Ngày 15/12, một tiếng nổ lớn khác vang lên ở Biển Đen. Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) đă đưa ra một thông báo quan trọng: Ukraine, lần đầu tiên, đă cho sử dụng thành công phương tiện dưới nước không người lái để gây rahư hại nặng cho một tàu ngầm lớp Kilo (Dự án 636.3) của Hải quân Nga tại Novorossiysk, tỉnh Krasnodar, một khu vực được quân đội Nga coi là tương đối an toàn.
Nếu điều này là sự thật, đây sẽ là lần đầu tiên trong lịch sử chiến tranh Hải quân của nhân loại mà một phương tiện dưới nước không người lái có thể vô hiệu hóa một tàu ngầm thông thường. Cố vấn của Tổng thống Ukraine Zelensky, ông Kamishin, tuyên bố đây là một
"sự kiện lịch sử chưa từng có", trong khi người phát ngôn viên của Hải quân Ukraine ông Pletenchuk khẳng định đây là
"một bước ngoặt khác" trong cuộc xung đột giữa Hải quân Nga-Ukraine, một lần nữa đảo ngược nhận thức của mọi người về khả năng của chiến tranh Hải quân hiện đại.
Mặc dù Nga tuyên bố rằng cuộc tấn công của Ukraine đă bị thất bại trong việc đạt được mục tiêu và không có tàu nào bị hư hại, nhưng không thể phủ nhận rằng, vụ nổ vẫn đă xảy ra bất chấp các biện pháp bảo vệ nghiêm ngặt, và vụ việc thậm chí c̣n được ghi lại qua máy bay không người lái, cho thấy rơ sự bối rối của quân Nga.
Trang web
War Zone lập luận rằng, bất kể tàu ngầm Nga có bị hư hại hay không, cuộc tấn công này một lần nữa chứng minh rằng cuộc xung đột Nga-Ukraine là
"pḥng thí nghiệm để phát huy các kỹ thuật quân sự mới", đặc biệt là kỹ thuật không người lái.
"Các phương tiện dưới nước không người lái của Ukraine có khả năng tấn công tàu ngầm, khiến cho các tàu của Nga đang gặp rủi ro lớn hơn".
Đằng sau cuộc cạnh tranh này là phương pháp đẩy nhanh tiến độ trong các đàm phán nhằm chấm dứt chiến tranh do Tổng thống Mỹ Trump khởi xướng, với việc cả Nga và Ukraine đều ráo riết phô trương những thành quả đă đạt được nhằm giành thêm lợi thế tại bàn đàm phán trong tương lai.
Tàu ngầm diesel-điện Dự án 636.3 của Hải quân Nga (Ảnh tư liệu)
Chênh lệch về chi phí sản xuất rất lớn: 34,6 ngàn USD cho một phương tiện dưới nước không người lái so với 57,7 triệu USD cho một tàu ngầm.
Ngày 15/5, Cơ quan An ninh Ukraine (SBU) thông báo trên mạng xă hội rằng họ đă tiến hành một chiến dịch đặc nhiệm phối hợp với Hải quân Ukraine nhằm vào cảng Novorossiysk, sử dụng loại tàu ngầm không người lái
"Sea Infant" để tấn công một tàu ngầm đang neo đậu tại cảng. Tàu ngầm này được trang bị hỏa tiển hành tŕnh Kalibr, có khả năng tấn công các khu vực nội địa của Ukraine.
Cơ quan An ninh Ukraine tuyên bố rằng ,tàu ngầm Dự án 636.3 đă buộc phải cập cảng Novorossiysk do một chiến dịch đặc biệt thành công trước đó của tàu mặt nước không người lái
"Sea Infant" của Ukraine. Các video được công bố cho thấy nhiều tàu chiến neo đậu tại cảng của Nga, một vụ nổ lớn trên biển và một cột nước phun cao lên trời.
Một vụ nổ đă xảy ra tại một cảng của Nga. (Nguồn ảnh: Cơ quan An ninh Ukraine)
Theo báo Kyiv Post,
"Sub Sea Baby" được Cơ quan An ninh Ukraine đề cập đến là một loại vũ khí mới ít được biết đến, và dựa trên tên gọi, đó có thể là phiên bản dưới nước của tàu không người lái trên mặt nước
"Sea Baby".
"Sea Baby", được đồn đoán có giá khoảng 240,000 USD/chiếc, được cho là đă ra tay tấn công các tàu chở dầu thuộc
"hạm đội ngầm" của Nga nhằm né tránh lệnh trừng phạt vào ngày 10/12 vừa qua. Giới truyền thông Ukraine coi đó là
"tài sản cốt lơi" để Ukraine duy tŕ ưu thế về Hải quân ở Biển Đen.
Tàu ngầm diesel-điện Dự án 636.3 là tàu ngầm thông thường thuộc thế hệ thứ ba, phiên bản cải tiến của lớp Kilo. Cơ quan An ninh Ukraine cho biết một chiếc tàu ngầm Dự án 636.3 có giá khoảng 400 triệu USD, nhưng các lệnh trừng phạt quốc tế đă đẩy giá thành lên 500 triệu USD. Do thân tàu có khả năng hấp thụ âm thanh mạnh mẽ, khiến cho việc phát hiện bằng sonar trở nên khó khăn, tàu ngầm này được mệnh danh là
"hố đen". V́ các cuộc tấn công thường xuyên của Ukraine bằng loạt tàu mặt nước không người lái cảm tử
"Sea Baby", các tàu của Hạm đội Biển Đen Nga đă phải cho di chuyển từ Sevastopol, Crimea, đến Novorossiysk, hải cảng trên bờ biển phía Đông Biển Đen, nơi đă xảy ra vụ tấn công này.
Mức độ thiệt hại đối với tàu ngầm Nga vẫn c̣n là một bí ẩn
Alexei Rulev, người đứng đầu bộ phận báo chí của Hạm đội Biển Đen Nga, tuyên bố vào ngày 15 rằng nỗ lực tấn công vào các tàu Hải quân Nga tại cảng Novorossiysk bằng phương tiện dưới nước không người lái của Ukraine đă bị thất bại, không có tàu nào của Hạm đội Biển Đen bị hư hại trong chiến dịch phá hoại và không có người nào bị thương. Ông nói thêm rằng hoạt động hiện đang
"diễn ra b́nh thường". Hạm đội Biển Đen cũng công bố một video về hậu quả của vụ tấn công bằng tàu ngầm, với hy vọng chứng minh rằng,
"không có tàu hoặc tàu ngầm nào trong hạm đội bị hư hại". Tuy nhiên, video không cho thấy phần đuôi của tàu ngầm, mà chỉ cho thấy những mảnh bê tông vỡ c̣n sót lại trên bến tàu sau vụ nổ này.
Liên quan đến vụ tấn công này, một số phương tiện truyền thông của Ukraine đưa tin rằng h́nh ảnh vệ tinh về phương tiện lặn của Ukraine tấn công tàu ngầm Nga cho thấy vụ nổ xảy ra cách mục tiêu chỉ vài chục mét. Ảnh vệ tinh ngày 16 tháng 12 cho thấy thiệt hại ở bến tàu gần nơi neo đậu tàu ngầm, nhưng chỉ riêng h́nh ảnh vệ tinh là không đủ để đánh giá mức độ thiệt hại hoặc thiệt hại tiềm tàng của tàu ngầm. Hơn nữa, không có dấu hiệu rơ ràng nào cho thấy bất cứ biện pháp khẩn cấp nào đă được thực hiện để giữ cho tàu ngầm nổi hoặc ngăn chặn ṛ rỉ dầu hoặc các chất lỏng nguy hiểm khác, những biện pháp cần được thực hiện trong trường hợp tàu ngầm bị hư hại nghiêm trọng.
Một số chuyên gia Nga, sau khi phân tích đoạn video do Ukraine công bố, bày tỏ sự hoài nghi về hiệu quả của cuộc tấn công, cho rằng tàu ngầm không người lái có thể đă
"vô t́nh đâm vào cầu cảng". Tuy nhiên, giới quan sát quân sự Nga cho biết nhiều nguồn tin từ Novorossiysk chỉ ra rằng vụ nổ xảy ra giữa hai bến tàu ngầm và gây hư hại cho cầu cảng, trong đó một tàu ngầm đă bị "hư hại nhẹ". Họ thừa nhận rằng cuộc tấn công "không thể phủ nhận" đă có xảy ra, và họ có thể không may mắn như vậy vào lần sau.
Liệu "Nhóm 13" bí ẩn có đang viết lại luật lệ của chiến tranh Hải quân?
Ukraine, với hầu như không có tàu chiến nào của riêng ḿnh, đă đẩy lùi được mặt trận giữa Hải quân Nga-Ukraine từ Zminy (Đảo Rắn) và Odessa đến tận Novorossiysk. Ngay cả ở đó, các tàu chiến Nga cũng đă bị tấn công. Chiến dịch này do
"Nhóm 13", một đơn vị đặc biệt thuộc Cơ quan An ninh Ukraine chỉ huy, dưới sự lănh đạo của một sĩ quan sử dụng bí danh
"Số Mười Ba". Theo tờ báo Ukraine *Ukraine Pravda*, các kỹ sư và quân nhân của
"Nhóm 13" đă mài giũa kỹ năng của ḿnh để gây ra mức thiệt hại nặng nề cho quân Nga, phá hủy hơn hai mươi phương tiện Hải quân và Không quân của Nga.
Các thành viên của
"Nhóm 13" không chỉ được giao nhiệm vụ tiêu diệt các chiến hạm mà c̣n truy đuổi trực thăng và chiến đấu cơ của Nga. Họ trang bị cho các tàu mặt nước không người lái của Ukraine các tháp pháo và hỏa tiển để làm suy yếu khả năng tấn công của Không quân Nga. Để bù đắp cho sự thiếu nhạy bén của radar mặt đất, quân đội Nga buộc phải dựa vào hệ thống pḥng thủ thụ động của căn cứ, quan trọng nhất là chướng ngại vật dạng phao chắn – những chiếc phao nổi được trang bị dây xích và lưới, bắc ngang lối vào vịnh để chặn lối đi. Tuy nhiên, các binh sĩ điều khiển tàu mặt nước không người lái của Ukraine đă học cách vượt qua những chướng ngại vật này: lực lượng đặc nhiệm đă có thể xác định được những điểm yếu nhất trong các chướng ngại vật này và nhanh chóng "nhảy" qua chúng.
Với lực lượng chính của Hạm đội Biển Đen Nga bị giới hạn ở Novorossiysk hoặc Biển Azov, những khu vực khó tiếp cận, Nhóm 13 hiện đang chuyển trọng tâm sang các mục tiêu quan trọng khác của Nga, hạn chế khả năng hoạt động tầm xa của hạm đội Nga. Tư lệnh "Mười Ba", chỉ huy của Nhóm 13, tin rằng một giai đoạn mới của chiến tranh hải quân sắp xảy ra: một cuộc xung đột giữa các tàu mặt nước không người lái được trang bị các loại vũ khí khác nhau.
Trang web
War Zone đưa ra lập luận cho rằng, mặc dù nhiều chi tiết về tàu ngầm không người lái
Sub Sea Baby vẫn c̣n là bí ẩn, nhưng khả năng về vũ khí đă được chứng minh đặt ra mối đe dọa lớn hơn đối với các tàu bè trong các cảng rộng lớn của Nga ở ŕa phía Đông Bắc Biển Đen. Bất kể tàu ngầm Nga có bị hư hại hay không, cuộc tấn công này một lần nữa chứng minh rằng cuộc xung đột giữa Nga-Ukraine là nơi chiến sự quan trọng cho sự phát huy các kỹ thuật quân sự mới, đặc biệt là kỹ thuật không người lái.
