Bạn nh́n mọi người và nh́n bạn trong gương sẽ thấy cơ thể chúng ta có vẻ như rất đối xứng: trên mặt, hai bên có hai tai, hai mắt, mũi ở giữa… Vậy thực ra cơ thể chúng ta có đối xứng hay không? Bạn bảo có, tôi bảo không. Đọc bài dưới đây xem ai đúng nhé.
H́nh thức có vẻ đối xứng, nhưng chất lượng th́ không
Chúng ta cùng xem xét từ trên xuống dưới để xem cơ thể chúng ta đối xứng và không đối xứng thế nào.
Tai phải xử lư thông tin tốt hơn tai trái: nghiên cứu của TS. Luca Tommasi và Daniele Marzoli thuộc Đại học Chieti (Italia) tiến hành quan sát thái độ của hàng trăm người về cách họ lắng nghe và cách họ phản ứng, cho thấy, con người thích nghe ở phía tai phải hơn bởi khi đó họ dễ xử lư thông tin hơn và dễ thực hiện yêu cầu được đề ra. Các nhà khoa học tin rằng “lợi thế tai phải”, là thông tin nhận qua tai phải được xử lư bằng bán cầu năo trái có xu hướng giải mă thông tin bằng lời nói logic hơn và tốt hơn bán cầu năo phải. V́ vậy, bí quyết để muốn ai đó thực hiện theo yêu cầu đặt ra là hăy nói vào tai phải của họ.
Mắt phải tinh hơn mắt trái: nghiên cứu của Đại học Vinhius (Liên Xô cũ) cho mỗi người thử nh́n ba vật thể khác nhau lần lượt bằng mắt phải, rồi mắt trái, cuối cùng là bằng cả hai mắt nh́n độc lập với nhau (dùng một tấm ngăn giữa hai mắt). Kết quả là ở tất cả mọi người, mắt phải đều xác định vật thể tốt hơn mắt trái. Từ đó kết luận rằng: Bán cầu năo phải nhận thông tin thị giác nhanh nhạy hơn bán cầu năo trái. Một thực tế là khi tập bắn súng, chúng ta dễ thấy hai mắt không đồng đều và có sức nh́n rất khác nhau. Nheo mắt phải thấy gượng, khó khăn và không kín bằng mắt trái. Nhưng mở mắt phải mà ngắm th́ dễ bắt mục tiêu và bắn trúng hơn là nheo mắt phải, ngắm bằng mắt trái. Rơ ràng là mắt phải tinh hơn nhiều.

Năng lực của lỗ mũi bên trái và lỗ mũi bên phải có một số khác biệt tinh tế, nhất là cảm thụ mùi của lỗ mũi trái và phải không hoàn toàn giống nhau. Nhiều nghiên cứu cho thấy, khi dùng lỗ mũi phải để ngửi ta thường có sự đánh giá “xông xênh” hơn. Nếu dùng lỗ mũi trái để phân biệt mùi th́ kết quả sẽ chính xác hơn. Điều này được lư giải v́ bán cầu năo phải điều khiển cảm tính nên lỗ mũi phải chịu pha trộn sắc thái cảm tính. Lỗ mũi bên trái bị chi phối bởi bán cầu năo trái nên sẽ nghiêng theo lư tính và thực tế.
Qua h́nh thức bề ngoài đối xứng, cơ thể giấu kín sự không đối xứng bên trong. Hai bán cầu năo có h́nh dạng tương tự, song nửa năo phải có những trung tâm chỉ huy các chức năng khác với chức năng do nửa năo trái đảm nhiệm. Trái tim chỉ có một và không tṛn trĩnh, lại c̣n đặt lệch sang ngực trái. Phổi phải to hơn phổi trái và có nhiều thùy hơn. Có một buồng gan th́ lại xếp lệch sang bên bụng phải. Một lá lách, xếp lệch bên trái, một tụy tạng để lệch ở bên phải. Ruột non, ruột già sắp xếp ở hai bên phải trái chả cân đối tí nào. Hai quả thận th́ quả to quả bé, thận trái cao hơn thận phải một đốt sống. Hai tinh hoàn ở nam cũng “kẻ 8 lạng người nửa cân”. Ở tŕnh độ phân tử, đơn cử chất hữu cơ anilin tổng hợp th́ có cả hai dạng phân tử quay phải và quay trái, nhưng trong cơ thể sống chỉ tồn tại một dạng phân tử anilin quay trái mà thôi.
Đại thể th́ đối xứng nhưng chi tiết lại so lệch
Hai tay về đại thể rất cân xứng, nhưng về chi tiết, đường nét th́ không: Nếu bạn thuận tay phải th́ tay phải bao giờ cũng to hơn tay trái và ngược lại, bạn thuận tay trái th́ tay trái rơ ràng to hơn tay phải. Bàn tay và các ngón tay, đường chỉ tay, đường vân tay khác nhau rất nhiều giữa hai bên phải trái. B́nh thường, huyết áp ở hai cánh tay có thể chênh lệch nhau 10mmHg. C̣n khi mắc bệnh, huyết áp hai tay hơn kém nhau tới 50mmHg, nhất là ở phụ nữ bị nhiễm độc thai nghén. Hai chân cũng y chang như thế. Nh́n chung, nửa người bên phải mạnh hơn nửa trái: hàm bên phải nhai nhiều và khỏe hơn, chân tay phải cũng cứng cáp hơn chân tay trái. Quả thận trái hay bị ứ nước và viêm bể thận hơn quả thận phải do các mạch máu vào thận trái được bố trí khác thận phải. Ở phụ nữ, tử cung thường vặn từ trái sang phải, làm cho dây chằng rộng bên trái căng hơn, cản trở tuần hoàn máu, do đó khi mang thai, chân trái hay bị phù hơn chân phải.
Có chuyện kể rằng, một em bé đi theo cha vào rừng kiếm củi, mải mê với tiếng chim kêu vượn hót không may bị lạc. Người cha trở lại chỗ con đứng lúc trước, rồi cứ xiên tay trái mà đi, quả nhiên t́m thấy con. Một người nhắm mắt hay bịt mắt mà đi th́ thế nào cũng hướng về bên trái, v́ chân phải khoẻ hơn chân trái, đẩy xuống đất mạnh hơn nên đă lái người sang trái. C̣n có một giả thuyết cho rằng, ưu thế của nửa người phải là do một lực sinh ra khi trái đất quay. Minh chứng cho điều này người ta thấy số người thuận tay trái ở Bắc bán cầu chỉ có khoảng 3%, nhưng ở Nam bán cầu lại rất nhiều, chẳng hạn ở Nam Phi tới 26%.
Như vậy là ư kiến của bạn và tôi đều đúng nhưng chưa đủ. Chúng ta lấy ư kiến của bạn và tôi bổ sung cho nhau là nhận thức đúng về cơ thể vừa đối xứng vừa không đối xứng của ḿnh.
Sức khỏe Đời sống