Cái chết tức tưởi của hai thanh niên Pháp bị bắt làm con tin tại Niger và vụ gián điệp công nghiệp ở tập đoàn xe hơi Renault thu hút báo chí xuất bản tại Paris.
Nhật báo cánh hữu Le Figaro chạy tựa lớn : « Hai con tin bị hành quyết tại Niger. Nước Pháp đang ở tuyến đầu trước nạn khủng bố ».
Tờ báo nhắc lại lời tuyên bố của Tổng thống Sarkozy hôm qua, ông lên án hành động man rợ trên và đảm bảo rằng Paris sẽ không bao giờ chấp nhận những điều kiện do bọn khủng bố muốn áp đặt. Nhật báo thiên tả Libération đưa tít : « Các con tin bị sát hại tại Niger. Chiến tranh với nước Pháp » và nhấn mạnh, vụ bắt cóc và giết hại hai thanh niên Pháp hôm thứ bảy đă xác định việc người Pháp là mục tiêu hàng đầu của bọn khủng bố tại Sahel.
Tương tự, đối với La Croix « Pháp bị coi là mục tiêu ở Sahel ». Tờ báo công giáo khi nhắc đến việc Bộ trưởng Quốc pḥng Pháp đến Niger hôm nay, đă cho rằng thử thách hiện nay là đẩy lùi mối đe dọa khủng bố. C̣n tờ báo cộng sản L’Humanité đi t́m « Các lư do của một thất bại quân sự » v́ hai con tin Pháp đă bị giết chết khi đang diễn ra cuộc hành quân có lực lượng Pháp tham gia.
Vụ gián điệp công nghiệp Renault
Vụ gián điệp công nghiệp ở tập đoàn xe hơi Renault tiếp tục là đề tài được các báo Pháp bàn luận. Lần đầu tiên trả lời phỏng vấn, Tổng giám đốc điều hành Patrick Pélata của hăng này khẳng định với nhật báo Le Monde, « Renault là nạn nhân của một đường dây quốc tế có tổ chức ».
Le Monde cho biết, hệ thống gián điệp này rất tinh vi, qua việc thành lập những công ty b́nh phong và mở các tài khoản ở nước ngoài để chuyển tiền thường xuyên khi cần. Một công ty chuyên gia công có thể đă làm trung gian với những người chủ mưu Trung Quốc. Dân biểu Bernard Carayon, chuyên gia về gián điệp kinh tế hồi tuần rồi đă khẳng định rất có thể Bắc Kinh đứng đằng sau vụ này. C̣n một trong những chuyên gia hàng đầu thế giới về t́nh báo Trung Quốc, ông Roger Faligot, đă giải thích cho hăng thông tấn AFP là, « Các tập đoàn Trung Quốc có ngân sách nghiên cứu phát triển rất lớn, một phần trong đó dùng để dọ thám, và sẵn sàng mua chuộc người khác với số tiền rất lớn ».
Nhật báo kinh tế Les Echos trích một nguồn tin thông thạo nói thêm, trong vụ này đă có những món tiền được chuyển thông qua các trương mục ngân hàng Thụy Sĩ, và một hăng xe hơi Trung Quốc là người giựt dây để hưởng lợi qua những thông tin đánh cắp này.
Theo nhân vật số hai của Renault th́ có thể các dữ liệu về giá thành và kết cấu của mẫu xe chạy bằng điện, và mẫu xe b́nh dân của hăng đă bị ṛ rỉ. Ông Patrick Pélata, theo nhật báo kinh tế Les Echos, đă cố giảm nhẹ hậu quả khi cho biết các thông tin chiến lược không hề bị thất thoát, kể cả 200 bằng sáng chế của Renault. Nhưng tờ báo cho rằng nếu bí mật về kỹ thuật b́nh điện của Renault bị đánh cắp, th́ nhăn hiệu Nissan – đối tác liên kểt với nhăn hiệu Renault – sẽ bị ảnh hưởng nặng nề v́ đang dẫn đầu về kỹ thuật này.
Le Monde chú ư đến việc cho đến nay tập đoàn Renault vẫn chưa khởi kiện, và nhận xét như vậy hăng xe hơi hàng đầu của Pháp đang nghiên cứu xem cần phải kiện theo tội danh nào, để khỏi phải cung cấp các tài liệu mật mang tính chiến lược cần thiết cho cuộc điều tra. Nhưng một khi chưa nhận được đơn thưa, th́ Cơ quan T́nh báo Quốc nội chưa thể vào cuộc.
Cụ thể hơn, nhật báo Les Echos đă phân tích, liệu Renault sẽ đâm đơn kiện v́ tội gián điệp, hay v́ trộm cắp và lạm dụng tín nhiệm ? Đây là một chủ đề mà theo tờ báo là hết sức tế nhị, đặc biệt là nếu Renault tấn công vào góc độ « t́nh báo do cường quốc nước ngoài ». Đó là v́ Renault là một trong những tập đoàn xe hơi hiếm hoi c̣n chưa hiện diện tại Trung Quốc, thị trường xe hơi lớn nhất thế giới. Thế nên người ta khó có thể h́nh dung được việc ông Carlos Ghosn, Tổng giám đốc Renault đi điều đ́nh với chính quyền Bắc Kinh nhằm đặt chân vào thị trường khổng lồ này trong khi đang kiện Trung Quốc về tội gián điệp.
Trả lời phỏng vấn của Les Echos, một luật sư cho biết, các luật lệ của nước Pháp hiện nay có thể được vận dụng để bảo đảm trừng trị được 95% số trường hợp làm gián điệp công nghiệp, tuy nhiên vẫn c̣n những lỗ hổng đáng kể. Các biện pháp trừng phạt của Pháp hăy c̣n rất nhẹ nếu so với luật lệ của Hoa Kỳ, nhưng so với các nước châu Âu khác th́ ở mức trung b́nh. Trong trường hợp của Renault, có thể vận dụng các đạo luật về bí mật quốc pḥng để có những h́nh phạt đích đáng hơn, nhưng cho đến nay vẫn chưa có án lệ.
Đ̣i công lư cho các nạn nhân bị nhiễm sida Trung Quốc
Cũng liên quan đến Trung Quốc nhưng trên lănh vực xă hội, đặc phái viên của nhật báo cánh tả Libération tại thành phố Trú Mă Điếm thuộc tỉnh Hà Nam, đă tường thuật rất chi tiết về trường hợp Điền Hỷ, một thanh niên bị nhiễm sida do truyền máu. Anh đă bị tống giam v́ dám đứng lên đ̣i bồi thường cho 10 triệu nạn nhân của vụ x́ căng đan máu nhiễm HIV lớn nhất từ trước đến nay.
Tác giả bài báo cho biết, cũng như hàng ngàn người khác tại Trú Mă Điếm, anh Điền Hỷ, 23 tuổi, đă bị nhiễm HIV vào cuối thập niên 90 khi truyền máu tại một bệnh viện nhà nước. Lúc đó anh chỉ là một cậu bé mới 9 tuổi, bị ngă khi chơi với bạn, tuy không hề mất máu nhưng bác sĩ lại khuyên truyền máu cho chóng khỏi. Gia đ́nh không hề biết là vào năm đó hầu hết lượng máu được truyền trong vùng đều đă bị nhiễm HIV.
Để tiết kiệm, người ta đă trộn máu của nhiều người với nhau trong máy trích ly huyết tương, và như vậy đă làm cho từ nửa triệu đến một triệu rưỡi người bị nhiễm căn bệnh đáng sợ của thể kỷ. Từ đó đến nay, nhiều người cho và nhận máu đă chết mà có khi không biết là ḿnh bị sida.
Tại Hà Nam, nơi căn bệnh chết người này hoành hành dữ dội nhất, bệnh nhân lại chỉ được điều trị sơ sài, cho uống các loại thuốc gây ra nhiều hiệu ứng phụ nặng nề đă bị Tổ chức Y tế Thế giới khuyên không nên dùng từ nhiều năm qua. Theo tổ chức này, th́ tỉ lệ tử vong của những người bị nhiễm HIV ở Hà Nam lên đến 30%, trong khi tại Thượng Hải, nơi được chạy chữa tốt hơn, tỉ lệ tử vong chỉ có 5%.
Điền Hỷ biết ḿnh bị nhiễm HIV vài ngày sau khi đă thi đậu vào một trường đại học ở Bắc Kinh, vào năm 2004, và gia đ́nh mới hiểu tại sao từ bé đến giờ anh luôn đau ốm. Anh đưa đơn kiện chính quyền tỉnh Hà Nam để đ̣i bồi thường, nhưng ṭa án tuân theo lệnh chính quyền đă từ chối thụ lư, cũng như đă từ chối hàng ngàn nạn nhân khác. Điền Hỷ bèn yêu cầu hơn một chục cơ quan nhà nước giúp đỡ, và cổ vũ những người cùng cảnh ngộ lên thủ đô kêu đ̣i công lư. Sau đó anh cùng nhiều người khác đă nhiều lần bị chính quyền Hà Nam thuê người bắt cóc, đem nhốt trong những nhà tù bất hợp pháp ở Bắc Kinh.
Suốt bốn năm trời, Điền Hỷ vẫn kiên tŕ đấu tranh. Dù có bằng đại học anh vẫn thất nghiệp v́ không ai nhận người bị sida vào làm việc. Anh tham gia các cuộc biểu t́nh trước các bộ, gởi thư cho tất cả các định chế nhà nước nhưng đều vô vọng. Để bịt miệng anh, một cái bẫy đă được giăng ra : Bí thư Đảng ủy thành phố Trú Mă Điếm đă gởi cho Điền Hỷ một tin nhắn sms mời anh trở về địa phương để giải quyết. Sau hai tuần chờ đợi không kết quả, anh mới hiểu rằng đây chỉ là kế điệu hổ ly sơn. Anh bị c̣ng tay đưa ra ṭa, bản án không được tuyên bố công khai v́ sợ gây bạo loạn.
V́ sao bao nhiêu luật sư, bác sĩ, giám đốc các cơ quan phi chính phủ đấu tranh cho những nạn nhân máu nhiễm HIV ở Hà Nam lâu nay đều bị bỏ tù hay buộc phải đi tị nạn ở ngoại quốc ? Trả lời câu hỏi này, tác giả bài báo trích lời cựu giám đốc Viện Nghiên cứu Y tế Trung Quốc cho biết, đó là v́ các vụ đàn áp đều từ bàn tay của hai nhà lănh đạo cao cấp : Lư Trường Xuân và Lư Khắc Cường. Cả hai Ủy viên Thường trực Bộ Chính trị trên vào thời đó lần lượt là Bí thư Thành ủy Hà Nam. Viên chức về hưu trên tiết lộ bí mật là do đang bị ung thư gan thời kỳ cuối, muốn lương tâm được thanh thản trước khi từ giă cơi đời. So sánh với x́ căng đan máu nhiễm độc ở Pháp, viên chức này cho rằng vụ Hà Nam nghiêm trọng hơn rất nhiều, do không có cuộc điều tra nào được tiến hành, và các thủ phạm sau đó lại được nghiễm nhiên thăng chức.
Nam giới đến thẩm mỹ viện nhưng ngại nói ra
Trên lănh vực xă hội, nhật báo Libération trong bài viết mang tựa đề « Hăy cứ đẹp trai nhưng đừng nói ǵ cả » đă nêu ra hiện tượng số nam giới đi giải phẫu thẩm mỹ đang tăng lên, nhưng các vị đàn ông đi sửa sang sắc đẹp đều giữ bí mật.
Tờ báo cho biết, khách hàng phái nam của ngành sửa sắc đẹp ở Mỹ mỗi năm tăng khoảng 9%, ở châu Âu cũng thế. Họ đi chích botox để làm mất nếp nhăn, cấy tóc chữa hói đầu, lột da mặt, hút mỡ cằm, thậm chí làm tăng kích cỡ dương vật…Nhưng khách đàn ông luôn đ̣i hỏi một điều : cần phải giữ kín việc họ đă đến thẩm mỹ viện để làm đẹp, và có vẻ họ không mạnh dạn như khách hàng nữ.
Theo RFI