Như đă đưa tin, chính phủ Colombia vừa thông báo t́m thấy xác của một con tàu lớn của Tây Ban Nha! Điều đặc biệt là chở đầy vàng, bạc và những đồ vật có giá trị khác! Đây có thể coi là một kho báu khổng lồ đă bị ch́m tại biển Caribe cách đây 307 năm. Các chuyên gia cho rằng, mặc dù có ư nghĩa quan trọng về lịch sử và văn hóa, nhưng việc phát hiện xác tàu San Jose có khả năng dẫn đến bùng phát tranh căi về mặt pháp lư.
Xác tàu đắm chứa đầy vàng bạc
“Là người đứng đầu quốc gia, tôi rất vui mừng thông báo, không c̣n nghi ngờ ǵ nữa, chúng ta đă t́m thấy tàu San Jose bị ch́m cách đây 307 năm. Đây là kho báu quư giá nhất từng được t́m thấy trong lịch sử nhân loại”, Tổng thống Colombia Juan Manuel Santos thông báo hôm 5-12. Tổng thống Colombia cho biết, nước này đă mất 2 năm nghiên cứu các bản đồ lịch sử, khí tượng học và sử dụng công nghệ t́m kiếm đáy biển tiên tiến nhất để xác định vị trí tàu San Jose. Theo Guardian, một cuộc t́m kiếm do Viện Nhân chủng học và Lịch sử phối hợp với hải quân Colombia thực hiện xác định con tàu hiện nằm ở độ sâu 300m, cách bờ biển thành phố Cartagena của Colombia hơn 25km. Tổng thống Juan cũng cho hay, một viện bảo tàng sẽ được xây dựng ở thành phố Cartagena để trưng bày những đồ vật t́m thấy trên tàu.
San Jose được biết đến là một trong những con tàu mang theo lượng hàng hóa có giá trị lớn nhất trong lịch sử hàng hải thế giới. Tàu San Jose đă bị tàu chiến Anh tấn công vào năm 1708, trong lúc đang chở đầy vàng, bạc, trang sức và những loại đá quư khác, thu thập được từ những thuộc địa của Tây Ban Nha ở Nam Mỹ. Con tàu này, dự định vận chuyển số hàng trên đến Tây Ban Nha để giúp tài trợ cuộc chiến của Vua Philip V với Anh, đă bị đánh ch́m ở biển Caribe, làm gần như tất cả 600 người trên tàu thiệt mạng.
Những người săn kho báu đă truy t́m xác tàu San Jose từ nhiều thập kỷ nay. Theo Công ty Sea Search Armada của Mỹ (SSA), năm 1981, họ đă định vị được con tàu ngoài khơi bờ biển của Colombia và thỏa thuận với Chính phủ Colombia chia đôi khoản tiền thu được từ khám phá này. Tuy nhiên, Chính phủ nước này sau đó rút khỏi thỏa thuận và nói rằng tài sản của con tàu thuộc về họ. Quốc hội Colombia c̣n thông qua một luật mới trao cho nước này mọi quyền hành đối với kho báu bên trong tàu đắm và chỉ chia cho SSA 5% giá trị kho báu gọi là “phí t́m thấy”.
Tranh căi pháp lư kéo dài
Vụ việc dẫn đến một cuộc tranh căi pháp lư kéo dài nhiều thập kỷ và vào năm 2011 một ṭa án ở Mỹ đă ra phán quyết, con tàu là tài sản của Chính phủ Colombia. Trong một cuộc họp báo cuối tuần trước, Bộ trưởng Văn hóa Colombia Mariana Garcés Córdoba nói rằng, tất cả các thách thức pháp lư đều đă được phân xử theo hướng có lợi cho chính quyền Colombia và SSA không có quyền lợi ǵ đối với kho báu trên tàu San Jose.
Trong khi đó, chính quyền Tây Ban Nha cũng đang cân nhắc việc đ̣i quyền sở hữu đối với kho báu trên tàu San Jose. Ông Jose Maria Lasalle, Bộ trưởng Văn hóa Tây Ban Nha cho biết, Tây Ban Nha đang kiểm tra các thông tin do Colombia cung cấp trước khi quyết định “nên hành động như thế nào”. Như vậy, sau hơn 300 năm ch́m dưới đáy biển, số phận con tàu San Jose vẫn chưa được định đoạt. Cuộc chiến pháp lư tranh giành khối tài sản trị giá ước tính lên tới 17 tỷ USD chứa bên trong tàu được dự báo sẽ c̣n kéo dài trong nhiều năm.
Cũng liên quan đến xác tàu đắm, hồi năm 2012, sau hơn 4 năm tranh căi pháp lư, Ṭa án Tối cao Mỹ đă buộc Công ty Odyssey Marine Exploration của Mỹ phải trả lại cho Tây Ban Nha kho báu mà họ đă trục vớt từ con tàu Nuestra Senora de las Mercedes bị hải quân Anh đánh ch́m ngoài khơi Bồ Đào Nha hồi tháng 10-1804.