp”, mà cần có những giải pháp mang tính bền vững.
"Bắt cóc bỏ đĩa"
Nơi khởi phát chiến dịch “giành” lại vỉa hè cho người đi bộ trong năm 2017 bắt đầu từ việc lănh đạo UBND Q.1, TP. HCM trực tiếp xuống đường cùng các lực lượng chức năng kiên quyết tháo dỡ, phá bỏ và chế tài nghiêm đối với các công tŕnh, người vi phạm lấn chiếm vỉa hè. Từ những bậc thềm trước nhà dân, trụ sở khu phố, đến các công tŕnh lấn chiếm vỉa hè của các khách sạn 5 sao vi phạm đều được lănh đạo quận 1 chỉ đạo xử lư cưỡng chế, tháo dỡ ngay, không có chuyện xin xỏ. Rồi những chiếc xe ô tô, dù bất kể biển trắng hay biển xanh, biển đỏ hễ cứ vi phạm lấn chiếm ḷng, lề đường là bị xử, thậm chí cẩu cả xe vi phạm về trụ sở công an…
Với chiến dịch rầm rộ, quyết liệt này, những tháng đầu năm 2017, phải thừa nhận t́nh h́nh trật tự ḷng, lề đường trên địa bàn quận 1 đi vào nề nếp, ngăn nắp thấy rơ. Chiến dịch này, sau đó cũng được các quận – huyện trên địa bàn TP. HCM, và cả một số tỉnh thành trong cả nước hưởng ứng nhiệt t́nh, lănh đạo các quận – huyện, địa phương cùng xuống đường “giành” lại vỉa hè.
Thế nhưng, thời gian gần đây, chiến dịch này lắng xuống th́ t́nh trạng tái lấn chiếm ḷng đường, vỉa hè làm nơi buôn bán, đậu xe, kinh doanh hàng quán lại diễn ra tràn lan. Ngay cả người tiên phong thực hiện chiến dịch “giành” lại vỉa hè ở quận 1 là ông Đoàn Ngọc Hải (Phó Chủ tịch UBND quận 1, tại buổi làm việc ngày 4.8 với lănh đạo TPHCM), thốt lên rằng: “Đoàn liên ngành do tôi dẫn đầu đi mấy tháng trời việc lấn chiếm giảm hẳn, nhưng sau khi tạm dừng, các quán nhậu lại tràn ra chiếm hết vỉa hè. Hàng rong, quán nhậu, ôtô nghênh ngang, tràn lan trên vỉa hè. Không thể chấp nhận bộ mặt đô thị của quận trung tâm thành phố nhếch nhác như hiện nay”.
Rồi sau đó, đêm 7.8, ông Đoàn Ngọc Hải lại bất ngờ xuất hiện cùng đoàn đi kiểm tra, xử phạt các quán nhậu lấn chiếm vỉa hè, th́ t́nh h́nh lấn chiếm vỉa hè, ḷng đường trên địa bàn quận 1 có vẻ như “co” lại, hạn chế lấn chiếm...
Không chỉ trên địa bàn quận 1, nhiều quận – huyện khác tại TP. HCM (Tân B́nh, Tân phú, B́nh Tân, Q.10, Phú Nhuận, 5…), thời gian gần đây khi các đợt ra quân thưa dần, lănh đạo ít xuống đường th́ nạn tái lấn chiếm vỉa hè lại diễn ra tràn lan, như hồi chưa có chiến dịch.
Khi đề cập đến việc “giành” lại vỉa hè bằng cách ra quân xử phạt, bà Nguyễn Thị Quyết Tâm – Chủ tịch HĐND TP. HCM - tại kỳ họp gần đây đă thẳng thắn nói rằng: “Chúng ta đừng có ảo tưởng có thể lập lại được trật tự ḷng, lề đường trong 1 tháng, 1 quư hay một năm. Nếu chúng ta ra quân dọn dẹp th́ nó sạch tức th́ đó, nhưng không bền vững, v́ thành phố không có đủ lực lượng thường xuyên ra quân kiểm tra, dọn dẹp suốt”.
Và thực tế thời gian qua cũng phần nào chứng minh cho điều này, bởi lẽ hiện thành phố có khoảng hơn 4.000 tuyến đường với tổng chiều dài hơn 4.000km, th́ liệu thành phố đủ lực lượng có mặt ở khắp các tuyến đường để giữ cho vỉa hè không bị lấn chiếm? Và giả dụ có đủ lực lượng đi chăng nữa, th́ liệu việc duy tŕ này kéo dài được bao lâu, v́ các lực lượng, chính quyền địa phương đâu phải chỉ mỗi có việc dẹp vỉa hè, ḷng đường, mà c̣n hàng hà những vấn đề khác cần giải quyết.
Thiếu giải pháp bền vững th́ đừng nói chuyện “giành” lại vỉa hè
Khi bắt đầu triển khai chiến dịch “giành” lại vỉa hè, lănh đạo TPHCM cũng nhận thấy những khó khăn nên chỉ đạo các địa phương triển khai các giải pháp bền vững vừa giải quyết nhu cầu của người dân vừa đảm bảo trật tự đô thị. Ông Lê Văn Khoa – Phó Chủ tịch UBND TP. HCM - cho rằng, quan điểm của thành phố trong việc lập lại trật tự ḷng đường, vỉa hè là “vừa chống, vừa xây”.
Ông Lê Văn Khoa dẫn chứng về các điểm buôn bán tự phát tại các KCX – KCN là do nhu cầu có thật phục vụ công nhân lao động. Tuy nhiên, nếu duy tŕ các điểm chợ tự phát này th́ sẽ gây ô nhiễm môi trường, mất trật tự an toàn giao thông, đô thị nhếch nhác; c̣n nếu dẹp hẳn th́ sẽ ảnh hưởng đến nhu cầu của người dân, công nhân lao động. Do vậy, cách làm của thành phố là dẹp các điểm chợ tự phát, song cũng xây dựng, sắp xếp các điểm buôn bán đảm bảo an toàn, văn minh đô thị để phục vụ nhu cầu của người dân, công nhân lao động.
Thực hiện chủ trương này, nhiều quận huyện trên địa bàn thành phố cũng đă rà soát, sắp xếp lại những chỗ buôn bán tập trung để giải quyết nhu cầu của người dân. Điển h́nh như trên địa bàn quận 1, lănh đạo quận đă chọn được 2 khu vực (đường Nguyễn Văn Chiêm và Công viên Bách Tùng Diệp) để thí điểm làm khu phố hàng rong nhằm sắp xếp chỗ buôn bán ổn định, hợp pháp cho những người lâu nay buôn bán lấn chiếm vỉa hè tập trung về đây.
Tuy nhiên điều đáng nói, là những khu phố hàng rong này sau nhiều tháng triển khai th́ hiện vẫn c̣n nằm trên giấy. Tương tự, giải pháp quy hoạch lại những tuyến đường trên địa bàn thành phố cho phép người dân được thuê lại một phần vỉa hè, ḷng đường phục vụ nhu cầu để xe, kinh doanh hàng hóa đă được thành phố giao cho Sở GTVT nghiên cứu thực hiện, đến nay cũng chưa thành h́nh hài, để áp dụng vào thực tế…
Nói như tiến sĩ Phạm Sanh (chuyên gia giao thông), khi thành phố chưa có sự chuẩn bị tốt về các giải pháp bền vững nhằm giải quyết các nhu cầu của người dân trong vấn đề lập lại trật tự đô thị th́ giải pháp ra quân, “rượt đuổi” như hiện nay rồi sớm muộn cũng lại rơi vào t́nh trạng “bắt cóc bỏ đĩa” như trước đây.