Netflix mua phim tài liệu "The Stringer", hé lộ tác giả thật sự của tấm ảnh "Em Bé Napalm" nổi tiếng

[trungthuc]

Netflix có cho biết, họ đã mua lại cuốn phim tài liệu từng gây ra xôn xao "The Stringer: The Man Who Took the Photo" (Ký Giả Nghiệp Dư: Tác Giả Thực Sự Của Bức Hình) của Bảo Nguyễn, trong đó thách thức quyền tác giả của một trong những tấm hình nổi tiếng nhất từng được chụp lại trong cuộc chiến ở Miền Nam Việt Nam, theo trang tin tức Deadline Hollywood.

Tấm ảnh này có tên không chính thức là "Napalm Girl" (Em Bé Napalm), cho thấy một cô bé trần truồng đang tháo chạy trong đau đớn trên một con đường ở ngôi làng tại Trảng Bàng, Tây Ninh vào tháng Sáu 1972 sau khi quân đội Hoa Kỳ cho phát động một cuộc tấn công thả loại bom cháy napalm. Nick Út luôn luôn được công nhận là tác giả của tấm hình, vì ông lúc đó là một nhiếp ảnh gia làm việc cho hãng thông tấn AP. Tuy nhiên, cuốn phim tài liệu này, dựa trên các phân tích y khoa hình sự và lời khai của một số nhân viên AP còn sống sót, cho biết người thật sự chụp tấm ảnh này là một người đàn ông ở địa phương tên là Nguyễn Thành Nghệ. Cuốn phim này từng được cho công chiếu tại Đại Hội Điện Ảnh Sundance vào tháng Giêng năm nay với tựa đề "The Stringer"

"Một người từng là biên tập viên hình ảnh ở Sài Gòn đã tiết lộ ra về một bí mật đã ám ảnh ông trong suốt 52 năm qua, mở màn cho một cuộc điều tra gay cấn kéo dài hai năm về sự thật đằng sau một trong những tấm ảnh gây ra rúng động nhất trong cuộc chiến ở Miền Nam Việt Nam", lời giới thiệu cuốn phim có ghi rõ. "Nhiếp ảnh gia chiến tranh lừng lẫy Gary Knight và một nhóm nhỏ gồm có các ký giả bắt đầu hành trình không ngừng nghỉ để tìm kiếm và đòi lại công lý cho một người đàn ông chỉ được gọi bằng biệt danh 'ký giả nghiệp dư'".

Nguyễn Thành Nghệ (phải) vào ngày chụp bức ảnh "Em Bé Napalm", tháng Sáu 1972 ở Trảng Bàng, Việt Nam. (Hình: Netflix)

Bảo Nguyễn từng được đề cử giải Emmy cho tựa phim "The Greatest Night in Pop" năm 2024 do Netflix phát hành ra. Các tác phẩm của ông gồm có "Be Water" và cuốn phim sắp cho ra mắt "Jimi" nóivề cố nghệ sĩ guitar Jimi Hendrix.

"Khi lần đầu tiên được nghe câu chuyện của Nguyễn Thành Nghệ [ký giả nghiệp dư], một nhiếp ảnh gia người Việt Nam thâm trầm, ông cũng tin rằng mình đã chụp một tấm hình đã làm thay đổi thế giới, tôi thấy mình như bước chân vào một hành trình lắng nghe và thấu hiểu", Bảo Nguyễn cho biết trong một tuyên bố. "Tôi mong rằng 'The Stringer' sẽ tạo ra một cơ hội cho trí tò mò và suy ngẫm, mang lại tiếng nói cho một thế hệ người Việt Nam chưa bao giờ nghĩ rằng ký ức của họ có giá trị cao về nhân phẩm con người. Tôi rất vinh dự khi được giới thiệu tựa phim này với thế giới khi hợp tác với Netflix, trong đó có cả khán giả tại Việt Nam, đồng thời giúp câu chuyện của ông Nghệ sẽ hiện diện trước công chúng và đòi lại phẩm giá mà ông đã bị tước đoạt từ lâu".

Nick Út, nhiếp ảnh gia về hưu sau một thời gian dài làm việc tại AP, vẫn quả quyết rằng ông chính là người chụp "cô bé Napalm", Phan Thị Kim Phúc. Lúc đó bà đã bị thương nặng đến mức không thể tự mình nhìn ra ai đã chụp tấm ảnh gây ra chấn động trên toàn cầu sau khi được công bố ra.

AP cũng từng cho điều tra những lời tuyên bố được đưa ra trong cuốn phim tài liệu nói trên, nhưng không đưa ra kết luận chắc chắn về bản quyền tác giả của tấm hình. Trong một bản tuyên bố, AP cho biết, "Kết quả phân tích hình ảnh toàn diện tại AP, phỏng vấn các nhân chứng và xem xét tất cả tấm hình có sẵn chụp ngày 8 tháng Sáu 1972, cho thấy Nick Út có thể là người đã chụp tấm ảnh này. Không có tài liệu nào chứng minh cho thấy có người khác đã chụp tấm ảnh". Rốt cuộc AP vẫn đưa ra quyết định cho rằng, "Nick Út sẽ giữ nguyên bản quyền tác giả của tấm ảnh nổi tiếng này".

Tuy nhiên, World Press Photo cũng cho thực hiện một cuộc điều tra độc lập về bản quyền tác giả của tấm ảnh "The Terror of War", vôn là tên chính thức của tấm ảnh. "Kết quả về kỹ thuật và y khoa hình sự xác định có đủ bằng cớ để đình chỉ bản quyền tác giả của Nick Út cho tấm hình từng đoạt giải cao quý này, đây là lần đầu tiên mà World Press Photo đã thực hiện hành động này", Netflix cho biết. Một bài viết trên trang mạng của World Press Photo cho biết, tổ chức này "không đóng vai trò phán xét hay trọng tài sau cùng, mà là tạo điều kiện cho những cuộc trò chuyện thẳng thắn nhưng không dễ thực hiện".

Tấm ảnh này đã từng đoạt giải Pulitzer và giải thưởng Nhiếp Ảnh Báo Chí Thế Giới Của Năm do World Press Photo trao tặng vào năm 1973.

"The Stringer: The Man Who Took the Photo" do Bảo Nguyễn làm đạo diễn và Fiona Turner cùng Terri Lichstein đồng sản xuất. Các nhân vật phụ trách điều hành gồm có Gary Knight, Sue Turley, Grace Lay, Michael Y. Chow, Alex Cotraviwat, Kevin Lin, Nina và David Fialkow, Andrew Reid, William Reid, Sam Reid, Jeremy Gardner, Jeff Zimbalist, James Costa và Trevor Burgess.

Netflix vẫn chưa cho công bố thời điểm sẽ phát hành cuốn phim tài liệu này.