Cuộc đời của bà là một biểu tượng phá cách vượt khỏi tiêu chuẩn thời đại, nhưng kết thúc đắng cay trong những bi kịch không được tháo gỡ.
Cô ấy từng là tâm điểm của mọi cuộc vui, là biểu tượng của một thế hệ. Với vẻ đẹp hoang dại, trí tuệ sắc sảo và phong cách sống bất cần, Zelda Sayre Fitzgerald đã định hình nên "Thời đại nhạc Jazz" cùng với người chồng nổi tiếng của mình, nhà văn F. Scott Fitzgerald. Thế nhưng, đằng sau ánh hào quang rực rỡ ấy là một cuộc đời đầy bi kịch và cuối cùng bị chính danh tiếng nuốt chửng.
Tiểu thư nước Mỹ với mối tình lãng mạn
Zelda Sayre Fitzgerald sinh năm 1900 ở Montgomery, Alabama, trong một gia đình quý tộc với người cha là thẩm phán Tòa án Tối cao. Từ nhỏ, bà đã nổi bật với vẻ ngoài xinh đẹp, tính cách bốc đồng và một trí tuệ sắc sảo. Bà là một vũ công ballet tài năng, một họa sĩ có triển vọng và một cây bút đầy cảm xúc.
Khi gặp F. Scott Fitzgerald, một sĩ quan trẻ tuổi đang ấp ủ giấc mơ trở thành nhà văn, hai tâm hồn nổi loạn đã tìm thấy nhau. Tình yêu của họ là một câu chuyện cổ tích hiện đại: một tiểu thư xinh đẹp từ Nam bộ và một nhà văn đầy tham vọng từ phương Bắc.
Zelda và F. Scott Fitzgerald
Sau khi F. Scott Fitzgerald xuất bản cuốn tiểu thuyết đầu tay, This Side of Paradise (Bên này Thiên đường), hai người kết hôn và chuyển đến New York. Cuộc sống của họ trở thành một bữa tiệc không bao giờ kết thúc. Họ là cặp đôi vàng của thành phố, là tâm điểm của mọi cuộc vui và mọi buổi tiệc tùng. Zelda với vẻ đẹp hoang dại và phong cách sống táo bạo đã trở thành biểu tượng của thế hệ "flapper", những cô gái nổi loạn của thập kỷ 20. Bà chính là nguồn cảm hứng bất tận cho các nhân vật nữ chính trong tác phẩm của chồng, từ nàng Rosalind trong This Side of Paradise đến nàng Daisy Buchanan trong The Great Gatsby .
Khi nàng thơ bị bóp nghẹt
Tuy nhiên, cuộc sống hào nhoáng đó lại ẩn chứa những rạn nứt sâu sắc. Khi F. Scott Fitzgerald bắt đầu viết tác phẩm để đời của mình - The Great Gatsby (Đại gia Gatsby) , ông đã sử dụng rất nhiều lá thư và nhật ký của Zelda. Bà không chỉ là nguồn cảm hứng mà còn là một "nguyên liệu" để ông xây dựng tác phẩm. Thậm chí, F. Scott còn đưa những cuộc trò chuyện riêng tư của hai người vào các bài viết mà ông ký tên, xuất bản trên các tạp chí. Zelda từng cay đắng nói: "Tôi cảm thấy như mình bị dùng để minh họa cho cuộc đời của chồng, không hơn không kém."
Bà được gọi là "It girl" đầu tiên của nước Mỹ
Trong khi F. Scott được ca ngợi là một thiên tài, tài năng của Zelda lại bị gạt sang một bên. Bà khao khát được công nhận như một nghệ sĩ độc lập. Bà lao vào tập luyện ballet, có khi tập đến 8 giờ một ngày, với hy vọng trở thành một vũ công chuyên nghiệp. Bà cũng sáng tác những câu chuyện và tự mình vẽ tranh. Thế nhưng, mỗi lần Zelda cố gắng thoát ra khỏi cái bóng của chồng, bà lại vấp phải sự cản trở và thất bại.
Bi kịch của một tâm hồn tan vỡ
Áp lực từ danh tiếng, những buổi tiệc tùng triền miên, những cuộc cãi vã, và sự thiếu thốn về tài chính đã đẩy cuộc sống của họ vào một vòng xoáy không thể kiểm soát. Cuộc hôn nhân của họ trở nên phức tạp, đầy rẫy sự ngoại tình và những lời trách móc. Sức khỏe tinh thần của Zelda bắt đầu suy sụp. Sau một cơn suy sụp tâm thần nghiêm trọng vào năm 1930, bà được chẩn đoán mắc bệnh tâm thần phân liệt.
Tài năng của bà được cho là bị lu mờ do định kiến của thời đại
Những năm tháng sau đó là một bi kịch kéo dài. Bà sống trong các bệnh viện tâm thần, vật lộn với căn bệnh và những nỗ lực tuyệt vọng để tiếp tục sáng tạo. Bệnh tật đã cướp đi vẻ đẹp, sự tự do và cả tiếng nói của bà. Thế giới của Zelda thu hẹp lại, chỉ còn là những bức tranh với màu sắc u ám và những lá thư đầy bi thương gửi cho chồng.
Bà đã viết một cuốn tiểu thuyết bán tự truyện mang tên Save Me the Waltz , được xuất bản trước cuốn sách cuối cùng của F. Scott, Tender Is the Night . Cuốn sách của bà không được giới phê bình đón nhận nồng nhiệt lúc bấy giờ vì cái bóng quá lớn của chồng.
Kết thúc bi thảm và di sản được phục hồi
Zelda qua đời trong một vụ hỏa hoạn tại Bệnh viện Highland ở Asheville, North Carolina, vào năm 1948. Bà ra đi trong sự lãng quên, đối lập hoàn toàn với cuộc sống từng chói lọi của mình. Cái chết của bà khép lại một câu chuyện buồn về một người phụ nữ tài năng bị chôn vùi dưới cái bóng quá lớn của người khác.
Diễn viên Christina Ricci trong vai Zelda Fitzgerald trong bộ phim Z: The Beginning of Everything
Phải đến nhiều thập kỷ sau, với sự phát triển của phong trào nữ quyền, di sản của Zelda mới được nhìn nhận một cách công bằng hơn. Bà không chỉ là một "nàng thơ", một "người vợ của nhà văn", mà còn là một nghệ sĩ đích thực với những đau khổ và khao khát của riêng mình. Cuộc đời bà là một lời nhắc nhở đau lòng về cái giá của sự nổi tiếng, và sự hy sinh của những người phụ nữ tài năng trong cái bóng của người chồng vĩ đại hay rộng hơn là tư tưởng giới hạn của thời đại bóp nghẹt người phụ nữ.
Zelda Fitzgerald không phải là một "tiểu thư đẹp nhất" với số phận bi thương, bà là một nghệ sĩ đích thực với một tâm hồn bị vỡ vụn. Câu chuyện của bà đã vượt qua thời gian để trở thành một lời cảnh tỉnh về cách chúng ta nhìn nhận tài năng và định nghĩa về sự thành công, đặc biệt đối với những người phụ nữ.
VietBF@ sưu tập
