Mỹ chi tới 1 tỷ USD mua các loại khoáng sản chiến lược

[pizza]

Động thái của Mỹ xuất phát từ việc Trung Quốc siết chặt xuất khẩu nhiều loại vật liệu mà nước này chiếm ưu thế trong chuỗi cung ứng - đặc biệt là khoáng sản chiến lược và nam châm vĩnh cửu.


Đất hiếm được đưa đi xuất khẩu tại Liên Vân Cảng ở tỉnh Giang Tô, Trung Quốc. (Ảnh: AFP/TTXVN)

Lầu Năm Góc đang xúc tiến kế hoạch mua tới 1 tỷ USD các loại khoáng sản chiến lược để bổ sung kho dự trữ phục vụ ngành công nghiệp quốc phòng nhằm giảm bớt phụ thuộc vào nguồn cung kim loại thiết yếu từ Trung Quốc.

Theo các tài liệu công khai từ Cơ quan Hậu cần Quốc phòng (DLA), chính quyền của Tổng thống Donald Trump đang khẩn trương mở rộng kho dự trữ quốc gia trong thời gian gần đây.

Động thái này xuất phát từ việc Trung Quốc siết chặt xuất khẩu nhiều loại vật liệu mà nước này chiếm ưu thế trong chuỗi cung ứng - đặc biệt là khoáng sản chiến lược và nam châm vĩnh cửu, vốn đóng vai trò quan trọng trong các công nghệ như điện thoại thông minh và máy bay chiến đấu.

Theo chia sẻ từ một cựu quan chức, Bộ Quốc phòng Mỹ đang dồn lực mở rộng kho dự trữ, tìm kiếm thêm nguồn cung và khảo sát các mỏ quặng mới nhằm phục vụ nhu cầu quốc phòng. Một cựu quan chức khác cũng cho rằng khoản đầu tư 1 tỷ USD đánh dấu bước chuyển mạnh mẽ so với các hoạt động tích trữ trước đó.

Bắc Kinh gần đây công bố các biện pháp kiểm soát xuất khẩu chặt chẽ đối với đất hiếm và các công nghệ liên quan, khiến Tổng thống Trump thông báo ông sẽ hủy cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào cuối tháng này theo kế hoạch. Ông Trump cũng tuyên bố sẽ áp thêm mức thuế nhập khẩu 100% đối với hàng hóa Trung Quốc để đáp trả, đồng thời cảnh báo về việc Trung Quốc nắm giữ sức mạnh chuỗi cung ứng toàn cầu.

Các biện pháp hạn chế xuất khẩu khoáng sản quan trọng của Trung Quốc đã khiến Mỹ và châu Âu lo ngại về khả năng duy trì nguồn cung ổn định.

Lầu Năm Góc coi khoáng sản chiến lược là ưu tiên trong an ninh quốc gia vì chúng cực kỳ quan trọng đối với hầu hết mọi hệ thống vũ khí và các công nghệ như radar hay hệ thống phát hiện tên lửa. Việc đẩy mạnh tích trữ trong thời gian gần đây thể hiện cam kết ngày càng rõ nét của chính quyền Tổng thống Trump đối với nhóm khoáng sản này. Một số kim loại đang được cân nhắc đưa vào danh mục chưa từng xuất hiện trong kho dự trữ trước đây.

Luật sư Stephanie Barna thuộc công ty Covington & Burling ở Washington cho rằng việc Trung Quốc ngừng cung cấp khoáng sản chiến lược có thể gây hậu quả rõ rệt, làm suy yếu khả năng của Mỹ trong việc triển khai các công nghệ cao cho cạnh tranh hoặc xung đột chiến lược.

Hồ sơ của DLA cho thấy cơ quan này dự kiến mua tối đa 500 triệu USD cobalt; 245 triệu USD antimon từ công ty US Antimony Corporation; 100 triệu USD tantalum từ một doanh nghiệp Mỹ chưa được tiết lộ; cùng tổng cộng 45 triệu USD scandium từ Rio Tinto và APL Engineered Materials - công ty hóa chất có trụ sở tại bang Illinois, đồng thời có văn phòng ở Nhật Bản và Trung Quốc.

DLA quản lý kho dự trữ gồm hàng chục loại hợp kim, kim loại quý, đất hiếm và quặng tại nhiều địa điểm trên toàn nước Mỹ, với tổng giá trị tài sản đạt 1,3 tỷ USD tính đến năm 2023.

Theo quy định, Tổng thống mới có thẩm quyền cho phép xuất kho trong thời chiến, hoặc Thứ trưởng Quốc phòng phụ trách mua sắm và hậu cần có thể phê duyệt xuất kho nếu phục vụ nhu cầu quốc phòng.

Giá germanium đã tăng mạnh trong năm nay do xuất khẩu từ Trung Quốc giảm, khiến doanh nghiệp khó tiếp cận nguồn cung và dấy lên cảnh báo về tình trạng “hoảng loạn” trên thị trường. Lầu Năm Góc đang tìm biện pháp khắc phục tình trạng này. Trong khi đó, giá antimon trioxide đã gần như tăng gấp đôi trong 12 tháng qua, trong khi các hãng ôtô gặp khó do thiếu đất hiếm sau khi Trung Quốc siết chặt xuất khẩu một số sản phẩm.

DLA đang tìm kiếm thông tin để có thể bổ sung đất hiếm, tungsten, bismuth và indium vào kho dự trữ quốc gia.

Theo chuyên gia Solomon Cefai từ Fastmarkets, khối lượng bismuth và indium được đề xuất là rất lớn so với quy mô thị trường toàn cầu, và điều này gần như chắc chắn sẽ khiến nguồn cung ngoài Trung Quốc chịu sức ép lớn trước các đơn mua mà DLA dự định thực hiện.

Hồ sơ cho thấy DLA đang cân nhắc mua 222 tấn thỏi indium - gần bằng mức tiêu thụ indium tinh luyện của Mỹ trong năm 2024, ước tính khoảng 250 tấn theo số liệu của Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ (USGS).