Vũ khí bảo vệ trẻ em trước các làn sóng dịch bệnh

[Hanna]

Sự xuất hiện của biến thể Omicron trong vài tháng qua đã một lần nữa đưa các chiến dịch tiêm chủng trở thành tâm điểm trong cuộc chiến chống COVID-19 trên toàn cầu. Và khi các nhóm tuổi khác có tỷ lệ bao phủ vaccine ở cao, các nước đều đang hướng chiến lược tiêm chủng sang nhóm trẻ nhỏ.
Cuộc chạy đua vaccine ngừa COVID-19 ban đầu tập trung vào việc bảo vệ người già và người dễ bị tổn thương về y tế trước khi chuyển dần sang phần còn lại của dân số trưởng thành và sau đó là trẻ em. Với tính chất lây lan nhanh và "sự lẩn trốn" hệ miễn dịch từ các biến thể mới của virus SARS-CoV-2, độ tuổi mắc COVID-19 đã và đang hạ thấp dần từ nhóm người trưởng thành xuống nhóm tuổi trẻ nhỏ.

Nhiều nước đã triển khai tiêm vaccine cho trẻ từ 5-11 tuổi

Thực tế thời gian qua tại các nước cho thấy, số trẻ em mắc COVID-19 tại các nước đều có xu hướng tăng. Theo báo cáo cập nhật của Viện Nhi khoa (AAP) và Hiệp hội Bệnh viện Nhi của Mỹ mới đây, hơn 12,9 triệu trẻ em tại nước này đã mắc COVID-19 kể từ khi đại dịch bùng phát, chiếm 19% tổng số ca mắc trên cả nước. Tại Singapore, chỉ trong vòng khoảng 3 tháng sau khi ca nhiễm Omicron xuất hiện (cuối tháng 12/2021 đến cuối tháng 2/2022), nước này ghi nhận 27.000 ca mắc COVID-19 là trẻ em trong độ tuổi từ 5-11 tuổi. Do đó, việc tiêm chủng cho trẻ em, đặc biệt là trẻ ở độ tuổi từ 5-11 đã được Mỹ, Singapore cũng như nhiều quốc gia đẩy mạnh.Mỹ là một trong những quốc gia sớm nhất cấp phép vaccine phòng COVID-19 cho trẻ em ở độ tuổi dưới 12. Ngày 29/10/2021, giới chức Mỹ đã phê duyệt khẩn cấp vaccine Pfizer cho trẻ từ 5-11 tuổi, với liều lượng bằng 1/3 liều tiêm cho người lớn và trẻ từ 12-17 tuổi. Tính đến đầu tháng 2/2022, đã có gần 9 triệu trẻ tại Mỹ được tiêm ít nhất 1 liều vaccine. Các dữ liệu lâm sàng của Mỹ cho thấy, vaccine có hiệu quả ngăn ngừa nhập viện 68% với trẻ 5-11 tuổi nhiễm biến thể Omicron và rất hiếm gặp các phản ứng phụ nghiêm trọng.

Trong một thông báo đưa ra đầu tháng 2/2022, Bộ trưởng Y tế Singapore Ong Ye Kung cho biết, trong tất cả các nhóm tuổi ở nước này, trẻ em là nhóm nhiễm COVID-19 với tỷ lệ cao nhất. Theo ông Ong Ye Kung, tỷ lệ lây nhiễm ở trẻ từ 5 đến 11 tuổi là 67 trên 100.000 dân, tiếp đó nhóm từ 12 đến 19 tuổi có tỷ lệ lây nhiễm cao thứ hai, khoảng 55 trên 100.000 dân. Điều này là do biến chủng Omicron có khả năng lây nhiễm cho trẻ em nhiều hơn biến thể Delta.

Singapore đã triển khai chương trình tiêm chủng vaccine ngừa COVID-19 cho trẻ từ 5-11 bắt đầu từ ngày 27/12/2021. Cơ quan Khoa học y tế (HSA) của Singapore ngày 19/1/2022 cho biết không có phản ứng phụ nghiêm trọng nào liên quan tới vaccine ngừa COVID-19 trong chiến dịch tiêm chủng cho trẻ từ 5-11 tuổi tại “đảo quốc sư tử” từ cuối tháng 12/2021 tới thời điểm nói trên.

Để tạo thuận lợi tối đa cho việc tiêm chủng trẻ em, Singapore đã cho phép trẻ ở độ tuổi này có thể tới tiêm chủng ở bất kỳ điểm tiêm nào mà không cần đặt lịch hẹn trước trong 4 ngày đầu mỗi tuần. Vaccine cho trẻ em cũng được đánh giá là an toàn và hiệu quả khi chỉ có 0,03% số trẻ gặp biến chứng sau tiêm, đều ở thể nhẹ.

Châu Âu cũng triển khai việc tiêm vaccine ngừa COVID-19 cho trẻ sớm sau khi Cơ quan quản lý dược châu Âu (EMA) ngày 25/11/2021 phê chuẩn tiêm vaccine COVID-19 của Pfizer-BioNTech cho trẻ từ 5 tới 11 tuổi. EMA khuyến nghị tiêm 2 mũi vaccine Corminaty của 2 hãng dược Pfizer và BioNTech cách nhau 3 tuần. Theo cơ quan này, lợi ích của Comirnaty đối với trẻ 5 - 11 tuổi cao hơn rủi ro, đặc biệt với trẻ có bệnh nền khiến nguy cơ mắc COVID-19 nặng tăng lên.

Trong khi đó, ở khu vực Trung Đông, Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất cũng đã lần lượt cấp phép với vaccine Sinopharm cho độ tuổi từ 3-11 và Pfizer cho độ tuổi 5-11. Bước đi này dựa trên cơ sở tỷ lệ tiêm chủng đủ liều ở người lớn và trẻ từ 12 tuổi trở lên của UAE thuộc hàng cao nhất thế giới, với kỳ vọng sẽ đẩy nhanh quá trình trở lại cuộc sống bình thường trong xã hội. Chương trình tiêm chủng miễn phí của nước này dành cho cả trẻ em nhập cư và người nước ngoài đang sống và làm việc tại UAE.

Thậm chí Cuban đã trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới tiêm chủng đại trà cho trẻ em từ 2 tuổi nhờ việc tự phát triển vaccine trong nước. Chiến dịch tiêm chủng rộng rãi, bao phủ mọi lứa tuổi và năng lực tự chủ về vaccine đã giúp Cuba đứng vững trước dịch bệnh COVID-19, trong đó có sự xuất hiện của biến thể Omicron.

Một vài nghiên cứu về hiệu quả của vaccine đối với trẻ em

Kết quả một nghiên cứu mới đây của Chính phủ Mỹ cho thấy, gần 9/10 số trẻ em từ 5-11 tuổi nhập viện vì COVID-19 trong khoảng thời gian từ giữa tháng 12/2021 đến cuối tháng 2/2022 chưa được tiêm vaccine phòng COVID-19, tỷ lệ này cao gấp 2 lần so với trẻ đã được tiêm chủng. Nghiên cứu được thực hiện với khoảng 400 trẻ em, độ tuổi từ 5-11, đã nhập viện tại 14 bang của Mỹ trong đợt gia tăng nhiễm biến thể Omicron vào mùa đông vừa qua. Theo Trung tâm kiểm soát và phòng ngừa dịch bệnh (CDC) Mỹ, trong số những trẻ có kết quả xét nghiệm dương tính với virus SARS-CoV-2 trước hoặc trong khi nhập viện, 3/4 số trẻ phải nhập viện chủ yếu vì COVID-19 chứ không phải do các bệnh lý khác.CDC Mỹ cho rằng, giống như ở người lớn, biến thể Omicron dường như ít gây ra tình trạng nghiêm trọng ở trẻ em so với biến thể Delta. Tuy nhiên, Omicron rất dễ lây lan và đã lây nhiễm cho rất nhiều trẻ em, dẫn đến tỷ lệ nhập viện của trẻ đã tăng cao hơn trong giai đoạn bùng phát biến thể Omicron.

Kết quả một nghiên cứu do các nhà khoa học tại bang Texas (Mỹ) thực hiện và được công bố trên tạp chí Pediatrics ngày 19/3 vừa qua cho thấy, trẻ em từng mắc COVID-19 có thể duy trì kháng thể tự nhiên trong ít nhất 7 tháng, và tiêm vaccine sẽ giúp tăng cường khả năng bảo vệ trước virus SARS-Cov-2.

Giáo sư dịch tễ học Sarah Messiah, đồng tác giả nghiên cứu cho biết, nghiên cứu này chỉ là 1 bước để hiểu ảnh hưởng của virus SARS-CoV-2 ở trẻ em. Bà nhấn mạnh: “Chúng ta đều biết kháng thể tự nhiên, cùng với kháng thể sinh ra từ vaccine, giúp bảo vệ tốt nhất trước COVID-19. Hiện một số phụ huynh hiểu lầm rằng nếu con họ từng mắc COVID-19 thì sẽ được bảo vệ bởi kháng thể tự nhiên mà không cần tiêm vaccine. Trong nghiên cứu này, chúng tôi nhận thấy dù trẻ vẫn có một lượng kháng thể nhất định trong ít nhất 6 tháng sau khi mắc COVID-19, chúng ta vẫn chưa biết chính xác ngưỡng bảo vệ tuyệt đối. Chúng ta hiện có công cụ tuyệt vời để trẻ có thêm lớp bảo vệ, đó là tiêm vaccine. Vì thế nếu con bạn đủ điều kiện tiêm chủng, hãy tận dụng cơ hội đó”.

Cơ quan Dịch vụ y tế quốc gia Anh (NHS) hiện cũng đang triển khai tiêm phòng vaccine ngừa COVID-19 cho trẻ từ 5-11tuổi ở nước này. Theo các chuyên gia y tế nước này, cha mẹ có con ở độ tuổi này nên đưa con đi tiêm phòng, đặc biệt đối với những trẻ mắc bệnh lý nền. Đối với hầu hết trẻ em khi mắc COVID-19, hầu hết là bị nhẹ, có thể chỉ phải nghỉ học vài hôm để điều trị và thường ít khi dẫn tới biến chứng. Ở một số trẻ, triệu chứng COVID-19 có thể nghiêm trọng hơn hoặc kéo dài lâu hơn.

Cũng các chuyên gia y tế Anh, biến thể Omicron dường như gây ra triệu chứng khá nhẹ, chủ yếu là ở đường hô hấp trên. Tuy nhiên, nếu các biến thể mới xuất hiện trong tương lai, cũng chưa thể biết các triệu chứng sẽ như thế nào. Vaccine COVID-19 sẽ góp phần giảm nguy cơ trẻ nhiễm COVID-19. Tiêm đủ 2 liều vaccine sẽ tạo ra sự bảo vệ lâu dài ngăn biến chứng COVID-19 nặng, kể cả các biến thể mới gây ra các làn sóng dịch trong tương lai.

Thực tế cho thấy, hiện nay vẫn còn nhiều bậc phụ huynh tỏ ra băn khoăn, nghi ngại về việc tiêm vaccine ngừa COVID-19 cho con em mình. Tuy nhiên, bằng hiệu quả thực tế của việc tiêm vaccine COVID-19 (thể hiện qua số ca mắc, số ca chuyển nặng, số ca tử vong) ở các nước trên thế giới trong suốt thời qua, nhìn chung giới chuyên gia y tế đều cho rằng, việc tiêm chủng cho trẻ ở độ tuổi 5-11 chính là một mảnh ghép cần thiết để hoàn thành bức tranh tiêm chủng. Đây được coi là “vũ khí lợi hại” trong cuộc chiến chống dịch bệnh, góp phần đưa cuộc sống trở lại trạng thái bình thường./.