“Kẹo mút chơi bời” không làm nhục người khác"

Bức xúc vì thái độ ngạo mạn và vô cảm của Đặng Mạnh Linh "Kẹo mút chơi bời", kẻ lên Facebook khoe "chiến tích" gây tai nạn, tuy nhiên, trong bài viết gửi Nguoiduatin.vn, luật gia Vũ Phương Hà cho rằng, không có cơ sở để xử lý hình sự tên Linh về tội làm nhục người khác.

Người đưa tin Luật sư xin đăng nguyên văn bài viết của luật gia Vũ Phương Hà để cùng tranh luận về vụ việc đang gây bức xúc trong công luận hiện nay. Bài viết mang ý kiến cá nhân của tác giả.


Hai quan điểm định tội đối với "Kẹo mút chơi bời"
Tối ngày 1/11, thành viên có nickname "Kẹo Mút Chơi Bời" đăng lên Facebook của mình: "Xong, chúng tôi vừa đâm vào một ông già gần 60 tuổi… khả năng chết". Đến chiều ngày 2/11, người này tiếp tục cập nhật status bằng ngôn ngữ biến thái và giọng điệu không chút hối tiếc rằng: "Tin buồn! Chúng tôi vô cùng thương tiếc báo tin, cụ già 60 tuổi đêm qua chúng tôi đâm xe máy vào đã củ tỏi hồi 17h07. Anh em phang lô đề nhiệt tình đi. Lão sinh năm 1953".

Sau đó, chủ nhân của nick name "Kẹo Mút Chơi Bời” được xác định là Đặng Mạnh Linh, người Lào Cai còn nạn nhân là ông Nguyễn Hữu Giảng, sinh năm 1953. Vụ tai nạn khiến ông Giảng bị thương nặng, sau đó tử vong tại bệnh viện.
Thái độ vô cảm, độc ác của Đặng Mạnh Linh khiến người đọc phẫn nộ với hàng nghìn phản hồi ngay trên Facebook của anh ta cũng như trên nhiều diễn đàn. Tuy nhiên, người này thản nhiên trả lời: "Tùy mọi người thôi. Nói thật bọn tôi đen nên đành chịu. Lo hết viện phí với tang lễ mất hơn 20 triệu cũng chẳng vấn đề gì, chỉ bực là lỡ hết việc thôi".
Liên quan đến trách nhiệm pháp lý đối với Đặng Mạnh Linh – chủ nhân của nickname “Kẹo mút chơi bời”,

Nhà phê bình Phạm Xuân Nguyên: Đương nhiên tôi sẽ nhảy vào “comment” ngay với thái độ phê phán kịch liệt. Có thể Kẹo mút chơi bời (Kẹo mút) không phải là người gây ra tai nạn, dù cậu ấy đã thực hiện đầy đủ mọi nghĩa vụ phải làm: cứu chữa, đền bù cho người bị nạn,… nhưng câu nói trên Facebook của Kẹo mút thì không thể chấp nhận được. Nói bồng bột thì chưa đúng mà suy đồi đạo đức cũng không phải. Đây là thói quen của một bộ phận lớp trẻ hiện nay, là cái hồn nhiên chết người, hồn nhiên độc ác.

báo Dân Trí đã đăng bài viết ““Kẹo mút chơi bời” có thể đối diện với tội danh làm nhục người khác”, có nêu quan điểm của luật sư Nguyễn Thị Hiên, phó giám đốc Công ty Luật Thiên Minh, Hà Nội: “…Về mặt pháp lý, dù pháp luật hình sự không quy định cụ thể chế tài xử lý với việc có những lời nói, phát ngôn hỗn láo nhưng mức độ xúc phạm danh dự nhân phẩm của đối tượng với người đã chết, gia đình của họ là vô cùng nghiêm trọng vì nó đã được đánh giá trên cơ sở thái độ, nhận thức của người phát ngôn, thực hiện hành vi, cường độ và sự lan truyền trong dư luận xã hội”. Ngoài ra, luật sư còn cho biết, mọi thông tin còn chờ đợi cơ quan công an tiến hành điều tra làm rõ. Sau quá trình điều tra, nếu có đủ căn cứ cấu thành tội làm nhục người khác thì CQĐT có thể ra quyết định khởi tố đối với đối tượng có nickname này.


Trước đó, thạc sỹ, luật sư Phạm Thanh Bình, Công ty Luật Hồng Hà, Hà Nội cũng nêu quan điểm về vụ việc này trên Vnexpress.net. Theo LS Phạm Thanh Bình, “việc "Kẹo mút chơi bời" lên mạng đưa ra lời lẽ vô văn hóa, vô cảm về cái chết của người gặp nạn chỉ vi phạm về phương diện đạo đức, thể hiện nhân cách lệch lạc, bệnh hoạn chứ chưa cấu thành tội phạm cụ thể. Ngay cả khi "Kẹo mút chơi bời" là người ngồi sau chiếc xe máy gây ra tai nạn thì cũng chưa có cơ sở truy cứu trách nhiệm hình sự với anh ta. Trừ trường hợp, cơ quan chức năng chứng minh được dù ngồi phía sau nhưng anh ta là nguyên nhân chính gây ra tai nạn, ví dụ như giật tay lái của người điều khiển xe để xe tông vào nạn nhân…”.



LS Bình cũng đặt giả thiết: “Nếu "Kẹo mút chơi bời" không liên quan việc gây tai nạn, nhưng anh ta bỏ mặc, không có hành động tích cực đưa những người bị thương đi cấp cứu dẫn đến việc nạn nhân chết do không được cấp cứu kịp thời… thì có thể bị xem xét trách nhiệm hình sự về tội “không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng” quy định tại Điều 102 Bộ luật hình sự”
Như vậy, hiện có hai quan điểm khác nhau về hành vi của người có nickname “Kẹo mút chơi bời”. Trên giác độ người làm công tác pháp lý, chúng tôi xin có một số ý kiến tham gia vào việc đánh giá tính chất hành vi của “Kẹo mút chơi bời” như sau:


Tội gì thì đúng?
Theo quy định tại Điều 121 BLHS thì một người bị coi là phạm tội “Làm nhục người khác” khi có hành vi “xúc phạm nghiêm trọng nhân phẩm và danh dự của người khác”. Đó là việc cố ý hạ thấp nhân phẩm, danh dự của người khác hoặc làm mất uy tín, nhân cách của người đó đối với người thân trong gia đình, bạn bè, cơ quan hay nơi họ sinh sống, nơi công cộng. Việc xúc phạm thể hiện bằng lời nói như chửi rủa, xỉ nhục ở nơi đông người hay bằng những hành động có tính bỉ ổi như: nhổ nước bọt vào mặt, ném cà chua, trứng thối vào người, vào nhà, vào xe, lột quần áo, cắt tóc nạn nhân…

Người được cho là "Kẹo mút chơi bời" Đặng Mạnh Linh

Mục đích của người phạm tội là mong muốn người bị hại bị nhục với nhiều động cơ khác nhau như để trả thù (có thể trả thù người bị hại hoặc cũng có thể trả thù người thân của người bị hại…). Người phạm tội cũng có thể có những hành vi vũ lực, dùng vũ lực như bắt trói, tra khảo, vật lộn, đấm đá hoặc dùng phương tiện nguy hiểm khống chế, đe dọa buộc người bị hại phải làm theo ý muốn của mình nhưng tất cả hành vi, thủ đoạn đó chỉ nhằm mục đích là làm nhục chứ không nhằm mục đích khác.


Ngoài ra, đối tượng của tội “Làm nhục người khác” phải là người đang còn sống vào thời điểm xảy ra hành vi phạm tội, việc xúc phạm người đã chết - nếu có- cũng không cấu thành tội phạm này


Quay trở lại trường hợp của “Kẹo mút chơi bời”, việc "Kẹo mút chơi bời" lên mạng đưa ra lời lẽ vô văn hóa, vô cảm về cái chết của người gặp nạn chỉ vi phạm về phương diện đạo đức, thể hiện nhân cách lệch lạc, bệnh hoạn của người này chứ không phải là hành vi xúc phạm, tác động trực tiếp, làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới nhân phẩm, danh dự; không làm mất uy tín hay nhân cách của người bị nạn. Hành vi này của “Kẹo mút chơi bời” chỉ gây nên sự bất bình của cộng đồng về đạo đức, nhân cách của anh ta chứ không làm mất uy tín, nhân cách của người bị nạn hay gia đình người bị nạn.
Do đó, hành vi của “Kẹo mút chơi bời” không đủ yếu tố cấu thành tội “Làm nhục người khác” và không thể truy cứu trách nhiệm hình sự đối với “Kẹo mút chơi bời” về tội này.
Mời độc giả, các luật sư tham gia tranh luận "định tội" đối với hành vi của "Kẹo mút chơi bời". Thư từ, bài viết xin gửi về: luatsu@nguoiduatin.v n.

Luật gia Vũ Phương Hà
Chi hội Luật gia Đoàn Luật sư TP Hà Nội

vậy nếu mình có cày mả tổ của mấy ông luật gia đó lên đi nữa thì cũng chỉ mang tiếng là vô đạo đức thôi chứ cũng đâu có phạm tội gì. thử người bị đâm chết là cha mẹ của mấy ổng xem?
vì những hạng người học cao như cây ớt với đầu óc kém đạo đức như vậy nên giới trẻ vn mới trở nên tồi bại