‘Chính phủ, Bộ Kế hoạch và Đầu tư phải cân nhắc, tính toán để biết ngành nào dành cho các doanh nghiệp vốn nước ngoài, ngành nào dành cho doanh nghiệp Việt Nam để tránh kiểu dẫm chân nhau’ - Đại biểu QH Trịnh Thế Khiết (Hà Nội) đă chia sẻ như vậy. Theo vị đại biểu này, ‘chúng ta có thể trở thành một băi rác công nghệ lạc hậu của thế giới. Do vậy Chính phủ phải đánh giá lại những việc đó như thế nào’.
Đang có dấu hiệu dư thừa
Theo Báo cáo của Cục Đầu tư nước ngoài trong hội nghị tổng kết 25 năm thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) mới đây, tổng vốn FDI đăng kư là 211 tỷ USD nhưng giải ngân thực tế chỉ đạt gần 98 tỷ USD, bằng 47% vốn đăng kư.
Trong khi đó, v́ lư do thực thi cam kết chậm chạp, ngày càng nhiều dự án nước ngoài bị địa phương thu hồi, trong đó có không ít các siêu dự án.
Số liệu 5 tháng của năm 2013 Cục Đầu tư nước ngoài cũng nêu, bên cạnh các dự án mới, nhà đầu tư hiện đang tích cực rót thêm vốn vào các dự án đang triển khai.
Cụ thể, đă có 160 lượt dự án FDI tăng vốn trị giá hơn 3,4 tỷ USD, tăng 14% so với cùng kỳ năm trước và cao hơn mức tăng chung 9% của lượng vốn FDI đổ vào cả nước.
Đi cùng với việc tăng vốn hàng tỷ USD chính là việc nâng công suất cho các dự án.
Lấy ví dụ từ ngành thép và năng lượng, mới đây, dự án lọc hóa dầu Vũng Rô vừa xin tăng vốn lên gấp đôi lên 3,2 tỷ USD (công suất ban đầu là 4 triệu tấn sản phẩm/năm).
Ngành thép nguồn cung trong nước đang có dấu hiệu dư thừaC̣n Formosa đang đề xuất tăng vốn gần 3 lần, lên 28,5 tỷ USD cho dự án nhà máy gang thép tại Hà Tĩnh với tham vọng tăng công suất lên gấp 3 lần so với hiện nay…
Sự tăng quy mô công suất này mang nhiều nguy cơ, mà theo giới chuyên môn th́ ngại nhất là khi quy hoạch ngành năng lượng, sắt thép trong nước sẽ bị ảnh hưởng. Bởi hiện nay Việt Nam đang có khoảng 4 đến 5 dự án lọc hóa dầu xin cấp phép hoặc đang triển khai bên cạnh nhà máy lọc dầu Dung Quất. C̣n ngành thép, hiện nay nguồn cung trong nước c̣n đang có dấu hiệu dư thừa.
Theo ĐB Khiết, Chính phủ phải nghiên cứu xem ngành nào cần tập trung cho các DN nước ngoài, ngành nào cần cho trong nước. Nhất là Bộ Công thương lo xuất nhập khẩu nhiều. Không thể để t́nh trạng dư thừa rồi dẫn đến chuyện ‘ép’ làm khó các DN trong nước.
Nh́n ở góc độ khác, chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan cho rằng Chính phủ cần hỗ trợ để các DN Việt Nam bật lên, tránh t́nh trạng các ngành công nghiệp Việt Nam dần dần rơi hết vào bàn tay khống chế của các DN nước ngoài.
‘Ví dụ như hiện nay các DN nước ngoài chiếm tới 65% lượng xuất khẩu, trong khi các DN Việt Nam th́ cứ tụt hoài xuống kể cả trong những ngành tương đối đơn giản như dệt may, da giày…’, bà Lan nói.
Phải đặt doanh nghiệp có vốn nước ngoài vào chương tŕnh tái cơ cấu
Nhân câu chuyện sửa điều 170
Luật doanh nghiệp vừa bàn thảo tại kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa 13, đa số các đại biểu cho rằng phải sửa lại. Tức là hiện nhiều DN có vốn đầu tư nước ngoài giấy phép đă hết hạn sử dụng dẫn đến nguy cơ phải chấm dứt hoạt động, giải thể.
Theo dự thảo Luật sửa đổi điều 170 của Luật Doanh nghiệp, khoản 2 điều 170 được sửa đổi theo hướng doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài được thành lập trước ngày 1/7/2006, có quyền thực hiện đăng kư lại để tổ chức quản lư, hoạt động theo quy định của luật này và pháp luật có liên quan.Một vị đại biểu QH cho biết, nhân cơ hội này, cơ quan chức năng rà soát lại để xem ngành nào cần thiết, ngành nào không để tránh t́nh trạng các DN đă đủ thời gian hoàn vốn, làm ăn kiểu ‘cho xong’ gây nguy hại cho môi trường chung.
Vị này nói, chiểu theo Đề án tái cơ cấu hiện nay, các DN có vốn nước ngoài cũng phải đặt lên bàn cân và chỉ nên lựa chọn những ngành công nghệ cao.
Theo Đại biểu Nguyễn Công Hồng (Đồng Nai), hiện nay với 41 doanh nghiệp đă hết hạn giấy phép đầu tư bây giờ vẫn tiếp tục hoạt động ở đây hoặc có yêu cầu đăng kư lại th́ phải quy định rơ thời hạn bao nhiêu.
‘Nếu nói là được đăng kư lại th́ thời gian là như thế nào. Tôi cho rằng phải quy định chặt chẽ hơn là phải có thời hạn. Tôi thiên về hướng không nên, nếu chúng ta đă v́ mục tiêu, v́ chủ trương là để thu hút nguồn vốn đầu tư và cố gắng tạo điều kiện để khuyến khích họ ở lại tiếp tục đầu tư th́ chúng ta cũng không nên', ông Hồng nói.
Nói như GS.TSKH Nguyễn Mại, hiện nay tổng số vốn đầu tư FDI là 10-12 tỉ đô la (như vậy chiếm 25-27% so với tổng đầu tư xă hội). Nhiều lĩnh vực sẽ ‘bội thực’ không c̣n chỗ cho doanh nghiệp trong nước.
Vấn đề bây giờ là phải có lựa chọn chứ không nên chạy theo số lượng các con số đầu tư trực tiếp nước ngoài nữa. Chọn để làm thế nào có hiệu quả chứ không nên quan tâm vốn là bao nhiêu.
Nguồn : Dân Việt
Sự thật là VN đang đă và sẽ có thể trở thành băi rác thế giới"
