Chuyện Đông chuyện Tây: Điều kiện quá khó

[trungthuc]

(Minh họa)

Chính quyền lâm thời ở Syria vừa chính thức lên tiếng yêu cầu Nga phải giao nộp cựu Tổng thống Assad, xem đây là điều kiện tiên quyết để cho phép Nga duy trì sự hiện diện về quân sự ở các căn cứ Không quân Hmeimim và Hải quân Tartus.

Trong cuộc điện đàm với quyền Tổng thống Syria Ahmed al-Sharaa vào giữa tháng Hai 2025, Tổng thống Putin bày tỏ sự ủng hộ của Moscow đối với sự thống nhất, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của Syria. Trong khi ca ngợi "mối bang giao hữu nghị lịch sử giữa Nga và Syria", ông Putin hứa sẽ hỗ trợ Damascus nhằm nâng cao đời sống xã hội và kinh tế ở Syria. Nói chung, trong cuộc điện đàm, Putin đã dùng những lời ngọt ngào để thuyết phục Damascus cho Nga được tiếp tục duy trì các căn cứ quân sự dọc theo Địa Trung Hải của mình. Các căn cứ của Nga ở Syria được xem là một phần quan trọng để giúp cho Nga khuếch trương mức ảnh hưởng về quân sự và chính trị ở Trung Đông và Phi Châu.(*nhưng thực chất để cho Nga bom dầu thô "miễn phí" đổi lấy việc bảo vệ cho tên T.T. "bù nhìn" Assad)

Người ta nhận thấy rằng, trong khi nói những lời hứa hẹn thật tốt đẹp với người đồng cấp Syria, ông Putin không hề nhắc đến việc phải giao nộp ông Assad.

Trước nguyện vọng của Moscow, câu trả lời của Damascus là "có thể" kèm với điều kiện là "bất cứ thỏa thuận nào cũng phải phục vụ cho lợi ích của Syria". Phải nói rằng câu "bất cứ thỏa thuận nào cũng phải phục vụ cho lợi ích của Syria" là một cụm chữ không đơn giản, khiến cho người ta không rõ liệu Damascus thực sự muốn gì với Nga. Dường như Damascus muốn cho phía Nga hãy tự hiểu lấy.

Và trong khi Moscow tỏ ra chưa hiểu lắm hoặc giả vờ không hiểu thì giờ đây Damascus bất ngờ nói thẳng luôn: "Điều kiện tiên quyết để cho Nga được phép duy trì sự hiện diện quân sự tại các căn cứ ở Syria là phải giao nộp Assad cho nhân dân Syria xét xử". Yêu cầu này của chính quyền lâm thời ở Syria thực ra cũng không phải mới mẽ gì. Trong cuộc gặp với Thứ trưởng Ngoại giao Nga Mikhail Bogdanov vào ngày 28 tháng Giêng 2025 tại Damascus, quyền Tổng Thống al-Sharaa từng yêu cầu Nga cho dẫn độ cựu T.T. Bashar al-Assad. Tên cưụ độc tài này và những người thân cận đã nhờ máy bay Nga chở đến Moscow sau khi quân nổi dậy giành được chiến thắng vào tháng Mười Hai 2024.

Trước đó, sau khi chính quyền Assad bị lật đổ, Moscow khẳng định sẽ không giao Assad cho quốc tế xét xử vì Nga không tham gia công ước thành lập Tòa Án Hình Sự Quốc Tế (ICC). Vấn đề ở đây là chính quyền lâm thời ở Syria không đòi Moscow giao Assad cho ICC xét xử, mà là giao cho "nhân dân Syria xét xử". Một cách thẳng thừng, Damascus xem đây là điều kiện tiên quyết nếu Nga thực sự muốn tiếp tục duy trì sự hiện diện quân sự tại các căn cứ ở Hmeimim và Tartus. Chưa bao giờ Damascus lại mạnh dạn thẳng thừng như thế.

Xem ra điều kiện này của Damascus là rất khó cho Moscow. Hẳn sẽ có người nói rằng: "Có gì khó gì đầu, chỉ cần đưa hắn ta lên máy bay rồi chở thẳng đến Syria là xong". Khó cho Nga là Assad không phải là con chó để nếu thích đưa đi đâu thì cứ đắt đi, mà từng là kẻ tận tâm phục vụ cho quyền lợi của Nga ở Syria. Hẳn lại sẽ có người nói rằng hạng như Assad thì có khác gì con chó. Đúng vậy, Assad chẳng hơn gì một con chó. Con chó có khi lại còn đàng hoàng hơn Assad, kẻ đã gây quá nhiều nợ máu với nhân dân. Nhưng nói gì thì nói, Assad, trong một chừng mực nào đó, chính là bộ mặt, là danh dự của nước Nga. Nếu đem Assad giao cho Damascus thì khác nào Moscow xem danh dự của siêu cường Nga không bằng một cục phân. Đồng minh của Moscow chắc chắn sẽ không coi Nga ra gì. Trong mắt thế giới, Putin sẽ chỉ là một kẻ đê tiện, bẩn thỉu, "ăn cháo đá bát" sau khi đã "hút 'chùa' khá nhiều dầu thô của đất nước Syria này"!

Sẽ rất đau cho Putin, một kẻ kiêu căng luôn chẳng xem ai ra gì, nếu phải hạ mình chấp nhận điều kiện tiên quyết này của Damascus. Nói đi nói lại, Moscow đã đi một nước cờ rất sai lầm khi cho Assad được bay sang Nga tỵ nạn. Đành rằng Nga sẽ mang tiếng là bỏ rơi đồng minh nếu để mặc Assad ở lại Syria cho quân nổi dậy xử tội. Nhưng điều đó xem ra vẫn đỡ hơn nhiều so với việc đưa Assad từ Nga về giao trả cho chính quyền lâm thời ở Syria. Nếu Nga không xem trọng các căn cứ quân sự của mình ở Syria thì cứ việc chứa chấp Assad. Đằng này… Thực là ở đời không có cái ngu nào lại giống cái ngu nào.

Putin luôn tự cho mình là thông minh. Ông Donald Trump cũng không ít lần nói Putin là người thông minh. Hãy chờ xem một Putin thông minh sẽ làm gì trước cái điều kiện khó nhằn mà Damascus đưa ra.