Bất chấp nỗ lực hết ḿnh của phi công, chuyến bay nhật thực của Delta Air Lines không mang đến cái nh́n toàn cảnh như mong đợi cho hành khách.
Khi những người quan sát bầu trời tập trung khắp Bắc Mỹ hôm 8/4 để đón nhật thực toàn phần, một chiếc máy bay chở đầy hành khách của hăng hàng không Delta Air Lines (Mỹ) hy vọng có được góc ngắm nhật thực độc đáo trên các đám mây.
Nhưng mặc cho các phi công trên chặng bay từ Dallas đến Detroit nỗ lực thế nào, những người có mặt trên máy bay khi ấy đều khó nắm bắt toàn cảnh nhật thực.
Trước sự kiện thiên văn hiếm có, nhiều hăng hàng không như Delta, United, Southwest, Alaska... đă công bố hơn 20 chuyến bay mang lại cơ hội tốt nhất để quan sát nhật thực toàn phần, song không đưa ra bất kỳ lời hứa nào.
"Kế hoạch chuyến bay của Delta được thiết kế để tối đa hóa thời gian trong đường đi của nhật thực toàn phần, nhưng điều này có thể thay đổi do các yếu tố nằm ngoài tầm kiểm soát như thời tiết, điều khiển không lưu...", hăng hàng không cảnh báo.
Delta vận hành 2 chuyến bay nhật thực chuyên dụng từ Texas hôm 8/4, bao gồm một chuyến từ Austin. Trên chuyến bay từ Austin đến Detroit, một cặp đôi mặc áo sơ mi nhật thực đă đính hôn sau khi đi qua hiện tượng nhật thực toàn phần. Catherine Morrow, người phát ngôn của Delta và có mặt trên chuyến bay hôm ấy nhớ lại cảnh mọi người vỗ tay, ḥ reo để chúc phúc cho cặp đôi. Cơ trưởng thậm chí hỏi vọng ra từ buồng lái về kết quả của buổi lễ.
Sân bay ở Dallas tưng bừng như lễ hội vào sáng 8/4. Hành khách đi bộ dưới ṿm bóng bay có chủ đề bầu trời để lên máy bay, sau đó nhận kính từ đại diện hăng hàng không và chụp ảnh kỷ niệm cùng nhau.
Tại đây c̣n có xuất hiện của "người bạn bốn chân" là chú chó giống Yorkie tên Delilah. “Sao có thể bỏ lỡ lần đầu xem nhật thực của Delilah?", luật sư Alan Goldberg (70 tuổi, sống ở thành phố New York và Florida) cho biết. Ngày 8/4 trùng hợp là sinh nhật lần thứ 2 của chú chó.
Hành khách khác là Thomas Iwinski, một nhà khí tượng học 34 tuổi đến từ Detroit, mô tả tâm trạng trước chuyến bay bằng các tính từ "ngất ngây, vui tươi và phấn chấn". Iwinski từng thuê một ngôi nhà ở Tennessee để quan sát nhật thực năm 2017 nhưng lần này không muốn bỏ lỡ cơ hội lên mây.
“Đây chắc chắn là điều mà tôi chưa từng trải qua”, anh nói.
Trước khi máy bay di chuyển đến nhật thực toàn phần kéo dài gần 5 phút, toàn bộ đèn mờ đi và bầu trời bên ngoài ngày càng tối hơn. Các tiếp viên hàng không và phi công đă đưa ra một vài lời cảnh báo. Màn h́nh sau ghế chiếu khung cảnh ở những nơi khác dọc theo con đường nhật thực toàn phần, bao gồm Mexico, Texas và Indianapolis.
Hành khách c̣n được nhận một túi quà tặng bao gồm Sun Chips “nhật thực”, Bánh Mặt Trăng, kính mắt nhật thực, tất và mũ mang nhăn hiệu Delta có nội dung “leo lên vũ trụ”.
Nhớ lại thời điểm ấy, hành khách chen chúc nhau gần cửa sổ khi máy bay thực hiện nhiều ṿng xoay, song vẫn khó quan sát nhiều thứ nếu không nghển cổ. Cùng lúc đó, câu hỏi "Bạn có thấy nó không?" vang lên khắp khoang máy bay.
Anh Kyle Carter (40 tuổi, một ông bố nội trợ và là phi công tư nhân đến từ Orlando) cho biết ḿnh không thấy ǵ nhiều xuyên suốt chuyến bay nhưng vẫn hài ṿng với trải nghiệm đáng nhớ này.
"Điều tôi muốn thấy hơn cả nhật thực chỉ là cảnh tượng bóng tối lao về phía chúng tôi từ đằng sau. Và tôi đă thấy điều đó", anh hào hứng bày tỏ.
Luật sư Scot Kees và con gái 8 tuổi tên Gabrielle đến từ Atlanta cũng có mặt trên chuyến bay. Cả hai đă thấy "một phần nhỏ" của nhật thực. "Dù chúng tôi không chiêm ngưỡng toàn bộ nhật thực, đây là một trải nghiệm cộng đồng vui vẻ", Scot Kees chia sẻ.
Trời nhiều mây là một vấn đề đối với người quan sát nhật thực dưới mặt đất, do đó hai ba con quyết định đặt vé máy bay của hăng Delta.
Cơ trưởng Alex Howell trả lời phỏng vấn sau khi chuyến bay hạ cánh rằng ông không nh́n Mặt Trời trong suốt chuyến bay, thay vào đó là bầu trời chuyển sang “phiên bản tối của hoàng hôn”.
Delta đă chuẩn bị cho chuyến bay suốt nhiều tháng.
Vào tháng 10/2023, một nhân viên lập kế hoạch hoạt động đề cập sự kiện nhật thực sắp tới, dẫn đến ư tưởng được h́nh thành và triển khai từ những công tác hậu cần đầu tiên, theo Chris Clisham - người giám sát chuyến bay của hăng hàng không.
Hăng hàng không lần đầu công bố chuyến bay từ Austin đến Detroit vào giữa tháng 2/2024, mô tả chuyến bay này "đặc biệt dành cho những người say mê thiên văn học để trực tiếp đi qua con đường của nhật thực toàn phần trong thời gian dài nhất". Chuyến bay lập tức "cháy vé" chỉ trong 1 ngày nên Delta nhanh chóng bổ sung chuyến bay khác, lần này là từ Dallas.
Jamie Larounis, một nhà phân tích ở Washington, D.C., th́ không có kế hoạch đặc biệt để ngắm nhật thực. Tuy vậy, ông đă bị hấp dẫn bởi chuyến bay đầu tiên của Delta, nhưng không kịp giành chỗ ngồi. Cho đến khi nghe thông báo về chuyến tiếp theo, ông tức tốc đặt vé hạng nhất có giá khoảng 1.149 USD trong ṿng 30 giây để thỏa đam mê hàng không hơn là nhật thực.
Tương tự, Melanie Elliott (36 tuổi) cũng chớp lấy cơ hội bay từ Dallas sau khi lỡ chuyến đầu tiên. Là một người hâm mộ thiên văn học có bằng cấp trong ngành vật lư, Elliott đeo khuyên tai phi hành gia, ṿng cổ hệ mặt trời kèm theo chiếc nhẫn h́nh ngôi sao và mặt trăng.
Thế nhưng, chuyến bay không như kỳ vọng đă khiến cô quyết định quan sát nhật thực tiếp theo từ mặt đất. Nhưng Elliott không hoàn toàn "trắng tay" khi cô được nghe phi hành gia Scott Kelly phát biểu và chụp h́nh cùng hành khách.
“Scott Kelly đă chạm vào h́nh xăm Mặt Trăng của tôi. Điều này có vẻ đáng giá", cô bày tỏ.
Trong lần nhật thực cuối cùng có thể nh́n thấy từ Bắc Mỹ vào năm 2017, nhiếp ảnh gia Jon Carmichael đă cố gắng giành một vị trí trên chuyến bay đặc biệt của Alaska Airlines để chụp ảnh nhật thực từ trên trời. Ông thất bại, song vẫn nghiền ngẫm lịch tŕnh chuyến bay và so sánh chúng với đường đi của nhật thực để t́m chuyến bay Tây Nam từ Portland, Oregon, đến St. Louis.
Với sự giúp đỡ của các phi công - một trong số họ thậm chí c̣n lau cửa sổ bên ngoài chỗ ngồi của Carmichael trước khi cất cánh - nhiếp ảnh gia đă chụp được khoảng 1.200 bức ảnh tạo thành tranh khảm mang tính biểu tượng ghi lại nhật thực.
Ông cũng đă chụp ảnh nhật thực từ đất liền nên đúc kết rằng mỗi h́nh thức có ưu, nhược điểm riêng. Chẳng hạn, trải nghiệm trên mặt đất sẽ hấp dẫn hơn v́ có sự thay đổi nhiệt độ, phản ứng từ động vật hoang dă và tầm nh́n không bị cản trở bởi các bộ phận của máy bay.
Nhưng trên bầu trời, mây ít có khả năng cản trở, đồng thời thấy mặt trăng đổ bóng trên Trái Đất - một góc nh́n hiếm có đối với hầu hết người quan sát nhật thực trong lịch sử loài người.
“Nó thực sự mang đến cảm giác về quy mô vô tận của vũ trụ khi chúng ta là một phần của hệ thiên thể khổng lồ đáng kinh ngạc này, nơi bạn thực sự có thể nh́n thấy bóng của mặt trăng di chuyển khắp Trái Đất", Carmichael kết luận.
