Bangkok rất tiếc nuối bỏ mất cơ hội tổ chức hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều, có lẽ Hà Nội có ba yếu tố để vượt qua thủ đô của Thái Lan được lựa chọn, khiến Việt Nam tăng thêm uy tín trên trường quốc tế ngày càng được nâng cao.
Bangkok, Hà Nội và Hawaii là ba trong số những địa điểm có thể được đề xuất khi Mỹ và Triều Tiên đồng ý tổ chức hội nghị thượng đỉnh thứ hai.
Tuy nhiên, theo nhà báo kỳ cựu Kavi Chongkittavorn của Bangkok Post, Hà Nội đã nổi bật hơn hẳn trong danh sách địa điểm tổ chức hội nghị.
Tổng thống Mỹ Donald Trump (phải) gặp nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong Un trên đảo Sentosa, Singapore, vào ngày 12/6/2018. Ảnh: AP.
Ban đầu, Thái Lan đã có cơ hội tốt với tư cách là chủ tịch đương nhiệm của ASEAN, thuận lợi giống như trường hợp của trước đó là Singapore tổ chức năm ngoái khi nắm chức chủ tịch.
Tuy nhiên, sau khi khảo sát điều kiện hạ tầng và chính trị - xã hội ở cả hai thủ đô, Hà Nội nổi lên như địa điểm được yêu thích. Hawaii bị loại vì khoảng cách và thời điểm chuyến thăm không phù hợp khi quan hệ Mỹ - Triều Tiên chưa được bình thường hóa hoàn toàn.
Các yếu tố giúp Việt Nam giành ưu thế
Nhìn chung, Thái Lan và Việt Nam có nhiều điểm tương đồng. Trước hết, hai nước đều hoạt động trong các cộng đồng khu vực và quốc tế với tư cách thành viên ASEAN. Việt Nam sẽ là chủ tịch ASEAN tiếp theo sau Thái Lan.
Quan trọng hơn, Hà Nội sẽ ứng cử cho nhiệm kỳ hai năm với tư cách thành viên không thường trực của Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc vào năm 2021. Thái Lan cũng đang nỗ lực để trở thành thành viên của Hội đồng Kinh tế và Xã hội Liên Hợp Quốc cho nhiệm kỳ 2020-2022.
Thứ hai, cả hai nước đều có quan hệ tốt với tất cả bên liên quan trong vấn đề bán đảo Triều Tiên, bao gồm Mỹ, Trung Quốc, Nhật Bản, Triều Tiên và Hàn Quốc. Triều Tiên cũng có đại sứ quán tại Hà Nội và Bangkok.
Thứ ba, các nước này ở cùng múi giờ và khoảng cách bay từ Bình Nhưỡng đến cả hai gần như nhau với thời gian di chuyển khoảng hơn 3 giờ, trong đó Hà Nội ở gần hơn một chút.
Thứ tư, hai thủ đô có cơ sở hạ tầng tốt và từng có kinh nghiệm ngoại giao về tổ chức các cuộc họp cấp cao khác nhau.
Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đứng cùng Phó chủ tịch đảng Lao động Triều Tiên Kim Yong Chol, nhà đàm phán chính của Triều Tiên về vấn đề hạt nhân với Mỹ, vào ngày 18/1. Ảnh: Reuters.
Tuy nhiên, ba yếu tố quyết định đã giúp Việt Nam giành chiến thắng trước Thái Lan là mức độ bất ổn của chính trị Thái Lan, ô nhiễm không khí ở Bangkok và mô hình kinh tế thành công của Việt Nam.
Mặc dù tuyên bố tổ chức bầu cử vào ngày 24/3 của chính phủ Thái Lan đã làm dịu bớt mối đe dọa của các cuộc biểu tình trên đường phố nhưng lo ngại về việc chính quyền Prayut Chan-o-cha tiếp tục trì hoãn bầu cử vẫn còn treo lơ lửng.
Trong bài bình luận trên Bangkok Post, nhà báo Kavi cho rằng so với Bangkok, Hà Nội ít gặp vấn đề hơn về an ninh với không khí ôn hòa bao trùm các đường phố. Việt Nam có quan hệ hữu nghị với Triều Tiên và ít có khả năng xảy ra biểu tình trong thời gian diễn ra hội nghị thượng đỉnh.
Ban đầu, Đà Nẵng, nơi từng tiếp đón ông Trump trong hội nghị cấp cao APEC vào tháng 11/2017, được xem là ứng viên tiềm năng. Tuy nhiên, sau đó, hội nghị thượng đỉnh được chuyển sang Hà Nội.
Ngoài ra, mức độ nguy hiểm của các hạt bụi siêu vi ở Bangkok những tuần gần đây cũng khiến nơi này mất điểm. Các nhà lãnh đạo Mỹ và Triều Tiên không quen với chất lượng không khí như vậy và không ai muốn thấy họ đeo khẩu trang.
Mô hình kinh tế đáng học tập
Khi ông Trump nói rằng Triều Tiên sẽ trở thành nền kinh tế tăng trưởng mạnh mẽ, quốc gia phù hợp nhất trong khu vực để cho đất nước bị cô lập này thấy tương lai phát triển chắc chắn là Việt Nam, theo ông Kavi.
Trong bốn thập kỷ qua, kể từ khi bắt đầu các cải cách kinh tế của thời kỳ Đổi mới, từ đất nước chìm trong chiến tranh, Việt Nam đã vươn lên thành đối tác thương mại hàng đầu Đông Nam Á.
Kể từ khi gia nhập ASEAN vào năm 1995, sự chuyển đổi của Việt Nam thậm chí còn nhanh hơn và đáng kinh ngạc hơn.
Việt Nam hiện là một trong những cường quốc kinh tế của khu vực. Chắc chắn, ông Trump muốn thể hiện sự hiện đại hóa và tiến bộ của Việt Nam, với hệ thống chính trị ban đầu được giữ nguyên, như là một mô hình để Triều Tiên học hỏi.
Người dân đi qua Phủ Chủ tịch ở Hà Nội, ngày 9/2. Ảnh: AFP-Jiji.
Hơn nữa, Việt Nam còn là thành viên của Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP), một thỏa thuận thương mại tự do tiêu chuẩn cao của thế giới. Sẽ không có gì ngạc nhiên nếu ông Trump dành dấu ấn cá nhân cho Việt Nam, khẳng định tình hữu nghị và hợp tác với Mỹ tạo ra kết quả tốt.
Trở ngại của Thái Lan
Trong khi đó, quan hệ thân mật Thái Lan - Triều Tiên vẫn có trở ngại. Quân đội Thái Lan là một phần trong lực lượng hòa bình quốc tế gồm 16 quốc gia từng chiến đấu với Bình Nhưỡng trong Chiến tranh Triều Tiên 1950-1953.
Nhiều năm sau chiến tranh, Bình Nhưỡng đã yêu cầu Thái Lan rút cờ khỏi Làng Hòa bình ở Panmunjom. Thái Lan nói rằng họ sẽ thực hiện điều này khi hiệp ước hòa bình thay thế cho thỏa thuận đình chiến.
Tình trạng ô nhiễm không khí khiến thủ đô Bangkok của Thái Lan mất điểm khi xem xét tổ chức sự kiện lớn như hội nghị thượng đỉnh Mỹ - Triều. Ảnh: The Thaiger.
Sau khi thiết lập quan hệ ngoại giao vào năm 1950, Việt Nam và Triều Tiên đã hỗ trợ lẫn nhau vượt qua thăng trầm trong thời kỳ Chiến tranh Lạnh.
Trong thập kỷ qua, khi quan hệ của Triều Tiên với Trung Quốc không tốt như ngày nay, các thành phố ven biển của Việt Nam như Hải Phòng từng được sử dụng làm cảng giao thương của Triều Tiên.
Với sự hội tụ đúng lúc của các yếu tố địa chính trị, Việt Nam, Triều Tiên và Mỹ nhận thức được tầm quan trọng của hội nghị thượng đỉnh và ảnh hưởng của nó, đặc biệt Washington và Bình Nhưỡng đã vượt qua rào cản ngoại giao để thực hiện cuộc gặp này.
"Với những tiến bộ thực sự liên quan đến phi hạt nhân hóa, hội nghị thượng đỉnh cũng có thể đặt nền tảng cho Triều Tiên tiến vào quỹ đạo của cộng đồng Ấn Độ - Thái Bình Dương", ông Kavi, người từng là thành viên lãnh đạo báo Bangkok Post, nhận xét.
Vì Bình Nhưỡng là thành viên của Diễn đàn khu vực ASEAN và là bên ký kết Hiệp ước Hữu nghị và Hợp tác ở Đông Nam Á, ASEAN có thể giúp nước này làm quen với tất cả khía cạnh của hội nhập khu vực. Do đó, sự gần gũi và hữu nghị của Triều Tiên với ASEAN sẽ tạo ra vùng an toàn cho nước này.
