Hôm qua 24/9, Iran cảnh báo rút khỏi thỏa thuận hạt nhân. Trong chương tŕnh mang tên “GPS” của đài CNN, Ngoại trưởng Iran Javad Zarif tuyên bố: “Iran có rất nhiều lựa chọn, trong đó có việc rút khỏi thỏa thuận và tiếp tục phát triển chương tŕnh hạt nhân với tốc độ nhanh hơn".
Một cuộc diễu hành của Lực lượng vũ trang Iran (Ảnh: Reuters)
Trong trường hợp Mỹ không muốn tái xác nhận thỏa thuận vào tháng 10, Iran sẽ cân nhắc các biện pháp đáp trả. Trước đó, Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông đă quyết định phương án để tiếp tục thỏa thuận nhưng ông chưa muốn chia sẻ quyết định này công khai.
Ông Zarif cho rằng phát biểu đó không được coi là thỏa thuận và đó chỉ là quy tŕnh nội bộ của Mỹ. “Mỹ hay chính quyền ông Trump không có trách nhiệm trong việc này v́ tổ chức duy nhất có đủ thẩm quyền xác nhận việc tuân thủ thỏa thuận là Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế IAEA”, ông Zarif nhận định.
Thỏa thuận hạt nhân có tên đầy đủ là Kế hoạch hành động chung toàn diện (JCPOA) - thỏa thuận được kư kết giữa Iran và nhóm P5+1 (gồm Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc và Đức). Theo đó, cứ 90 ngày thỏa thuận này sẽ được Tổng thống Mỹ đánh giá lại 1 lần theo cơ chế của Quốc hội. Hạn đánh giá tiếp theo là ngày 15/10. Nếu ông Trump quyết định không tái kư, quốc hội sẽ có 60 ngày để bỏ phiếu về việc tái áp dụng các biện pháp trừng phạt nhằm gây áp lực buộc Tehran dừng chương tŕnh hạt nhân.
Iran đă cam kết không phát triển vũ khí hạt nhân, chấp nhận kư thỏa thuận JCPOA và Hiệp ước không phổ biến vũ khí hạt nhân NPT. Tuy vậy, Mỹ liên tục khẳng định Iran đă vi phạm “tinh thần” của thỏa thuận dù tổ chức giám sát IAEA vẫn xác nhận sự tuân thủ của Iran. Trước đó, ông Trump đă "miễn cưỡng" thông qua thỏa thuận. Tuy nhiên, lần này ông Trump cho biết có thể ông sẽ không tái xác nhận JCPOA, gọi đây là “giao dịch đơn phương tồi tệ nhất”.
Khi được hỏi về thông điệp tới ông Trump, ông Zarif cho biết Mỹ hăy nh́n vào thực tế những ǵ Iran đă và đang làm. “Chúng tôi đă nhiều lần khẳng định rằng tên lửa Iran phát triển hoàn toàn nhằm mục đích pḥng thủ. Trong quá khứ, khi thành phố của Iran ch́m trong mưa hỏa lực của Iraq dưới thời Saddam Hussein, chúng tôi không có một tên lửa nào để chống lại những đợt tấn công ấy”, ông Zarif nhấn mạnh mục đích chương tŕnh hạt nhân Iran.
Tuần qua, Iran đă tuyên bố thử thành công tên lửa đạn đạo tầm xa Khorramshahr với tầm bắn 2.000 km và có thể mang nhiều đầu đạn, hành động khiến phương Tây tỏ rơ quan ngại. Ông Trump chia sẻ trên mạng xă hội Twitter hoài nghi về mục đích pḥng vệ của Iran, cảnh báo tên lửa có thể bay tới lănh thổ Israel.
VietBF © sưu tập