Thụy Điển hứng trái đắng vì miễn dịch cộng đồng

[june04]

Miễn dịch cộng đồng' khiến cho Thụy Điển khá chật vật. Nghiên cứu mới cho thấy chỉ 7,3% người dân Stockholm sản sinh kháng thể nCoV, khiến chiến lược ứng phó Covid-19 của chính phủ bị chỉ trích.

Người dân Stockholm tại một nhà hàng ngoài trời hồi tháng 4. Ảnh: Reuters.

Cơ quan Y tế Thụy Điển hôm 20/5 công bố nghiên cứu cho thấy kháng thể nCoV xuất hiện trong 7,3% số mẫu xét nghiệm được chọn ngẫu nhiên từ người dân ở thủ đô Stockholm, khu vực bị Covid-19 ảnh hưởng nặng nhất tại Thụy Điển, vào tuần cuối cùng của tháng 4.

"Số liệu chỉ phản ánh tình hình dịch bệnh vào đầu tháng 4, vì nó cần vài tuần để hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng và sinh ra kháng thể", Cơ quan Y tế Thụy Điển cho biết trong thông báo.

Khi được hỏi về kết quả nghiên cứu, Anders Tegnell, nhà dịch tễ học hàng đầu Thụy Điển, cho hay ông tin rằng tính đến thời điểm này, "không dưới 20%" người dân Stockholm đã nhiễm nCoV và sản sinh kháng thể. Số ca nhiễm ở Stockholm chiếm một phần ba tổng số ca toàn quốc.

Kết quả này thấp hơn rất nhiều so với dự đoán của đại sứ Thụy Điển tại Mỹ Karin Olofsdotter hồi cuối tháng 4 rằng khoảng 30% dân số Stockholm đã đạt một mức độ miễn dịch nhất định và thủ đô Thụy Điển có thể đạt được miễn dịch cộng đồng vào đầu tháng 5.

Miễn dịch cộng đồng là thuật ngữ được sử dụng để thể hiện việc đa số người dân ở một khu vực, quốc gia phát triển đủ kháng thể chống lại dịch bệnh truyền nhiễm lây lan. Tuy nhiên, đây là chiến lược gây nhiều tranh cãi khi được áp dụng với Covid-19, dịch bệnh mới vẫn còn nhiều bí ẩn. Các nhà khoa học đến nay vẫn chưa thể chắc chắn về mức độ và thời gian miễn dịch của những bệnh nhân khỏi Covid-19.

Nghiên cứu được Cơ quan Y tế Thụy Điển tiến hành dựa trên 1.104 mẫu xét nghiệm trên toàn quốc. Số người có kháng thể nCoV ở những vùng khác tại Thụy Điển thấp hơn, với 4,2% ở vùng cực nam và 3,7% ở khu vực xung quanh thành phố Gothenburg.

Kết quả cũng cho thấy mức lây nhiều hơn trong nhóm người độ tuổi 20-64, với 6,7% số này sinh ra kháng thể, so với 2,7% nhóm người từ 65 tuổi trở lên. Tegnell nhận xét đó là "dấu hiệu cho thấy nhóm này đã làm tốt trong việc cách ly và bảo vệ bản thân".

Thụy Điển không áp dụng các biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt như nhiều nước châu Âu khác. Nhà hàng, quán bar, trường học, các cơ sở kinh doanh vẫn mở cửa bình thường. Giới chức Thụy Điển kêu gọi người dân tuân thủ khuyến cáo giữ gìn vệ sinh và giãn cách xã hội cũng như hành xử có trách nhiệm.

Chiến lược của Thụy Điển nhằm mục đích làm phẳng đường cong lây nhiễm để hệ thống y tế không bị quá tải, trong khi vẫn cho phép các hoạt động xã hội diễn ra bình thường nhất có thể.

Cách ứng phó này bị chỉ trích cả trong và ngoài nước, đặc biệt là khi số ca tử vong ở Thụy Điển đã vượt xa các nước láng giềng Bắc Âu, nơi áp dụng nhiều biện pháp phong tỏa nghiêm ngặt.

Cơ quan Y tế Thụy Điển đánh giá Covid-19 đang chậm lại ở nước này, số bệnh nhân điều trị tích cực đã giảm một phần ba so với đỉnh dịch hồi cuối tháng 4. Tuy nhiên, số liệu thực tế đi ngược lại đánh giá này, khi số ca tử vong do Covid-19 trên đầu người tại Thụy Điển đạt mức cao nhất châu Âu trong 7 ngày qua.

Thụy Điển hôm 20/5 báo cáo 31.523 ca nhiễm và 3.821 ca tử vong, gấp ba lần tổng số ca tử vong của Đan Mạch, Na Uy, Phần Lan, Iceland, những quốc gia có hệ thống phúc lợi và nhân khẩu học tương tự.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã cảnh báo chiến lược đặt hết kỳ vọng vào miễn dịch cộng đồng để chống Covid-19 khi chưa có vaccine hay thuốc đặc trị là rất "nguy hiểm". Tuần trước, WHO thông báo một nghiên cứu toàn cầu cho thấy chỉ tìm được kháng thể trong 1-10% dân số, kết quả phù hợp với những nghiên cứu gần đây tại Tây Ban Nha và Pháp.

Bjorn Olsen, giáo sư khoa Truyền nhiễm, đại học Uppsala, là một trong số hàng chục học giả chỉ trích chiến lược ứng phó Covid-19 của chính phủ Thụy Điển, lên án miễn dịch cộng đồng là cách tiếp cận "nguy hiểm và phi thực tế".

"Tôi cho rằng miễn dịch cộng đồng là một chặng đường xa xôi mà chúng ta không biết bao giờ mới đạt được", ông nhận xét về nghiên cứu mới công bố.

Olsen cho rằng Thụy Điển đã hành động "quá ít, quá muộn". Chiến lược ứng phó Covid-19 của Thụy Điển làm tăng rủi ro lây lan của những ca nhiễm không triệu chứng, cũng như thất bại trong việc bảo vệ người cao tuổi.

Helen Gluckman, 55 tuổi, đã vật vã trong đau khổ khi nhắc tới bố mình. Cụ ông 83 tuổi chết vì nhiễm nCoV trong viện dưỡng lão sau khi bệnh nhân chưa qua xét nghiệm được đưa vào viện.

"Chúng tôi không biết chuyện gì sẽ xảy ra khi những quốc gia khác mở cửa, nhưng bây giờ, chúng tôi không thể không nghĩ rằng Thụy Điển đã thất bại. Hơn 3.000 người đã chết. Thật kinh khủng", bà nói.

Covid-19 đã xuất hiện ở 212 quốc gia và vùng lãnh thổ, khiến gần 5 triệu người nhiễm và hơn 327.000 người tử vong.