Mỹ công bố kế hoạch chế tạo thiết giáp hạm lớp Trump trong bối cảnh t́m cách cạnh tranh với sự bành trướng hải quân của Trung Quốc.
Xưởng đóng tàu Newport News làm ngập ụ khô số 12 để hạ thủy chiếc tàu sân bay đầu tiên thuộc lớp này, Đơn vị Tiền vận hành Gerald R. Ford (CVN 78). (Ảnh của Hải quân Hoa Kỳ do Chuyên viên Truyền thông Đại chúng hạng nhất Joshua J. Wahl chụp/Đă được phép công bố)
“Chúng sẽ là những chiếc nhanh nhất, lớn nhất và mạnh hơn gấp 100 lần so với bất kỳ thiết giáp hạm nào từng được chế tạo,” Tổng thống Trump tuyên bố tại cuộc họp báo ở Mar-a-Lago để công bố kế hoạch chế tạo thiết giáp hạm lớp Trump mới . Ông nhắc đến những con tàu lịch sử như Iowa, Missouri, Wisconsin và Alabama, nhấn mạnh rằng mặc dù chúng rất đáng gờm trong thời đại của ḿnh, nhưng những con tàu mới sẽ vượt trội hơn chúng rất nhiều.
Những chiếc tàu này, những thiết giáp hạm đầu tiên được đóng kể từ năm 1944, sẽ đóng vai tṛ là trọng tâm của cái mà ông Trump mô tả là một lực lượng Hải quân Mỹ được hồi sinh và một “Hạm đội Vàng” trong tương lai. Phát biểu cùng với Ngoại trưởng Marco Rubio, Bộ trưởng Chiến tranh Pete Hegseth và Bộ trưởng Hải quân John Phelan, ông Trump cho biết ư tưởng này bắt nguồn từ nhiệm kỳ đầu tiên của ông, khi ông hỏi, “Tại sao chúng ta không đóng những thiết giáp hạm như trước đây nữa?”
Ông Trump cho biết Hải quân ban đầu sẽ đóng hai tàu chiến mặt nước cỡ lớn, với mục tiêu dài hạn là mở rộng lớp tàu này lên 20 đến 25 chiếc. Chiếc tàu dẫn đầu sẽ là USS Defiant, mà ông cho biết có thể được bàn giao trong khoảng hai năm rưỡi nữa, mặc dù kế hoạch dài hạn của Hải quân dự kiến việc xây dựng sẽ bắt đầu vào đầu những năm 2030.
Theo các quan chức Hải quân, lớp tàu Trump sẽ là tàu chiến mặt nước lớn nhất của Mỹ được chế tạo kể từ Thế chiến II, với trọng lượng choán nước khoảng 30.000 đến hơn 35.000 tấn, lớn hơn nhiều so với các tàu khu trục hiện có.
Các tàu này được thiết kế để hoạt động như những nền tảng tấn công được trang bị vũ khí hạng nặng, có khả năng hoạt động độc lập, cùng với các nhóm tác chiến tàu sân bay, hoặc như trung tâm chỉ huy và kiểm soát của một nhóm tác chiến mặt nước. Mô tả của Hải quân nhấn mạnh khả năng tấn công tầm xa, phối hợp hạm đội, pḥng không và pḥng thủ tên lửa, tác chiến mặt nước và các hoạt động chống tàu ngầm.
Lớp tàu Trump dự kiến sẽ sử dụng các hệ thống chiến đấu đă được chứng minh hiệu quả trên các tàu khu trục lớp Arleigh Burke Flight III, bao gồm radar SPY-6 và các kho chứa tên lửa phóng thẳng đứng cỡ lớn. Vũ khí dự kiến bao gồm vũ khí tấn công nhanh thông thường siêu thanh, với thiết kế dự pḥng cho các hệ thống trong tương lai như vũ khí năng lượng định hướng, súng điện từ và tên lửa hành tŕnh phóng từ biển có khả năng mang đầu đạn hạt nhân. Các lănh đạo Hải quân mô tả những con tàu này sẽ mang lại hỏa lực vô song và tạo ra một lớp răn đe mới trên biển.
Chương tŕnh này xuất hiện trong bối cảnh sự chuyển biến quan trọng nhất về sức mạnh hải quân toàn cầu kể từ Thế chiến II. Hải quân Quân Giải phóng Nhân dân Trung Quốc đă trở thành hạm đội lớn nhất thế giới về số lượng tàu, vận hành hơn 370 tàu so với khoảng 290 tàu của Hải quân Mỹ. Các đánh giá t́nh báo của Hải quân Mỹ ước tính rằng năng lực đóng tàu của Trung Quốc vượt trội hơn Hoa Kỳ hơn 230 lần khi tính theo trọng tải, cho phép Bắc Kinh trong những năm gần đây hạ thủy tương đương toàn bộ một hải quân châu Âu chỉ trong một năm và thay đổi căn bản cán cân quyền lực ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái B́nh Dương.
Trong bối cảnh đó, Bộ trưởng Hải quân John Phelan đă kêu gọi các nhà đóng tàu của Mỹ “hành động như thể chúng ta đang trong chiến tranh”, lập luận rằng các kế hoạch mua sắm kéo dài hàng thập kỷ không c̣n phù hợp khi các đối thủ đang tiến nhanh hơn. Để hỗ trợ nỗ lực đó, Hải quân đă công bố khoản đầu tư 448 triệu đô la vào một Hệ thống Vận hành Đóng tàu mới được phát triển cùng với Palantir Technologies.
Hệ thống này được thiết kế để tích hợp dữ liệu từ các xưởng đóng tàu, xác định các điểm nghẽn, tối ưu hóa quy tŕnh kỹ thuật và cải thiện quản lư rủi ro thông qua trí tuệ nhân tạo và tự động hóa. Chương tŕnh sẽ bắt đầu với ngành công nghiệp đóng tàu ngầm, với kế hoạch mở rộng sang ngành đóng tàu nổi khi thu được những bài học kinh nghiệm.
Tại xưởng đóng tàu Ingalls ở Mississippi, do Huntington Ingalls Industries điều hành, các quan chức đă bày tỏ sự ủng hộ đối với nỗ lực hiện đại hóa của Hải quân và đang mở rộng việc sử dụng trí tuệ nhân tạo thông qua các mối quan hệ đối tác như với C3 AI.
Nhà máy Ingalls sử dụng gần 11.000 công nhân ở Pascagoula và đang nắm giữ một lượng đơn đặt hàng lớn từ Hải quân, bao gồm gần 9,5 tỷ đô la từ các hợp đồng đóng tàu đổ bộ nhiều tàu gần đây. Hải quân cho biết phương pháp mua sắm này sẽ tiết kiệm hơn 900 triệu đô la đồng thời đẩy nhanh tiến độ giao hàng.
Ông Trump cho biết ông dự định sẽ trực tiếp giám sát quá tŕnh thiết kế và coi chương tŕnh này là một sáng kiến cả về quân sự lẫn công nghiệp. Các quan chức chính quyền lập luận rằng chương tŕnh đóng tàu chiến này nhằm mục đích khôi phục ưu thế hàng hải của Mỹ và hồi sinh ngành đóng tàu trong nước, chứ không phải nhằm vào bất kỳ quốc gia nào cụ thể.
Hải quân dự định sử dụng phương pháp thiết kế do Hải quân dẫn đầu, hợp tác với ngành công nghiệp, hỗ trợ hơn 1.000 nhà cung cấp trên toàn quốc đồng thời tiếp tục sản xuất các tàu khu trục hiện có và các tàu hộ vệ tương lai.
Ước tính chi phí cho lớp tàu Trump dao động từ 10 đến 15 tỷ đô la mỗi chiếc, nhưng các xưởng đóng tàu lớn của Mỹ đă cho biết họ sẵn sàng hỗ trợ nỗ lực này như một phần của chiến lược dài hạn nhằm xây dựng lại sức mạnh hải quân Mỹ đến những năm 2030 và xa hơn nữa.
