Cà phê từ lâu đã được biết đến như một
“thức uống làm cho đầu óc tỉnh táo” nhờ hàm lượng caffeine có trong hạt cà phê giúp kích thích hệ thần kinh trung ương. Tuy nhiên, không ít người lại rơi vào tình trạng trái ngược: uống cà phê xong, lại thấy buồn ngủ. Vậy thì, đâu là nguyên nhân khiến cho hiện tượng này lại xảy ra? Bài này sẽ cho phân tích 3 lý do khiến cho nhiều người uống cà phê, lại bị buồn ngủ và cách nào để khắc phục để tận hưởng trọn vẹn tác dụng kỳ diệu của cà phê.
(Minh họa)
1/ Cà phê khiến cho cơ thể bị mất nước dẫn đến mệt mỏi
Một lý do phổ biến khiến cho việc uống cà phê lại bị buồn ngủ là do chất caffeine có tính lợi tiểu nhẹ. Điều đó có nghĩa là sau khi uống cà phê, cơ thể bạn sẽ cho thải nước nhiều hơn qua đường tiểu. Nếu bạn không bổ sung đủ nước, tình trạng bị mất nước nhẹ sẽ dẫn đến mệt mỏi, uể oải, khó tập trung, rất dễ bị lầm với cảm giác buồn ngủ do cà phê.
Việc bị mất nước còn ảnh hưởng đến sự tuần hoàn máu và quá trình trao đổi chất, khiến cho cơ thể chậm tiếp nhận tác dụng kích thích của caffeine. Kết quả là bạn cảm thấy mệt mỏi nhiều hơn là tỉnh táo, một điều trái ngược hoàn toàn với kỳ vọng ban đầu khi uống cà phê.
Cách để khắc phục:
- Uống đủ nước khi dùng cà phê (ít nhất 1 ly nước lọc trước hoặc sau khi uống)
- Hạn chế uống cà phê quá đặc hoặc uống quá nhiều trong thời gian ngắn
- Kết hợp với ăn nhẹ giàu chất điện giải nếu uống cà phê khi cơ thể đang bị thiếu nước
Việc bổ sung nước kịp thời sẽ giúp cải thiện tình trạng uống cafe gây ra buồn ngủ, đồng thời giúp cơ thể sẽ hấp thụ caffeine hiệu quả hơn.
(Minh họa)
2
/ Uống cà phê sau bữa ăn no sẽ gây ra cảm giác buồn ngủ
Một trong những lý do khiến cho nhiều người uống cà phê bị buồn ngủ là do thời điểm uống không hợp lý. Đặc biệt là sau bữa ăn chính, khi máu dồn xuống hệ tiêu hóa, số lượng máu lên não sẽ bị tạm thời giảm xuống. Điều này sẽ khiến cho bạn cảm thấy bị lờ đờ, buồn ngủ dù vừa mới uống xong cà phê.
Ngoài ra, các món ăn giàu tinh bột hoặc chất béo có thể làm giảm tốc độ hấp thụ caffeine trong dạ dày. Khi đó, caffeine không thể phát huy tác dụng ngay mà bị trì hoãn, thậm chí phản tác dụng nếu kết hợp với bữa ăn quá nặng.
Cách khắc phục:
- Tránh uống cà phê ngay sau khi ăn no, nên đợi ít nhất là từ 30–60 phút
- Kết hợp cà phê với bữa sáng nhẹ thay vì uống sau bữa ăn lớn
- Ưu tiên ăn các thực phẩm dễ tiêu, giàu protein nếu có ý định dùng cà phê sau đó
- Thay đổi giờ giấc uống sẽ giúp hạn chế cảm giác uống cafe bị buồn ngủ, đồng thời tận dụng tốt hơn tác dụng tỉnh táo vốn có của chất caffeine.
(Minh họa)
3/ Tác dụng ngược từ việc lạm dụng cà phê
Sử dụng quá nhiều cà phê mỗi ngày sẽ khiến cho cơ thể dần dần bị “lờn” với caffeine. Khi đó, caffeine không còn phát huy tác dụng tỉnh táo mà ngược lại, có thể gây ra rối loạn nhịp sinh học và hormone. Đây là lý do khiến cho việc uống cà phê gây buồn ngủ xảy ra nhiều hơn ở những người có thói quen tiêu thụ quá mức.
Thói quen phụ thuộc vào số lần cà phê tiêu thụ mỗi ngày để duy trì sự tỉnh táo và cũng khiến cơ thể bị mất thăng bằng về nội tiết tố, nhất là cortisol, loại hormone chịu trách nhiệm cho chu kỳ tỉnh táo của cơ thể. Khi cortisol bị rối loạn do caffeine, bạn sẽ dễ cảm thấy bị mệt mỏi, lo âu hoặc mất năng lực trong người, kể cả khi đang uống cà phê.
Ngoài ra, uống cà phê quá muộn cũng ảnh hưởng đến giấc ngủ ban đêm, làm cho bạn ngủ không sâu, khiến cho hôm sau cảm thấy mệt mỏi và buồn ngủ ngay cả khi uống cà phê vào buổi sáng.
Cách khắc phục:
- Giới hạn số lượng cà phê mỗi ngày (dưới 400 mg caffeine, tương đương 2–3 ly)
- Tránh uống cà phê sau 14h chiều
- Kết hợp chế độ ngủ nghỉ thật khoa học để tránh rơi vào vòng lặp uống cà phê bị buồn ngủ–mệt–lại uống thêm nhiều hơn
- Xen kẽ ngày không uống chất caffeine để cho hệ thần kinh có thời gian
"tái tạo lại độ nhạy bén của cơ thể".
Lưu Ý Khi Uống Cà Phê Để Tránh Bị Buồn Ngủ
Chọn loại cà phê phù hợp: Robusta có hàm lượng caffeine cao hơn Arabica, giúp hạn chế hiện tượng uống cà phê gây buồn ngủ.
- Tránh bỏ thêm vô quá nhiều đường hoặc sữa: Vì chúng có thể làm chậm hấp thụ caffeine, khiến cho bạn dễ bị mệt và buồn ngủ.
- Theo dõi phản ứng cơ thể: Mỗi người có độ nhạy với caffeine khác nhau. Nếu bạn thường xuyên uống cà phê xong, thấy buồn ngủ, hãy ghi chú lại cách uống, thời điểm và loại cà phê để cho điều chỉnh phù hợp.
- Không uống cà phê khi quá mệt: Nếu cơ thể đang thực sự cần nghỉ ngơi, caffeine sẽ không giúp ích gì nhiều mà còn khiến cho bạn thêm kiệt sức.
Cà phê pha phin (Minh họa)
Khi Nào Nên Ngừng Việc Uống Cà Phê?
Nếu bạn nhận thấy dù đã cho thay đổi nhiều cách uống mà vẫn thường xuyên uống cà phê xong lại bị buồn ngủ, có thể cơ thể bạn không còn phù hợp với chất caffeine hoặc đang gặp vấn đề về sức khỏe tiềm tàng như bị rối loạn hormone, huyết áp thấp, thiếu ngủ mãn tính…
Lúc này, tốt nhất nên:
- Giảm dần số lượng cà phê uống mỗi ngày
- Chuyển sang các thức uống thay thế như trà xanh, cacao nguyên chất hoặc cold brew pha loãng
- Thăm viếng bác sĩ nếu tình trạng buồn ngủ kéo dài, ảnh hưởng đến công việc và sinh hoạt.
Những Câu Hỏi Thường Gặp
Tại sao uống cà phê lại bị buồn ngủ?
→ Dù cà phê có chứa caffeine giúp cho đầu óc tỉnh táo, nhưng nếu uống sai thời điểm, cơ thể bị mất nước, hoặc đã quá quen với caffeine đều có thể khiến cho bạn thấy buồn ngủ.
Uống cà phê xong bị buồn ngủ là bị triệu chúng gì?
→ Đây có thể là dấu hiệu cơ thể bạn đang bị mất nước, hệ tiêu hóa hoạt động sau bữa ăn no, hoặc cơ thể bạn không phản ứng tốt với caffeine.
Càng uống cà phê càng buồn ngủ có sao hay không?
→ Có thể bạn đang uống quá nhiều, khiến ccho ơ thể phản ứng ngược. Nên điều chỉnh lại thời gian và số lần uống mỗi ngày.
Uống cà phê buổi sáng mà vẫn thấy buồn ngủ thì phải làm sao đây?
→ Kiểm tra xem bạn đã ngủ đủ chưa, có uống sau bữa ăn no không, hoặc loại cà phê bạn dùng có đủ mạnh không (nên chọn loại Robusta thay vì Arabica).
Tại sao uống cà phê xong nhưng không thấy đầu óc tỉnh táo?
→ Cơ thể bạn có thể đã bị lờn chất caffeine hoặc hấp thụ không hiệu quả do ăn uống kèm theo nhiều đường, sữa hoặc thời điểm uống không phù hợp.
