Tại sao châu Á cần Mỹ?

"Hoa Kỳ vẫn là đối tác ưu tiên đối với nhiều nước châu Á. Tuy nhiên, Washington phải đặt những tranh chấp chính trị sang một bên" -

Thượng nghị sĩ John McCain, thành viên cấp cao của Ủy ban Thượng viện Hoa Kỳ về các vấn đề lực lượng vũ trang Mỹ đã có bài phát biểu tại Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược tại Washington.

Dưới đây là nội dung chính của phát biểu:

Châu Á đang thay đổi, nhưng lợi ích của Mỹ tại đây không thay đổi

Tháng 5/2012, tôi đã gặp với một phái đoàn doanh nhân từ Malaysia và một trong số họ nói với tôi: “Thượng nghị sĩ McCain, nước Mỹ ngày nay dường như hoàn toàn không có khả năng. Hệ thống chính trị của các ngài không thể đưa ra quyết định cơ bản để giải quyết các vấn đề ngân sách quốc gia, hoặc các biện pháp giải quyết các vấn đề toàn cầu. Một số người ở châu Á đề cập đến những thiếu sót này và mong muốn sẽ làm suy yếu niềm tin ở những người muốn kết bạn với các ngài”.

Tôi không thể đồng ý với ông ta. Đây là một vấn đề lớn, mà trong đó dấy lên nghi ngờ về cam kết của chúng tôi ở khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Sẽ là sai lầm khi nói về "tranh chấp" ở châu Á, nhưng chúng tôi chắc chắn cần phải thay đổi sự cân bằng của chính sách đối ngoại của Hoa Kỳ và chú ý hơn đến khu vực châu Á-Thái Bình Dương.

Vấn đề chính chúng ta đối mặt ngày hôm nay là câu trả lời cho câu hỏi làm thế nào để đạt được tái cân bằng đáng kể và có ý nghĩa.

Thực tế là vào lúc này, khi đối mặt với nhiều thách thức chính trị và ngân sách, chúng tôi đang mạo hiểm với những lời hứa quá mức và không thực hiện những cam kết mới trên khắp Thái Bình Dương.



John McCain: "Châu Á đang thay đổi, nhưng lợi ích của Mỹ trên châu lục này vẫn không thay đổi..."

Rất khó để phóng đại mức độ nghiêm trọng của cuộc bầu cử mà chúng ta đang chờ đợi. Cần thiết để đưa ra quyết định ngay lập tức rằng trong những thập kỷ tới sẽ xác định "véc-tơ" của sức mạnh và quyền lực của Mỹ trong khu vực châu Á-Thái Bình Dương trong các kế hoạch ngoại giao, chính trị và quân sự.

Chúng ta cần định hướng một cách chính xác. Nếu thất bại, chúng ta sẽ phải rời khỏi cuộc chơi và tụt lại phía sau. Nhưng nếu chúng ta có những quyết định đúng đắn, sẽ có thể tạo điều kiện cho việc mở rộng sức mạnh của Mỹ và ảnh hưởng mạnh mẽ về lâu dài, để tăng cường lãnh đạo của Mỹ và để đảm bảo lợi ích của Mỹ trong khu vực.

Cuối cùng, dù tình hình ở châu Á đang thay đổi, lợi ích của Mỹ trên châu lục này vẫn không thay đổi. Chúng ta tiếp tục để phấn đấu cho các mục đích tương tự, mà đã luôn luôn tìm kiếm: đó là khả năng để ngăn chặn và kìm chế các cuộc xung đột, và nếu cần thiết, thì phải giành chiến thắng trước họ, đó là bảo vệ đồng minh của Mỹ, mở rộng của thương mại tự do, thị trường tự do, tự do hàng hải, và tự do trên không, trên biển, trong không gian, và bây giờ bao gồm cả trong không gian mạng.

Và trên tất cả, là để bảo vệ cán cân quyền lực, góp phần thúc đẩy hòa bình nhân quyền, dân chủ, quyền lực của pháp luật, và các giá trị khác mà chúng ta sẽ chia sẻ nhiều hơn nữa với người dân ở các nước châu Á.

Mỹ đã thua trong cuộc chơi thương mại ở châu Á?

Không có lợi ích nào chống lại một nước bất kỳ nào khác, gồm cả Trung Quốc. Chúng ta quan tâm đến việc tiếp tục phát triển hòa bình của Trung Quốc và chúng ta phản đối khái niệm cho rằng Hoa Kỳ muốn làm chậm sự phát triển của Trung Quốc, rằng chúng ta cần một cuộc Chiến tranh Lạnh mới ở châu Á, nơi các quốc gia phải lựa chọn giữa Mỹ và Trung Quốc.

Nói ngắn gọn, chúng ta phải trả lời câu dưới đây: chúng ta liệu có thể thực hiện trong các quyết định chiến lược lớn của Hoa Kỳ mà sẽ đảm bảo thành công lâu dài ở châu Á?

Một trong những quyết định lớn như vậy liên quan đến lĩnh vực thương mại. Người ta thường nói rằng, vấn đề của Châu Á - đó là kinh doanh, nhưng khi nói đến thương mại, Hoa Kỳ lại nằm bên lề, và châu Á đang nhanh chóng di chuyển về phía trước mà không có chúng tôi.

Bốn năm đã trôi qua, và chính quyền hiện nay đã không ký kết cũng không phê chuẩn bất kỳ thỏa thuận thương mại tự do nào theo sáng kiến ​​của riêng mình. Tuy nhiên, năm ngoái đã thông qua một thỏa thuận thương mại tự do với Hàn Quốc, Colombia và Panama, nhưng chính quyền Bush đã làm điều đó.

Trong khi Trung Quốc từ năm 2003 đã ký kết 9 hiệp định thương mại tự do với các nước châu Á và Mỹ Latinh. Và họ đang đàm phán 4 thỏa thuận và 4 thoả thuận khác đang được xem xét.

Không chỉ nói về Trung Quốc. Thủ tướng Nhật Bản cũng trong tháng này đã tuyên bố rằng ông muốn bắt đầu các cuộc đàm phán về việc thành lập khu vực thương mại tự do với Trung Quốc và Hàn Quốc.

Bây giờ Ấn Độ đang đàm phán một khu vực thương mại tự do với Liên minh châu Âu. Còn chúng tôi có thể thậm chí không đạt được một thỏa thuận khiêm tốn hơn với Ấn Độ về đầu tư song phương, không tính đến thỏa thuận quy mô đầy đủ về khu vực thương mại tự do, mặc dù chúng ta đã làm từ lâu. Năm ngoái, một báo cáo nói rằng các nước châu Á đã ký gần 300 hiệp định thương mại hoặc đàm phán được thực hiện bởi họ.

Hoa Kỳ không xuất hiện trong bất kỳ hiệp định nào của họ. Sự ra mắt dự án Quan hệ đối tác xuyên Thái Bình Dương TTP đã cải thiện tình hình được một chút, nhưng trước khi ký kết thỏa thuận vẫn phải mất vài năm và chừng đó thời gian nếu như nó đã được ký kết.

Bài toán Myanmar - cơ hội thay đổi cuộc chơi

Một thử thách lớn cho ngoại giao Hoa Kỳ - đó là Myanma. Trong năm qua, tôi đã hai lần đến thăm đất nước này. Tất nhiên, đất nước đó sẽ còn phải đi một chặng đường dài - đặc biệt là trong việc giải quyết chấm dứt bạo lực và để đạt được hòa giải thực sự giữa các dân tộc thiểu số. Nhưng tôi tin rằng, Tổng thống Myanma và các đồng minh trong chính phủ thực sự nói về các cải cách, tập trung vào đó và đạt đượng những thành tích trong vấn đề này.

Theo ý kiến ​​của tôi (và như tôi đã nói), Hoa Kỳ cần lưu ý các bước đi cụ thể đối với chính phủ Myanma tương ứng với những cải cách dân chủ và kinh tế, mà tăng cường những cải cách này sẽ đem lại lợi ích cho người dân thường Myanmar và cải thiện mối quan hệ của chúng ta.

Sau các cuộc bầu cử gần đây, mà kết quả là bà Aung San Suu Kyi và Liên đoàn các quốc gia vì Dân chủ được tham gia vào Quốc hội, tôi nghĩ rằng thời gian để xóa bỏ trừng phạt của Mỹ đối với Myanmar đã đến, trừ trường hợp các lệnh cấm vận vũ khí và điểm các biện pháp của chúng tôi chống lại những cá nhân và tổ chức ở Myanmar đã phá hoại nền dân chủ, vi phạm nhân quyền và đánh cắp các tài nguyên của quốc gia. Đó sẽ không phải là dỡ bỏ hoàn toàn lệnh trừng phạt, mà chỉ là tạm đình chỉ của nó. Và biện pháp này, cũng như bất kỳ bước tiến mới để giảm bớt cơ chế trừng phạt, cần phải phụ thuộc vào tiến bộ hơn nữa trong việc thực hiện cải cách tại Myanmar.

Chúng ta cũng phải thiết lập các tiêu chuẩn mang tính nguyên tắc và ràng buộc đối với việc thực thi trách nhiệm xã hội trong khi các doanh nghiệp Mỹ hoạt động ở Myanmar. Aung San Suu Kyi sẽ là sự khác biệt đáng kể giữa đầu tư đúng và sai. Đầu tư đúng thường xuyên phải tăng cường khu vực tư nhân ở Myanmar, vì lợi ích của công dân, nhưng cuối cùng cần phải làm suy yếu sự kiểm soát của quân đội trong nền kinh tế và chính phủ dân sự.

Đầu tư sai sẽ cho tác dụng ngược lại – đó là sự tăng cường cho tập đoàn thống trị quân phiệt mới, và do đó kéo lui phát triển của Myanmar trở lại thời kỳ của thập kỷ trước. Vì lý do này, tôi không chắc chắn rằng các công ty Mỹ được phép làm kinh doanh với các công ty do chính phủ sở hữu ở Myanmar, mà vẫn còn thống trị của quân đội.

Các công ty Mỹ sẽ không bao giờ giành chiến thắng trước các đối thủ cạnh tranh châu Á và châu Âu trong cuộc đua này. Và dù có cố gắng cũng không để đuổi kịp được. Thay vào đó, họ nên đứng vào một hàng với bà Aung San Suu Kyi và những người dân Myanmar, những người cần đầu tư có trách nhiệm và những tiêu chuẩn lao động và môi trường nghiêm ngặt, cũng như hỗ trợ cho nhân quyền và chủ quyền quốc gia.

Mục tiêu của chúng ta là tạo ra một tiêu chuẩn toàn cầu về trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp Myanmar Chúng ta cùng với bà Aung San Suu Kyi sẽ có thể sử dụng tiêu chuẩn này để khuyến khích người khác làm theo. Và nó có thể đặt nền móng cho một đạo luật Myanmar mới.

Tất cả điều này, tất nhiên, là nhiệm vụ vô cùng khó khăn. Và đối với tất cả các giải pháp chúng ta cần phải đặt sang một bên tranh chấp chính trị và đánh giá các thông tin để bảo vệ lợi ích an ninh quốc gia quan trọng và cốt yếu nhất.

Tôi tin tưởng rằng chúng ta có thể đến với nhau và cùng làm điều đó. Tôi chắc chắn rằng các nhà tiên tri sự suy giảm của Mỹ một lần nữa sẽ bị hổ thẹn. Và tôi sẽ cho bạn biết lý do tại sao - bởi vì bây giờ, khi mà chúng ta đang làm việc để tăng cường sức mạnh và ảnh hưởng của Mỹ, thì sự cần thiết quyền lực và ảnh hưởng đó đối với châu Á là lớn hơn bao giờ hết.

Trong chuyến thăm gần đây nhất tới Myanmar, tôi đã gặp với Tổng thống. Cuộc họp có sự tham dự của hầu hết các thành viên nội các của ông. Sau khi kết thúc cuộc gặp, tôi quyết định bắt tất cả các thành viên tham dự. Khi tôi đi dọc theo hàng, một trong số họ nói: “Fort Leavenworth, 1982”. Sau đó, một người khác nói: “Fort Benning, 1987”. Và cứ như vậy.

Và tôi nhận ra rằng nhiều người trong số những người đàn ông này là cựu sĩ quan quân đội tham gia trong chương trình trao đổi trước khi sụp đổ mối quan hệ của chúng ta với quân đội Myanmar.

Sau tất cả những năm tháng này, dù lịch sử khó khăn của mối quan hệ của chúng tôi, họ nhớ nước Mỹ với tình yêu và muốn lại gần gũi hơn với Hoa Kỳ.

theo đv