During my freshman year in high school, my science teacher assigned us to interview people in the community about how they use science in their careers. Although I don’t remember most of the people I spoke with, I can tell you that I spent meaningful time with a local community pharmacist who changed my life.
What I saw was a man who loved his career and truly cared for his patients. In an instant, I knew that I wanted to become a pharmacist, and I never wavered from that goal throughout high school.
Knowing what you want to be when you grow up at age 14 is unusual, but it is very liberating. I simply had to work backwards to figure out how to achieve my goal of becoming a pharmacist.
After high school, I chose to attend Ohio Northern University (ONU) because it had a unique pharmacy program. Rather than attending college for 2 years and then applying to the pharmacy program, ONU students were admitted to the College of Pharmacy from day one.
Although it was expensive, being in pharmacy school from day one and avoiding the risk of rejection made it worthwhile for me.
In college, I spent a lot of time in the library. Although the classwork was difficult, I did well with one exception: organic chemistry.
I did fail organic chemistry—a notorious “weed out” course—but I successfully retook the class over the summer and graduated on time with the rest of my classmates. Failing a course is a difficult stumbling block, but I stood strong and persevered.
Today, I’m thankful for the wonderful pharmacy profession for so many reasons.
First, I’m thankful that community pharmacists are the health care professionals most accessible to the public. If my local pharmacist wasn’t accessible to me, then I likely would have taken a different career path.
Second, I’m proud of the work we pharmacists do, the diversity of our career options, and the relationships we share with our patients and fellow health care providers.
Pharmacy is a profession that makes a real difference in people’s lives. It certainly has made all the difference in mine.
Anh em chúng ta người trước kẻ sau ai rồi cũng già. Làm sao tránh được! Đã có "sinh" là có "lão". Một giai đoạn tất yếu của cuộc sống. Nếu ngày đầu tiên mình sinh ra mà đã biết nghe, biết nói, nếu có ai bảo rằng mỗi ngày mình lớn lên là một ngày mình sẽ già đi, và tiến dần về cõi chết, chắc chắn là mình đã không tin. Tại sao lại bi quan vậy? Nói chi chuyện giả tưởng nghe như lối đặt câu với mệnh đề giả định trong một lớp học ngoại ngữ, ngay trong những giai đoạn trưởng thành từ thuở niên thiếu cho đến khi lăn lóc vào đời, có mấy ai ngừng lại vì những bận tâm liên quan đến lão suy hay lão hoá, trừ những thiền sư hay những chú tiểu trong chùa. Giòng sống cứ thế mà cuốn trôi đi, mỗi kiếp nhân sinh như một chiếc lá giữa giòng, trôi từ đầu nguồn ra sông, ra biển. Đâu có như con cá hồi (salmon) sau năm năm ở biển lại quay ngược trở về nguồn để sinh, để chết!
Trong lớp sinh lý học phổ thông, học sinh trung học đã được biết về tiến trình già-chết của các tế bào trên thân thể con người. Từng giây, từng phút. Nhưng biết để mà biết. Đó chỉ là chuyện tăng trưởng và đào thải trong thân thể con người! Hay trong lớp siêu hình học nhập môn, khi nêu lên những vấn nạn về cuộc sống như "Ta là ai?" , "Ta từ đâu tới?" hay "Ta sẽ đi về đâu?", thì cũng chỉ là để đáp ứng một nhu cầu giới hạn nhất định trong phạm vi lớp học. Rời khỏi trường rồi, còn mấy ai nhớ những buổi hăng say thảo luận về các vấn đề triết lý trừu tượng ngày xưa? Còn bao nhiêu chuyện quan trọng, bức bách hơn. Chuyện bây giờ lo đã muốn bức hơi, đa mang chi chuyện của ngày mai, chưa tới.
Nhưng cái già nó vẫn tới và tới với mình chầm chậm, từ từ. Nhiều khi nó đến rồi mà mình vẫn chưa hay. Sở dĩ như vậy là vì hình như ai cũng phải qua một giai đoạn tự phủ nhận (self-denial) trước khi chịu nhận là mình bắt đầu già. Giai đoạn này dài ngắn còn tùy ở cá tánh và hoàn cảnh của mỗi người. Thật sự ra phải nói là cũng có người tuy tuổi đời còn thấp, nhưng trong cách suy nghĩ hay ứng xử xem ra thì đã có những phản ánh tiêu biểu của người già như phản ứng chậm chạp, nói năng lẩm cẩm, xoay trở vụng về, để đâu quên đó, còn đi lại thì như là người chỉ còn nửa bầu sinh khí. Lại cũng có người tuy tuổi tác đã cao nhưng lúc nào cũng mau mắn, nhanh nhẹn, nói năng mạch lạc, lớp lang, đầu óc minh mẫn, sáng suốt, ưa thích những sinh hoạt ngoài trời như tắm biển, chơi thể thao, sẵn sàng tham gia các buổi họp mặt với bạn bè, không quá ngần ngại, đắn đo trước những chuyến đi xa, bao giờ cũng sốt sắng, vui vẻ, lạc quan, biết sống trọn vẹn với cái bây giờ thay vì bận bịu, lo toan về cái tương lai, chưa tới.
Trong phạm vi bài này tôi không muốn kể lại đây những nhận định của các nhà chuyên môn về tuổi già và người già khi họ giải thích "thế nào là già" hoặc "tại sao ta già". Tôi chỉ muốn chia xẻ một số ghi nhận của chính bản thân mình, một người cũng đã quá cái ngưỡng 60, về những biến đổi tâm sinh lý trong con người mình cũng như về những khó khăn khi đối phó với những dấu hiệu biến đổi đó trước khi chấp nhận "chung sống hòa bình" với nó. Do đó mà có cái tựa đề như trên là "Già Ơi, Chào Mi!"
Tục ngữ Anh có câu "A man is as old as he feels, and a woman as old as she looks", nghĩa là cái già của đàn ông tùy thuộc vào cảm nghĩ của chính anh ta. Nếu anh ta vẫn cảm thấy mình trẻ trung, khỏe mạnh, thì tuổi tác có quan hệ gì đâu. Cũng như đối với người đàn bà, nếu dung nhan vẫn tươi tắn, mặn mà thì già trẻ cũng thế thôi, nhắc đến làm chi. Tựu trung già hay không là tùy ở cái đầu của mình. Bởi thế tôi rất tâm đắc với câu trích dẫn (không có ghi rõ tác giả) sau đây trong tập sách "Già ơi! Chào bạn!" của BS Đỗ Hồng Ngọc mà Anh Hà Quí Phú, một bạn đồng nghiệp cũ cùng tuổi ở Đà Nẳng, vừa gởi cho: "Age is mostly a matter of the mind! If you don't mind, it doesn't matter" (Tuổi tác là chuyện cái tâm, nếu ta không thèm quan tâm, chả có vấn đề tuổi tác!)
Nếu mình ngồi lại với nhau và hỏi nhau "Bạn thấy mình già từ lúc nào?" thì chắc chắn là mỗi người sẽ trả lời một cách, không ai giống ai. Nói như một người bạn của tôi, anh Tôn Thất Khoát : "Nếu ra bãi biển Santa Monica hay Malibu mà tình cờ được xem một màn quay "Baywatch" với những nữ tài tử trẻ trung, hấp dẫn trong show này diễn xuất bằng xương bằng thịt ngay trước mắt mình, nhởn nhơ, khêu gợi, mà trong lòng vẫn thấy dửng dưng, nguội lạnh thì phải nhận là mình đã già." Tếu, nhưng không phải là hoàn toàn sai. Khi chất testosterone trong cơ thể mình đã càng ngày càng khô cạn thì phản ứng như vậy đâu có gì là khó hiểu!Thật sự ra đối với các nhà khoa học thì dấu hiệu sinh lý của tuổi già đã được nghiên cứu từ lâu. Đại loại, nếu bỏ qua các giai đoạn chuyển tiếp từ tuổi 20 đến tuổi 60 mà chỉ so sánh một người đã quá 60 với thời anh mới 20 tuổi, thì theo Curtis Pesman, tác giả cuốn "How a Man Ages," ta có thể ghi nhận những thay đổi như sau:
Da mỏng hơn và chùng xuống, độ co giản của da càng ngày càng giảm sút, và qua nhiều năm tháng biểu lộ vui, buồn, sướng, khổ, những nét nhăn trên mặt đã hằn sâu và lớn. Tóc bạc, thưa, và nhẹ hơn, đường kính của tóc chỉ còn 86 microns (1 phần triệu của 1m) so với 101 microns hồi 20 tuổi.
Hai tròng mắt bị co lại, mức độ ánh sáng vào đến võng mạc giảm đi, khó phân biệt được sự vật trong tối, do đó mà khi đọc cần phải có ánh sáng đủ.
Tai không còn nghe được tiếng động trên tầm 10,000 hertz, như tiếng hót của chim, vì chức năng chuyển thể độ rung từ tai ngoài vào tai trong đã suy thoái.
Men răng càng ngày càng mòn dần vì quá trình nhai, nghiến, trong khi đó lợi răng co rút lại, làm lộ rõ khoảng trống giữa các chân răng.
Xương mất dần calcium, trở nên xốp, dòn, dễ gãy, lớp sụn ở các đầu khớp không còn nguyên vẹn, chất nhờn giữa các khớp khô đi, sinh ra di chuyển chậm, khó khăn.
Tim không còn bơm đủ máu ra khắp châu thân, một phần do cholesterol đóng dày trên thành động mạch làm tim phải hoạt động nhiều hơn mới bơm được máu đi.
Các cơ bắp làm cho phổi hoạt động bình thường suy yếu dần, độ co giản của lồng ngực yếu đi, làm cho lượng dưỡng khí hít vào chỉ còn bằng một nửa thời 20 tuổi.
Trọng lượng của thận giảm từ 20% đến 30%, sức lọc chất thải của thận chỉ bằng nửa hồi trẻ, và sức chứa của bọng đái cũng chỉ còn chừng một nửa (8 fluid ounces, khoảng non 230cl).
Với năm tháng qua đi, khối não cũng rút nhỏ lại và giảm trọng lượng, hàng tỷ tế bào não bị mất đi, trí nhớ bị giảm sút.
Những thay đổi trên thì ít nhiều ai cũng nhìn thấy, nhất là nơi người khác. Với tôi, đèn đỏ đầu tiên báo động tiến trình lão suy đã bắt đầu là cách đây 7 năm, lúc tôi phải vào Bệnh viện Hoag ở Newport Beach để mổ tim và thay van (mitral valve). Trước khi vào phòng mổ tôi cũng đã cố tìm đủ mọi lý do để tự thuyết phục cho quyết định của mình, mà lý do nặng ký nhất vẫn là "wear and tear." Có tốt đến đâu mà dùng lâu ngày cũng phải mòn, phải rách. Cũng như chạy xe thì đến lúc cũng phải thay 4 vỏ xe. Cũng như cái máy giặt trong nhà, cái lò trong bếp, hay cái bóng đèn trên trần. Sử dụng cẩn thận đến đâu đi nữa thì đến lúc hỏng cũng phải thay. Nhưng thay van là để được sinh hoạt bình thường trở lại, đâu có nghĩ là cơ thể mình đã bắt đầu già!
Rồi 3 năm sau khi mổ, theo khuyến cáo của những người có thẩm quyền, tôi lại phải ngưng chơi tennis, một thú tiêu khiển cuối tuần mà bao nhiêu năm ròng tôi thích thú đeo đuổi với tất cả hăng say, nhiệt tình. Lý do là chứng đau nhức phần lưng dưới (lower back) cứ dai dẳng, không dứt. Bản án thứ hai: Sau khi xem hình quang tuyến chụp phần lưng dưới, bác sĩ phán là tuy chưa trầm trọng nhưng đã có dấu hiệu suy thoái giữa các khớp xương L2-L3, L3-L4, và L4-L5 là các khớp xương ở phần lưng dưới, nghĩa là chất nhờn đã khô đi, lớp sụn bao quanh các khớp đã mòn (Multilevel Degenerative Disease), khoảng cách giữa các đốt xương sống ở vùng này đã rút ngắn lại, và các ngạnh của khớp xương đã bắt đầu nhô ra (Multilevel Spondylosis). Tóm lại đây là dấu hiệu của bệnh lão suy. Nhưng nói là "bệnh" thì nghe ghê quá! Làm sao tuổi mình mà gọi là già!
Tuy nhiên với bản án khắc nghiệt đó tôi bắt đầu âm thầm tìm cách cưỡng chống lại, ít nữa là cũng để "trì hoãn chiến". Theo các bác sĩ tây y thì không có thuốc chữa. Có loại thuốc với hỗn hợp của hai chất glucosamine và chondroitin được quảng cáo ầm ĩ là có thể làm giảm đau ở các khớp thì Cơ quan Quản trị Thực và Dược Phẩm (U.S. Food & Drug Administration) lại chưa chuẩn nhận là có giá trị lâm sàng. Đồng thời nó cũng có thể có phản ứng nghịch đối với các loại thuốc làm loãng máu. Chất nhờn giúp các khớp chuyển động dễ dàng, tự nhiên, là của "trời cho", đến một tuổi nào đó sẽ khô dần đi, không có thần dược nào có thể tái tạo nó lại được. Nhưng các bác sĩ đông y lại quả quyết là được. Đau ở lưng là do gan nóng, hoặc thận suy. Nếu kiên nhẫn uống theo toa của các vị này đảm bảo sẽ lành. Thế là lại âm thầm đi bổ thuốc, nghe thầy nào hay xa đâu cũng tìm đến, thuốc sắc (ba, bốn chén còn một), thuốc tể, thuốc ngâm rượu. Thử hết, xem có kết quả gì không. Nhưng cái đau âm ĩ vẫn còn.
Cái khó đối với tôi còn ngặt nghèo hơn so với những anh em khác cùng bịnh trạng là tuy đau nhưng không thể dùng các loại thuốc giảm đau hiện có vì sợ phản ứng nghịch với loại thuốc làm loãng máu (Coumadin) mà tôi vẫn phải uống hằng ngày sau khi thay van nhân tạo bằng kim loại.
Song song với những cố gắng chữa trị bằng thuốc, tôi còn tìm cách thăm dò, luyện tập theo nhiều phương pháp khác nhau, mỗi cách đều có một mức độ công hiệu nhất định, do bằng hữu hoặc các anh chị sinh viên đã từng có thời học ngoại ngữ với tôi biết tôi đau nên đề nghị luyện tập thử. Cũng xin kể ra đây những môn tôi đã có tập qua để có anh em nào đồng bệnh cùng trao đổi kinh nghiệm cho vui:
Yoga (Hatha Yoga và Pitales Yoga) tại các trung tâm 24-Hour Fitness.
Khí công Thiếu Lâm Tự, theo cách hướng dẫn của tác giả Wong Kiew Kit trong cuốn Chi Kung for Health and Vitality.
Phương pháp thở sâu, chậm, nhẹ, và đều trong cuốn Wujishi Breathing Exercise của tác giả Men Den.
Phương pháp Đạt Ma Dịch Cân Kinh.
Phương pháp Thiền Vô Cực do Thầy Tôn Thất Hanh, nguyên giáo sư Quốc Học, Huế, giới thiệu.
Phương pháp Hồi Xuân gồm năm thế tập của các tu sĩ Tây Tạng do Peter Kelder thuật lại trong cuốn Ancient Secret of the Fountain of Youth.
Tôi đã tập qua các phương pháp được giới thiệu cũng như một số phương pháp khác do các bạn thân quen vốn là võ sư chỉ giáo mà tôi không tiện kể hết ra đây, mỗi môn tôi tập một thời gian để tìm xem phương pháp nào phù hợp cũng như thuận tiện và công hiệu với mình nhất. Mấy năm gần nay tôi cố gắng đều đặn tọa thiền mỗi buổi sáng (theo Sổ tức quán) và tập Thái Cực Quyền là chính. Và đã thấy có phần nào giảm đau, không gay gắt như những năm trước đây.
Điều đáng nói không phải là chuyện phải kiên trì tập luyện, vì đây là nhu cầu sinh tử, mà chính là mình phải trực diện với thực trạng của thân thể mình, coi lão hóa là một phần của tiến trình tất yếu, tự nhiên, không có gì phải quá lo âu, sợ hãi. Và như đã nói ở trên, biết nó làm khổ mình, nhưng vẫn phải làm lành với nó, chung sống hòa bình với nó, thực tế khắc chế nó được đến đâu hay đến đó, không nôn nóng, hối hả, không trông chờ phép lạ mà mình biết ở tuổi này khó còn có thể xảy ra.
Gần đây tôi lại tình cờ đọc được bài "Tính Tuổi Theo Lối Mới" (Calculate Your Age in Neo-Years) trên trang nhà của Giáo sư Tiến sĩ Davis Demko có liên quan đến cách suy nghĩ về tuổi già. Theo ông, 75% tiến trình lão hóa của con người có thể điều chế được do tác động của sáu yếu tố sau đây:
Khắc chế yếu tố di truyền. Dĩ nhiên yếu tố di truyền tạo cho mỗi con người một tình trạng có thể bị mắc những bệnh mà cha mẹ người đó đã từng bị, nhưng những phương pháp phòng ngừa và bảo vệ sức khỏe hiện đại, nếu áp dụng đúng mức, có thể làm giảm đi rất nhiều tính đe dọa của yếu tố này.
Tập thể dục, thể thao. Rất nhiều các chứng đau nhức phát sinh do thiếu hoạt động. Nếu luyện tập thường xuyên thì hệ thống tim mạch sẽ được bảo toàn, xương và bắp thịt sẽ rắn chắc, khỏe, và sự phối hợp chân tay sẽ nhịp nhàng, hữu hiệu.
Tinh thần luôn được kích thích. Những người tưổi cao mà vẫn có những sinh hoạt tinh thần đều đặn và đầu óc luôn luôn được kích thích, suy nghĩ, tìm tòi như đọc sách, học ngoại ngữ, chơi ô chữ, hay tham gia vào các cuộc thảo luận hứng thú sẽ giữ được tinh thần minh mẫn, tỉnh táo lâu dài.
Có tập quán dinh dưỡng tốt. Cách tốt nhất để chống lại già trước tuổi hay bệnh tật. Thức ăn là năng lượng. Phải tìm hiểu những phương cách dinh dưỡng lành mạnh, cũng như những sinh tố hay khoáng chất mà cơ thể mình cần.
Sống có ý nghĩa. Sống phải có những mục đích đáng đeo đuổi. Ý thức rõ mục đích công việc mình đang làm dễ gây cho mình cảm hứng, giúp mình tập trung, chú ý, tránh được buồn nản, bẳn gắt, và kết quả tích cực sẽ nâng cao giá trị của chính mình.
Biết phòng ngừa bệnh tật. Đây là yếu tố quan trọng có giá trị điều chế tiến trình lão hóa.
Cần khám tổng quát thường xuyên để kịp ngăn chận các bệnh hiểm nghèo. Đừng bao giờ nghĩ là các chứng đau nhức hành hạ mình chỉ là hậu quả của tuổi già.
Sau khi phân tích các yếu tố nói trên, Giáo sư Demko đề nghị một lối tính tuổi mới mà ông cho là chính xác hơn. Ông đặt tên cho công thức tính tuổi của ông là: DNA-Plus. DNA là viết tắt của Demko's Neo Age, Plus ngụ ý là già với những đặc tính tích cực. Công thức DNA-Plus tính trung bình của 4 lọai tuổi:
Tuổi thời gian, tính theo số năm đã sống.
Tuổi thể chất, tính theo tình trạng sức khỏe.
Tuổi xã hội, tính theo mức độ sinh hoạt hằng ngày trong việc làm, đời sống gia đình, giải trí, hay các công tác thiện nguyện.
Tuổi tâm lý, tính theo khả năng đối phó với khủng hoảng, mâu thuẫn, sự căng thẳng trong đời sống, hay thích ứng với mọi sự thay đổi bất ngờ.
Nếu áp dụng công thức này cho một người đã sống đến 80 năm (tuổi thời gian), có tình trạng sức khỏe của một người sống 70 năm (tuổi thể chất), có mức độ hoạt động của một người sống 60 năm (tuổi xã hội), và có khả năng ứng phó của một người mới sống 50 năm (tuổi tâm lý), thì tuổi trung bình của người này sẽ là (80+70+60+50) : 4 = 65 tuổi (Neo Years), nghĩa là tuổi chính xác của người này chỉ mới 65 chứ không phải là 80 theo cách suy nghĩ thông thường.
Bởi vậy cho nên, các Anh các Chị ơi, hãy mỉm cười như tôi mỗi buổi sáng khi thức dậy và bắt đầu ngày mới với một nụ cười: Già ơi, Chào Mi!
Vâng, đúng vậy. Tuổi già đã đến với tôi, và tôi đã làm thân với nó. Vì tò mò tôi cũng đã tính tuổi tôi theo công thức DNA-Plus của Giáo sư Demko. Bây giờ đến lượt Anh và Chị. Anh, Chị thử tính xem mình bao nhiêu tuổi?
Sổ Mũi, Hắt Hơi, Rát Cổ, Xin Đừng Vội Dùng Kháng Sinh - BS Nguyễn Ý Đức
Hắt hơi là chuyện thường xảy ra khi bị cảm lạnh. (Hình: stjhs.org)
Thời tiết bắt đầu chuyển động. Cho nên nhiều người đã bắt đầu than phiền khó chịu với sổ mũi, hắt hơi, cảm lạnh. Và cũng không thiếu gì người vội vàng lục lọi tìm kiếm vài chục viên kháng sinh để tiêu trừ bệnh tật. Vì sợ rằng để lâu thì bệnh nặng thêm.
Ðây là hành động đáng khen và cũng cần xét lại. Khen vì đã biết tự lo tự liệu nhưng có điều hơi “nhanh nhẩu đoảng.”
Giới chức y tế khắp nơi vẫn luôn luôn nhắc nhở rằng thủ phạm những cảm lạnh vào cuối Thu đầu Ðông của mỗi năm không phải do vi khuẩn gây ra. Ða số hung thần là những cô những chú siêu vi sinh vật virus bất trị, ngang ngược.
Kháng sinh đều bó tay trước sự hoành hành của các tiểu yêu này. Cho nên dùng kháng sinh chẳng những vô hiệu mà còn gây ra nhiều rủi ro xấu.
Sự khác biệt giữa virus và vi khuẩn
Vi khuẩn (bacteria) là những vi sinh vật đơn bào, sinh sản vô tính bằng cách phân chia nhân đôi tế bào. Vi khuẩn có khắp mọi nơi: trong nước, đất, không khí. Nhiều loại sống ký sinh ở người, súc vật và cây cối. Trong cơ thể, vi khuẩn nhởn nhơ đầy rẫy ngoại trừ máu và nước tủy sống. Không phải tất cả vi khuẩn đều có hại, vì một số giúp cơ thể trong nhiều lãnh vực khác nhau. Kháng sinh có thể khuất phục được hầu hết các bệnh do vi khuẩn gây ra.
Còn virus là những “hạt” rất nhỏ, có khả năng sinh sản nhưng chỉ tồn tại được ở trong tế bào sống. Ra không khí một thời gian ngắn là chúng hai năm mươi tiêu tùng. Kích thước của virus rất nhỏ nên không nhìn thấy qua kính hiển vi quang học.
Nhỏ vậy mà chúng đã và đang gây ra những bệnh quái đản giết hại có khi cả mấy chục triệu sinh linh, người và súc vật. Như là cảm lạnh, cúm, đa số viêm cuống phổi và cuống họng; bệnh sởi, quai bị, thủy đậu, herpes, đậu mùa, tê liệt trẻ em, bệnh dại, viêm gan.
Ðặc biệt trong những thập niên qua, các bệnh liệt kháng HIV-AIDS, cúm gia cầm đang hầm hừ đe dọa nhân loại và các quốc gia đang sát cánh với nhau dốc toàn lực phòng chống. Kháng sinh không có hiệu lực với virus nhưng một số bệnh có thể kiểm soát được bằng chủng ngừa vắc xin.
Làm gì khi sổ mũi, hắt hơi?
Sổ mũi là chuyện thường xảy ra khi bị cảm lạnh, đặc biệt ở trẻ em.
Khi vi sinh vật xâm nhập mũi, mũi phản ứng bằng cách tiết ra chất lỏng trong để loại bỏ các tác nhân này khỏi lỗ mũi và xoang mũi. Sau vài ngày, hệ thống miễn dịch của cơ thể bắt đầu hoạt động, phản công lại các cô chú virus, nước mũi trở thành mầu trắng hoặc vàng.
Kháng sinh không làm bớt ho, bớt chảy nước mũi. (Hình: mutantworkout.org)
Rồi đến khi vi sinh vật tăng sinh trong mũi, chúng sẽ làm nước mũi có màu xanh xám. Ðó là những diễn tiến bình thường. Và khi mũi bị chất tiết kích thích thì ta phải hắt hơi, để gạt bỏ những chất này. Ðôi khi chất tiết xuống cuống họng, ta ngứa cổ; xuống cuống phổi, ta ho sù sụ.
Khi thấy vậy, ta nên kiên nhẫn chờ đợi vài ngày, đừng vội vàng dùng kháng sinh. Lý do là kháng sinh KHÔNG làm bớt ho, bớt chảy nước mũi hoặc đau nhức xương thịt, mà chúng tự hết sau ít hôm.
Có nhiều thuốc trị chảy nước mũi hiệu nghiệm. Chẳng hạn nhiều người chỉ cần nhỏ mấy giọt nước pha muối, hít thở vào máy bốc hơi lại giải quyết được vấn nạn mau chóng. Kháng sinh chỉ nên dùng nếu thầy thuốc nói bị bội nhiễm vi khuẩn như viêm xoang sinusitis, sưng phổi.
Cảm lạnh, cúm có cần đến kháng sinh?
Như đã thưa ở trên, cảm lạnh và cúm là do virus gây ra.
Cảm lạnh (common cold) là bệnh cấp tính do siêu vi thuộc nhóm rhinovirus, tác hại trên mũi, xoang mặt, cuống họng, thanh quản, đôi khi xuống tới cuống phổi. Bệnh này chưa có thuốc chủng ngừa.
Còn cúm do virus Influenza A và B gây ra. Siêu vi này thay đổi cấu trúc mỗi năm do đó sự trầm trọng của bệnh cũng thay đổi. Nhưng cúm có thể ngăn chận lây lan được bằng chủng ngừa trước mùa cúm khoảng một tháng. Ðọc xong bài này, xin mời quý thân hữu đi chích ngừa ngay cho kịp. Vì ở các xứ lạnh, cúm đến vào mùa Ðông, từ Tháng Mười Một trở đi tới Tháng Hai, Tháng Ba. Còn ở xứ nóng thì cúm xảy ra hầu như quanh năm.
Kháng sinh không tiêu diệt được virus. Bị cảm lạnh, cúm mà dùng kháng sinh chẳng những vô ích tốn tiền, không chữa được bệnh, không ngăn ngừa sự lan truyền bệnh sang người khác, không làm mình cảm thấy khỏe hơn. Trái lại còn đưa tới nhiều ảnh hưởng xấu như nhờn thuốc, tốn tiền, phí phạm dược phẩm.
Thường thường cảm lạnh, cúm tự lành sau khi bệnh đã hoàn tất chu kỳ là hai ba tuần lễ. Ðiều trị bao gồm sự hỗ trợ như uống nhiều chất lỏng (nước lã tinh khiết, nước trái cây, nước súp) để tránh khô nước; hít thở trong máy phun hơi hoặc nhỏ mấy giọt nước pha muối vào mũi nhiều lần trong ngày; làm dịu đau cuống họng với ngậm vài viên nước đá cục, súc miệng với dung dịch diệt trùng.
Ho là phản ứng tự nhiên của cơ thể để đẩy nước tiết ra khỏi phổi nên cũng chẳng cần quan tâm. Nhưng nếu ho nhiều đến đau ngực, rát họng, mệt mỏi thì uống mấy thìa thuốc giảm ho. Chỉ khi nào có dấu hiệu bội nhiễm vi khuẩn như sưng phổi mới cần đến kháng sinh. Mà khi bác sĩ cho toa thì uống đủ ngày, đúng liều lượng đã ghi trong toa thuốc, chứ đừng thấy bớt là ngưng, để dành thuốc cho kỳ sau.
Riêng cúm thì bác sĩ có thể cho mấy loại thuốc như Tamiflu, Relenza, Amantadine, Rimantadine …
Rửa tay thường xuyên, tránh tiếp xúc quá gần với người bệnh là những phương thức rất hữu hiệu để ngăn ngừa sự lan truyền bệnh gây ra do virus.
Rủi Ro Bị Bắt Lầm Vào Viện Tâm Thần, Làm Thế Nào Để Chứng Minh Bạn Là Người Bình Thường
Tại một bệnh viện tâm thần của nước Ý, do tài xế chuyên chở bệnh nhân lơ là nhiệm vụ mà bắt nhầm ba người bình thường. Ba người đó bị nhốt trong viện ròng rã suốt 28 ngày trời, hai người trong số đó còn suýt chút nữa vì điều này mà biến thành bệnh nhân tâm thần thật sự. Và làm thế nào họ đã thoát ra được?
Grey Back, ký giả của tạp chí Toread của Mỹ đã đến nước Ý để mà tiến hành phỏng vấn ba người bất hạnh vừa mới được cứu thoát này.
Nguyên ban đầu, một tài xế phụ trách vận chuyển những người mắc bệnh tâm thần, trên đường đã để cho ba người bệnh bỏ chạy mất. Để không bị mất việc, ông ta lái xe đến một trạm xe buýt, bảo với mọi người rằng ông lái xe miễn phí. Cuối cùng, ông đã “dụ” được 3 người lên xe, rồi gắn mác “bệnh nhân tâm thần” vào những vị khách này.
Như mọi người chúng ta đều biết, một người bị bệnh tâm thần nếu muốn ra khỏi bệnh viện thì cách duy nhất chính là chứng minh bản thân mình không bị bệnh tâm thần. Ba người họ đã làm được điều đó như thế nào?
Theo báo cáo của Grey Back, hai người trong số họ đã dùng đủ mọi cách để mà chứng minh với nhân viên y tế rằng mình không phải người điên. Tuy nhiên, họ nói càng nhiều nhân viên y tế càng tin chắc rằng họ chính là người điên.
Dưới đây là cuộc phỏng vấn của anh với A
Grey: Khi ông bị nhốt vào trong bệnh viện tâm thần, ông đã nghĩ ra cách gì để mà giải cứu mình vậy?
A: Tôi nghĩ rằng, nếu muốn đi ra, trước hết cần phải chứng minh rằng bản thân mình không có bị bệnh tâm thần.
Grey: Vậy ông đã chứng minh như thế nào?
A: Tôi nói: ‘Trái đất hình cầu’, câu nói này chính là chân lý. Tôi nghĩ, người nói ra chân lý sẽ không bị xem là bệnh tâm thần.
Grey: Cuối cùng ông có thành công không?
A: Không, khi tôi nói câu này đến lần thứ 14, nhân viên y tế đã chích một mũi kim vào mông tôi.
Dưới đây là cuộc phỏng vấn với C
Grey: Ông đã ra khỏi bệnh viện tâm thần như thế nào?
C: Tôi và A được B cứu ra ngoài đấy. Anh ấy đã thành công mà ra khỏi bệnh viện tâm thần, sau đó liền đi báo cảnh sát.
Grey: Lúc đó, chẳng phải ông cũng tìm cách để ra khỏi đó?
C: Đúng vậy, tôi nói với họ rằng tôi là nhà xã hội học. Tôi nói rằng tôi biết tổng thống nhiệm kỳ trước của nước Mỹ là Clinton, thủ tướng nhiệm kỳ trước của nước Anh là Blair. Khi tôi nói đến tên các vị lãnh tụ của các đảo quốc thuộc Nam Thái Bình Dương, họ liền chích cho tôi một mũi. Tôi không còn dám nói tiếp nữa.
Grey: Vậy B đã giải cứu các ông ra ngoài như thế nào?
C: Sau khi anh ấy bị bắt vào trong đó, cái gì cũng không nói. Lúc cần ăn cơm thì ăn cơm, lúc nên ngủ thì đi ngủ, những lúc cần xem sách đọc báo thì xem sách đọc báo. Khi các nhân viên y tế cạo mặt cho anh, anh ấy sẽ nói cảm ơn. Khi đến ngày thứ 28, họ đã để anh xuất viện.
Người B sau khi thoát ra liền đi báo cảnh sát, nhờ vậy mà giải cứu được hai người bạn kia.
Thì ra là đơn giản như vậy, biện pháp tốt nhất lại chính là không cần phải chứng minh gì cả.
Grey Back đã phát biểu cảm khái như vậy trong bài viết của mình: một người bình thường muốn chứng minh sự bình thường của chính bản thân mình, đó là điều vô cùng khó khăn. Có lẽ chỉ có những ai không cố gắng để chứng minh bản thân mình, mới được xem là người bình thường vậy.
Về sau, nhiều người khác đã để lại những lời bình luận liên quan đến bài viết này trên trang mạng.
Có lời bình khá sâu sắc…..
Những người dùng đủ các loại phương thức nào đó để chứng minh rằng bản thân mình đang nắm chắc chân lý trong tay, những ai dùng đủ các phương thức để chứng mình bản thân mình tri thức vô cùng phong phú, bao gồm những người dùng các phương thức để chứng minh rằng bản thân mình rất giàu có, đều có thể bị xem là người điên, chỉ có điều là chính bản thân họ không biết mà thôi. Tỷ như những người trong lòng không chín chắn mới hết lần này đến lần khác muốn chứng minh và biểu hiện với người khác mình trông rất chín chắn, vì họ lo sợ rằng bản thân sẽ bị người khác cho là mình vẫn chưa chín chắn.
Một câu nói khác cũng khá phù hợp trong tình huống này: bạn vốn không cần phải giải thích với người khác về bản thân mình, vì đối với những người yêu mến bạn thì việc đó vốn dĩ không cần thiết, còn đối với những người không yêu mến bạn thì cho dù bạn có nói thế nào thì họ cũng sẽ không tin. Vậy nên tôi cho rằng nếu muốn chứng mình bản thân là người bình thường, thì tốt nhất là không nên làm quá nhiều thứ và nói quá nhiều lời.
Càng là người bình thường thì càng không cần phải chứng mình với người khác rằng bạn là người bình thường, còn với những tay cao thủ thì tất nhiên cũng không cần phải chứng minh với người khác rằng mình đã là cao thủ.
Núi dẫu không nói rõ độ cao của mình, thì độ cao chót vót của nó cũng không hề bị ảnh hưởng; biển không nói rõ độ sâu của mình, thì việc dung nạp trăm sông đổ dồn về nó cũng không bị ảnh hưởng; mặt đất dẫu không nói rõ độ dày của mình, thì cũng không có ai có thể thay thế nó làm chỗ dựa cho vạn vật được……
Quyền Được Chết Theo Ý Muốn Của Bệnh Nhân - Trần Bình Nam
Sống và chết, nhất là chết là một vấn đề các tôn giáo đều quan tâm. Mỗi tôn giáo có một giáo điều khác nhau. Phật giáo nói: sinh, lão, bệnh, tử, nghĩa đơn giản là đã có sinh thì có tử. Nếu không chết trẻ vì một lý do nào đó thì nói chung ai cũng sẽ già, bệnh hoạn rồi chết. Công giáo và Tin lành tin rằng Chúa đã cho cái Sống thì chỉ Chúa có quyền quyết định về cái Chết. Hàng chục thế kỷ trước sự chết cứ theo lẽ tự nhiên như thế không ai đặt điều thắc mắc, nếu bệnh kéo dài ngày gây đau đớn cho người bệnh thì con người có quyền can thiệp không bởi lẽ y khoa chưa tiến bộ, có muốn giúp đỡ người sống đau đớn thể xác và tâm thần chấm dứt đời sống cũng không có cách nào thực hiện một cách nhân đạo.
Nhưng khi y khoa tiến bộ, người ta có cách chấm dứt sự sống một cách khoa học và nhân đạo thì một câu hỏi rất tự nhiên được đặt ra. Có nên để cho người bệnh khổ đau thể xác mà trước sau cũng sẽ chết hay giúp cho người bệnh chết một cách thoải mái không?
Cho đến nay chỉ có vài nước Âu châu, như Hà Lan, Bĩ, Thụy Sĩ và 3 tiểu bang Hoa Kỳ (Oregon, Washington, Vermont) có luật cho bệnh nhân được quyền chọn cái chết cho mình bằng sự giúp đỡ của y khoa. Tuy nhiên vấn đề đang là thời thượng và hiện có 20 bang Hoa kỳ (trong đó có bang California) và nhiều nước khác trên thế giới như Canada, Đức, Úc, Tân Tây Lan, Anh đang đặt vấn đề thành luật.
Những người chống luật chọn chết cho rằng luật ấy cướp quyền của thượng đế và nguy hiểm, vì có thể bị lạm dụng bởi người còn sống vì quyền lợi và làm cho con người xuống cấp vì thái độ chạy trốn. Mặt khác luật cho phép chọn chết làm chậm đà tiến bộ y khoa trong lĩnh vực chữa bệnh và nuôi dưỡng người bệnh.
Tuy nhiên thống kê của tieu bang Oregon, có luật chọn chết từ năm 1997 cho thấy đa số người chọn chết đều có trình độ học vấn cao, có bảo hiểm tốt và có phương tiện vật chất hơn người khác để được săn sóc chu đáo nếu họ muốn. Họ chọn chết để khỏi đau đớn thể xác hay tâm thần và tránh “bệ rạc” vào cuối cuộc đời. Cho đến nay trong số 1327 bệnh nhân ở Oregon chọn chết được bác sĩ cho thuốc để tự uống kết liễu đời mình chỉ có 2/3 dùng. Một phần ba còn lại ngần ngại chấp nhận đau thể xác. Thống kê đó chứng tỏ phương pháp chọn chết theo luật “Death with Dignity Act” của Oregon rộng rãi và nhân đạo. Theo luật bác sĩ có quyền viết toa thuốc chấm dứt sự sống nếu có ít nhất hai bác sĩ khám nghiệm và đồng ý bệnh nhân chỉ sống được tối đa 6 tháng. Và quan trọng nhất là bệnh nhân quyết định muốn chết khi tâm thần còn sáng suốt. Và có một thơi gian chờ đợi 15 ngày trước khi thực hiện. Trong thời gian này, các đối tượng liên hệ là bệnh nhân và 2 bác sĩ khám nghiệm có quyền thay đổi ý kiến bất cứ lúc nào.Tuy nhiên luật “Death with Dignity Act” của Oregon có một số hạn chế và được xem là chưa tiến bộ vì không cho người đau thể xác, người có bệnh tâm thần còn có thể sống được dài ngày hay trẻ em vị thành niên quyền chọn chết.
Nói chung khuynh hướng trên thế giới về vấn đề “chọn chết” là thuận lợi. Bảng thăm dò của tờ “The Economist” kết thúc tháng 6 năm nay cho thấy: Trừ Nga và Ba Lan, đa số các nước Tây phương, vài nước Á châu và Hoa Kỳ đều chấp thuận. Và trong 2 phương cách chấm dứt đời sống bằng cách tự dùng thuốc hay để cho bác sĩ chích thì đa số đều nghiêng về giải pháp bác sĩ chích.Cuộc tranh đấu đòi “quyền được chết” tại bang California là một cuộc tranh đấu nhiều màu sắc. Nhiều nỗ lực làm luật cho phép chọn chết trước đây đều thất bại. Năm 2014 cô Brittany Maynard 29 tuổi cư dân California có một sáng kiến. Cô bị ung thư não bộ, cô quyết định dọn lên bang Oregon trước khi bị mù hay tê liệt cơ thể để được chết.
Trước khi chết, cô Maynard ghi vào CD một lời kêu gọi nghị viện California hãy mau chóng thông qua luật được quyền chọn chết. Nghị viện California đáp ứng lời kêu gọi của cô Maynard. Ngày 4 tháng 6 vừa qua Thượng viện tiểu bang thông qua luật “được quyền chọn chết” phỏng theo luật “Death with Dignity Act” của Oregon với 23-14 phiếu, và đang chờ Hạ viện bang biểu quyết và thống đốc Jerry Brown ký ban hành. Có hai trở ngại là thủ tục thành luật phải hoàn tất trước ngày 11 tháng 9 năm nay, nếu không thủ tục lập pháp phải bắt đầu lại từ đầu và cộng đồng Công giáo đang mạnh mẽ vận động hành lang tại Sacramento ngăn cản. Tuy nhiên người ta tin tưởng lời kêu gọi của cô Maynard sẽ có đủ sức mạnh vượt qua các trở lực. Thống đốc Jerry Brown sẽ ký, mặc dù ông là một tín đồ Công giáo và trước khi bước vào chính trường đã có ý định vào nhà thờ đi tu. Trước khi chết, cô Maynard đã điện thoại thuyết phục ông Brown.
Tuy khuynh hướng đòi quyền được chọn cái chết đang lên mạnh trên thế giới, con đường thành luật còn lắm trở ngại. Năm 2012 Nghị viện bang Massachusetts sít sao bác bỏ một dự án luật như vậy, và nghị viện Scotland vừa biểu quyết 82-36 chống.
Về bệnh trí óc như Alzheimer sự chọn chết bằng luật càng khó thông qua hơn vì ngoài sự mất trí nhớ bệnh nhân không có dấu hiệu đau đớn thể xác. Mới đây, năm 2011 nhà văn Terry Pratchett bị bệnh Alzheimer. Trước khi đi Thụy Sĩ để được chết ông để lại một tài liệu đầy xúc động kêu gọi thế giới thông cảm nỗi đau của những người như ông.
Thụy sĩ là nước đầu tiên từ năm 1942 đã có luật cho phép giúp người muốn chết được chết với những điều kiện rộng rãi. Ấn độ và Ireland là hai quốc gia bảo thủ nhất. Cho đến năm 2013 Ấn Độ còn luật bỏ tù người tự vận hụt, và Ireland đến năm 1993 mới bỏ luật này.
Tại Thụy Sĩ có hai lọai cơ sở giúp người muốn chết. EXIT không nhận người nước ngoài, và cơ sở Dignitas nhận. Từ ngày mở cửa (1998) đến nay Dignitas nhận 1700 người đến từ 40 quốc gia trên thế giới. Trong số này có hai trường hợp của hai người Anh đáng ghi nhận. Năm 2007 Dan James bị tai nạn tê liệt toàn thân khi chơi rugby. Năm sau bố mẹ đưa ông đến Dignitas để chết. Trở về, hai ông bà bị đưa ra tòa về tội “giúp người khác chết” nhưng được tòa tha bổng. Và mới đây ông Jefferey Spector, bị hỏng cột sống không chữa trị được đã tự đi đến Dignitas. Trước khi chết, ông nói ông quyết định tự đi trước khi cột sống thoái hóa đến độ không cho phép ông đi để thân nhân khỏi bị rắc rối với pháp luật như thân nhân của Dan James.
Khi nhận một bệnh nhân (đến để chết) cơ sở Dignitas bắt đầu giúp hướng dẫn, cung cấp thuốc men, khuyên lơn và làm những gì cần để thuyết phục bệnh nhân đổi ý và muốn sống trước. Hết phương kế thì mới giúp bệnh nhân chết một cách thoải mái. Tại Thụy Sĩ dưới 1% số người qua đời đã chết bằng sự giúp đỡ của các cơ sở như EXIT hay Dignitas. Số người chết bằng tự vận là 2%.
Luật “Death with Dignity Act” của Oregon có lẽ là luật cân đối nhất, không quá dễ dãi, cũng không quá khắt khe nên đang được các bang khác ở Hoa Kỳ và các nước trên thế giới phỏng theo. Từ năm 1997 khi luật được áp dụng cho tới nay bác sĩ cho thuốc theo luật 1,327 trường hợp, nhưng cuối cùng chỉ 2/3 thực hiện và chết, còn 1/3 do dự không uống.
Khi luật Oregon mới ban hành người ta ngại rằng những thành phần nghèo trong xã hội, không có bảo hiểm tốt, sẽ tìm con đường chết cho khỏe. Nhưng thực tế cho thấy ở Oregon đa số người tìm cách chết theo luật định đều là người khá giả, có bảo hiểm tốt, có trình độ học vấn cao, hoặc đang được các cơ sở y tế có tiêu chuẩn cao lo săn sóc những ngày cuối (hospice). Đa số nói họ chọn cái chết để tránh đau đớn thể xác và trong trường hợp bệnh không hành thì còn để tránh thân thể bệ rạc và khỏi sống một đời sống không còn thú vị gì nữa.
Có một số người tin rằng nếu có cơ sở săn sóc người cuối đời (hospicce care) tốt thì số người muốn chết sẽ giảm đi. Nhưng thống
kê tại Anh từ các trung tâm “hospice care” được xem là đầy đủ phương tiện nhất cho thấy tỉ số người muốn chết cao hơn tỉ số người muốn chết tại các bệnh viện.
Tháng 9 năm nay Quốc hội Anh sẽ thảo luận và biểu quyết luật cho phép chết phỏng theo luật bang Oregon. Luật sẽ cho người sắp chết chọn thời điểm chết nhưng không cho các bệnh nhân bị bệnh nan y hết cách chữa trị nhưng vẫn sống lây lất năm này qua năm khác được chết. Bà Debbie Purdy, người Anh, bị bệnh tê cóng bắp thịt (multiple sclerosis) có thể còn sống lâu nên (không chờ luật ban hành) bà quyết định không ăn để chết để tránh cho chồng bị luật pháp hỏi tội nếu phải đưa bà đi Thụy sĩ để chết. Bà để lại một lá thư tuyệt mệnh kêu gọi quốc hội Anh thông qua một luật rộng rãi hơn bao gồm quyền được chết của những bệnh nhân hết phương chữa trị nhưng vẫn sống được.
Luật đang thảo luận tại Canada bao gồm trường hợp như bà Purdy yêu cầu, nhưng thủ tục lập pháp phức tạp tại Canada nên còn phải chờ.
Các bộ luật cho phép được chết tại Hà Lan và Bĩ rộng rãi hơn luật Oregon. Bác sĩ có quyền chích thuốc vào mạch máu cho bệnh nhân thay vì buộc bệnh nhân tự uống thuốc. Và tại Thụy Sĩ, trẻ em trên 12 tuổi nếu được cha mẹ đồng ý cũng được hưởng quyền này. Tại Hà Lan 3% số người chết là do bác sĩ giúp, một tỉ số cao nhất thế giới. Tại Bĩ luật còn cao hơn luật Thụy Sĩ, không giới hạn tuổi đối với trẻ em.
Hà Lan và Bĩ là hai quốc gia có cơ sở săn sóc và chống đau (thể xác) và chống khổ (tâm thần) do bệnh hành rất tân tiến. Người ta cũng ghi nhận rằng tại Oregon từ khi có luật “Death with Dignity Act” các cơ sở này càng được cải tiến hơn.
Quá trình hình thành luật giúp người được chết tại Hà Lan là một kinh nghiệm cho thế giới. Năm 1971, một bác sĩ quyết định giúp Mẹ chết an lành theo sở nguyện của bà. Tòa phạt vị bác sĩ này một hình phạt tượng trưng cốt chỉ để hợp với luật. Trường hợp này gợi sáng kiến thành lập “Hội Những Người Muốn Chết Không Đau”, giúp giải quyết từng trường hợp với toà án. Qua các án lệ Hội được phép chính thức thành lập, và sau cùng quốc hội biến thành luât.
Đa số các trường hợp chọn chết ở Hà Lan là ung thư và bệnh tim. Tỉ số bệnh Alzheimer và tâm thần ít nhưng lên dần. Năm 2002 khi Hà Lan chính thức có luật không có trường hợp nào, năm 2013 có 42 trường hợp.
Tại Bĩ cũng như tại Hà Lan trong 15 năm qua bác sĩ hay dùng cách cho thuốc an thần để bệnh nhân ngủ yên thoải mái và chết dần. Tại Anh (chưa có luật) các bác sĩ cũng dùng phương thuốc này với sự mặc nhiên đồng ý của thân nhân người bệnh.
Nói chung các Tổ chức Y tế, các Hội bác sĩ ít khi công khai ủng hộ các Bộ luật cho phép chết vì sự ràng buộc bởi lời thề của Hippocrates, người Hy Lạp, cha đẻ của y khoa Tây phương viết 2500 năm trước “không viết phái thuốc độc cho ai và cũng không khuyên ai làm vậy” (Nor shall any mans entreaty prevail upon me to administer poison to anyone; neither will I counsel any man to do so) và hiện nay một số trường y khoa trên thế giới còn bó buộc sinh viên thề trước khi nhận văn bằng bác sĩ y khoa.
Trước cuộc bỏ phiếu tại Thượng viện California tháng 6 vừa qua tại California, Hội Y tế quốc gia Hoa Kỳ (American Medical Association) chọn thái độ trung lập. Và theo thăm dò của mạng điện tử Medscape năm 2014 thì lần đầu tiên mạng ghi nhận hơn 50% bác sĩ được hỏi ý kiến đồng ý; Hội Y tế Anh còn chống nhưng ý kiến của dân chúng Anh muốn Hội nên thay đổi ý kiến.
Trong cuộc tranh luận về quyền được chết có một điểm cần làm rõ. Có luật còn hơn không. Và những ai vì lý do tôn giáo không muốn tự kết liễu đời mình dù đau đớn thì đó là quyền của họ, nhưng không có lý do gì để ngăn cản những người không còn hy vọng gì và đang đau khổ (thể xác hay tâm thần) không được chết.
Một người đã hiến cả cuộc đời mình cho công cuộc nhân đạo này là bác sĩ Jack Kevorkian, chuyên về bệnh lý. Bác sĩ Kevorkian sinh năm 1928 tại bang Michigan. Ông chuyên giúp người tự vận nếu vì bệnh không còn muốn sống mà ông cho là một việc làm nhân đạo tối thượng và cao quý mà nghề bác sĩ cho phép ông làm. Ông từng giúp ít nhất 130 bệnh nhân cuối đời được chết thoải mái và ra tòa ít nhất 3 lần. Trước sau tòa tiểu bang Michigan cũng thông cảm và ông chưa bao giờ bị phạt tù cho đến năm 1998 khi ông công khai mời đài truyền hình CBS thu hình và lên chương trình “60 minutes” một khúc phim ông đang tự tay chích thuốc chấm dứt đời sống của ông Thomas Youk bị bệnh Lou Gehrig yêu cầu. Ông bị truy tố và năm 1999 tòa xử ông 25 năm tù về tội cố ý giết người. Năm 2007 ông được phóng thích vì tác phong tốt khi bị cầm tù. Ông qua đời năm 2011 tại bệnh viện Royal Oak, bang Michigan, thọ 83 tuổi./.
Nhìn cô cháu gái đều tay thoa bóp, đôi chân đang sưng như thấy hết đau, bà thấy trong lòng dào dạt thương yêu, tận trong lòng bà thấy biết ơn, nên tỏ bày cùng cô cháu gái: "Cám ơn con, đã cho cô những ngày vui vẻ, bỏ hết bên kia cô về đây sống, muốn gần mồ mả ông bà, cũng muốn được gần con."
Cô cháu cười tươi, khoe hàm răng trắng: "Có gì đâu, cô như người mẹ, mà con lo cho mẹ là chuyện phải làm. Cô đừng bận tâm chỉ nên lo cho sức khỏe. Lần trước cô xuống lầu, không kêu con nên trợt té, cái chân đau tới bây giờ còn chưa hết, sau lần nầy cô phải cẩn thận hơn, đi tới đi lui phải có cây gậy cho an toàn. Con không có việc làm, chỉ quanh quẩn trong nhà nấu cơm rồi rửa chén, nếu cô cần sai bảo điều chi, thì cứ lớn tiếng kêu, con sẽ chạy lên ngay lập tức."
Nghe những lời chân tình từ cô cháu gái, bà cười hiền, nheo nheo đôi mắt ướt:
- Cô muốn khóc khi nghe con nói. Tuổi trẻ bây giờ có mấy đứa được như con? Gia đình ta bao nhiêu đời nhân nghĩa, nên sanh ra được cây lành giống tốt là con. Cái chân đau cô ngồi hoài một chỗ, cứ lẩn quẩn trong phòng, thấy cuống cả chân tay. Sau lần nầy con nên thu xếp lại, để cho cô ở dưới lầu đi đứng được dễ hơn.
Cô cháu gái nhìn bà mỉm cười phân giải:
- Cô ở bên kia sạch sẽ quen rồi, nên con dành phòng trên lầu cho cô yên tịnh, vừa ngăn nắp, lại vừa có không gian riêng cho cô thoải mái, chứ ở dưới kia tụi con bày bừa bộn, nấu nướng cả ngày, cô khó nghỉ ngơi.
Nghe cô cháu giải thích bà thấy ấm lòng, vì trong từng lời nói, từng cử chỉ săn sóc nó làm bà hài lòng hơn cả ước mong. Cứ thế sáng chiều ba bữa nó nấu ăn, chăm chút từng món ngon cho bà vừa miệng. Biết bà thích cá lóc, nó lựa ngay con thật bự, để dành riêng đùm trứng rất ngon, còn cho thêm nhiều hành, tiêu để bà ăn vào cho ấm bụng. Ăn uống xong bao giờ nó cũng nhắc, cô phải uống thuốc ngay, đừng chần chờ, vì nếu lỡ quên, chân hành đau sẽ làm cô nhức nhối. Hay có bữa nó bưng mâm cơm lên mà tiếng nói reo vui:
- Con nấu canh chua cá bông lau mà cô ưa thích, cô ăn nhanh còn nóng mới ngon.
Nhìn mâm cơm canh tươm tất, bà thấy rất thương, vì cảm được cái tình của cháu dành cho mình rất đậm. Bà dịu dàng căn dặn:
- Con nấu món gì cô cũng thích ăn, nhưng nhớ đừng nấu món riêng đặc biệt, cô già rồi ăn không còn nhiều được nữa, tụi con muốn ăn món nào, cô cũng thích ăn theo. Cô về đây ở luôn chứ phải đâu là khách, cứ nấu nướng bình thường đừng để cực cho con.
- Dạ, con biết rồi, cô đừng có ngại, chăm sóc người già, là phải lo cho kỹ, ăn uống sao cho bổ dưỡng mới kiện thân, tụi con còn trẻ ăn gì cũng được, chỉ cần ăn sơ sơ cũng qua xong một bữa.
Vừa ăn bà vừa thầm nghĩ: già như mình thì cũng nên... già, ở với cháu mà được nó thương, lo cho từng chút, thấy sao ấm lòng. Đã mấy mươi năm làm thân viễn xứ, nặng gánh đôi vai thay chồng đã khuất, ông đã làm tròn bổn phận với quê hương, còn tôi cũng lo xong một đời làm mẹ, dang rộng đôi tay bao bọc đàn con, nay các con đã khôn lớn nên người, thì cũng là lúc tôi muốn quay về sống lại với làng xưa, để sau nầy khi tới lúc phải ra đi, thân xác tôi sẽ được nằm kề bên ông.
Nay tôi đã được thỏa lòng, ôm mơ ước về quê dù ngơ ngác, cũng nơi đây chiếc cầu ngày xưa tôi và ông hò hẹn, nhưng bây giờ là cầu gạch bắc qua sông. Cũng không sao, đời vật đổi sao dời, huống chi chỉ có cây cầu năm xưa. Cầu có đổi thay nhưng lòng tôi không thay đổi, cũng vẫn như ngày nào thích nằm nghe tiếng gà gáy, thích nghe tiếng rao hàng thanh thoát trong sớm mai, thích nghe tiếng người cười nói lao xao bắt đầu cho một ngày mới. Chỉ ngần ấy đó thôi, những thứ rất bình thường nhưng sao thấy đậm đà sao tha thiết tình quê.
Nghĩ thế nên bà mới chọn con đường về Việt Nam sống luôn với cô cháu gái, tụi nó không có việc làm chỉ săn sóc bà thôi, thì như thế cũng rất công bằng cho cả đôi bên, bà có tiền, cô cháu có công, nên cũng vẹn toàn cho cả cô lẫn cháu. Quà cho cô cháu là xây lại căn nhà, trên nền nhà cũ của hai vợ chồng ngày họ mới cưới được vài năm. Chi phí việc chăm lo cho bà là 300 đô mỗi tháng, do các con ở bên Mỹ gởi về.
Quyết định về Việt Nam sống luôn làm mấy đứa con bà lo lắng không yên, nhưng chúng vẫn phải để mẹ đi theo con đường mẹ chọn. Riêng bản thân bà lại thấy mình... sáng suốt, tuy có nhớ con nhớ cháu, nhưng lòng thấy nhẹ nhàng vì mình không làm gánh nặng cho các con, mà lại được sống những năm cuối đời như mình mơ ước.
Ngày tiễn bà về Việt Nam ở luôn không qua nữa, đứa nào cũng bịn rịn khóc thương không muốn rời. Giấu nước mắt bà dặn dò: đừng về thăm mẹ vì đường xa con nhỏ, hãy coi như mẹ đi chơi xa một chuyến, nếu còn khỏe thì cứ vài năm mẹ sẽ về thăm...
Chỉ có cô em Út, lúc đầu là ồn ào phản đối không vui, rồi còn khuyên giải chị đừng về nơi chốn cũ, nơi mà chị em mình từng đánh đổi mạng sống để ra đi. Và đến khi thấy không còn lay chuyển được bà chị già bướng bỉnh, nó làm mặt giận hờn rồi không thèm nói nữa. Tưởng là con em Út giận luôn, ai dè giờ chót nó cũng ra tiễn bà. Nhét gói thuốc bổ cho bà, nó dặn dò đủ thứ rồi còn thì thầm: “lần nào đi đâu cũng có chị có em, chỉ có lần nầy chị muốn một mình ra đi không định ngày trở lại, chị có thể quên tất cả, nhưng phải nhớ đừng quên lời em dặn”. Nghe nói bà gật đầu cho nó được yên tâm, chứ thật ra thì bà đang nghĩ: con Út nầy lúc nào cũng lo xa, nhưng đôi khi cũng... không cần thiết lắm. Từ ngày đó đến nay con Út cũng an tâm khi nghe chị mình sống vui là có thật, nên đã bớt lo, còn hẹn năm sau nó sẽ về thăm.
Như thường lệ, sáng nay cô cháu bưng cho bà mâm cơm nóng. Hăm hở ăn bà xuýt xoa khen, rồi cao hứng vừa ăn vừa kể chuyện, cô cháu ngồi nghe cũng góp lời cho bà thêm hứng khởi, được một lúc, bà chợt thấy câu chuyện mình đang kể, cô cháu nghe hưởng ứng chỉ cầm chừng chứ không còn sôi động nữa, nên ngừng đũa bà dò hỏi:
- Có gì không con? Sao mà ngồi thừ ra đó?
Cô cháu nhìn bà, rồi nhìn xuống bàn tay, săm soi mấy cái móng, nó ngập ngừng: "Cô à, con cần... 5 ngàn."
Hơi ngạc nhiên bà hỏi lại cho rõ: "5 ngàn Việt hay 5 ngàn đô?"
Cô cháu cười phì: "5 ngàn đô, chứ 5 ngàn Việt thì con có rồi."
Bà nhìn cô cháu gái, ngần ngừ một chút rồi nói:
- Con có nhớ, cô đưa con 3 ngàn đô lần trước, là số tiền cuối cùng cô giữ để hộ thân, đưa hết cho con, vì con cần khẩn cấp, nên bây giờ cô chỉ còn có mấy trăm.
Cô cháu gái có vẻ không vui, ngồi yên không nói, một lúc sau nó ngập ngừng đề nghị:
- Hay là cô phone về bên đó, kêu gởi tiền qua để... cô xài. Con kẹt tiền nên mới nhờ cô lần nữa, chứ hỏi tiền hoài con thấy quá ngại ngùng. Cô cũng biết vật giá leo thang, cái gì cũng mắc, nếu đủ tiền rồi thì con đâu dám hỏi cô.
Thấy nó đổi giọng buồn buồn thì bà cũng thương, nhưng nó xúi xin thêm tiền thì bà thấy không vui, nhưng vẫn ôn tồn:
- Từ đầu con nói với cô, 25 ngàn đô là quá dư để cất một căn nhà, nên cô bằng lòng vì số tiền đó cô lo được, nhưng từ đó đến nay, tiền đã tăng lên gấp đôi, mà nhà cất vẫn chưa xong làm cô lo lắng, vì thật sự cô không còn tiền nữa.
Nghe tới đây, nó xụ mặt, lầm bầm trong miệng:
- Mỗi lần kêu cô đưa tiền, là mỗi lần cô nhắc chuyện... đời xưa. Cất một tầng, với cất ba tầng lầu thì giá tiền phải khác chứ!
Thấy đứa cháu mới mấy phút trước còn ngọt ngào vui vẻ, mấy phút sau đã trở giọng khi nghe không có tiền, bà thấy bực mình, nhưng vẫn giảng giải:
- Cô đã nói với con, phải “liệu cơm gắp mắm”, phải gói gọn trong số tiền mình có. Cô về đây là để dưỡng già, cốt chỉ gần mồ mả ông cha, chứ không cần nhà cao cửa rộng. Nhà cũ của con tuy đơn sơ nhưng ấm cúng gọn gàng. Cô thay nhà tranh, thành nhà tường như con mơ ước, vì muốn nhân đây làm quà tặng cho con. Dự định ban đầu là cất nhà tường, nay đã trở thành nhà lầu ba tầng, có cổng rào riêng biệt, cô cũng vui nếu con biết ngừng ở đó, còn nếu như con tiếp tục dài dài, hết đập bỏ nhà bếp xi măng vừa mới làm xong, thay vào đó là đá hoa cương cho giống nhà hàng xóm, rồi nhà tắm, giường nằm, bộ bàn ăn, con cũng muốn thay... Cô thật sự cạn kiệt không còn tiền cho con nữa.
Biết lần nầy khó lấy được tiền, nó hạ giọng, nhưng chầm dầm cái mặt:
- Thì cũng muốn cô ở cho sang, mang tiếng Việt kiều mà cất nhà tường lèo tèo dưới... nách nhà bên cạnh, nên con cũng... ráng cất cao thêm một chút, để cho thiên hạ khỏi chê cười.
Nghe con cháu có cái tánh đua đòi, bà thấy ngán ngẩm nên nói:
- Con đừng so sánh với người ta. Nhà ai nấy ở, mình nhìn người ta làm gì!?
Nghe bà nói cái kiểu... an phận đó, nó phát bực:
- Con... khổ với cô hết biết! Nói cách nào thì cô cũng không... thèm hiểu. Người ta Việt kiều, mình cũng Việt kiều, Việt kiều mình... bèo quá sẽ bị người ta khinh! Cái cổng nhà bên nó xây chồm ra phía trước, làm cho cái nhà mình coi lép vế kề bên, nên dễ gì con để nó... chơi ngông, nên tiền đợt trước con đã xây liền cái cổng. Con chỉ cần thêm 5 ngàn nầy nữa, là coi như xong hoàn tất được căn nhà.
Bà buông đũa, ngồi thừ ra, một lúc sau bà nói:
- Nói thật, cô không dám phone về xin tiền thêm lần nữa, anh chị bên kia còn nợ nhà, còn con nhỏ phải lo. Cũng đã nhiều lần cô kêu tụi nó gởi thêm tiền lần cuối, để cất cho xong căn nhà còn dang dở, nhưng bây giờ nhà đã xây xong, thì mỗi tháng con chỉ nên nhận 300 đô là đủ.
Vẻ cương quyết không đưa tiền thêm nữa lần nầy của bà làm cô cháu bất mãn. Nó thẳng thừng:
- Nhà đẹp thì cô cũng... nở mày nở mặt, chứ phải đâu chỉ một mình con? Nếu lòng cô không muốn giúp, thì thôi cứ để mặc con!
Nói xong cô cháu vùng vằng đứng dậy, tiện tay bưng luôn cái mâm, dù thấy rõ bà chưa ăn hết phần cơm trong chén. Bước ra khỏi phòng, tiện tay nó đóng ầm cánh cửa lại. Thái độ của nó làm bà chới với, bà lắc đầu ngao ngán rồi nghĩ thầm: con nhỏ nầy bình thường ngọt ngào hiếu thảo, hôm nay hỏi tiền không có, thì nó lộ ra là đứa chẳng ra gì! Bực mình quá bà cũng hết muốn ăn, nhưng thái độ đòi tiền của cô cháu gái, làm bà như nghẹt thở.
Sáng nay thức dậy sau giấc ngủ mệt nhoài. Bà ngồi yên nhìn cánh cửa, mà hôm qua cô cháu đã mạnh tay đóng ầm, bà thấy cuộc sống yên vui từ nay chắc không còn nữa... Suy nghĩ miên man cho tới khi thấy đói, bà mở cửa phòng nhìn quanh, rồi cất tiếng kêu to. Nhà không có tiếng động, im lặng như tờ. Ngồi chờ cho tới quá trưa, tay chân bắt đầu run vì đói, bà kéo mấy cái hộc tủ ở ngay đầu giường, kiếm xem có bánh kẹo gì để ăn, nhưng rồi lại nhớ ra ngày thường vì sợ kiến bu, nên đồ ăn vặt không để trong phòng bà.
Muốn từng bước xuống mấy bậc cầu thang tới nhà bếp để kiếm gì ăn, nhưng loay hoay một lúc, bà lại sợ sẽ nhào đầu xuống thang, nên đứng dựa lưng vào tường mà thở. Bụng đói cồn cào buồn nôn muốn ói... bà chợt nhớ ra trong hộp thuốc bổ có mấy cây kẹo ho, mà con em út đã nhét vội cho bà lúc tiễn đưa. Mừng quá, bà lần bước trở về phòng tìm cây kẹo. Chất kẹo the ngọt làm cho bà không còn muốn ói nữa.
Quá 3 giờ chiều, cô cháu về đem cho bà ổ bánh mì thịt, nó hấp tấp nói: "Con đi... chạy tiền, nên về không kịp, cô ăn đỡ bánh mì, khi nào trả được nợ con mới có... sức nấu nướng cho cô." Nói xong, nó bước nhanh ra cửa. Bà kêu vói theo, nó đi luôn không quay lại. Nhìn theo nó, bà muốn quăng trả lại ổ bánh mì cho đỡ tức, nhưng cùng lúc cũng dằn được cơn nóng giận. Nhìn ổ bánh mì rồi nhớ lời nó nói trước khi đi, bà thấy bất an. Bà thầm nghĩ: chẳng lẽ từ đây mỗi lần nó cần tiền là mỗi lần nó chơi cái trò bỏ đói mình?
Lần đầu tiên sau 6 tháng về đây, bà mới biết thế nào là lo lắng, vì cảm thấy cô cháu mà bà hết dạ tin yêu đã bắt đầu... trở mặt.
Mà quả đúng như bà lo sợ, đêm đó nó đi đâu mất biệt không về. Nhà cửa tối đen, mình bà ngồi im trông ngóng... Đêm đó bà tiếp tục ngậm kẹo ho cho đở đói, rồi ngủ thiếp đi cho tới khi bà giựt mình thức dậy, trời chưa sáng lắm, bà chống gậy bước ra khỏi cửa phòng rồi cất tiếng kêu vang, không có tiếng trả lời, chỉ có âm thanh dội lại trong cái không khí thanh vắng của buổi sáng không người...
Ngoài kia có tiếng người qua lại, có tiếng rao hàng của chị bán xôi, bà mở tung cửa sổ định thẩy tiền xuống mua, nhưng bà chợt nghĩ: tiền thì xuống được chứ xôi thì... Nghĩ đến đây bà hốt hoảng kêu trời, vì chợt nhớ ra, khi đi thì chắc chắn nó đã khóa cửa trước, cửa sau, khóa luôn cổng rào. Đêm qua bà ở một mình, nếu nhà bị cháy, thì coi như đã xong đời bà. Ý nghĩ nầy làm bà hoảng hốt... Nước mắt tuôn dài, lần đâu tiên bà biết sợ, và biết thế nào là thế cô một mình. Bà bắt đầu hối hận. Cả đời bà không biết tận hưởng những giây phút an vui với con cháu bên kia, mà luôn hoài niệm về quá khứ, rồi tưởng tượng ra cái tương lai mơ hồ không có thật để mong an dưỡng tuổi già, nên bà đã hân hoan ôm tiền về đây xây nhà... tù nhốt mình.
Càng nghĩ bà càng thấy sợ, tự dưng người phát lạnh, tay chân run rẩy, bà choáng váng muốn té nhào, nhưng cố gượng lại, ráng quay về giường. Muốn phone cho con Út để khóc than với nó, nhưng ngày thường con cháu của bà nó chỉ xài điện thoại di động mà thôi, cho nên nếu như nó bỏ đi luôn cả tháng không về, thì cũng sẽ không ai biết có một bà già đang... chết khô. Tới trưa cô cháu về mang cho bà gói xôi, nó nói:
- Hôm qua con biết cô ở nhà một mình, con muốn về sớm hơn nhưng kẹt đò, đành phải ngủ lại đó qua đêm.
Thấy mặt nó, bà bừng bừng nổi giận, bà nhìn nó trân trân, muốn chửi cho nó một trận mới hả lòng, nhưng bà ở trong cái thế phải ráng dằn lòng, nên nhè nhẹ hít vào rồi lại thở ra trước khi trách nhẹ nhàng:
- Con làm gì, thì cũng phải nghĩ tới cô ở nhà một mình đói khát, cách đối xử của con mấy ngày nay rất tệ. Nên dành ra một chút thời gian suy nghĩ lại đi con!
- Con chạy đôn chạy đáo kiếm tiền làm gì mà có thời gian suy nghĩ. Tại cô không muốn giúp, thì con phải tự lo thôi!
Tưởng là nó còn... nể mặt nên bà mới lên tiếng trách, nào ngờ vừa mới dứt lời thì nó... đốp lại ngay, bà không sao nín được, nên lên giọng:
- Con nói vậy mà nghe được sao? Tiền đưa cho con bao nhiêu cũng hết, lần nào cần tiền, con cũng nói là đưa thêm lần cuối, nhưng con đã lấy bao nhiêu lần cuối rồi con có nhớ không?
Cô cháu cũng không vừa: "Tiền cô đưa ra, cũng đổ vô cái nhà cho cô ở, chứ mất đi đâu mà cô kể lể!" Nói xong nó dùng dằng bỏ đi.
Bà lớn tiếng kêu to, nó vẫn không thèm nhìn lại. Còn lại một mình, bà ôm đầu nhìn lên trần nhà, bà nghĩ: thương nó như con, có bao nhiêu tiền thủ thân bà đã lần hồi... nhét hết cho nó, vậy mà khi hỏi tiền không có, nó dám bỏ bà đói để bà... lòi tiền ra. Nhìn gói xôi tự dưng bà... khóc ngất. Bà chợt nhớ con, nhớ cháu, nhớ những lời con em Út dặn dò trước khi đi... Đêm đó, nó cũng khóa cửa nhà, rồi đi đâu mất biệt. Bà biết muốn lấy tiền thì nó phải làm vậy thôi, nên lần nầy bà nằm im, ngậm kẹo ho chịu trận!
Sáng hôm sau, chưa tới 9 giờ, cô cháu mở cửa phòng bước vào, nó tươi vui như không có chuyện gì. Nhìn thấy mặt nó, bà giận dữ, muốn thét lên cho hả giận, nhưng kịp ngừng. Bà nín thinh dây mặt ra hướng khác. Cô cháu vừa cười vừa đưa cái điện thoại cho bà, nó nói:
- Cô phone về bển, nói mấy anh chị cho con mượn 5 ngàn đô, rồi từ từ con trả lại. Con đang nấu cháo gà. Nói chuyện xong là có cháo nóng ăn liền.
Nghe nó trắng trợn lấy tô cháo gà đổi lấy 5 ngàn đô, bà tức ứa gan, mặt bà đanh lại, ánh mắt long lên tia giận dữ. Cô cháu nhìn bà, thấy hết những căm hờn từ trong ánh mắt ấy, nó cũng đã chuẩn bị tinh thần để đối phó nếu cần, và tô cháo gà chỉ là phương tiện để điều khiển bà cô... cứng đầu nầy. Nó nghĩ: cháo gà thì có thể cô không ăn, nhưng 5 ngàn đô thì nhứt định nó phải lấy. Nghĩ thế, nó nghiêm sắc mặt tiến tới ấn cái điện thoại trong tay bà mà nói:
- Cô nên phone liền bây giờ, 9 giờ sáng bên nầy, khoảng 9 giờ tối bên kia, đừng để trễ quá 10 giờ, mấy anh chị bên kia còn phải ngủ. Cô nhớ: chỉ nói những chuyện cần nói, và chỉ trả lời trong phạm vi sức khỏe mà thôi.
Nhìn cái cách nó sấn tới ấn cái điện thoại vào tay bà, và nó đứng ở thế sẵn sàng đối phó nếu bà la lên cầu cứu bên kia. Thì bà biết con nhỏ nầy đã táng tận lắm rồi. Suy nghĩ thật nhanh, thay vì giận dữ, bà chuyển qua vẻ mặt chịu đựng, cho nó có cái cảm giác đã khuất phục được bà, để bà được an thân. Cầm cái điện thoại trên tay, trái tim bà đập mạnh, vì biết sau lần nầy, sẽ ít khi nào bà có dịp cầm tới. Bà bắt đầu bấm số. Phía bên kia đầu dây cô Út reo vui khi nhận ra tiếng bà, chỉ hỏi thăm sơ vài câu ngắn ngủi bà vô đề ngay, vì thấy con cháu nó đang nghiêm mặt nhìn bà không nháy mắt:
- Út à, em gởi ngay cho chị 5 ngàn.
- Ủa, sao cần nhiều tiền vậy chị?
Nghe hỏi như thế, bà bực mình nên hơi lên giọng: "A Di Đà Phật, kêu gởi thì gởi liền đi, gởi càng sớm càng tốt. A Di Đà Phật!"
Bên kia đầu dây, một thoáng yên lặng, rồi tiếng cô Út trả lời: "Hiểu rồi, chị yên tâm, em sẽ gởi ngay cho chị trong tuần nầy. Thôi chị nghỉ ngơi đi. Bye chị!"
Lấy lại cái phone, nó hỏi: "Ủa! Cô Hai vô đạo Phật hồi nào mà nói A Di Đà Phật liền miệng vậy?"
Bà nhếch môi nói: "Ừ, thì bên đó, nghe mấy người bạn nói hoài nên cũng quen miệng nói theo."
Nghe bà nói thế nó nín thinh, bỏ đi ra ngoài. Lát sau nó bưng lên cho bà tô cháo trắng với dĩa củ cải kho. Nhìn thấy tô cháo trắng thay vì tô cháo gà như lời nó nói, bà lặng im ăn không nói gì. Nhìn bà khoan thai ăn, thần sắc thư thái, nó nghĩ: Vậy cũng tốt! Mới bỏ đói có hai ngày mà đã biết... sợ rồi, ngoan ngoãn nghe lời như vậy thấy... dễ thương hơn! Sau đó, mọi thứ trở lại bình thường, ngày ba bữa nó bưng lên đầy đủ, chỉ là hai bên không có gì để nói với nhau.
Cuối tuần đó, bỗng dưng nhà có khách. Cô Út về thăm bất ngờ nầy làm cho con cháu ngỡ ngàng lo sợ, vì lát nữa đây cô Út sẽ gặp cô Hai trên lầu. Lần nầy cô Út về quê không báo trước. Bấm chuông, cửa mở, cô xông thẳng vào nhà như cơn gió lốc, mặt tươi vui cô nói cười luôn miệng, còn lăng xăng khen nhà đẹp, nhà sang, khen qua con cháu gái có nước da quá mịn, khen luôn thằng cháu rể có phước tướng, thế nào cũng phát tài, phát lộc, phát giàu sang... làm cho không khí xôn xao vui nhộn. Và khi mọi người còn chưa dứt tiếng cười vang, thì cô Út chủ động nắm tay con cháu, kéo nó cùng đi ngay lên lầu, miệng kêu ơi ới: "Chị hai ơi! Chị hai. Ra coi ai về thăm chị nè!"
Nhận ra tiếng cô Út, bà dằn lòng không khóc. Thấy hai cô cháu cùng bước vào, bà tươi cười hỏi: "Ủa, Út về mà sao không cho hay trước, để chị kêu em mua thêm vài thứ thuốc."
Cô Út cười lớn tiếng nói: "Em phải chạy về gấp, vì có người hỏi mua căn nhà của chị, em cần thêm giấy tờ để bán cho xong."
Trong lúc bà còn đang gật gù như hiểu chuyện, thì cô Út dây qua nói với cô cháu gái: "Con đi lấy toàn bộ giấy tờ của cô Hai ra đây, để cô Út coi cái nào cần xài."
Nghe thế, cô cháu thoáng liếc bà, tần ngần một chút, rồi dây qua nhìn anh chồng đang đứng xớ rớ ngoài cửa phòng, thấy thế cô Út cười lớn nói: "Bán xong căn nhà, thì có tiền cho tụi bây."
Khi cầm được cái passport trong tay, cô Út bỏ ngay vào bóp, rồi dây qua ân cần nói với bà chị: "Ngồi đây chi một mình, để em kè chị xuống nhà có đông người cho vui." Nói xong cô Út tự động ôm cánh tay chị mình, từng bước dìu xuống mấy bậc cầu thang. Khi xuống được tới dưới nhà thì cô Út dây qua nói với hai vợ chồng cô cháu gái:
- Hôm nay vui quá! Mình ra ngoài ăn mừng ngày đoàn tựu. Tài xế cô bao vẫn còn chờ ngoài kia.
Cô cháu gái nghe thế nên lên tiếng: "Cô về sao không cho hay, để tụi con đi đón đông người cho vui."
Cô Út nhìn nó cười giòn:
- Tánh cô tự lập quen rồi. Khi muốn đi thì mua vé, bay cái vèo qua đây. Bước ra một bước, thì có cả đoàn xe sắp hàng chờ, nên cô đâu muốn kêu con, để cho bất ngờ con sẽ thấy vui hơn...
Và khi xe ngừng lại trước cửa nhà hàng. Vỗ nhẹ vai chị, cô Út dịu dàng: "Cái chân đau, chị đi đứng khó khăn không thoải mái, cứ ngồi yên chờ, em sẽ mua đồ đem ra." Nói xong, cô Út dây qua nắm tay cô cháu gái kéo nhau cùng xuống xe. Chọn đại một cái bàn, vừa kéo ghế ngồi xuống, cô Út bật đứng lên, móc bóp lấy ra tờ 100 đô đưa cho cô cháu gái. "Nè, con cầm tiền nầy, hai đứa muốn ăn gì tùy thích, cô nhớ ra là có chuyện cần làm, cô đi trước, sẽ gặp tụi con sau."
Từ lúc gặp cô Út cho đến giờ, cô nói cười luôn miệng, phản ứng nhanh nhẹn, biến đổi không ngừng, làm cho hai vợ chồng cô cháu gái bị động theo từng chuyển biến của cô. Giờ cầm tờ 100 đô trên tay hai vợ chồng nó bối rối chưa biết phản ứng sao, thì cô Út đã đi nhanh ra xe, nói tài xế vọt thẳng về hướng Sài Gòn.
Nắm chặt tay cô Út, bà khóc ngất, cô Út nhẹ nhàng giải thích: "Sợ nó làm khó không trả lại giấy tờ cho chị, nên em làm bộ nói chuyện bán nhà cho nó ham mà đưa passport ra cho lẹ, rồi cũng phải tìm cách đưa chị ra khỏi chỗ đó cho nhanh. Sợ ở qua đêm, hai chị em mình sẽ bị nó... làm càng vì mưu đồ đã lộ. Nên rủ tụi nó đi ăn, để tiện bề kéo chị thoát thân."
- Chị sợ em không hiểu.
- Làm sao mà không hiểu! Cũng may là chị còn nhớ lời em căn dặn trước khi đi.
- Không nhờ câu... mật khẩu của em, thì chị sẽ chết mòn trong tay nó, và sẽ là món mồi ngon để tụi nó câu tiền... Em cũng khôn khi chọn câu: A Di Đà Phật, vì khi nói lên câu nầy, nghe như mình đang niệm Phật, tụi nó tinh ranh cỡ nào thì cũng khó mà đoán ra.
- Khi thấy chị quyết định về Việt Nam an dưỡng tuổi già, lòng em không yên, nên mới nghĩ ra câu mật khẩu nầy, để nếu có một ngày nhận được... tín hiệu nầy, em sẽ bay về... cứu chị.
Em à, chuyện như thế nầy chị có nghe nhiều người kể, nhưng không tin lắm và luôn nghĩ người bất hạnh đó sẽ không phải là mình. Bây giờ lâm cảnh nầy chị mới hiểu vì tiền thì chuyện gì cũng có thể xẩy ra, gặp những đứa bất tài mà có lòng tham thì sẽ dùng mọi thủ đoạn để kiếm tiền, mà đi lường gạt người ngoài thì không đủ sức còn lo tù tội, chi bằng kiếm tiền vừa dễ vừa nhanh mà lại an toàn đó là lợi dụng vào cốt nhục tình thâm. Người lường gạt, sang đoạt được, thì nhởn nhơ vui hưởng vì không phải lo bị truy tố, còn người mất của thì lặng im trong nỗi đau không dứt vì vừa mất tiền vừa mất cả lòng tin.
Cổ nhân có nói: “Tứ thập bất hoặc, ngũ thập tri thiên mệnh, lục thập nhĩ thuận” (Tạm dịch: 40 tuổi thì không bị nhầm lẫn, 50 tuổi hiểu được mệnh Trời, 60 tuổi nghe điều gì cũng thấy thuận tai).
Sau khi bước vào tuổi trung niên, chỉ muốn dùng cái tâm bình thường để làm những việc bình thường. Bài viết dưới đây là một bức thư mà một người trung niên viết cho chính mình, lời nói ra chỉ là những câu chuyện bình thường trong nhà, trong cuộc sống, đơn giản nhưng hàm ý thâm sâu mà từng câu từng chữ đều thật thấm thía.
Nhất định phải đọc hết. Hãy ghi nhớ thật kỹ, đối với các bậc trung niên đều rất có ích.
1. Hãy thôi nghĩ về quá khứ
Chúng ta vào thời thanh thiếu niên chịu khổ bao nhiêu so với những người trẻ hiện nay. Cũng may, cuộc sống bây giờ càng ngày càng tốt, cũng có cho mình một ít tiền tiêu, có một chút nhàn rỗi để làm những việc mình thích.
Vậy nên, các bậc trung niên đừng nhất mực chìm đắm trong những hồi ức quá khứ, hãy lạc quan, nhìn về tương lai, dù sao chúng ta cũng đã có 20 năm hoàng kim trong cuộc đời rồi.
2. Đừng nên tức giận
Lúc còn trẻ chúng ta có bao nhiêu là cáu gắt, đặc biệt là lúc con cái không nghe lời, khó tránh khỏi quát nạt nó, thậm chí dùng cả đòn roi. Nhưng hôm nay con cái đã trưởng thành rồi, đã có cách nghĩ cho riêng mình rồi, và chúng ta cũng không giống như trước đây.
Chúng ta có thể vận dụng trí tuệ và kinh nghiệm tích lũy, cung cấp cho chúng tham khảo, đồng thời bảo trì thái độ yêu thương và hóm hỉnh của mình. Không được vì con cái không tiếp thu ý kiến mà không ngừng phàn nàn hoặc sinh tức giận để tránh hình thành căng thẳng cho hai thế hệ.
3. Hãy thôi phàn nàn, oán trách
Tục ngữ có câu: Mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh. Mỗi người đều có lúc có phiền não, có khi cũng muốn cùng người khác thổ lộ hết. Điều này có thể lý giải, nhưng phải chú ý không nên phàn nàn nhiều quá.
Nếu như bạn bè luôn phàn nàn với bạn về một việc, mỗi ngày mỗi ngày đều đang truyền đi những năng lượng trong lời nói, tin rằng bạn sẽ không muốn có một người bạn như vậy.
4. Đừng lãng phí thời gian
Thời gian trôi qua chỉ như một chớp mắt, giờ ta đã bước vào hàng bậc trung rồi. Thời gian không đợi người, chúng ta càng không nên lãng phí thời gian. Muốn làm cái gì thì hãy làm, muốn mua gì thì hãy mua, muốn ăn gì thì hãy ăn. Đừng nói là: “Hãy đợi sau này”, “Đợi khi có thời gian”, “Đợi qua mấy hôm nữa”.
Người có thể đợi thời gian, nhưng thời gian quyết không đợi người! Vậy nên, đừng phụ bạc chính bản thân mình.
5. Hãy thôi cô độc, cô đơn
Cho dù là ở cùng với con cái, cuối cùng thì cũng là hai vợ chồng già sống với nhau, đều muốn làm được độc lập về tinh thần và không muốn suốt ngày sinh hoạt quẩn quanh trong nhà từ sáng đến tối.
Người già phần đông muốn đi đây đi đó, nên có bằng hữu xung quanh, có một số thú vui tao nhã, như vậy cuộc sống mới thêm phần phong phú.
6. Đừng xen vào việc của người khác
Làm người lớn tuổi, có một bí quyết, chính là đối với một số việc nên nhìn cho rõ, với một số việc không nên nhìn và cũng nên bỏ qua.
Không nên bất kì điều gì cũng lấy mình làm trung tâm, nên cho con cái không gian sinh hoạt và một khoảng trời riêng, không nên can thiệp vào cuộc sống của chúng.
Về vấn đề giáo dục con cháu, hết sức không lấy “kinh nghiệm” mà cho rằng mình đúng, cũng nên hiểu bố mẹ chúng là ai, cố gắng chiểu theo quan điểm của bố mẹ chúng để dạy dỗ chúng.
7. Không nên càm ràm
Sức khoẻ, tình yêu hôn nhân và công việc là chủ đề yêu thích khi trao đổi cùng con cái lúc về già, nhưng người trẻ lại không muốn người lớn nhắc nhiều về những vấn đề đó. Vì vậy, không nên hỏi nhiều về chuyện đó, có một số việc, bọn trẻ trong tâm tinh tường, tự chúng biết phải làm gì, chúng ta cũng chớ dông dài.
8. Đừng nên tồn nhiều tiền
Những người bằng hữu tuổi trung niên, nên dừng lại việc tích trữ tiền. Tiền dù tồn thành từng xấp, bất quá chỉ là con số. Chúng ta khổ cực cả đời, thật sự muốn đối đãi với mình tốt một chút. Trong phạm vi năng lực của mình, đừng quá quan tâm một bộ y phục bao nhiêu tiền, một món ăn bao nhiêu tiền, muốn mua, muốn ăn thì cứ chi thôi!
Tiền mình tiêu đó là tiền của mình, tiền tồn trữ sau này chỉ là di sản mà thôi.
Nguồn: phunugiadinh.vn
Thời gian không đợi người, vì vậy hãy làm những gì mình muốn làm, hay mua gì muốn mua, muốn ăn gì thì hãy ăn… (Ảnh: shutterstock.com)
Cổ nhân có nói: “Tứ thập bất hoặc, ngũ thập tri thiên mệnh, lục thập nhĩ thuận” (Tạm dịch: 40 tuổi thì không bị nhầm lẫn, 50 tuổi hiểu được mệnh Trời, 60 tuổi nghe điều gì cũng thấy thuận tai).
Sau khi bước vào tuổi trung niên, chỉ muốn dùng cái tâm bình thường để làm những việc bình thường. Bài viết dưới đây là một bức thư mà một người trung niên viết cho chính mình, lời nói ra chỉ là những câu chuyện bình thường trong nhà, trong cuộc sống, đơn giản nhưng hàm ý thâm sâu mà từng câu từng chữ đều thật thấm thía.
Nhất định phải đọc hết. Hãy ghi nhớ thật kỹ, đối với các bậc trung niên đều rất có ích.
1. Hãy thôi nghĩ về quá khứ
Chúng ta vào thời thanh thiếu niên chịu khổ bao nhiêu so với những người trẻ hiện nay. Cũng may, cuộc sống bây giờ càng ngày càng tốt, cũng có cho mình một ít tiền tiêu, có một chút nhàn rỗi để làm những việc mình thích.
Vậy nên, các bậc trung niên đừng nhất mực chìm đắm trong những hồi ức quá khứ, hãy lạc quan, nhìn về tương lai, dù sao chúng ta cũng đã có 20 năm hoàng kim trong cuộc đời rồi.
2. Đừng nên tức giận
Lúc còn trẻ chúng ta có bao nhiêu là cáu gắt, đặc biệt là lúc con cái không nghe lời, khó tránh khỏi quát nạt nó, thậm chí dùng cả đòn roi. Nhưng hôm nay con cái đã trưởng thành rồi, đã có cách nghĩ cho riêng mình rồi, và chúng ta cũng không giống như trước đây.
Chúng ta có thể vận dụng trí tuệ và kinh nghiệm tích lũy, cung cấp cho chúng tham khảo, đồng thời bảo trì thái độ yêu thương và hóm hỉnh của mình. Không được vì con cái không tiếp thu ý kiến mà không ngừng phàn nàn hoặc sinh tức giận để tránh hình thành căng thẳng cho hai thế hệ.
3. Hãy thôi phàn nàn, oán trách
Tục ngữ có câu: Mỗi cây mỗi hoa, mỗi nhà mỗi cảnh. Mỗi người đều có lúc có phiền não, có khi cũng muốn cùng người khác thổ lộ hết. Điều này có thể lý giải, nhưng phải chú ý không nên phàn nàn nhiều quá.
Nếu như bạn bè luôn phàn nàn với bạn về một việc, mỗi ngày mỗi ngày đều đang truyền đi những năng lượng trong lời nói, tin rằng bạn sẽ không muốn có một người bạn như vậy.
4. Đừng lãng phí thời gian
Thời gian trôi qua chỉ như một chớp mắt, giờ ta đã bước vào hàng bậc trung rồi. Thời gian không đợi người, chúng ta càng không nên lãng phí thời gian. Muốn làm cái gì thì hãy làm, muốn mua gì thì hãy mua, muốn ăn gì thì hãy ăn. Đừng nói là: “Hãy đợi sau này”, “Đợi khi có thời gian”, “Đợi qua mấy hôm nữa”.
Người có thể đợi thời gian, nhưng thời gian quyết không đợi người! Vậy nên, đừng phụ bạc chính bản thân mình.
5. Hãy thôi cô độc, cô đơn
Cho dù là ở cùng với con cái, cuối cùng thì cũng là hai vợ chồng già sống với nhau, đều muốn làm được độc lập về tinh thần và không muốn suốt ngày sinh hoạt quẩn quanh trong nhà từ sáng đến tối.
Người già phần đông muốn đi đây đi đó, nên có bằng hữu xung quanh, có một số thú vui tao nhã, như vậy cuộc sống mới thêm phần phong phú.
6. Đừng xen vào việc của người khác
Làm người lớn tuổi, có một bí quyết, chính là đối với một số việc nên nhìn cho rõ, với một số việc không nên nhìn và cũng nên bỏ qua.
Không nên bất kì điều gì cũng lấy mình làm trung tâm, nên cho con cái không gian sinh hoạt và một khoảng trời riêng, không nên can thiệp vào cuộc sống của chúng.
Về vấn đề giáo dục con cháu, hết sức không lấy “kinh nghiệm” mà cho rằng mình đúng, cũng nên hiểu bố mẹ chúng là ai, cố gắng chiểu theo quan điểm của bố mẹ chúng để dạy dỗ chúng.
7. Không nên càm ràm
Sức khoẻ, tình yêu hôn nhân và công việc là chủ đề yêu thích khi trao đổi cùng con cái lúc về già, nhưng người trẻ lại không muốn người lớn nhắc nhiều về những vấn đề đó. Vì vậy, không nên hỏi nhiều về chuyện đó, có một số việc, bọn trẻ trong tâm tinh tường, tự chúng biết phải làm gì, chúng ta cũng chớ dông dài.
8. Đừng nên tồn nhiều tiền
Những người bằng hữu tuổi trung niên, nên dừng lại việc tích trữ tiền. Tiền dù tồn thành từng xấp, bất quá chỉ là con số. Chúng ta khổ cực cả đời, thật sự muốn đối đãi với mình tốt một chút. Trong phạm vi năng lực của mình, đừng quá quan tâm một bộ y phục bao nhiêu tiền, một món ăn bao nhiêu tiền, muốn mua, muốn ăn thì cứ chi thôi!
Tiền mình tiêu đó là tiền của mình, tiền tồn trữ sau này chỉ là di sản mà thôi.
Con người khi về già, các bộ phận trong cơ thể đều lão hóa, yếu đi. Một số điều sau đây luôn ẩn chứa những hiểm họa bất ngờ.
Con người khi về già, các bộ phận trong cơ thể đều lão hóa, yếu đi. Một số điều sau đây luôn ẩn chứa những hiểm họa bất ngờ mà người cao tuổi cần phải lưu tâm đề phòng.
1. Không nên tập luyện vào lúc sáng sớm
Ta vẫn có quan niệm cho rằng tập luyện vào buổi sáng là tốt vì không khí trong lành. Điều đó không đúng. Vì từ 4-6 giờ sáng theo quy luật của đồng hồ sinh học của người già thân nhiệt đang cao, huyết áp tăng, thận thượng tuyến tố cũng cao gấp 4 lần buổi tối, nếu vận động mạnh, chạy hoặc đi bộ nhiều gặp gió lạnh, tim dễ ngừng đập. Đã có không ít cụ đi bộ buổi sáng sớm về ra mồ hôi, tắm xong huyết áp tăng đột ngột, đứt mạch máu não, đột quỵ luôn. Tốt nhất là nên tập vào chiều tối, tuy không khí không được thanh sạch như sáng sớm nhưng an toàn hơn nhiều.
2. Đang ngủ không nên trở dậy vội vàng
Thần kinh người già thường chậm chạp. Lúc ngủ muốn dậy đi tiểu hoặc có ai gọi đang ở tư thế nằm mà trở dậy ngay, đi lại luôn dễ làm huyết áp tăng đột ngột, dễ dẫn đến đứt mạch máu não. Vì vậy, đang ngủ khi có việc cần dậy phải từ từ theo 3 bước, mỗi bước khoảng nửa phút. Bước 1 khi tỉnh giấc hãy nhắm mắt lại nằm thêm nửa phút. Bước 2, ngồi dậy tại giường nửa phút xoa tay, xoa chân. Bước 3, cho hai chân chạm đất hoặc chạm nền nhà nửa phút rồi mới đứng dậy đi.
3. Không nên ngoái đầu một cách đột ngột
Người già mạch máu thường xơ cứng, thành mạch dày hẹp và đàn hồi kém. Nếu đột nhiên quay ngoắt đầu về phía sau, mạch máu ở cổ bị chèn ép, động mạch vốn đã hẹp bị chèn ép lại càng hẹp hơn cộng thêm thần kinh giao cảm bị kích thích mạnh làm mạch máu co lại, máu lưu thông chậm làm não thiếu máu cục bộ, thiếu ôxy nên bị choáng, hoa mắt, chóng mặt, có người đã bị ngã. Vậy đang đứng hoặc đang đi có ai gọi từ phía sau, chớ có quay ngoắt đầu lại ngay mà nên quay chầm chậm. Tốt nhất là xoay cả người lại, tránh chỉ quay đầu.
4. Không nên đứng co một chân để mặc quần
Xương của người già thường bị xốp do thiếu canxi. Nếu không bị xốp thì xương cũng giòn. Khi mặc quần mà đứng co chân để xỏ từng chân vào ống quần dễ bị ngã do mất thăng bằng hoặc do vướng vào quần. Người cao tuổi đã ngã thì dễ gãy xương, dập xương. Khi mặc quần tốt nhất là nên ngồi trên ghế hoặc trên giường. Trong nhà tắm nếu không có chỗ ngồi thì phải dựa mông vào một bên tường để giữ thăng bằng cho khỏi ngã. Nhiều người bị ngã gãy xương ống chân, dập xương chậu vì đứng co chân mặc quần.
5. Không nên quá ngửa cổ về phía sau
Do gần mạch máu nơi cổ có nhiều đốt xương, bình thường giữa các đốt có chất nhờn bôi trơn nhưng về già chất bôi trơn kém đi, các đốt xương trở nên sắc cạnh. Khi ngửa cổ ra phía sau quá giới hạn cho phép, phần xương sắc cạnh đó làm tổn thương đến mạch máu, hạn chế lượng máu đưa lên não gây ra thiếu máu não làm ngất xỉu. Vì vậy, người già khi ngồi ghế tựa không nên ngửa cổ quá mức về phía sau.
6. Không nên thắt dây lưng quá chặt
Vùng bụng quanh dây lưng là nơi gần dạ dày, ruột non, ruột già, trực tràng và hậu môn. Dây lưng mà thắt chặt quá sẽ chèn ép các mạch máu bụng, cản trở máu lưu thông, đoạn trực tràng gần hậu môn có thể dễ bị lòi ra ngoài khi đi đại tiện mà ta thường gọi là lòi dom. Dây lưng thắt chặt, dạ dày, ruột non luôn ở trạng thái chịu sức ép ảnh hưởng xấu đến tiêu hóa. Vì vậy, không nên thắt chặt dây lưng và tốt nhất là dùng dây đeo quần qua vai, tiếng Pháp gọi là Bretel. Bình thường ở nhà chỉ nên mặc quần ngủ lồng chun không nên mặc quần âu cứ phải thắt dây lưng làm bụng luôn bị gò bó.
7. Khi đi đại tiện không nên rặn quá mức
Táo bón là hiện tượng thường gặp ở người già. Tâm lý khi đi đại tiện không ai muốn ở lâu trong nhà vệ sinh nên thường muốn rặn mạnh để đi cho nhanh nhưng nếu rặn quá sức, mặt mũi đỏ gay rất nguy hiểm. Các khảo nghiệm về y học đã cho biết khi rặn mạnh dễ giãn tĩnh mạch ở hậu môn gây chảy máu nhưng điều quan trọng hơn là huyết áp sẽ tăng có thể dẫn tới tai biến mạch máu não và nhồi máu cơ tim. Để đỡ phải rặn khi đi ngoài, người già cần ăn nhiều rau quả, chuối, khoai, uống nhiều nước để chống táo bón.
8. Không nên nói nhanh, nói nhiều
Một số nhà khoa học Mỹ phát hiện khi ta nói chuyện bình thường dù chỉ là chuyện vui nhẹ nhàng, các tế bào trong cơ thể vẫn chịu tác động và ảnh hưởng tới huyết áp. Thử nghiệm khoa học với 100 người mỗi người đọc 2 trang tài liệu với tốc độ nhanh chậm khác nhau. Kết quả cho thấy người đọc tốc độ vừa phải thì huyết áp, nhịp tim bình thường. Người đọc nhanh quá, đọc liến thoắng thì lập tức huyết áp tăng, nhịp tim tăng nhưng khi đọc thong thả trở lại, huyết áp, nhịp tim lại giảm xuống. Qua đó ta thấy người già nên nói ít, nói chậm thì có lợi cho sức khỏe. Những cụ nào bị bệnh tim mạch, bị huyết áp càng phải nói chậm, nói ít.
9. Không nên xúc động
Đối với người già mạch máu đã lão hóa nếu xúc động mạnh, quá giận dữ hoặc quá vui dễ bị nhồi máu cơ tim và đứt mạch máu não. Do đó, người già không nên xúc động tránh mọi sự tức giận, buồn phiền mà cần sống thanh thản, hòa nhã, vui vẻ, bỏ qua hết mọi chuyện ảnh hưởng đến tâm lý, sức khỏe.
Có một câu nói rất hay: "Đừng để chết vì thiếu hiểu biết". Vì thật ra đã có rất nhiều người chết vì thiếu hiểu biết kể cả những người còn trẻ. Qua sự hiểu biết ít ỏi của bản thân, qua kinh nghiệm cuộc sống và qua tham khảo các tài liệu y học mới nhất của nước ngoài mong rằng với bài viết ngắn này sẽ giúp các bậc cao niên sống lâu, sống khỏe, sống vui tăng thêm nhiều tuổi thọ.
Ông Jared Kushner, con rể Tổng Thống Donald Trump, đã được vào Havard sau khi ông bố tặng $2.5 triệu cho nhà trường. Tuy nhiên, gia đình Kushner kịch liệt bác bỏ mối nghi ngờ này. (Hình minh họa: Win McNamee/Getty Images)
Ở nước Mỹ, tốt nghiệp một đại học nổi tiếng là chìa khóa tốt nhất để dễ kiếm việc làm. Hầu hết các phụ huynh người Việt đều lo cho con cái mình được vào trường lớn. Một vụ xì căng đan mới nổ có thể khiến nhiều người thấy chán, nhưng chắc không ai bỏ không thúc đẩy con cháu cứ cố gắng một cách lương thiện!
Các tài tử nổi tiếng Felicity Huffman và Lori Loughlin được nêu danh trong số các người giàu có đã bỏ tiền ra cho con mình được nhập học, nhờ gian lận. Theo FBI điều tra, họ đã chi tổng cộng $6.5 triệu! Những người này sẽ phải hầu tòa cùng nhiều viên chức đại học trong vụ tai tiếng chưa từng thấy trong nền giáo dục ở đại học Mỹ.
Người giàu ở Mỹ có thể chiếm ưu thế khi con xin vào đại học. Các trường lớn vẫn có chính sách ưu tiên nhận con cái của các cựu sinh viên. Cựu sinh viên các trường lớn thường thành công về tài chánh, có một cách nhắc nhở là đem tiền đóng góp cho trường cũ, để được chú ý hơn.
Tại Đại Học Havard, 14% sinh viên là con cháu các cựu sinh viên. Những học sinh xin vào Havard có 6% hy vọng được thâu nhận, nhưng có 34% con cháu các cựu sinh viên được vào học. Ông Jared Kushner, con rể Tổng Thống Donald Trump, đã được vào Havard sau khi ông bố tặng $2.5 triệu cho nhà trường. Gia đình Kushner kịch liệt bác bỏ mối nghi ngờ này, vì họ đã tặng dư cho rất nhiều cơ sở giáo dục. Nhưng trong cuốn “The Price of Admission” của Daniel Golden, in năm 2006 trước khi Tổng Thống Trump vào chính trị, tác giả đã phỏng vấn các người điều hành tại trường trung học cũ của Jared Kushner và họ cho biết học lực của cậu rất tầm thường.
Vụ xì căng đan mới liên quan đến nhiều đại học danh tiếng như Yale, Georgetown, Đại Học Nam California (USC), UCLA, Stanford và Đại Học Texas. Chỉ có một người chủ mưu, là William Rick Singer.
Singer, 58 tuổi, đã lập ra một cơ sở từ thiện mang tên Key Worldwide Foundation, gọi tắt là Key, ở California, quảng cáo một chương trình “kèm học” giúp các thí sinh muốn vào đại học. Nhưng sau đó đã “làm ăn lớn” khi tổ chức một mạng lưới gian lận, được trả tổng cộng $25 triệu, theo cáo trạng đọc trước tòa ngày Thứ Ba, 12 Tháng Ba, 2019.
Mánh khóe bình thường nhất của Singer là gian lận trong các kỳ thi ACT (American College Testing) và SAT (Scholastic Aptitude Test) có mục đích trắc nghiệm khả năng học hành, mà các phụ huynh vẫn cho con tới các lớp luyện thi mọc lên khắp nơi, kể cả vùng Little Saigon.
Singer thuê người đi thi SAT và ACT thay cho các học sinh ứng viên vào đại học và hối lộ những người đứng đầu cũng như giám thị cuộc thi để giữ kín. Một mánh khóe khác là bảo thí sinh bỏ trống bài thi, rồi người giám thị ăn tiền sẽ điền các câu trả lời đúng vào đó. Phụ huynh trả đến $75,000 cho một vụ gian lận như vậy.
Trước tòa, Singer thú nhận có khi còn bàn với phụ huynh để chọn một điểm số “vừa phải” đủ để được nhận vào trường nhưng không cao quá, bị chú ý. Được trả tiền rồi, Singer sẽ mướn Mark Riddell, ở Florida, đi thi hộ, hoặc tráo bài thi có câu trả lời đúng với “thân chủ” của mình. Riddell đã cộng tác với Singer từ năm 2011. Theo công tố viện ở tòa Boston cho biết thì phần lớn các sinh viên không biết cha mẹ mình đã mua cho mình chỗ ngồi trong đại học, cho tới khi vụ tai tiếng này nổ ra.
Một mánh khóe khác của Singer là hối lộ 13 huấn luyện viên thể thao các trường để họ ủng hộ các ứng viên nhập học vì thành tích trong các môn được nhà trường ưu đãi.
Các đại học Mỹ vẫn có chính sách nhận sinh viên giỏi thể thao dễ hơn; 70% sinh viên thể thao được công nhận giỏi thể thao được vô học nhưng một sinh viên thường cùng học lực chỉ được nhận với xác suất 0.0076%.
Bà Rudy Meredith, cựu huấn luyện viên bóng tròn Đại Học Yale, và ông John Vandemoer, huấn luyện đội đua thuyền buồm thuộc Stanford University, đã bị Singer mua chuộc. Bà Meredith được trả $400,000 sau khi một ứng viên được vào Đại Học Yale.
Một huấn luyện viên tennis Đại Học Georgetown đã giúp cho 12 sinh viên vào đội tuyển của trường, được trả tổng cộng $2.7 triệu. Singer đã tạo ra những bức hình giả cho các sinh viên này, cho thấy họ đang chơi môn thể thao được chọn. Nữ tài tử Loughlin và ông chồng thú nhận đã trả $500,000 để con gái được gia nhập đội thể thao USC mặc dù không làm gì hết.
Tháng Sáu này quan tòa ở Boston mới tuyên án, Singer có thể bị từ 15 đến 19 năm tù.
Vụ xì căng đan mới làm ồn ào dư luận ở Mỹ vì đây là một chuyện hiếm hoi, khi so với những vụ gian lận thi cử đã lên báo ở Việt Nam. Các trường đại học bị dính vào vụ này vẫn giữ được uy tín hàng trăm năm của họ, chính vì đây là một chuyện ít khi xảy ra.
Sau vụ tai tiếng này, các phụ huynh cũng nên nghĩ lại khi thúc giục con cái cố học nhiều hơn để được vào các trường lớn nhận. Nhiều học sinh đã bị bệnh tâm thần vì bị ám ảnh quá, chỉ lo mình không làm đúng ý nguyện cho cha mẹ. Có 15% đến 40% học sinh trung học ở Mỹ thú nhận sử dụng quá nhiều “thuốc thức” thường dùng để trị bệnh.
Chúng ta nên khuyến khích con em lo học giỏi, nhưng cũng cần đào luyện tánh khí, chơi thể thao, thưởng thức nghệ thuật, sống với thiên nhiên hòa hợp với mọi người trong xã hội. Không nên để các em chỉ nghĩ tới điểm số trong trường mà quên mình phải sống cân bằng, hạnh phúc. Tuổi trẻ đáng được sống hạnh phúc. Mà hạnh phúc không tùy thuộc vào điểm số khi đi học, hay lợi tức khi ra đời.
Trong một cuộc nghiên cứu, có tới 90% sinh viên đại học công nhận họ đã gian lận khi đi thi. Những người gian lận trong cuộc sống như vậy khó đạt được hạnh phúc đích thực.
My Heart Palpitations Turned Out to Be Lung Cancer
Jen Babakhan
facebook twitter Pinterest Email
Every five minutes an American woman is diagnosed with lung cancer. After her diagnosis, Colette Smith is on a mission to educate other women.
electrocardiogram
DimiSotirov/Shutterstock
Four years ago on a late night, Colette Smith, 53, sat alone in her living room watching TV. The rest of her family had gone to bed earlier. Suddenly, she noticed her heart-rate speeding up. It slowed, but then happened again a few minutes later; this time the rapid pulse continued for ten minutes. “I thought it was strange, and it had never happened before—it made me sit up and pay attention.” She woke up her husband, and together they guessed that she was having heart troubles. Smith wasn’t. But she was experiencing the symptoms of a deadly disease.
Her husband drove her to the ER where a doctor suggested they do a CAT scan to check for blood clots in her lungs. “I knew when the doctor came to give me the results of the CAT scan that he looked concerned. He said they found a nodule in my left lung and several in my right. He told me to follow up with my primary care doctor. I didn’t think anything of it, though.” The presence of nodules don’t always mean a cancer diagnosis—here are 13 things to know about lung nodules.
When her regular doctor thought the CAT scan results were inconclusive, and Smith put the event out of her mind. “A year later, my primary doctor called me back and said he wanted to repeat the CAT scan to see if anything had changed.” She went in, and the next day she got a call from the doctor—even though he was away on vacation. “I knew that wasn’t good. The nodules were still there, and he wanted to do a PET scan.”
Though Smith’s PET scan results were also inconclusive, her doctor wasn’t satisfied. “I asked what he would do if he were in my shoes—he said he would take it one step further.” Smith found a highly recommended cardiothoracic surgeon. “He looked at my scans and said he could tell right away it was 1A lung cancer. I wasn’t so sure, so I asked for a biopsy.” When the biopsy was inconclusive, Smith’s surgeon recommended she get surgery to find exactly what they were dealing with. “I had the surgery and he was right. It was stage 1A lung cancer. The surgeon removed the upper lobe of my left lung, along with lymph nodes that may have been affected.”
Lung cancer is the leading cause of cancer-related death among men and women; about 142,670 people will die from the disease this year alone. Though smokers are more likely to develop lung cancer, many people—like Smith—develop it with no history of smoking. Often, patients will have no obvious symptoms until the cancer has spread. If symptoms are present, they’re likely to be a chronic or worsening cough (here’s when to worry about a cough that won’t go away), coughing up blood, chest pain that worsens with deep breaths or laughter, hoarseness, loss of appetite, weight loss, shortness of breath, fatigue, chronic lung infections, and sudden onset wheezing. Shoulder pain may also be a symptom—though that’s just one of possible reasons you have pain in your shoulder.
Though her recovery was difficult, Smith is feeling much better. She credits her walking routine and regular therapy with a mental health provider. “It’s amazing how much movement helps with pain management. Finding a therapist was also helpful because I needed someone I could trust and connect with outside of my family, who could help me understand it all.”
Because her doctors caught the cancer early, Smith did not require radiation, chemotherapy, or other targeted cancer therapies. After surgery, Smith was declared cancer-free. “I was one of the lucky ones,” she says. Smith continues to get scans every six months to check for recurrence. She’s also joined up with the American Lung Association to become one of their Lung Force Heroes—survivors that help raise awareness about the disease. (You can learn more about Lung Force and fund-raising efforts here.) Smith’s words of advice to others facing a frightening diagnosis? “This is probably one of the worst things you’ll ever face, so be sure to get care that you’re comfortable with—don’t settle for less.”
Finally: Good News About Prostate Cancer That Could Save Your Life
Thanks to a much better understanding of this common cancer, men are much more likely to survive prostate cancer—especially in the United States.
In the United States, 1 out of every 9 men will be diagnosed with prostate cancer in his lifetime. Scary news, but here’s something positive: The number of deaths due to the disease has plunged an amazing 51 percent from 1993 to 2016, according to the American Cancer Society, due largely to a combination of active surveillance and improved interventions.
“That is the largest fall of any major cancer of either men or women,” says Jonathan Simons, MD, an oncologist and the president and CEO of the Prostate Cancer Foundation. While the disease remains the most common cancer among American men other than skin cancer, with an estimated 164,690 new cases diagnosed in 2018, it is largely found in men aged 65 and older, with an average of diagnosis at age 66. Check out some more myths and truths about prostate cancer.
Prostate cancer facts
The prostate is a small gland about the size of a ping-pong ball located in men deep inside the groin, between the base of the penis and the rectum. Its job is to supply the seminal fluid (which mixes with sperm from the testes) in order to help sperm travel. A collection of nerves and blood vessels, called the neurovascular bundle, sits on either side of the prostate and also helps to control erectile function—which is why difficulty with erections is one of the signs of prostate cancer men should never ignore. In addition, the urethra, a narrow tube that connects to the bladder, runs through the middle of the prostate and along the length of the penis, through which both semen and urine travel out of the body. The prostate isn’t an essential organ, but it does play an important part in reproductive function.
Prostate cancer occurs when normal prostate cells mutate and grow out of control. But not all prostate cancers are alike. Some are very slow-growing and can take years to develop; others are aggressive and likely to divide and spread to other parts of the body relatively quickly.
Know your risk
Although age plays an important role, “Between 60 and 70 percent of prostate cancer is based on genetics,” says Dr. Simons. The disease is more common among African American men, who are 76 percent more likely to develop prostate cancer compared to white men and 2.2 times more likely to die from the disease, according to the Prostate Cancer Foundation.
Knowing your family history is key: Men who have had a relative with prostate cancer are twice as likely to develop the disease; those with two or more relatives are nearly four times as likely to be diagnosed. “There are at least 17 genes that we know of that are associated with prostate cancer today, including the ‘breast cancer’ genes BRCA1 and 2,” says Dr. Simons.
Sounding the alarm
“A big part of the decline in prostate cancer deaths is due to our being able to find the disease early and treat it appropriately,” says Rich Wender, MD, chief cancer control officer for the American Cancer Society.
There are two common ways to screen for prostate cancer: The first is a digital rectal exam (DRE), which allows a doctor to physically feel for irregularities. The second is a blood test that measures levels of PSA (prostate-specific antigen), a protein produced by the prostate. If something is wrong in the prostate (such as the growth of cancer cells), more PSA is released. “It’s like a smoke detector,” explains Dr. Simons. “While PSA will naturally rise as you get older, a sudden increase can signal that there’s a fire happening—the growth of cancer cells—that needs attention.” It’s not an exact science: Normal PSA levels vary and other things can cause it to rise, but it remains one of the most effective ways to screen for prostate cancer, adds Dr. Simons. “Most of the improvement in the reduction of the death rate due to prostate cancer has been early detection through PSA tests.”
The Prostate Cancer Foundation recommends that African American men get a baseline PSA screening starting at age 45 and that non-African Americans get an annual screening between the ages of 55-69. Because of the controversy over unnecessary treatment (invasive treatment for a tumor that might not ultimately spread or be dangerous), the U.S. Preventive Services Task Force does not recommend men over age 70 be screened. Here are some more things your doctor may not have told you about prostate cancer.
Watchful waiting
“About 40 percent of the prostate cancer diagnosed in the United States looks abnormal under the microscope but won’t kill you; the other 60 percent is aggressive or invasive,” says Dr. Simons. “Just as we shouldn’t be overtreating, we also still want to catch the more aggressive form.”
That’s where the idea of watchful waiting—or active surveillance—comes in. “A significant percentage of men with a low-risk prostate cancer diagnosis will develop a more aggressive second cancer,” says Dr. Simons. With active surveillance, men are advised to simply have their PSA levels rechecked on a regular basis to see if there is any unusual activity, and in some cases may also be given MRIs. “We have gotten better at helping men figure out if they have a form of prostate cancer that may be likely to progress,” notes Dr. Wender. “Active surveillance doesn’t mean doing nothing—it’s being an active participant in your health.”
Taking charge
Whether you’ve been diagnosed with prostate cancer or want to reduce your risk, there are steps to take to improve your health. The first is to watch your weight. “There’s clear evidence that having a BMI [body mass index] over 25 by the time you are age 30 increases your risk regardless of your genetics,” says Dr. Simons. Determine your BMI here.
Eating more cruciferous vegetables like broccoli, cauliflower, and Brussels sprouts can also help. “There appears to be a protective effect against prostate cancer from these types of vegetables,” says Dr. Simons. High-fat dairy—especially milk—on the other hand, may prove problematic.
Smoking not only increases your risk of lung cancer, but it can also speed the growth of prostate cancer, according to a recent study from Johns Hopkins University. If you’re struggling to kick the habit, here are 23 tips on how to quit smoking.
It can also pay to get some sunshine. Ultraviolet light is converted to vitamin D in the body, and that nutrient appears to have a protective effect against prostate cancer, says Dr. Simons. “Vitamin D is a hormone that not only keeps your bones strong but also boosts the immune system, so there may be some correlation there,” he adds. Researchers are studying whether vitamin D supplements might reduce prostate cancer risk, but it’s too early to make definitive recommendations, says Dr. Simons.
Finally, being physically active on a regular basis—walking at least 20 minutes a day, for example, or playing sports that raise your heart rate at least three times a week—may reduce your risk of prostate cancer. “Your prostate is the most sensitive organ in the body when it comes to exercise,” says Dr. Simons. “Every form of exercise appears to have a protective effect.”
Stay up to date
Being aware of your treatment options, which can range from active surveillance to surgery, is critical if you’re diagnosed. “It’s important to understand all of the risks and potential side effects involved,” says Dr. Wegner. Getting a second opinion can also be very helpful; you’re also more likely to hear up-to-date options if you seek care in a large health-care center where clinicians see a higher volume of cases. For more information, check out the Prostate Cancer Foundation’s patient and family guide, which provides the most up-to-date information on treatment options and risk assessment. You can also learn some surprising facts about prostate cancer here.
Why People with Red Hair Have a Higher Risk of Skin Cancer
Skin cancer is the most common cancer diagnosis in the United States. One in five Americans will develop skin cancer by the age of 70—and redheads are especially at risk. Here’s why people with red hair have a higher risk of skin cancer.
What is melanin?
Melanin is a pigment that special cells produce, according to Megan Winner, MD, a surgical oncologist with expertise in melanoma skin cancer from the NYU Winthrop Hospital. The melanin pigment absorbs light hitting the skin, dissipating the ultraviolet (UV) radiation from the sun before causing damage, Dr. Winner says. So it acts as the body’s natural defense against the harmful rays of the sun. “Exposure to UV radiation can directly harm the DNA of a skin cell, resulting in changes in the cell’s behavior that ultimately lead to the transformation of a normal cell into cancer,” she says. That’s why everyone should be regularly checking for these 7 skin cancer symptoms.
Why do people with red hair have a higher risk of melanoma?
People with lighter skin tone, particularly those with red hair, have lower levels of natural melanin protection and thus higher rates of melanoma, Dr. Winner says. The amount and type of melanin in our skin actually helps determine skin color, according to Shari Lipner, MD, a dermatologist at NewYork-Presbyterian and Weill Cornell Medicine. This same pigment determines hair color, too. Pheomelanin is the dominant, lighter pigment in people with red hair, while people with darker hair make the eumelanin pigment. These pigments are essentially why some people “tan” while others “burn” after sunlight damages the skin. Although you can’t control your natural hair or skin color, you can control these 9 surprising skin cancer risks you might be ignoring.
New research could make a difference
Recent research could make a big difference in decreasing the risk of melanoma in redheads. People with red hair have variants in the melanocortin-1 receptor protein, causing their light skin color, according to Dr. Lipner. The study showed mice given a small increase in palmitoylation, enhancing the melanocortin-1 receptor protection, were less likely to get melanoma than those who did not, Dr. Lipner explains. This research uses mouse models, however, and needs more work before applying the findings to humans, Dr. Winner notes. Plus, the body’s natural melanin alone is not enough to prevent skin cancer even in darker-skinned people, Dr. Winner says. So even if this research does eventually apply to people, you should never skimp on SPF.
In fact, people of all skin and hair colors can still decrease their risk of developing skin cancer by avoiding the sun during peak hours, regularly applying sunscreen, avoiding tanning beds, wearing protective clothing, and visiting a board-certified dermatologist for any concerning or changing spots on your skin. Checking out these 50 other things dermatologists need you to know about skin cancer also helps.
10 Things That Happen to Your Body When You Stop Eating Sugar
Denise Mann, MS
Cutting out sugar isn’t easy, but the health benefits are exponential—and they kick in almost immediately after you rein in your sweet tooth. Here’s exactly what happens.
Sugar equals wrinkles, says Anthony Youn, MD, a plastic surgeon in Troy, Michigan, and author of The Age Fix: A Leading Plastic Surgeon Reveals How To Really Look Ten Years Younger. “Sugar causes glycation, a process by which the sugar molecules bind to and deform the collagen and elastin in our skin,” he says. Collagen and elastin are the two main proteins that give our skin its youthful, supple properties, so we want to preserve them as much as possible.”Giving up (or reducing) the amount of sugar you eat can also reduce glucose and insulin spikes in your bloodstream, reducing chronic and acute inflammation linked to aging.” You can get your glow on within 14 days of giving up sugar, Dr. Youn says. Here’s how to get started cracking a sugar addiction.
“You might think eating a cookie will make you happy, but sugar consumption has actually been linked to higher rates of depression,” says Megan Gilmore, a certified nutritionist consultant in Kansas City, Kansas, and author of No Excuses Detox: 100 Recipes to Help You Eat Healthy Every Day. “This may be due to the fact that sugar can lead to chronic inflammation, which impacts brain function.” When you cut out sugar, you might feel that fog lift, along with your mood, in just one to two weeks, she says. Research helps to back this up. Women who consumed foods that ranked high on the glycemic index, including those rich in added sugar, were more likely to be depressed than women who ate fewer of these foods. This study appears in the June 2015 issue of The American Journal of Clinical Nutrition. If you control sugar spikes, you keep your moods in check, confirms Leah Kaufman, MS, registered dietitian at NYU Langone’s Weight Management Program. “Think about a kid on Halloween. After they eat all that sugary candy, they get a sugar high and then they crash,” she says. This is what happens when adults eat sugar too. Another study also shows that men who 67 grams or more of sugar per day had a higher risk of developing depression than those who ate less than 40 grams per day.
On average, we consume 22 teaspoons of added sugar a day, which equals around 350 calories, according to the Harvard School of Public Health in Boston. “Sugar can be addicting, and when we decrease the amount that we eat, it also stops cravings, so we consume fewer calories and lose weight,” Kaufman says. “When you eat refined sugar, your body may not get the signal that you’re full, causing you to consume too many calories and gain weight,” Gilmore says, adding, “When you replace sugar with nourishing whole foods, your hormones will naturally regulate, sending signals to the brain when you’ve eaten enough.” As a result, you’ll lose weight without trying so hard—often within the first week, she says. Look out for these signs you are eating too much sugar.
Sugar contributes to chronic inflammation, which lowers our immune system’s ability to fight off colds and flu, Gilmore says. What happens to your body when you stop eating sugar? “You’re likely to have fewer sniffles year-round, and it may also help to reduce your allergy and asthma symptoms too.” A study published in the American Journal of Clinical Nutrition found that eating 100 grams of sugar lowered white blood cells’ ability to kill bacteria by as much as 50 percent—and this effect lasted for up to 5 hours. It’s not too difficult to eat less sugar if you try these easy food swaps to reduce your sugar intake.
Quitting sugar gives your body’s natural detox systems a chance to do their job. “In the first couple of hours without sugar, your pancreas will start to produce less insulin and your liver will also start to catch up on processing stored toxins,” explains Marc Alabanza, a Certified Nutritional Counselor and program director of GroundSea Fitness, a detox retreat in the Berkshires of Massachusetts. This process will take a little longer if you are already insulin resistant (a pre-diabetes state in which your body produces the hormone insulin, but doesn’t use it properly), he adds. “The time for most of these symptoms to completely subside can run up to five weeks, at which point one will no longer be a slave to refined sugar.” Don’t miss these 7 ways to maintain healthy blood sugar
“When glucose spikes after eating sugary food, our insulin increases to compensate for it, and this activates a part of our nervous system which increases blood pressure and heart rate,” Kaufman says. High blood pressure is a major risk factor for heart disease, as is diabetes and obesity, both of which have been linked to excessive sugar consumption. Sugar also increases unhealthy blood fats called triglycerides in the blood, which up risk for heart disease and stroke. In one April 2014 study, those who ate the most added sugar were most likely to die from heart disease than their counterparts who consumed the least
Your sweet tooth is really anything but when it comes to the health of your smile, says Saul Pressner, DMD, a dentist in New York City. “Sugar is a major cofactor in causing cavities as it interacts with bacteria in your mouth to form the acid that causes decay,” he says. Your breath will also improve as sugar feeds the bacteria that cause bad breath. These benefits will be immediate, and will only get better with time, he says. Here are some other things sugar does to your body.
For men, eating sugar causes an insulin spike that drives pathways that reduce sex drive and function,” explains Mark Hyman, MD, Medical Director at Cleveland Clinic’s Center for Functional Medicine in Ohio and the Founder of the UltraWellness Center in Lenox, Massachusetts. Sugar also wreaks havoc female sex hormones, says Hyman, the author of several books including the 10-Day Detox Diet. This affects more than just sex life and desire, he adds. “It can cause women to lose hair on their head, and grow it on their faces as well as develop acne and irregular periods.” Reversing these effects are among the benefits of cutting out sugar
If it’s loaded in sugar, your midnight snack may rob you of the ability to get good night’s sleep, Dr. Hyman says. “People can develop low blood sugar and get night sweats if they have a sugary snack before bed,” he says. “Eating sugar before bed can also supercharge stress hormones, which leads to trouble sleeping. What happens when you stop eating sugar? You will get higher quality z’s within two or three days of kicking the sugar habit, he says.
Diễn Đàn Người Việt Hải Ngoại. Tự do ngôn luận, an toàn và uy tín. Vì một tương lai tươi đẹp cho các thế hệ Việt Nam hãy ghé thăm chúng tôi, hãy tâm sự với chúng tôi mỗi ngày, mỗi giờ và mỗi giây phút có thể. VietBF.Com Xin cám ơn các bạn, chúc tất cả các bạn vui vẻ và gặp nhiều may mắn.
Welcome to Vietnamese American Community, Vietnamese European, Canadian, Australian Forum, Vietnamese Overseas Forum. Freedom of speech, safety and prestige. For a beautiful future for Vietnamese generations, please visit us, talk to us every day, every hour and every moment possible. VietBF.Com Thank you all and good luck.
