Cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn bị truy tố tội khai gian với FBI. Tổng thống Mỹ Donald Trump bảo vệ hành dộng này của ông Flynn. Công tố viên đặc biệt Mueller đă cho thẩm vấn hàng chục cố vấn của Trump trong cuộc điều tra Nga can thiệp bầu cử Mỹ năm 2016.
Cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn (phải) sau khi bị truy tố tội khai gian FBI
Khi chiếc xe màu trắng đưa một người đàn ông vào bên trong ṭa nhà bê tông tại khu văn pḥng ở tây nam Washington, các sĩ quan an ninh nhanh chóng nhấn nút đóng cánh cửa cuốn, che khuất mọi hoạt động bên trong.
Cố vấn pháp lư Nhà Trắng Donald McGahn hôm 30/11 trở thành người mới nhất trong một loạt nhân chứng cấp cao được đưa vào trung tâm điều tra bí mật của công tố viên đặc biệt Robert Mueller, cựu giám đốc FBI đang phụ trách cuộc điều tra Nga can thiệp bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016, theo Washington Post.
20 giờ sau, Mueller và đội điều tra của ḿnh gây chấn động thủ đô Washington khi ra thông báo cựu cố vấn an ninh quốc gia Michael Flynn, từng là một trong những trợ lư thân cận của Tổng thống Donald Trump, sẽ nhận tội khai gian với FBI.
Việc Flynn trở thành cựu trợ lư thứ hai của Trump hợp tác với cuộc điều tra của Mueller được coi là dấu hiệu mới nhất cho thấy các hoạt động thẩm vấn, điều tra của cựu trùm FBI này đang được mở rộng và xoáy sâu hơn vào ṿng tṛn quyền lực xung quanh Tổng thống.
Trong hai tháng qua, Mueller và các trợ lư đă trao đổi với hơn 20 cố vấn và cựu cố vấn của Trump, tất cả đều diễn ra bên trong ṭa nhà thẩm vấn bí mật của công tố viên đặc biệt này. Người giữ vị trí cao nhất từng bị thẩm vấn trong ṭa nhà là Jared Kushner, con rể kiêm cố vấn cấp cao của Tổng thống, cũng như cựu chánh văn pḥng Nhà Trắng Reince Priebus, cựu thư kư báo chí Sean Spicer và cựu cố vấn chính sách đối ngoại J.D. Gordon.
Các nhân chứng cho biết sau khi được đưa vào trong ṭa nhà, họ sẽ được mời ngồi trong một pḥng họp không có cửa sổ, nơi hai đến ba đặc vụ FBI và công tố viên luân phiên nhau đặt câu hỏi với họ.
Chủ đề được các điều tra viên quan tâm nhất là các quan chức chính phủ nước ngoài và phái viên của họ đă liên lạc với quan chức chính quyền Trump như thế nào, cũng như những hành động của Flynn và Kushner.
Theo các luật sư và những người tham gia thẩm vấn, nhóm của Mueller cũng điều tra liệu Flynn có khuyến cáo tổ chức các cuộc gặp giữa quan chức nước ngoài với các trợ lư cấp cao của Trump, trong đó có Kushner, hay không. Các điều tra viên đặc biệt chú ư đến việc các quan chức nước ngoài nắm được lịch tŕnh của Kushner như thế nào và Flynn đă trao đổi ra sao với Kushner về các cuộc gặp đó.
Trong giai đoạn Trump chuẩn bị nhậm chức, Kushner và Flynn đă gặp đại sứ Nga tại Mỹ Sergey Kislyak. Trong cuộc gặp diễn ra vào tháng 12/2016, Kushner đề nghị thiết lập một đường dây bảo mật giữa các quan chức của Trump và Điện Kremlin tại một cơ sở ngoại giao của Nga, theo các quan chức Mỹ được tiếp cận với các báo cáo t́nh báo về Kislyak.
Kushner cho biết Kislyak muốn thiết lập đường dây bảo mật này để các tướng lĩnh Nga tham vấn với chính quyền mới của Mỹ về chính sách của Washington ở Syria.
Con rể của Trump cũng được một số quan chức Mỹ xác định là "thành viên cấp rất cao" của đội ngũ chuyển giao quyền lực đă chỉ đạo cho Flynn liên hệ với Kislyak và vận động ông ta về một nghị quyết của Liên Hợp Quốc về các khu định cư của Israel, theo hồ sơ tại ṭa án.
Số câu hỏi về Kushner được đặt ra trong các cuộc thẩm vấn khiến nhiều nhân chứng ngạc nhiên. "Tôi nhớ là bị hỏi về Jared rất nhiều lần", một nhân chứng kể lại.
Một nhân chứng khác cho biết các đặc vụ và công tố viên hỏi đi hỏi lại ông về quá tŕnh ra quyết định của Trump khi ông ra lệnh sa thải Giám đốc FBI James Comey hồi tháng 5. Các công tố viên muốn biết Kushner có gây sức ép với Tổng thống để sa thải Comey hay không.
Mở rộng điều tra
Trong vài tuần qua, đội điều tra của Mueller đă liên hệ với các nhân chứng mới trong chính quyền Trump, yêu cầu họ sẵn sàng cho các cuộc thẩm vấn. Một người vừa được liên hệ cho biết đang rất khó t́m luật sư để tham vấn về cách trả lời các điều tra viên, bởi quá nhiều trợ lư của Trump đă thuê luật sư. "Đúng là đau đầu. Giờ khó có thể t́m được luật sư nào chưa được đặt trước", người này nói.
Những người từng bị thẩm vấn cho biết đội điều tra của Mueller khá nhă nhặn, nhưng họ có thể bị hàng chục điều tra viên "quay" cả ngày. Cựu thư kư báo chí Spicer vào trung tâm thẩm vấn lúc 10 giờ sáng và chỉ được cho về lúc 6 giờ chiều. Các điều tra viên cho phép nhân chứng đi ăn trưa ở một nhà hàng gần đó, nhưng nhiều người mang đồ ăn vào ṭa nhà v́ lo sợ bị báo chí bắt gặp khi ra ngoài.
Công tố viên đặc biệt Mueller cũng thường xuyên đích thân tham gia các cuộc thẩm vấn. Sau khi tự giới thiệu, ông ngồi lặng lẽ ở góc pḥng lắng nghe những câu trả lời quan trọng. Đi cùng ông đôi khi có James Quarles, cựu công tố viên vụ Watergate và hiện là cấp phó của Mueller.
Các điều tra viên mang vào pḥng thẩm vấn những cặp hồ sơ lớn đựng đầy tài liệu và bản in email. Một nhân chứng nhớ lại loạt câu hỏi mà điều tra viên đưa ra khi cho họ thấy một bản in email: "Ông có nhớ email này không? Nhà Trắng vận hành thế nào? Quá tŕnh chuyển giao quyền lực diễn ra thế nào? Ai phụ trách liên hệ với các đầu mối nước ngoài? Liên hệ ra sao? Ai có liên quan đến quyết định này? Ai đă ở đó khi quyết định sa thải Comey được đưa ra?"
Một số nhân chứng bị thẩm vấn bởi nhiều đặc vụ và công tố viên liên bang đến mức không thể nhớ hết tên của nhóm thứ nhất khi nhóm thứ hai bước vào. "Họ như một ṿng quay bất tận liên tục ra ra vào vào căn pḥng", một nhân chứng nhớ lại.
Trong số này có nhóm phụ trách điều tra việc Trump có t́m cách cản trở công lư và ngăn chặn cuộc điều tra Nga can thiệp bầu cử Mỹ bằng quyết định sa thải Comey hay không. Nhóm thứ hai phụ trách điều tra các chuyên gia vận động hành lang hàng đầu về mối liên hệ giữa họ với Paul Manafort, cựu chủ tịch chiến dịch vận động tranh cử của Trump và cố vấn chiến dịch Rick Gates.
Mueller tháng trước truy tố Manafort và Gates v́ có dính líu tới việc che giấu hàng triệu USD trong các tài khoản bí mật ở nước ngoài và bịa chuyện để che đậy hoạt động vận động hành lang cho một cựu tổng thống Ukraine và chính đảng thân Nga của ông này. Cả Manafort và Gates đều không nhận tội.
Nhiều nhân chứng tham gia thẩm vấn có ấn tượng rằng cuộc điều tra đang ngày càng mở rộng, dù Tổng thống Trump và các luật sư Nhà Trắng tự tin rằng Mueller sẽ nhanh chóng đóng hồ sơ vụ việc vào cuối năm nay.
"Khi họ thẩm vấn tôi, có vẻ như họ đang t́m cách nắm được chân tướng của vấn đề", một nhân chứng được thẩm vấn suốt nhiều giờ cuối tháng 10, kể lại. "Tôi không nhận thấy họ cố ư làm bất cứ điều ǵ để buộc tội Tổng thống, nhưng họ cũng không có dấu hiệu nào cho thấy sẽ sớm kết thúc điều tra", nhân chứng giấu tên cho biết.
Các nhân chứng cho hay đội điều tra viên của Mueller rất trầm tĩnh, nhưng lại gây cho họ cảm giác bất an. "Những người đó rất tự tin và khá thân thiện, thậm chí có lúc c̣n đùa cợt", một luật sư kể lại. "Nhưng khi các công tố viên thể hiện thái độ như vậy, các luật sư biện hộ đều nghĩ 'Thân chủ của ḿnh gặp rắc rối to rồi'".