Lầu Năm Góc có kế hoạch thay thế hầu hết phi đội máy bay chiến đấu của Không lực Hoa Kỳ, Hải quân và Lực lượng Lính thủy đánh bộ bằng chiếc siêu cơ tối tân F-35.
Chiếc máy bay tàng h́nh thế hệ thứ 5 có một động cơ, phần mềm tân tiến và khả năng tàng h́nh ưu việt nhằm ‘bịt mắt’ rada của đối thủ.
Các nhà chiến lược của Mỹ thường đề cập tới sức mạnh quân sự đang ngày càng gia tăng của Trung Quốc mỗi khi nhấn mạnh tới nhu cầu có một chiếc máy bay công nghệ cao, trong khi Trung Quốc cũng đang theo đuổi việc xây dựng máy bay chiến đấu tàng h́nh thế hệ thứ 5 của riêng ḿnh.
Một chiếc chiến đấu cơ F-35
Chương tŕnh của Mỹ kêu gọi xây dựng 2443 chiếc máy bay cho riêng quân đội Mỹ và vài trăm chiếc khác cho các đối tác quốc tế tham gia đầu tư vào dự án này, và hai khách hàng nữa là Nhật và Israel.
Tám quốc gia khác cùng tham gia cung cấp tài chính cho chiếc phi cơ này là Úc, Anh, Canada, Đan Mạch, Italy, Hà Lan, Na Uy và Thổ Nhĩ Kỳ.
Một phiên bản của máy bay được thiết kế cho Không lực Mỹ là chiếc F-35A sẽ thay thế các máy bay chiến đấu – ném bom F-16, F-18 và chiếc ‘Sét đánh’ A-10 chuyên tấn công trên mặt đất.
Phiên bản thứ hai là F-35C hoạt động trên các hàng không mẫu hạm và sẽ thay thế các máy bay chiến đấu F/A-18 của Hải quân Mỹ. Phiên bản thứ ba là chiếc F-35B (máy bay phản lực lên thẳng) sẽ thay thế chiếc Harrier hoạt động từ lâu.
Với 80% các bộ phận của ba máy bay này đều giống nhau, chi phí sản xuất của F-35 sẽ giảm so với các chương tŕnh vũ khí trước đó.
Nhưng khi hợp đồng này được chuyển cho Lockheed Martin vào năm 2001, chi phí của chương tŕnh đă đội lên gấp 2 lần và chiếc máy bay tối tân này – đáng ra phải tham gia phi đội chiến đấu trong năm nay – sẽ phải chờ tới năm 2020 mới tham gia quân ngũ.
Với con số chi phí khổng lồ và những tŕ hoăn kéo dài, chiếc máy bay tối tân này lại trở thành một gánh nặng tài chính cho Lầu Năm Góc cùng các đối tác, khác hàng của Mỹ. Một số người gọi đây là ‘thảm họa tỉ đô’ của quân đội Mỹ.
Lê Thu (theo CNA)